Στις 31 Αυγούστου 1997 η πριγκίπισσα Νταϊάνα, η «πριγκίπισσα του λαού» όπως την αποκαλούσαν, σκοτώθηκε σε ένα φριχτό τροχαίο στη σήραγγα Αλμά στο Παρίσι, μόλις στα 36 της χρόνια.
Περίπου 26 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα το νήμα της ζωής της κόπηκε βίαια, όταν η λιμουζίνα στην οποία επέβαινε με τον σύντροφό της επιχειρηματία Ντόντι αλ Φαγέντ προσέκρουσε σε πυλώνα της σήραγγας. Εκείνος πέθανε ακαριαία ενώ εκείνη μεταφέρθηκε τραυματισμένη στο νοσοκομείο, όμως οι γιατροί δεν κατάφεραν να την κρατήσουν στη ζωή.
Ο θάνατός της προκάλεσε παγκόσμια θλίψη αλλά και πλήθος θεωριών συνωμοσίας. Η σκιά του θανάτου της και το μυστήριο που τον περιβάλλει στοιχειώνουν ακόμη το Παλάτι του Μπάκιγχαμ και την ίδια τη βασίλισσα Ελισάβετ, η οποία φέρεται να μην της συγχώρησε ποτέ το διαζύγιο από τον γιο της πρίγκιπα Κάρολο αλλά και την ερωτική σχέση της με έναν Αιγύπτιο.
Η Νταϊάνα ήταν ένας χαρισματικός άνθρωπος που εξελίχθηκε από μία άτολμη 20χρονη σε μία ακτιβίστρια και δυναμική γυναίκα που με το φιλανθρωπικό έργο της έγινε παγκόσμιο σύμβολο και πρότυπο. Ανέτρεψε τα δεδομένα των Ανακτόρων και σφράγισε την εποχή της. Παραμένει ακόμη και 25 χρόνια μετά τον θάνατό της το πιο αγαπητό πρόσωπο της βασιλικής οικογένειας.
Την κηδεία της παρακολούθησαν μέσω του BBC 32,10 εκατ. άνθρωποι μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο γάμος της πριγκίπισσας Νταϊάνα με τον Κάρολο
Η Νταϊάνα γεννήθηκε στην οικογένεια Σπένσερ, μια οικογένεια της βρετανικής αριστοκρατίας με βασιλική καταγωγή και ήταν το τέταρτο παιδί και η τρίτη κόρη του Τζον Σπένσερ, Υποκόμη Όλθοπ, και της Φράνσις Σαντ Κιντ. Μεγάλωσε στο Παρκ Χάουζ, που βρίσκεται στο Σάντριγχαμ, και έλαβε βασική εκπαίδευση στην Αγγλία και την Ελβετία. Το 1975, όταν ο πατέρας της απέκτησε τον τίτλο του Κόμη Σπένσερ, εκείνη έγινε γνωστή ως Λαίδη Νταϊάνα Σπένσερ. Για πρώτη φορά ήρθε στο φως της δημοσιότητας τον Φεβρουάριο του 1981, όταν ανακοινώθηκε ο αρραβώνας της με τον πρίγκιπα Κάρολο.
Ο γάμος της με τον πρίγκιπα της Ουαλίας έγινε στις 29 Ιουλίου 1981, στον Καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου στο Λονδίνο και μεταδόθηκε από την τηλεόραση σε 750 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του γάμου της, η Νταϊάνα απέκτησε τους τίτλους Πριγκίπισσα της Ουαλίας, Δούκισσα της Κορνουάλης, Δούκισσα του Ρόθσι και Κόμισσα του Τσέστερ. Απέκτησε δύο γιους, τον Πρίγκιπα Ουίλιαμ και τον Πρίγκιπα Χάρι, οι οποίοι ήταν τότε στη δεύτερη και την τρίτη θέση αντίστοιχα της γραμμής διαδοχής για τον βρετανικό θρόνο.
Ως Πριγκίπισσα της Ουαλίας, η Νταϊάνα ανέλαβε διάφορα βασιλικά καθήκοντα εξ ονόματος της βασίλισσας Ελισάβετ και την εκπροσώπησε σε περιοδείες της στο εξωτερικό.
Έγινε ιδιαίτερα γνωστή για το φιλανθρωπικό της έργο και για την υποστήριξη που παρείχε στη Διεθνή Εκστρατεία Απαγόρευσης των Ναρκών Ξηράς και για την αντιμετώπιση της νόσου AIDS. Ασχολήθηκε με δεκάδες φιλανθρωπικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένου του Νοσοκομείου Γκρέιτ Όρμοντ Στριτ του Λονδίνου, στο οποίο διετέλεσε πρόεδρος από το 1989.
Η Νταϊάνα παρέμεινε στο προσκήνιο των παγκοσμίων μέσων ενημέρωσης σε όλη τη διάρκεια του γάμου της αλλά και μετά το τέλος του, ο οποίος τερματίστηκε με διαζύγιο στις 28 Αυγούστου 1996.
Θεωρίες συνωμοσίας για τον θάνατο της πριγκίπισσας Νταϊάνα
Μετά το 1998, διατυπώθηκε η θεωρία ότι υπήρχε μια ενορχηστρωμένη εγκληματική συνωμοσία γύρω από τον θάνατο της Νταϊάνα.
Επίσημες έρευνες τόσο στη Μεγάλη Βρετανία όσο και στη Γαλλία διαπίστωσαν ότι η Νταϊάνα πέθανε με τρόπο που συνάδει με τις αναφορές των μέσων ενημέρωσης μετά το θανατηφόρο αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Παρίσι στις 31 Αυγούστου 1997. Το 1999, μια γαλλική έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Νταϊάνα πέθανε ως αποτέλεσμα τροχαίου δυστυχήματος.
Ο Γάλλος δικαστής Ερβέ Στεφάν που ερεύνησε την υπόθεση, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι παπαράτσι ήταν σε κάποια απόσταση από τη Mercedes S280 όταν συνετρίβη και δεν ήταν υπεύθυνοι. Με βάση τα στοιχεία της βρετανικής έρευνας, ένα δικαστήριο το 2008 εξέδωσε μια απόφαση για “ανθρωποκτονία εξ αμελείας” από τον οδηγό Ανρί Πωλ και τους παπαράτσι που καταδίωκαν το αυτοκίνητο.
Η ετυμηγορία των ενόρκων ανέφερε επίσης: «Επιπλέον, ο θάνατος του θανόντος προκλήθηκε ή συνετέλεσε από το γεγονός ότι οι επιβαίνοντες δεν φορούσαν ζώνη ασφαλείας και από το γεγονός ότι η Mercedes πιθανόν χτύπησε την κολόνα στη σήραγγα του Pont de l’Alma παρά να είχε συγκρουστεί με κάτι άλλο».
Οι πιο ενεργοί στην αμφισβήτηση της επίσημης εκδοχής των γεγονότων ήταν η βρετανική ταμπλόιντ εφημερίδα, Daily Express, και ο Αιγύπτιος επιχειρηματίας Μοχάμεντ Αλ Φαγιέντ, του οποίου ο γιος, Ντόντι, ήταν σύντροφος της Νταϊάνα εκείνη την εποχή και επίσης πέθανε στο δυστύχημα.
Το 2003, ο μπάτλερ της Νταϊάνα, Πολ Μπάρελ, δημοσίευσε ένα σημείωμα που υποστήριξε ότι είχε γραφτεί από την ίδια το 1995, στο οποίο υπήρχαν ισχυρισμοί ότι ο πρώην σύζυγός της “σχεδίαζε ένα ατύχημα” στο αυτοκίνητο [της Νταϊάνα], όπως μια βλάβη στα φρένα για να ξαναπαντρευτεί.
Μια ειδική ομάδα έρευνας της Μητροπολιτικής Αστυνομίας ιδρύθηκε το 2004 με κωδική ονομασία «Επιχείρηση Πάτζετ», με επικεφαλής τον Επιθεωρητή Τζον Στίβενς για να διερευνήσει τις διάφορες θεωρίες συνωμοσίας που οδήγησαν στην Βρετανική έρευνα. Αυτή η έρευνα εξέτασε 175 ισχυρισμούς που είχαν διατυπωθεί από τον Φαγιέντ.
Μεταξύ των μαρτύρων που ανακρίθηκαν ήταν ο πρίγκιπας Κάρολος, ο οποίος το 2005 είπε στον Στίβενς ότι δεν γνώριζε για το σημείωμα της πρώην συζύγου του από το 1995 και δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί είχε αυτά τα συναισθήματα για εκείνον. Ο Φαγιέντ έχει υποστηρίξει επίμονα αυτό που βρέθηκε είναι αποτέλεσμα μιας συνωμοσίας και έχει επανειλημμένα ισχυριστεί ότι πιστεύει ότι ο γιος του δολοφονήθηκε μαζί με την Νταϊάνα.
Σχέσεις με υπηρεσίες ασφαλείας
Οι θεωρητικοί ισχυρίστηκαν ότι ο οδηγός της Mercedes-Benz, Ανρί Πωλ πληρωνόταν από μια υπηρεσία εθνικής ασφάλειας, αν και διαφορετικές εκδοχές αυτών των ισχυρισμών αναφέρουν τη χώρα της υπηρεσίας ασφαλείας εναλλάξ ως την Μεγάλη Βρετανία, την Γαλλία ή τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα στοιχεία που υποτίθεται ότι το υποστηρίζουν προκύπτουν κυρίως από χρήματα που είχε στην κατοχή του τη στιγμή του θανάτου του και από την προσωπική του περιουσία. Αυτοί οι ισχυρισμοί καλύπτονται στο 4ο κεφάλαιο του πορίσματος της αστυνομικής έρευνας Επιχείρηση Πάτζετ. Ο Μοχάμεντ Αλ-Φαγιέντ ισχυρίζεται ότι ο Ανρί Πωλ δούλευε για την MI6. Η έρευνα δεν βρήκε καμία απόδειξη ότι ο Ανρί Πωλ ήταν πράκτορας για οποιαδήποτε υπηρεσία ασφαλείας.
Δείγματα αίματος
Ένας άλλος ισχυρισμός αφορά την αξιοπιστία των εξετάσεων αίματος που πραγματοποιήθηκαν, οι οποίες έδειξαν ότι ο Πωλ είχε πιει πριν αναλάβει την οδήγηση του αυτοκινήτου. Το συμπέρασμα των Γάλλων ερευνητών ότι ο Πωλ ήταν μεθυσμένος έγινε με βάση μια ανάλυση δειγμάτων αίματος, τα οποία λέγεται ότι περιείχαν ένα επίπεδο αλκοόλ που (σύμφωνα με την έκθεση του Τζέι τον Σεπτέμβριο του 1997) ήταν τριπλάσιο από το γαλλικό νόμιμο όριο. Αυτή η αρχική ανάλυση αμφισβητήθηκε από έναν Βρετανό παθολόγο που προσέλαβε ο Αλ-Φαγιέντ. Σε απάντηση, οι γαλλικές αρχές πραγματοποίησαν ένα τρίτο τεστ, αυτή τη φορά χρησιμοποιώντας πιο τεκμηριωμένα στοιχεία καθώς πήραν υγρό από το εσωτερικό του ματιού, το οποίο επιβεβαίωσε το επίπεδο αλκοόλ που μετρήθηκε στο αίμα και έδειξε επίσης ότι ο Πωλ έπαιρνε αντικαταθλιπτικά.
Έχει υποστηριχθεί ότι το επίπεδο του αλκοόλ που αναφέρθηκε ότι βρέθηκε στο αίμα του Πωλ δεν συνάδει με τη νηφάλια συμπεριφορά του, όπως καταγράφηκε στο κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης του ξενοδοχείου Ritz εκείνο το βράδυ.
Ο καθηγητής ιατροδικαστικής Ρόμπερτ Φόρεστ, ανέφερε ότι ένας αλκοολικός όπως ο Πωλ, με μεγαλύτερη ανοχή στο αλκοόλ, θα μπορούσε να φαίνεται πιο νηφάλιος από ό, τι ήταν στην πραγματικότητα. Ωστόσο οι οικογένειες των Ντόντι Αλ-Φαγιέντ και Ανρί Πωλ δεν δέχτηκαν τα ευρήματα της γαλλικής έρευνας.
Το 2006 αποκαλύφθηκε ότι ο Λόρδος Στίβενς είχε συναντηθεί με τους ηλικιωμένους γονείς του Πωλ λέγοντάς τους ότι ο γιος τους δεν ήταν μεθυσμένος. Λίγο πριν από την εμφάνιση του Στίβενς στις δικαστικές αρχές, μια πηγή κοντά στον Στίβενς δήλωσε ότι αυτή η ασυνέπεια θα μπορούσε να εξηγηθεί ως «συνεκτική» και «ευαίσθητη» απέναντι στο ηλικιωμένο ζευγάρι, μια εκτίμηση που ο Σκοτ Μπέικερ πρότεινε ότι μπορεί να είναι αξιόπιστη στην εισαγωγή της κατάθεσης του προς την δικαστική αρχή. Στην κατ’ αντιπαράθεση εξέταση στη βρετανική έρευνα το 2008, ο Στίβενς αρνήθηκε ότι «παραπλάνησε σκόπιμα» τους γονείς του Πολ και είπε ότι η κατάσταση του οδηγού τη στιγμή του δυστυχήματος δεν ταίριαζε με τον ορισμό της αστυνομίας για το ότι ήταν μεθυσμένος.
Ο Στίβενς είπε ότι τα διαθέσιμα στοιχεία υποδεικνύουν ότι ο Πολ είχε καταναλώσει μόνο δύο ποτά, αλλά αυτό δεν ήταν απαραίτητα το μόνο που είχε καταναλώσει ο Πωλ και ότι ήταν πράγματι «υπό την επήρεια» αλκοόλ τη στιγμή της συντριβής. Ένας εμπειρογνώμονας που αναφέρεται στην έκθεση υπολόγισε ότι ο Πωλ είχε πιει το ισοδύναμο πέντε ποτών Ricard, το αγαπημένο του γαλλικό απεριτίφ, πριν οδηγήσει.
Σε δύο γαλλικές εξετάσεις, ο Πωλ βρέθηκε να έχει 12,8% κορεσμό αιμοσφαιρίνης μονοξειδίου του άνθρακα, ο οποίος συμβαίνει όταν η χρωστική ουσία που μεταφέρει σίδηρο του αίματος (αιμοσφαιρίνη) συνδέεται με μονοξείδιο του άνθρακα (αντί για οξυγόνο). Οι καπνιστές έχουν συνήθως περίπου το 10% της αιμοσφαιρίνης συνδεδεμένο με μονοξείδιο του άνθρακα, επομένως τα αποτελέσματα στην περίπτωση του Πωλ δεν ήταν ασυνήθιστα. Ο Πωλ κάπνιζε μικρά πούρα Cigarillo τις ώρες πριν από το δυστύχημα.
Μια άλλη εξέταση, που υποστηρίζεται από τους αντιπάλους των επίσημων ευρημάτων, έδειξε ότι ο Πωλ είχε κορεσμό αιμοσφαιρίνης μονοξειδίου του άνθρακα 20,7% τη στιγμή του θανάτου του. Αυτό το αποτέλεσμα, αν ήταν ακριβές, σε συνδυασμό με τον ρυθμό διασποράς του μονοξειδίου του άνθρακα από την κυκλοφορία του αίματος, θα σήμαινε ότι το αίμα του Πωλ είχε κορεσμό 40% λίγες ώρες νωρίτερα, και μετά βίας θα μπορούσε να οδηγήσει.
Το 2009, αναφέρθηκε ότι τα δείγματα DNA επιβεβαιώνουν ότι τα δείγματα αίματος που περιείχαν υψηλά επίπεδα αλκοόλ ήταν πράγματι του Πωλ. Αυτό διαπιστώθηκε από μια σύγκριση με δείγματα που παρείχαν οι γονείς του Πωλ, που αποδεικνύουν ότι το αίμα που εξετάστηκε ήταν του οδηγού και ότι είχε τρεις φορές περισσότερο από το νόμιμο όριο αλκοόλ στο αίμα του.
