Σαν σήμερα το 2004 η Ισπανία βρέθηκε στο επίκεντρο, καθώς έγινε τρομοκρατική επίθεση από μια ακραία ισλαμιστική ομάδα που είχε δεσμούς με την Αλ-Κάιντα.
Από αυτή την επίθεση που έγινε σε τέσσερα τρένα τα οποία βρίσκονταν σε τρεις σιδηροδρομικούς σταθμούς της Μαδρίτης, 191 άνθρωποι βρήκαν τραγικό θάνατο και περίπου 2.000 ακόμη τραυματίστηκαν.
Όπως έγινε γνωστό λίγο αργότερα, οι δέκα βόμβες είχαν πυροδοτηθεί από κινητά τηλέφωνα. Η τρομοκρατική αυτή επίθεση, η πιο θανατηφόρα εναντίον άμαχου πληθυσμού σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά τη βομβιστική επίθεση στο Lockerbie το 1988, θεωρήθηκε αρχικά έργο της βασκικής αυτονομιστικής οργάνωσης ETA. Ωστόσο, η θεωρία αποδείχθηκε λανθασμένη αφού υπήρξαν αποδεικτικά στοιχεία ότι υπεύθυνη ήταν μια ακραία ισλαμιστική ομάδα που είχε δεσμούς με την Αλ-Κάιντα.
Πολλοί Ισπανοί και μη, θεώρησαν ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις έγιναν ως αντίποινα για τη συμμετοχή της χώρας στον πόλεμο που μαίνονταν στο Ιράκ, αφού στην περιοχή παρέμεναν περίπου 1.400 Ισπανοί στρατιώτες.
Σε σακίδια οι εκρηκτικοί μηχανισμοί
Οι ερευνητές αποκάλυψαν ότι όλες οι εκρήξεις προκλήθηκαν από αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς οι οποίοι ήταν κρυμμένοι σε σακίδια, πάνω στα τρένα. Οι τρομοκράτες φαίνεται ότι είχαν βάλει στο στόχαστρο το σταθμό της Atocha στη Μαδρίτη, κοντά στον οποίο είχαν πυροδοτηθεί επτά από τις βόμβες. Οι άλλες 3 βόμβες πυροδοτήθηκαν στα τρενα κοντά στους σταθμούς Εl Poso del Tio Raimundo και Santa Εugenia, πιθανότατα λόγω των καθυστερήσεων των αμαξοστοιχιών στο δρόμο τους για τον σταθμό Atocha. Τρεις άλλες βόμβες δεν πυροδοτήθηκαν, παρά το γεγονός ότι είχαν προγραμματιστεί και βρέθηκαν αργότερα άθικτες.
Οι επιθέσεις έλαβαν χώρα δύο ημέρες πριν από τις μεγάλες ισπανικές εκλογές, στις οποίες οι αντιπολεμικοί Σοσιαλιστές ανέβηκαν στην εξουσία. Η νέα κυβέρνηση, υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο, απέσυρε τα ισπανικά στρατεύματα από το Ιράκ, τον Μάιο του 2004.
Απέτυχε δεύτερη επίθεση 20 μέρες μετά
Μια δεύτερη βομβιστική επίθεση, στο τρένο υψηλής ταχύτητας AVE, επιχειρήθηκε στις 2 Απριλίου, αλλά ήταν (ευτυχώς) αποτυχημένη. Την επόμενη μέρα, η ισπανική αστυνομία συνέδεσε τις επιθέσεις με τους ένοικους ενός διαμερίσματος στο Leganés, νότια της Μαδρίτης. Επτά ύποπτοι και ένας Ισπανός πράκτορας των Ειδικών Δυνάμεων σκοτώθηκαν μετά από διαδοχικές εκρήξεις βομβών, τις οποίες πυροδότησαν οι ύποπτοι για να αποφύγουν τη σύλληψή τους από τις αρχές.
Άλλος ένας βομβιστής πιστεύεται ότι σκοτώθηκε στις βομβιστικές επιθέσεις των τρένων και 29 ακόμη συνελήφθησαν. Μετά από μια δίκη το 2007 που κράτησε 5 μήνες, 21 από αυτούς καταδικάστηκαν και 5, συμπεριλαμβανομένου του Rabei Οsman, του φερόμενου ως αρχηγού, αθωώθηκαν.
Στη μνήμη των θυμάτων της 11ης Μαρτίου, δημιουργήθηκε ένα μνημείο στο πάρκο El Retiro της Μαδρίτης, κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό Atocha.
