Σε μια εύθραυστη λεπτή κλωστή κινούνται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις εν μέσω των κλιμακούμενων προκλήσεων της Άγκυρας. Μια σημαντική πτυχή ανάμεσα στις δυο χώρες είναι ο συσχετισμός των εξοπλιστικών δυνάμεων με την Τουρκία να εκφράζει με κάθε τρόπο τη δυσαρέσκεια της καθώς η Ελλάδα τόσο με τα Rafale όσο και με τα F-16 Viper δείχνει να βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση.
«Η τουρκική πλευρά δεν θα μείνει σιωπηλή ούτε στο τραπέζι, ούτε επί του πεδίου απέναντι στους εξοπλισμούς Ελλάδας και Ελληνοκυπρίων» τόνισε ο Τούρκος αντιπρόεδρος Φουάτ Οκτάι. Το βλέμμα βέβαια Αθήνας και Άγκυρας βρίσκεται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στην Ουάσιγκτον. Το ζητούμενο είναι αν θα ενισχυθεί τελικά η αεροπορική δύναμη της Τουρκίας με την πώληση των μαχητικών F-16 από τις ΗΠΑ.
Η «καυτή τροπολογία»
Στην εγχώρια ελληνική πολιτική σκηνή το ζήτημα άναψε φωτιές καθώς από τον ΣΥΡΙΖΑ εκμεταλλεύτηκαν πολιτικά τη μη συμπερίληψη της τροπολογίας της Γερουσίας που θέτει όρους στον εκσυγχρονισμό των F-16 της Τουρκίας στο σχέδιο του αμυντικού προϋπολογισμού και μιλούν για διπλωματική αποτυχία και ήττα της κυβέρνησης καθώς «η Τουρκία όχι μόνο δεν τιμωρείται για την ευθεία αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ελλάδας και την υπογραφή νέων παράνομων μνημονίων με τη Λιβύη, αλλά επιβραβεύεται».
Μαξίμου: Τίποτα δεν έχει κριθεί
Στο Μέγαρο Μαξίμου έχουν εκ διαμέτρου αντίθετη ανάγνωση των πραγμάτων. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές στο thestandard.gr «η μη συμπερίληψη της τροπολογίας της Γερουσίας στο σχέδιο του αμυντικού προϋπολογισμού (NDAA) οφείλεται σε διαδικαστικούς λόγους. Επειδή θα πραγματοποιηθούν στις 8 Νοεμβρίου ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ υπάρχει πίεση χρόνου.
Και καθώς δεν είχε επιτευχθεί ομοφωνία για το θέμα συντάχθηκε από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Αμυντικών Υποθέσεων της Γερουσίας ένα κείμενο στο οποίο εντάχθηκαν οι τροπολογίες που είχαν εξασφαλίσει ευρεία συναίνεση. Έτσι η τροπολογία για τα F-16 δεν εντάχθηκε σε αυτό το κείμενο, ούτε μπορούσε να τεθεί σε ψηφοφορία χωριστά – όπως έγινε στη Βουλή των Αντιπροσώπων – λόγω πίεσης χρόνου».
Το ζήτημα της ένταξης ή μη της τροπολογίας είναι από τα καυτά θέματα που παρακολουθεί η κυβέρνηση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις και τα συμπεράσματα που έχουν στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού τίποτα δεν έχει κριθεί ακόμη. Η διαπραγμάτευση θα συνεχιστεί μετά τις ενδιάμεσες εκλογές. Τότε η Βουλή και η Γερουσία θα είναι αυτές που θα αποφασίσουν στη μεταξύ τους διαβούλευση την τελική εκδοχή του αμυντικού προϋπολογισμού (NDAA). Θεωρούν, λοιπόν, ότι τελικά η τροπολογία μπορεί να ενταχθεί στο τελικό κείμενο της NDAA που θα υιοθετηθεί και από τα δύο σώματα του Κογκρέσου.
Ο «σύμμαχος» Μενέντεζ
Η ελληνική πλευρά πάντως ποντάρει σε ένα βέτο Μενέντεζ. Ανεξάρτητα από το νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (ΝDAA), ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας έχει δικαίωμα να προβάλει βέτο στην έγκριση αμυντικών συμβάσεων.
Και σε αυτό το δικαίωμα παρέπεμψε με δήλωσή του ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Μενέντεζ, ο οποίος μάλιστα διαμήνυσε ότι δεν θα επιτρέψει να προχωρήσει το πρόγραμμα αν η Τουρκία δεν αλλάξει συμπεριφορά.
H αποτρεπτική δύναμη της Ελλάδας
Το Μέγαρο Μαξίμου έχει εξετάσει ακόμη και το δυσμενές για αυτή σενάριο της έγκρισης πώλησης των F16 στην Τουρκία. Σύμφωνα με συνεργάτες του πρωθυπουργού και σε αυτή την υποθετική περίπτωση η χώρα μας δεν πλήττεται γιατί διαθέτει επαρκή αποτρεπτική ικανότητα στον αέρα. Επί το πλείστον σύμφωνα με τις αναλύσεις και τις μελέτες που έχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στα χέρια του τέτοιου τύπου προγράμματα δεν αποδίδουν άμεσο αποτέλεσμα.
«Αν, για παράδειγμα, η σχετική έγκριση για πώληση των F-16 στην Τουρκία αποφασιζόταν σε μερικούς μήνες, θα απαιτούνταν ένα με δυο χρόνια για τη σχετική διαπραγμάτευση της σύμβασης και η υλοποίηση δεν θα άρχιζε νωρίτερα από μια πενταετία από σήμερα» εξηγεί συνεργάτης του πρωθυπουργού στο thestandard.gr.
Σε αυτό που εστιάζουν στην κυβέρνηση είναι ότι η στρατηγική που ακολούθησε ενισχύοντας την αποτρεπτική της ικανότητα απέδωσε καρπούς και πλέον προπορεύεται. Έχει ήδη παραλάβει τα πρώτα Rafale, των οποίων η σταδιακή παράδοση προχωρά και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2023. Παραλαμβάνει τα πρώτα αναβαθμισμένα F-16 Viper, η παραλαβή των οποίων θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2026-27, ενώ έχει ήδη δηλώσει εμπράκτως το ενδιαφέρον της για την προμήθεια F35.
