Όλοι όσοι ανήκουμε στη γενιά των Millenials (γεννημένοι από το 1981 έως το 1997) θυμόμαστε ακριβώς τι κάναμε στις 6 του Δεκεμβρίου του 2008, όταν και γινόταν γνωστό ότι έπεφτε νεκρό ένα 15χρονο παιδί, με το όνομα Αλέξης Γρηγορόπουλος.
Η είδηση κάνει αμέσως τον γύρο της Ελλάδας, με τους πρώτους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς να μεταφέρουν αρχικά την επίσημη εκδοχή της αστυνομίας για το περιστατικό, σύμφωνα με την οποία το περιπολικό των αστυνομικών είχε δεχτεί «μαζική επίθεση αναρχικών» με ξύλα και μολότοφ και ο αστυνομικός πυροβόλησε για να σώσει τη ζωή του.
Η πραγματικότητα όμως είναι η εξής: Το βράδυ του Σαββάτου της 6ης Δεκέμβρη του 2008, λίγο πριν της 9μμ, στη συμβολή οδών Τζαβέλλα (μετονομάσθηκε μετά την δολοφονία σε οδό Αλέξη Γρηγορόπουλου) και Μεσολογγίου, ο νεαρός Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος έπεσε νεκρός μετά από πυροβολισμό του ειδικού φρουρού Επαμεινώνδα Κορκονέα, ο οποίος συνοδευόταν από τον συνάδελφο του, Βασίλη Σαραλιώτη.
Σύμφωνα με τον ιατροδικαστή η σφαίρα διαπέρασε την καρδία του 15χρονου και καρφώθηκε στον 10ο θωρακικό σπόνδυλο, με αποτέλεσμα ο Γρηγορόπουλος να χάσει ακαριαία τη ζωή του.
Ο Αλέξης Γρηγορόπουλος ήταν άοπλος, όπως και οι φίλοι του, ενώ σύμφωνα με μαρτυρίες, από αυτόπτες μάρτυρες, η αντιπαράθεση αφορούσε ουσιαστικά φραστική διένεξη των δύο αστυνομικών με μια ομάδα 4-5 ατόμων που κατέληξε με τον ειδικό φρουρό να πυροβολεί σε ευθεία βολή προς στο πλήθος και να πετυχαίνει τον νεαρό μαθητή.
Γρηγορόπουλος: Το βίντεο που δεν θα ξεχάσει κανείς
Δείτε σε βίντεο τη στιγμή της δολοφονίας του Αλέξη Γρηγορόπουλου από τον αστυνομικό Επαμεινώνδα Κορκονέα:
Βίντεο: Πώς μετέδωσαν τα ΜΜΕ τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου
Δείτε το πρώτο έκτακτο τηλεοπτικό δελτίο για τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου, το οποίο κάνει λόγο για ομάδα αντιεξουσιαστών που επιτέθηκε σε αστυνομικούς:
Το ποτάμι οργής ξεσπούσε και ενοχλούσε τους «κυρ Παντελήδες»
Το ποτάμι της οργής όμως ήδη ξεσπούσε. Στη συμβολή των οδών Τζαβέλλα και Μεσολογγίου ο 15χρονος Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος είχε πέσει νεκρός και χιλιάδες πολίτες έβγαιναν στους δρόμους για να διαδηλώσουν κατά της αστυνομικής βίας.
Ακολουθούν οδομαχίες έξω από τα Πανεπιστήμια, το κέντρο της Αθήνας δονείται από την ιαχή «δολοφόνοι» και καταγράφονται οι πρώτες φθορές σε τράπεζες στην Πατησίων και τη Σόλωνος.
Χιλιάδες «κυρ Παντελήδες» κλεισμένοι στα σπίτια τους αναρωτιούνται πόσο θα κρατήσει αυτό. Νοικοκυραίοι που καταλάβαιναν μεν την οργή των νέων, αλλά διαμαρτύρονταν για τον τρόπο με τον οποίο ξεσπούσαν.
Ένα κύμα οργής είχε ξεκινήσει και έκαιγε όλη την Ελλάδα! Επιθέσεις σε Αστυνομικά Τμήματα, καμένα περιπολικά, ένα απίστευτο πλιάτσικο, καταλήψεις στα σχολεία και στα Πανεπιστήμια.
Σύμφωνα με εκτίμηση του ΕΒΕΑ, οι ζημιές που προκλήθηκαν μόνο στην Αθήνα τις ημέρες που ακολούθησαν ξεπέρασαν τα 50 εκατομμύρια ευρώ, με το ΣτΕ προσφάτως να εκδικάζει 1,5 εκατ. ευρώ για τις ζημιές.
Οι αναλυτές απέδωσαν τη νεανική εξέγερση στο αίσθημα απελπισίας που διακατείχε τη νέα γενιά, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της ραγδαία αυξανόμενης νεανικής ανεργίας, αλλά και στην ανικανότητα της ιθύνουσας τάξης να τους εμπνεύσει, κηλιδωμένη από σκάνδαλα και διαφθορά.
Να σημειώσουμε ότι εκείνη την εποχή στην κυβέρνηση ήταν η ΝΔ με τον Κώστα Καραμανλή, άμεσα μετά τη δολοφονία του Αλέξη ο -τότε- υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Προκόπης Παυλόπουλος και υφυπουργός Χηνοφώτης υπέβαλαν την παραίτησή τους, η οποία ωστόσο δεν έγινε δεκτή.
Αν μια εικόνα, πέραν εκείνης του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου φυσικά, έχει αποτυπωθεί γλαφυρά από εκείνη την εποχή, σαν σήμερα πριν από 14 ολόκληρα χρόνια, αυτή είναι της στολισμένης Αθήνας. Εκείνη τη χρονιά, τα Χριστούγεννα στην Αθήνα ήταν διαφορετικά, και το δέντρο στο Σύνταγμα δεν στολίστηκε με λαμπάκια, αλλά με… φωτιά.
Συγκεκριμένα, στις 24 Δεκεμβρίου του 2008 ομάδα ατόμων έβαλε φωτιά στο δέντρο στο κέντρο της Αθήνας. Την ώρα που ένα μεγάλο τμήμα της νεολαίας, παιδιά από 13 ως 18 ετών έβραζε, οι Αρχές τοποθετούσαν διμοιρίες των ΜΑΤ μπροστά από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, συμβολίζοντας με τον πιο θλιβερό τρόπο τις προτεραιότητες των σωμάτων ασφαλείας!
Η πρώτη σφαίρα είχε πέσει…
Ένα φιτίλι έτοιμο από καιρό να ανάψει
Μετά το τέλος του πρώτου κύματος επεισοδίων που έγιναν με αφορμή τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου κυριαρχούσε ένα άλλο ερώτημα. Από πού αναδύθηκε όλη αυτή η οργή.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου έγινε στα τέλη του 2008, ήταν λίγο καιρό αφότου τέλειωσε η «χρυσή εποχή» της Ελλάδας, τότε που ενδεχομένως το «λεφτά υπάρχουν» να απηχούσε την πραγματικότητα… ήταν η στιγμή που ξεκίνησαν να βλέπουν οι νέοι ότι το μέλλον τους διαγράφεται δύσκολο.
Είναι παράλληλα η περίοδος που μια ολόκληρη γενιά έβλεπε τους γονείς της, που είχαν ζήσει κατά πλειοψηφία μια καλή ζωή, να τη δείχνει με το δάχτυλο. Παιδιά που σπούδαζαν, παιδιά που είχαν πολλά περισσότερα πτυχία από τους γονείς τους, όμως αδυνατούσαν να βρουν μια καλή δουλειά και αναγκάζονταν να δουλέψουν με χαμηλούς μισθούς.
«Γιατί δεν πιάνεις μια καλή δουλειά; Γιατί δεν κάνεις οικογένεια;», το ερώτημα που ακουγόταν σε κάθε σπίτι. Να θυμίσουμε ότι τα σημάδια της επισφάλειας ήταν μεγάλα, η αίσθηση αναντιστοιχίας προσόντων και προοπτικών ήταν έντονη (ας θυμηθούμε ότι τότε λέγαμε «γενιά των 700 ευρώ» εννοώντας ότι είναι χαμηλόμισθοι και σήμερα το ίδιο ποσό το θεωρούμε «μεσαία τάξη»).
Άλλωστε έναν χρόνο μετά, ο τότε πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, δήλωνε «το παιχνίδι έχει τελειώσει» και η χώρα μας έμπαινε στον Γολγοθά των Μνημονίων.
Λίγο καιρό μετά θα έχουμε την εκτίναξη της ανεργίας των νέων, που θα φτάσει στο απόγειο της οικονομικής κρίσης κοντά στο 60%, και τη μαζική φυγή νέων στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, από το 2008 μέχρι και το 2017 καταγράφηκε η φυγή 467.000 Ελλήνων ηλικίας 25-44 ετών, προς διάφορες χώρες του εξωτερικού, ενώ με την προσθήκη και εκείνων που έφυγαν στη διετία 2018 – 2019, ο συνολικός αριθμός έχει ξεπεράσει τις 500.000. Ένα κύμα φυγής που συνεχίζεται αμείωτο μέχρι σήμερα.
Εικόνα από το μέλλον
Τα όσα έγιναν τις ημέρες μετά την 6η Δεκεμβρίου του 2008 ήταν απλά μια εικόνα από το μέλλον, αφού όσα ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια, με αποκορύφωμα το 2011, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, ήταν ένας μεγάλος κύκλος κοινωνικών και πολιτικών εκρήξεων, με ανάλογα χαρακτηριστικά: μαζικές, συγκρουσιακές με έμφαση στη διεκδίκηση του «δημόσιου χώρου».
Η είσοδος της Ελλάδας στα Μνημόνια θα οδηγήσει την περίοδο 2010-2012 σε μια εκρηκτική διετία μεγάλων κινητοποιήσεων, με αποκορύφωμα τις «Πλατείες των Αγανακτισμένων».
Μπορεί στις πλατείες να μην κυριαρχούσαν μόνο νέοι, όμως τα χαρακτηριστικά είναι ίδια: Οι μαζικές συγκρούσεις με τις αστυνομικές δυνάμεις.
Ένα κύμα οργής που πολλοί υποστήριξαν ότι ήταν ένα φαινόμενο «ανομίας». Με αυτό εννοούσαν ότι στο πλαίσιο μιας συνολικότερης κρίσης, κοινωνικής αλλά και αξιακής, τμήματα της νεολαίας έλκονται από μια βία χωρίς σκοπό και χωρίς σχέδιο. Γι’ αυτό και όσοι πρόκριναν αυτό το ερμηνευτικό σχήμα νομιμοποιούσαν και μια πιο «κατασταλτική» αντιμετώπισή του.
Είναι οι ίδιοι που ξέχασαν ότι στις 6 του Δεκέμβρη του 2008 μαζί με τον Αλέξη δολοφονήθηκε και κάθε όνειρο μιας ολόκληρης γενιάς. Άλλωστε ο Γρηγορόπουλος δεν ήταν «μπαχαλάκης», αλλά ένα παιδί που έμενε στο Ψυχικό, ένα παιδί «καλής οικογένειας», αν μπορεί να δολοφονηθεί αυτός από αστυνομικό, τότε μπορούμε όλοι μας.
Άλλωστε και ο δολοφόνος του Αλέξη υποστήριξε στο απολογητικό μήνυμά του ότι ο «Γρηγορόπουλος είναι αποβληθεί από τη σχολή Μωραΐτη και άλλαζε συχνά σχολεία», κάτι που διέψευσε άμεσα η σχολή με δελτίο Τύπου.
Ο μαζικός χαρακτήρας της έκρηξης του Δεκεμβρίου δεν είναι ένα φαινόμενο «μπαχαλάκηδων», ούτε οι έρευνες παραπέμπουν σε μια «παραβατική» νεολαία, αλλά σε μια οργισμένη και διεκδικητική. Μια νεολαία που έχει ανάγκη να ακουστεί!
Είναι η γενιά που δέχεται διαρκώς χτυπήματα, όχι μόνο από αστυνομικούς, αλλά από την ίδια την κοινωνία. Είναι η ίδια γενιά που είδε αστυνομικό να χτυπά αναίτια έναν νεαρό στη Νέα Σμύρνη, μια δεκαετία και βάλε, αργότερα.
Ο Μάρτης του 2021 και τα γεγονότα που έγιναν στη Νέα Σμύρνη, πέριξ της πλατείας, θύμιζαν σε μεγάλο βαθμό όσα ζήσαμε τον Δεκέμβριο του 2008. Ξανά χιλιάδες νέοι, που έβλεπαν τον κορονοϊό και το lockdown που είχε επιβληθεί να «τσακίζει» τα όνειρά τους έβγαιναν στους δρόμους για να διαδηλώσουν κατά της αστυνομικής βίας.
Ένα νέο ξέσπασμα οργής που οδήγησε σε ακραία βία, όταν δεκάδες νέοι γρονθοκοπούσαν δίχως έλεος έναν αστυνομικό που ήταν πεσμένος έδαφος.
Η συνέχεια… μια αστυνομία που παίρνει το «αίμα της πίσω» απαντώντας και εκείνη με βία, απέναντι σε νέους που έτυχε να βρίσκονται εκείνη τη νύχτα στη Νέα Σμύρνη.
Ο Ρωμανός και η ΧΑ
«Πόσο θα κρατήσει όλο αυτό; Μήπως το παρακάνανε;»!
Το ερώτημα που ακούγαμε σχεδόν κάθε χρόνο μετά την 6η Δεκέμβρη, καθώς αρκετοί ήταν αυτοί που αγανάκτησαν για τ’ ότι κράτησε «λίγο παραπάνω» η έκρηξη οργής.
Δίπλα στον Αλέξη Γρηγορόπουλο, ήταν ο Νίκος Ρωμανός, που πέντε χρόνια αργότερα, το 2013, είχε συλληφθεί για απόπειρα ληστείας. Είχε κατηγορηθεί και έχει εν συνεχεία αθωωθεί για συμμετοχή στους Πυρήνες της Φωτιάς. Τρανή απόδειξη για πολλούς για το που οδηγούν όλες αυτές οι διαδηλώσεις, οι αντιδράσεις, η οργή!
Το παιδί που είδε τον φίλο του να ξεψυχά μπροστά στα μάτια του, έγινε το αντιπαράδειγμα, η εύκολη απάντηση όσων δεν ήθελαν να δουν το δάσος και κοιτούσαν εμμονικά το δέντρο.
Ο Νίκος Ρωμανός ξεπέρασε την κόκκινη γραμμή… καταδικάστηκε σε 18 χρόνια κάθειρξη για κατοχή και τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών, το 2012… μεταξύ των «στόχων» και το σπίτι του πρώην υπουργού Γιάννου Παπαντωνίου.
Την ίδια ώρα -και με τη βοήθεια των ΜΜΕ- δημιουργούνταν διαρκώς ένα απίστευτο σκηνικό πόλωσης με αφορμή τα επεισόδια για τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου.
Οι εξεγερμένοι νέοι ενάντια στους «νοικοκυραίους», αυτοί που δεν άντεχαν την αστυνομική βία και αυτοί που ήθελαν άμεση πάταξη της «ανομίας» -όπως την αποκαλούσαν- ώστε να επανέλθει η τάξη στη χώρα.
«Θα καεί η Ελλάδα για ένα παιδί;» έλεγαν με κυνικότητα αρκετοί, ακόμα και από την οικογένειά μας. Αν είχαν δίκιο ή άδικο και κατά πόσο όλη η εξέγερση έγινε για «ένα παιδί» ή γιατί μια γενιά έβλεπε να την πατούν στο λαιμό με τη μπότα, είναι κάτι που μένει να φανεί.
Ταυτόχρονα, η ακροδεξιά έβρισκε πρόσφορο έδαφος, λόγω της κρίσης και της λαϊκίστικης πολιτικής της, κερδίζοντας ψήφους από πολλούς «νοικοκυραίους» που δεν άντεχαν άλλο με την ανομία, αλλά και εξοργισμένους νεολαίους που ίσως πίστευαν ότι η λύση βρίσκεται εκεί.
Η Χρυσή Αυγή μπαίνει στη Βουλή, τα ποσοστά της μέσα στα επόμενα χρόνια εκτοξεύονται, μέχρι τη στιγμή που σημειώνεται μια ακόμη δολοφονία («για το ποδόσφαιρο», όπως είχε ειπωθεί αρχικά από τα ΜΜΕ), αυτή του Παύλου Φύσσα.
Τι μένει μετά τη φωτιά
Μια καμένη γη μένει μετά τη φωτιά. Η Ελλάδα μπορεί πλέον να έχει βγει από τα Μνημόνια και να προσπαθεί να ορθοποδήσει ξανά, ωστόσο οι εποχές δεν είναι ίδιες. Το χρέος βρίσκεται ακόμη στα ύψη, οι μισθοί –παρά την αύξηση του κατώτατου μισθού– παραμένουν πείνας.
Σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας (ΙΝΕ) της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ), ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα είναι κάτω από το επίπεδο της αξιοπρεπούς διαβίωσης, όπως ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτό σημαίνει, σε απλά λόγια, πως 650.000 εργαζόμενοι στη χώρα μας που πληρώνονται με το βασικό μισθό, νέοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δεν μπορούν να ζήσουν με αξιοπρέπεια!
Την ίδια ώρα μια πολιτική κρίση βρίσκεται σε εξέλιξη επί πολλά χρόνια, με τους νέους να μην ψάχνουν νέα πρόσωπα -όπως λανθασμένα πιστεύουν οι πολιτικοί- αλλά νέες πολιτικές.
Η παιδεία βρίσκεται σε κρίση, ο πολιτισμός κινδυνεύει (μέχρι και ιστορικοί κινηματογράφοι στο κέντρο της Αθήνας κινδυνεύουν με λουκέτο), το ενδεχόμενο μιας νέας «έκρηξης» από τη νεολαία φαντάζει κάτι παραπάνω από πιθανό, φτάνει να βρεθεί η κατάλληλη αφορμή… η σπίθα!
Μια γενιά που έχει χαρακτηριστεί πολλές φορές και όχι άδικα, «χαμένη γενιά», καθώς μετά την οικονομική κρίση, ήρθε ο κορονοϊός και ακολούθησε ο πληθωρισμός.
Όσον αφορά τη δολοφονία του Αλέξη και την αστυνομική βία; Το Εφετείο Λαμίας χορήγησε το ελαφρυντικό του σύννομου βίου στον ειδικό φρουρό Επαμεινώνδα Κορκονέα, κατά πλειοψηφία, κάτι που οδήγησε στην αποφυλάκισή του.
Όπως λέει και ο Λεξ «μη ρωτάς τι έχει γίνει και δεν εμπιστεύομαι τη δικαιοσύνη…»
