Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαιρέτισε ως «υπερήρωες» τους υψηλόβαθμους Ουκρανούς διοικητές, περιλαμβανομένων εκείνων που ηγήθηκαν της υπεράσπισης της Μαριούπολης, που αφέθηκαν ελεύθεροι από τη Ρωσία στο πλαίσιο αναμενόμενης ανταλλαγής αιχμαλώτων, που περιελάμβανε κάπου 300 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων και αλλοδαποί.
Βάσει των όρων της συμφωνίας, στην επίτευξη της οποίας βοήθησε η Τουρκία, 215 Ουκρανοί –οι περισσότεροι από τους οποίους αιχμαλωτίστηκαν μετά την πτώση της πόλης-λιμάνι– αφέθηκαν ελεύθεροι χθες, Τετάρτη.
Από την πλευρά της η Ουκρανία έστειλε πίσω στη Ρωσία 55 Ρώσους και Ουκρανούς που πρόσκεινται στη Μόσχα. Δέκα αλλοδαποί αφέθηκαν επίσης ελεύθεροι έπειτα από μεσολάβηση του Σαουδάραβα πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο οποίος διατηρεί στενές σχέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
«Πέντε υπερήρωες έχουν ανταλλαγεί με 55 από εκείνους που δεν αξίζουν ούτε συμπόνια ούτε οίκτο», δήλωσε ο Ζελένσκι, σε χθεσινοβραδινό διάγγελμά του όπου καλωσόρισε την ευρύτερη απελευθέρωση ως «μία νίκη για τη χώρα».
Η χρονική στιγμή και το μέγεθος της ανταλλαγής αιχμαλώτων προκάλεσε έκπληξη. Νωρίτερα την ίδια ημέρα ο Πούτιν είχε ανακοινώσει μερική επιστράτευση στη Ρωσία προφανώς σε μια κλιμάκωση της σύγκρουσης που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο.
Προσκείμενοι στη Ρωσία αυτονομιστές δήλωσαν τον περασμένο μήνα πως οι διοικητές της Μαριούπολης θα προσάγονταν σε δίκη. Οι πέντε υψηλόβαθμοι διοικητές που αφέθηκαν ελεύθεροι είναι ο αντισυνταγματάρχης Ντένις Προκοπένκο και ο αναπληρωτής του Σβιατοσλάβ Παλαμάρ, μέλη και οι δύο του Τάγματος Αζόφ, που διεξήγαγε το μεγαλύτερο μέρος της μάχης στη Μαριούπολη, και έχει αποθεωθεί στην Ουκρανία.
Ελεύθεροι αφέθηκαν επίσης ο Σέρχιι Βολίνσκι, διοικητής της 36ης ταξιαρχίας πεζοναυτών, ο οποίος τον Απρίλιο έστειλε ένα μήνυμα μέσω βίντεο από εκεί όπου είχαν ταμπουρωθεί οι μαχητές σε οχυρά καταφύγια κάτω από την τεράστια χαλυβουργία Αζοφστάλ στη Μαριούπολη. «Αυτή είναι η έκκλησή μας προς τον κόσμο. Μπορεί να είναι η τελευταία που κάνουμε. Μπορεί να μας μένουν μόνο μερικές ημέρες ή ώρες», είχε πει τότε.
Οι τρεις άνδρες συνέδραμαν στην ηγεσία της αντίστασης που κράτησε κάμποσες εβδομάδες προτού εκείνοι και εκατοντάδες μαχητές του Αζόφ παραδοθούν τον Μάιο σε υποστηριζόμενες από τους Ρώσους δυνάμεις. Ο Ζελένσκι είχε βιντεοδιάσκεψη με τους άνδρες μετά την απελευθέρωσή τους από την αιχμαλωσία.
Ευχαρίστησε τον Ερντογάν ο Ζελένσκι
Οι πέντε διοικητές θα μείνουν στην Τουρκία μέχρι το τέλος του πολέμου, και ο Ζελένσκι ευχαρίστησε τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν για την βοήθειά του έπειτα από έναν μακρύ και δύσκολο όπως τον χαρακτήρισε αγώνα προκειμένου να εξασφαλιστεί η απελευθέρωσή τους.
Οι αλλοδαποί που αφέθηκαν ελεύθεροι περιλαμβάνουν δύο Βρετανούς και έναν Μαροκινό που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο τον Ιούνιο αφού αιχμαλωτίστηκαν ενώ πολεμούσαν για την Ουκρανία.
Αφέθηκαν επίσης ελεύθεροι άλλοι τρεις Βρετανοί, δύο Αμερικανοί, ένας Κροάτης και ένας Σουηδός υπήκοος. Μεταξύ εκείνων που απελευθερώθηκαν από την Ουκρανία είναι ο Βίκτορ Μεντβεντσούκ, ο ηγέτης του εκτός νόμου φιλορωσικού κόμματος που αντιμετώπιζε κατηγορίες για προδοσία. Το Ριάντ πέτυχε μια διευθέτηση με την οποία οι δέκα αλλοδαποί μεταφέρθηκαν αεροπορικώς στη Σαουδική Αραβία.
Οι πολίτες των ΗΠΑ που απελευθερώθηκαν είναι ο Αλεξάντερ Ντρούεκε, 39 ετών και ο Άντι Χιούι, 27 ετών, αμφότεροι από την Αλαμπάμα, οι οποίοι αιχμαλωτίστηκαν τον Ιούνιο ενώ πολεμούσαν στην ανατολική Ουκρανία.
Οι Βρετανοί Έιντεν Άσλιν και Σον Πίνερ και ο Μαροκινός Μπραχίμ Σααντούν είχαν καταδικαστεί σε θάνατο από δικαστήριο στην αυτοανακηρυχθείσα Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ. Από την πλευρά του, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε την επιστροφή 55 Ρώσων στρατιωτικών μετά την πιο σημαντική συμφωνία ανταλλαγής αιχμαλώτων με το Κίεβο από την έναρξη της επίθεσης στην Ουκρανία.
«Όλοι οι στρατιωτικοί έφθασαν στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας με στρατιωτικά ελικόπτερα και βρίσκονται σε ιατρικές εγκαταστάσεις του υπουργείου», ανέφερε σε μια ανακοίνωση το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, χωρίς να κάνει αναφορά στον πρώην βουλευτή, προσκείμενο στον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν, Βίκτορ Μεντβεντσούκ, ο οποίος περιλαμβάνεται στους απελευθερωθέντες σύμφωνα με το Κίεβο.
Ωστόσο ο φιλορώσος αυτονομιστής ηγέτης της αυτόκλητης Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, Ντένις Πουσίλιν, δήλωσε στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Ria Novosti πως ο Βίκτορ Μεντβεντσούκ περιλαμβάνεται σε αυτούς που απελευθερώθηκαν από το Κίεβο.
«Είχαν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν με τους συγγενείς τους», δήλωσε το ρωσικό υπουργείο και πρόσθεσε πως οι στρατιωτικοί «έλαβαν την απαραίτητη ψυχολογική και ιατρική συνδρομή». Σήμερα, εξάλλου, ο ρωσικός στρατός κατηγόρησε και πάλι το Κίεβο ότι «συνεχίζει τις προκλήσεις» προκειμένου να «δημιουργήσει μια απειλή καταστροφής (…) στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια», τον μεγαλύτερο της Ευρώπης.
«Την Τετάρτη, 13 βλήματα εκτοξεύθηκαν από το ουκρανικό πυροβολικό εναντίον της πόλης Ενέρχονταρ (όπου βρίσκεται ο σταθμός) και την περιοχή που γειτνιάζει με τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια», ανέφερε στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Άμυνας.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, «η ραδιολογική κατάσταση» στις εγκαταστάσεις του σταθμού είναι ωστόσο «κανονική». Εδώ και μερικούς μήνες, οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί ανταλλάσσουν κατηγορίες για πλήγματα γύρω από τον σταθμό.
Τι είναι το Τάγμα του Αζόφ – Η εθελοντική ακροδεξιά ομάδα που ασπάζεται τον νεοναζισμό
Το Τάγμα του Αζόφ είναι για μια ακροδεξιά, εθελοντική στρατιωτική μονάδα πεζικού, της εθνικής φρουράς της Ουκρανίας, της οποίας τα μέλη είναι υπερεθνικιστές και κατηγορούνται ότι ασπάζονται τα ναζιστικά «οράματα» περί υπεροχής της Άριας φυλής.
Η νεοναζιστική ομάδα είχε έδρα στη Μαριούπολη, πριν εκείνη πέσει στα χέρια των ρωσικών δυνάμεων, στην παράκτια περιοχή Αζοφικής θάλασσας.
Με έμβλημα το «Βόλφσανγκελ», το ρουνικό σύμβολο που χρησιμοποιήθηκε από διάφορες μονάδες των SS, το Τάγμα Αζόφ έγινε γνωστό για τις ωμότητές του ενάντια στους φιλορώσους αυτονομιστές της ανατολικής Ουκρανίας. Πρόκειται για έναν πλάγιο ρούνο με αγκίστρι για λύκους (λυκοπαγίδα).
Η μονάδα ιδρύθηκε ως εθελοντική ομάδα τον Μάιο του 2014 από την υπερεθνικιστική συμμορία «Πατριώτης της Ουκρανίας» και την νεοναζιστική ομάδα «Εθνικοσοσιαλιστική Συνέλευση». Και οι δύο ομάδες μοιράζονταν τα ίδια ναζιστικά ιδεώδη και πραγματοποιούσαν άγριες επιθέσεις κατά μειονοτήτων, μεταναστών, Ρομά και γενικότερα όσων δεν ασπάζονταν τις απόψεις τους.
Η γερμανική τηλεόραση ZDF αποκάλυψε μαχητές του τάγματος, που φορούσαν κράνη με σβάστικες και παγανιστικούς ρούνους.
Ως τάγμα, η ομάδα πολέμησε στην πρώτη γραμμή κατά των φιλορώσων αυτονομιστών στο Ντόνετσκ.
Στις 13 Απριλίου 2014, ο Υπουργός Εσωτερικών Αρσέν Άβακοφ εξέδωσε διάταγμα, που επιτρέπει τη δημιουργία νέων παραστρατιωτικών δυνάμεων από πολίτες μέχρι 12.000 άτομα. Το Τάγμα Αζόφ δημιουργήθηκε στις 5 Μαΐου 2014 στο Μπερντιάνσκ.
Λίγους μήνες μετά την ανακατάληψη του στρατηγικού λιμανιού της Μαριούπολης από τους, υποστηριζόμενους από τη Ρωσία, αυτονομιστές, η μονάδα ενσωματώθηκε επίσημα στην Εθνική Φρουρά της Ουκρανίας στις 12 Νοεμβρίου 2014 και απέσπασε υψηλούς επαίνους από τον τότε πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο.
«Αυτοί είναι οι καλύτεροι πολεμιστές μας», ανέφερε σε μια τελετή απονομής βραβείων το 2014. «Οι καλύτεροι εθελοντές μας».
Στο πλευρό του Τάγματος του Αζόφ πολεμούν και Νεοναζί από την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Σκανδιναβία.
Ποιος ίδρυσε το Τάγμα Αζόφ
Επικεφαλής της μονάδας ήταν ο Αντρέι Μπιλιέτσκι που υπηρέτησε ως αρχηγός στο «Πατριώτης της Ουκρανίας» (που ιδρύθηκε το 2005) και στο SNA (που ιδρύθηκε το 2008).
Το 2010, ο Μπιλιέτσκι δήλωσε ότι ο εθνικός σκοπός της Ουκρανίας ήταν «να οδηγήσει τις λευκές φυλές του κόσμου σε μια τελική σταυροφορία εναντίον των κατώτερων φυλών».
Όταν εξελέγη στο κοινοβούλιο το 2014, ο Μπιλιέτσκι, αποχώρησε από το Τάγμα Αζόφ καθώς ως αιρετός δεν μπορούσε να είναι στο στρατό. Παρέμεινε βουλευτής μέχρι το 2019. Ο 42χρονος, τον Οκτώβριο του 2016, , ίδρυσε το ακροδεξιό κόμμα National Corps του οποίου η βασική ομάδα είναι βετεράνοι του Τάγματος του Αζόφ.
Ποιος χρηματοδοτεί το Τάγμα Αζόφ
Η μονάδα έλαβε υποστήριξη από τον υπουργό Εσωτερικών της Ουκρανίας το 2014, καθώς η κυβέρνηση είχε αναγνωρίσει ότι ο στρατός της δεν μπορούσε για να αντιμετωπίσει τους φιλορώσους αυτονομιστές και βασιζόταν σε παραστρατιωτικές εθελοντικές δυνάμεις.
Χρηματοδοτήθηκε και από ολιγάρχες – ο πιο γνωστός ήταν ο Ιχόρ Κολομόισκι, μεγιστάνας με δραστηριότητες στις επιχειρήσεις ενέργειας, και τότε κυβερνήτης της περιοχής Dnipropetrovska.
Εκτός από το Τάγμα Αζόφ, ο Κολομόισκιχρηματοδότησε και άλλα τάγματα εθελοντών όπως οι μονάδες Dnipro 1 και Dnipro 2, Aidar και Donbas.
Η ομάδα έλαβε χρηματοδότηση και βοήθεια από έναν άλλο ολιγάρχη, τον Σέρχι Ταρουτα, δισεκατομμυριούχο κυβερνήτη της περιοχής του Ντόνετσκ.
Zelenskyy asked about the Azov Battalion being nazis and committing atrocities. He doesn’t deny it, says “they are what they are”. Describes them as “many”. Says they’re now incorporated in the Ukraine military. Fact check, confirmed, the Ukraine military is infested with nazis. pic.twitter.com/gDyoBUhlmY
— Peter Wallace (@PeterWallaceAU) April 6, 2022
