Επίδομα θέρμανσης, αυξήσεις συντάξεων και επιταγή ακρίβειας – Ποιοι θα ωφεληθούν από τα μέτρα στήριξης που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ

Τους επόμενους μήνες πρόκειται να υλοποιηθούν μερικά από τα μέτρα στήριξης που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και τους εποπτευόμενους φορείς.

Μέσα στην περίμετρο των μέτρων που ανακοίνωσε το περασμένο Σάββατο από την ΔΕΘ ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται σχεδόν το σύνολο των ελληνικών νοικοκυριών και ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων, με τα μέτρα να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων επίδομα θέρμανσης, εισφορά αλληλεγγύης και επιταγή ακρίβειας.

Ήδη έχει ξεκινήσει η εξειδίκευση των μέτρων από τις αρχές της εβδομάδας και θα συνεχιστεί την επόμενη με τις παρεμβάσεις στον τρόπο επιδότησης του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου. Εν συνεχεία θα υπάρξουν οι υπουργικές αποφάσεις προκειμένου να ξεκινήσει η υλοποίηση των μέτρων στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων απέναντι στην εκτίναξη του ενεργειακού κόστους.

Λίγο πριν το τέλος του έτους θα ολοκληρωθεί το πρώτο σκέλος των παρεμβάσεων, που έχουν έκτακτο χαρακτήρα και εν συνεχεία θα ακολουθήσει υλοποίηση των μόνιμων μέτρων ελάφρυνσης από φορολογικά και ασφαλιστικά βάρη για έναν μεγάλο αριθμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Επίδομα θέρμανσης

Η θέρμανση αποτελεί αναμφίβολο το πλέον κομβικό σημείο στη κυβερνητική πολιτική, δεδομένου ότι τόσο το ηλεκτρικό ρεύμα, όσο και το φυσικό αέριο βρίσκονται σε επίπεδα δυσθεώρητα.

Οι άξονες στους οποίους κινείται η στρατηγική επιδοτήσεων είναι οι εξής:

1. Οριζόντια μείωση 25 λεπτών το λίτρο για όλους αναφορικά με το πετρέλαιο θέρμανσης. Το μέτρο θα ισχύσει από τις 15 Οκτωβρίου, όταν και θα ξεκινήσει η διάθεσή του. Για την επιδότηση αυτή δεν χρειάζεται να κάνει κάτι ο καταναλωτής, αφού η μείωση τιμής θα γίνεται στην αντλία. Πρόκειται για ένα μέτρο ανάλογο με την επιδότηση που θα δίνεται έως το τέλος Σεπτεμβρίου στο diesel κίνησης.
2. Κίνητρα, για όσους αυτό είναι εφικτό, προκειμένου να χρησιμοποιήσουν πετρέλαιο θέρμανσης αντί για φυσικό αέριο ή ηλεκτρικό ρεύμα για την θέρμανσή τους. Όπως εξηγούν από το αρμόδιο υπουργείο, δεν γίνεται λόγος για αλλαγή λέβητα. Συστήνεται εκεί που υπάρχει η δυνατότητα. π.χ. αν κάποιος πέρυσι αντί για πετρέλαιο χρησιμοποιούσε το κλιματιστικό ή για εκείνα τα σπίτια ή τις πολυκατοικίες που έχουν διατηρήσει τον λέβητα και την δεξαμενή και μπορούν σχετικά εύκολα και χωρίς σημαντικό κόστος να αλλάξουν το καύσιμο θέρμανσης. Στην περίπτωση αυτή το επίδομα διπλασιάζεται. Αυξάνεται από τα 300 ευρώ στα 350 ευρώ η βάση υπολογισμού του επιδόματος με βάση τις βαθμοημέρες ανά περιοχή και αφορά εκτός από το πετρέλαιο και τα καυσόξυλα ή πέλλετ σε περιοχές έως 2.500 κατοίκους. Εκτός από την αύξηση της βάσης υπολογισμού, το μέτρο διευρύνεται και περιλαμβάνει ακόμη περισσότερους, αφού μεγαλώνουν τα εισοδηματικά κριτήρια. Για το φυσικό αέριο θα υπάρξει ξεχωριστή παρέμβαση που θα ανακοινωθεί την επόμενη εβδομάδα.

Τα εισοδηματικά κριτήρια είναι τα παρακάτω:

• Άγαμος με ετήσιο εισόδημα έως 16.000 ευρώ
• Έγγαμος με ετήσιο εισόδημα έως 24.000 ευρώ
• Έγγαμος με 1 παιδί και ετήσιο εισόδημα έως 27.000 ευρώ.
• Έγγαμος με 2 παιδιά και ετήσιο εισόδημα έως 30.000 ευρώ.
• Έγγαμος με 3 παιδιά και ετήσιο εισόδημα έως 33.000 ευρώ.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα για το τι ποσό θα λάβουν οι δικαιούχοι:

• Στο Κάτω Νευροκόπι το ποσό εφέτος θα ανέλθει για τον άγαμο στα 444,50 ευρώ, από 381 ευρώ πέρυσι. Για αυτόν που έχει δύο παιδιά στα 622,30 ευρώ από 533,40 ευρώ πέρυσι.
• Στο Κρυονέρι για άγαμο το επίδομα είναι 374,50 ευρώ από 321 ευρώ και για έγγαμο με δύο παιδιά στα 524,30 ευρώ από 449 ευρώ.
• Για κάποιον που κατοικεί στον Δήμο Αθηναίων ο συντελεστής επιδότησης ανέρχεται σε 0,43, το επίδομα θα προκύπτει ως εξής: 350 ευρώ Χ 0,43 = 150,50 ευρώ, ενώ πέρυσι το αντίστοιχο ποσό ήταν 129 ευρώ. Στην περίπτωση που έχει δύο παιδιά το ποσό ανεβαίνει στα 210,70 ευρώ, ενώ πέρυσι ήταν 180,60 ευρώ.
• Για άγαμο που κατοικεί στην Θεσσαλονίκης, όπου ο συντελεστής επιδότησης ανέρχεται σε 0,71 το επίδομα θα προκύπτει ως εξής: 350 ευρώ Χ 0,71 = 248,5 ευρώ, ενώ πέρυσι ήταν 213 ευρώ. Εφόσον έχει δύο παιδιά το ποσό φτάνει τα 347,9 ευρώ ενώ πέρυσι ήταν 298,20 ευρώ.
• Στην Κομοτηνή για άγαμο το επίδομα είναι 311,50 ευρώ από 267 ευρώ και για έγγαμο με δύο παιδιά στα 436,10 ευρώ από 373,80 ευρώ.
• Για άγαμο στο Δομοκό το επίδομα είναι 315 ευρώ από 270 πέρυσι και για εφόσον έχει δύο παιδιά ανεβαίνει στα 441 ευρώ από 378 ευρώ.

Το ποσό διπλασιάζεται για όλους εκείνους που αλλάξουν τρόπο θέρμανσης. Οι δυνητικά δικαιούχοι του επιδόματος ανέρχονται στους 1,3 εκατομμύρια νοικοκυριά.

Επιταγή ακρίβειας

Τον Δεκέμβριο 2,3 εκατ. πολίτες θα λάβουν από 250 ευρώ και το δημοσιονομικό κόστος να ανέρχεται στα 496 εκατ. ευρώ. Δικαιούχοι είναι οι εξής κατηγορίες:

• 1 εκατ. συνταξιούχοι, με μηνιαίο εισόδημα έως 800 ευρώ.
• 35.000 ανασφάλιστοι υπερήλικες του ΟΠΕΚΑ.
• 172.000 δικαιούχοι επιδόματος ΑΜΕΑ.
• 100.000 περίπου μακροχρόνια άνεργοι. Στους δικαιούχους του επιδόματος οι μακροχρόνια άνεργοι έως 2 ετών που δεν λαμβάνουν ΚΕΑ (Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης) και έχουν ατομικό φορολογητέο εισόδημα έως 9.600 ευρώ και οικογενειακό εισόδημα έως 16.800
• 225.000 δικαιούχοι ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος θα δουν διπλή δόση τον Δεκέμβριο ενώ 800.000 δικαιούχοι επιδόματος παιδιών ΟΠΕΚΑ, θα δουν μιάμιση επιπλέον μηνιαία δόση.

Εισφορά Αλληλεγγύης

Η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, αφορά περίπου 500.000 δημοσίους υπαλλήλους, καθώς και περίπου 1,6 εκατ. συνταξιούχους, οι οποίοι και θα δουν τις αποδοχές τους να αυξάνονται από το επόμενο έτος από 22 ευρώ και έως και πάνω από 676 ευρώ το χρόνο για τα υψηλά εισοδήματα.

Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:

• Για συνταξιούχο ή δημόσιο υπάλληλο με ετήσιο εισόδημα 13.000 ευρώ, δηλαδή καθαρές μηνιαίες αποδοχές 1.083 ευρώ το όφελος θα είναι 1,83 ευρώ τον μήνα ή 22 ευρώ τον χρόνο
• Για εισόδημα 14.000 ευρώ η μηνιαίες αποδοχές 1.116 ευρώ το όφελος σε ετήσια βάση είναι 44 ευρώ.
• Για εισόδημα 15.000 ευρώ ή 1.250 ευρώ το μήνα το όφελος είναι 66 ευρώ το χρόνο.
• Για εισόδημα 16.000 ευρώ ή 1.333 ευρώ το μήνα η ελάφρυνση ανέρχεται σε 88 ευρώ το χρόνο.
• Για εισόδημα 17.000 ευρώ ή 1.466 ευρώ το μήνα το όφελος είναι 110 ευρώ το χρόνο.
• Για εισόδημα 18.000 ευρώ ή 1.500 ευρώ το μήνα το ετήσιο κέρδος είναι 132 ευρώ.
• Για εισόδημα 19.000 ευρώ ή 1.583 ευρώ το μήνα το όφελος ανέρχεται σε ετήσια βάση σε 154 ευρώ.
• Για εισόδημα 20.000 ευρώ ή αποδοχές 1.666 ευρώ το όφελος είναι 176 ευρώ το χρόνο.
• Για εισόδημα 25.000 ευρώ το χρόνο ή 2.083 ευρώ το μήνα το ετήσιο όφελος είναι 426 ευρώ.
• Για εισόδημα 27.000 ευρώ ή 2.250 ευρώ το μήνα η καθαρή ετήσια αύξηση διαμορφώνεται σε 526 ευρώ.
• Για εισόδημα 30.000 ευρώ ή καθαρές μηνιαίες αποδοχές 2.500 ευρώ το ετήσιο κέρδος είναι 676 ευρώ

Τα μέτρα στήριξης για συνταξιούχους και τους κοινωνικά ευάλωτους

Ωστόσο, επειδή έχει υποβληθεί σειρά ερωτημάτων για τα μέτρα αυτά, το υπουργείο διευκρινίζει με παραδείγματα τα ακόλουθα:

Αυξήσεις άνω του 6% στις κύριες συντάξεις

Από 1/1/2023, αυξάνονται οι κύριες συντάξεις για πάνω από τα 2/3 των συνταξιούχων (περίπου 1,6 εκατομμύρια), με το συνολικό δημοσιονομικό κόστος να ανέρχεται τουλάχιστον στα 600 εκατομμύρια ευρώ. Η αύξηση αναμένεται να ξεπεράσει το 6% και προκύπτει με βάση ειδικό συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του 2022. Ακριβής εικόνα για το τελικό ύψος των αυξήσεων θα υπάρχει στις αρχές του 2023.

Το υπόλοιπο 1/3 των συνταξιούχων (περίπου 800.000), που θα δουν είτε λογιστικές αυξήσεις, λόγω προσωπικής διαφοράς είτε οριακές αυξήσεις, θα ωφεληθούν στη πλειονότητά τους από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ (αναλύεται παρακάτω).

Παραδείγματα

Παράδειγμα 1: Συνταξιούχος χωρίς προσωπική διαφορά που σήμερα λαμβάνει 750 ευρώ στην τσέπη τον μήνα, από 1/1/2023 και με αύξηση της τάξεως του 6%, η σύνταξή του αυξάνεται κατά 45 ευρώ τον μήνα, φτάνοντας στα 795 ευρώ. Ετήσιο όφελος 540 ευρώ.

• Σε περίπτωση που η αύξηση ανέλθει στο 6,5%, η σύνταξή του αυξάνεται 49 ευρώ τον μήνα, φτάνοντας στα 799 ευρώ. Ετήσιο όφελος 588 ευρώ.
• Σε περίπτωση που η αύξηση είναι στο 7,5%, η σύνταξή του αυξάνεται κατά 56 ευρώ τον μήνα, φτάνοντας στα 806 ευρώ. Ετήσιο όφελος 672 ευρώ.

Παράδειγμα 2: Συνταξιούχος χωρίς προσωπική διαφορά που σήμερα λαμβάνει 1.000 ευρώ στην τσέπη του τον μήνα, από 1/1/2023 και με αύξηση της τάξεως του 6%, η σύνταξή του αυξάνεται κατά 60 ευρώ τον μήνα, φτάνοντας στα 1.060 ευρώ (πριν τη φορολογία). Ετήσιο όφελος 720 ευρώ.

• Σε περίπτωση που η αύξηση ανέλθει στο 6,5%, η σύνταξή του αυξάνεται κατά 65 ευρώ τον μήνα, φτάνοντας στα 1.065 ευρώ (πριν τη φορολογία). Ετήσιο όφελος 780 ευρώ.

Παράδειγμα 3: Έστω συνταξιούχος ο οποίος, το 2021 έχει μια μικρή προσωπική διαφορά 21 ευρώ και λαμβάνει 1.000 ευρώ στην τσέπη του μηνιαίως. Με αύξηση συντάξεων 6%, υπερκαλύπτει την προσωπική του διαφορά και θα έχει μηνιαία αύξηση κατά 39 ευρώ (ετήσια αύξηση 468 ευρώ).

Εάν η αύξηση των συντάξεων φτάσει στο 7,5%, τότε θα έχει μηνιαία αύξηση 54 ευρώ (ετήσια αύξηση 648 ευρώ).

Παράδειγμα 4: Συνταξιούχος που το 2021 έχει μια σημαντική προσωπική διαφορά 150 ευρώ και λαμβάνει στην τσέπη του 1.500 ευρώ τον μήνα. Με μια αύξηση συντάξεων 6%, δεν θα δει μεν στο καθαρό του ποσό κάποια αύξηση, αλλά η προσωπική διαφορά θα πέσει πλέον στα 60 ευρώ το μήνα.

• Με αύξηση κατά 6,5%, η προσωπική διαφορά μειώνεται στα 53 ευρώ.
• Με αύξηση κατά 7,5%, τότε η προσωπική διαφορά μειώνεται ακόμα περισσότερο στα 38 ευρώ τον μήνα.

Μπορεί, ωστόσο, ο συνταξιούχος αυτός να δει αύξηση από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης (βλ. παρακάτω).

Εφάπαξ ενίσχυση 250 ευρώ σε ευάλωτες ομάδες

Τον Δεκέμβριο πρόκειται να δοθεί και πάλι εφάπαξ ενίσχυση στους ευάλωτους συμπολίτες μας. Οι διαφορές σε σχέση με την προηγούμενη καταβολή είναι πως το ποσό αυξάνεται στα 250 ευρώ (από 200 προηγουμένως), ενώ διευρύνεται σημαντικά το πλήθος των ωφελούμενων συνταξιούχων, καθώς την ενίσχυση θα την λάβουν όσοι συνταξιούχοι έχουν μηνιαίο εισόδημα 800 ευρώ αντί των 600 ευρώ, που ίσχυε, ενώ αντίστοιχα διευρύνονται και τα κριτήρια του οικογενειακού εισοδήματος και της περιουσίας.

Συγκεκριμένα, δικαιούχοι είναι:

• 1 εκατομμύριο συνταξιούχοι (από 634.000 που ίσχυε πέρυσι), με ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα έως 9.600 ευρώ (έναντι 7.200), ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 16.800 ευρώ (έναντι 14.400) και ακίνητη περιουσία έως 300.000 ευρώ (έναντι 200.000 ευρώ).
• 35.000 ανασφάλιστοι υπερήλικες του ΟΠΕΚΑ.
• 225.000 δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, που θα λάβουν διπλή δόση τον Δεκέμβριο.
• 172.000 δικαιούχοι επιδόματος ΑμεΑ.
• 800.000 δικαιούχοι επιδόματος παιδιών ΟΠΕΚΑ θα λάβουν αυξημένο επίδομα κατά 50%.
• 100.000 μακροχρόνια άνεργοι από 12 έως 24 μήνες – στη βάση του μοντέλου που εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας – που δεν είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, με ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα έως 9.600 ευρώ και ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα έως 16.800 ευρώ.

Συνολικά, οι δικαιούχοι του μέτρου είναι 2,3 εκατομμύρια συμπολίτες μας και το συνολικό κόστος ανέρχεται σε 496 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 250 εκατ. ευρώ αφορούν στους συνταξιούχους.

Παράδειγμα 1: Συνταξιούχος, με ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα 8.000 ευρώ, δεν πληρούσε πέρυσι τα κριτήρια λήψης της έκτακτης ενίσχυσης των 250 ευρώ (το όριο ήταν 7.200 ευρώ). Πλέον, με τη διεύρυνση του ανώτατου δηλωθέντος εισοδήματος στα 9.600 ευρώ (από 7.200 που ήταν), θα μπορεί και αυτός να λάβει την έκτακτη ενίσχυση.

Παράδειγμα 2: Συνταξιούχος, με ετήσιο φορολογητέο εισόδημα 7.000 ευρώ και ακίνητη περιουσία 250.000 ευρώ, δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις λήψης της ενίσχυσης των 250 ευρώ κατά την προηγούμενη πληρωμή (το όριο της ακίνητης περιουσίας ήταν 200.000 ευρώ). Πλέον, με την αύξηση του ύψους της ακίνητης περιουσίας από τις 200.000 στις 300.000 ευρώ μπορεί και αυτός να λάβει την έκτακτη ενίσχυση.

Καταβολή της 4ης ετήσιας αύξησης που προκύπτει από τον επανυπολογισμό των συντάξεων με βάση τον ν. 4670/2020

Το προηγούμενο έτος, πάνω από 150.000 παλαιοί συνταξιούχοι (όσοι υπέβαλλαν αίτηση συνταξιοδότησης, πριν από τον Μάιο του 2016), με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης, είδαν αυξήσεις στις αποδοχές τους, έπειτα από τον επανυπολογισμό των συντάξεών τους με βάση τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης που προβλέπονται στον ν. 4670/2020. Συγκεκριμένα, έλαβαν τις 3 από τις 5 ετήσιες αυξήσεις που προβλέπονται στον νόμο. Έτσι, το 2023 αναμένεται να λάβουν και την 4η ετήσια αύξηση.

Παράδειγμα 1: Συνταξιούχος που υπέβαλε αίτημα συνταξιοδότησης πριν από τον Μάιο του 2016 και έχει συμπληρώσει πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης έλαβε πέρυσι τα 3/5 των αυξήσεων που προβλέπονται από τον ν. 4670/2020 και τα αντίστοιχα αναδρομικά. Το 2023 θα λάβει κανονικά την 4η ετήσια αύξηση.

Παράδειγμα 2: Συνταξιούχος που υπέβαλε αίτημα συνταξιοδότησης πριν από τον Μάιο του 2016 και δεν έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 30 χρόνια ασφάλισης δεν δικαιούται την εν λόγω αύξηση, καθότι δεν υπάγεται στην πρόβλεψη του ν. 4670/2016 αναφορικά με τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης.

Παράδειγμα 3: Συνταξιούχος που υπέβαλε αίτημα συνταξιοδότησης μετά τον Μάιο του 2016 και έχει συμπληρώσει πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης δεν δικαιούται την εν λόγω αύξηση, καθότι η συγκεκριμένη αφορά μόνο παλαιούς συνταξιούχους. Οι νέοι συνταξιούχοι (υποβολή αίτησης, μετά τον Μάιο του 2016) έχουν ήδη λάβει το σύνολο των αυξήσεων που τους αναλογούσαν.

Επέκταση του επιδόματος μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα (στη μητέρα ή στον πατέρα εναλλακτικά)

Το επίδομα μητρότητας επεκτείνεται στον ιδιωτικό τομέα από το 2023 για τρεις μήνες. Από από τους έξι μήνες δηλαδή στους εννέα. Το μέτρο μπορεί να εφαρμοστεί εναλλακτικά και για τον πατέρα και αποσκοπεί πρωτίστως στη στήριξη της οικογένειας και στην εξίσωση ουσιαστικά μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Το επίδομα καταβάλλεται από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης και θα έχει πρόσθετο κόστος περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ.

Παράδειγμα: Μία μητέρα λαμβάνει σήμερα για ειδική παροχή προστασίας μητρότητας τον βασικό κατώτατο μισθό επί 6 μήνες, δηλ. 713χ6 = 4.278 ευρώ (μεικτά).

Με την επέκταση του επιδόματος κατά τρεις μήνες θα λάβει 713 χ 9= 6.417 ευρώ μεικτά.

Και στις δύο περιπτώσεις λαμβάνει και αναλογία Δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα και αναλογία επιδόματος αδείας, ανάλογα με το χρονικό διάστημα που εμπίπτει η επιδότησή της.

Κατάργηση της εισφοράς 1% υπέρ του πρώην Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ)

Το μέτρο αυτό, σε συνδυασμό με την κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης και για τους δημοσίους υπαλλήλους, οδηγεί στην ενίσχυση των εισοδημάτων τους. Πρακτικά, ένας τμηματάρχης του Δημοσίου ωφελείται ετησίως κατά 364 ευρώ. Ένας απλός υπάλληλος, νεοπροσληφθείς, κατά 109 ευρώ. Ένας διευθυντής κατά 591 ευρώ. Ένας γενικός διευθυντής κατά 1.125 ευρώ».