Αρνητικό το κλίμα σήμερα στις αγορές ομολόγων καθώς η δημοσίευση των πρακτικών από την τελευταία συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) έδειξε ότι οι πληθωριστικές πιέσεις είναι πολύ πιο έντονες.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν εκτίμησε ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει για μεγαλύτερο διάστημα εκτός του στόχου. Ο ίδιος ανέφερε ότι προβολές της ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο του 2022 (σήμερα θα ανακοινωθεί από τη Eurostat) έδειξαν σημαντική αναθεώρηση του πληθωρισμού προς τα πάνω κατά την περίοδο έως το τρίτο τρίμηνο του 2023, αλλά όχι πέρα από αυτό το χρονικό σημείο.
Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δήλωσαν άλλωστε την περασμένη εβδομάδα ότι πιθανόν η ΕΚΤ θα πρέπει να αυξήσει τα επιτόκιά της κατά 75 μονάδες βάσης (τρία τέταρτα της ποσοστιαίας μονάδας) ξανά τον Οκτώβριο και να προχωρήσει σε νέα αύξησή τους τον Δεκέμβριο σε ένα επίπεδο που δεν θα τονώνει την οικονομία.
Συνεκτιμώντας τα δεδομένα αυτά ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ πρότεινε σήμερα το μέγεθος της αύξησης των επιτοκίων να είναι στις 75 μονάδες βάσης, προκειμένου να γίνει εμπροσθοβαρώς η μετάβαση από ένα εξαιρετικά διευκολυντικό επίπεδο των επιτοκίων σε επίπεδα που θα διασφαλίσουν την έγκαιρη επιστροφή του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Όπως αναφέρουν τα πρακτικά, πολλοί κεντρικοί τραπεζίτες συμφώνησαν με τις θέσεις του κ. Λέιν, υπερψηφίζοντας την πρόταση για αύξηση των 75 μονάδων βάσης.
Ισορροπία ανάμεσα σε πληθωρισμό και ανάπτυξη για την ΕΚΤ
Μιλώντας στη γαλλική κεντρική τράπεζα πριν δύο εβδομάδες, η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ σημείωσε ότι κατά τον καθορισμό της νομισματικής της πολιτικής η ΕΚΤ έπρεπε να λάβει υπόψη όλα τα στοιχεία που επηρεάζουν τον πληθωρισμό, καθώς και τους κινδύνους που επιβαρύνουν την ανάπτυξη.
Παραδέχθηκε δε ότι αν κάποια μέτρα που λαμβάνει η ΕΚΤ επιβαρύνουν την ανάπτυξη, αυτό αποτελεί ένα ρίσκο που πρέπει να πάρει η Τράπεζα, καθώς η σταθερότητα των τιμών αποτελεί πρωταρχικό στόχο.
Σε ό, τι αφορά στο επίπεδο του «ουδέτερου επιτοκίου» αποτελεί μία σχετική έννοια καθώς δεν υπάρχει ένας ενιαίος τρόπος υπολογισμού του. Άλλωστε, οι αναθεωρημένες προβλέψεις της ΕΚΤ ανεβάζουν σημαντικά τον πήχη του πληθωρισμού τόσο για φέτος όσο και για την επόμενη χρονιά, ενώ θα κινείται εκτός στόχου ακόμη και το 2024!
Από την άλλη, αναφορικά με την ανάπτυξη, για φέτος το ΑΕΠ προβλέπεται ν’ αυξηθεί κατά 3,1% – κυρίως χάρη στις εξαιρετικές επιδόσεις των δύο πρώτων τριμήνων – ωστόσο για το 2023 ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ προβλέπεται να υποχωρήσει στο 0,9% (από 2,1% που ήταν η πρόβλεψη του Ιουνίου) και το 2024 στο 1,9% από 2,1%.
Τι είναι όμως ακριβώς ο πληθωρισμός;
Στην Ελλάδα, ο πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο, όπως ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ έφτασε στο 12,1%. Άνοδο 40,8% σημείωσαν οι τιμές της ενέργειας, 11,8% ανέβηκαν οι τιμές στα τρόφιμα, 5,6% στα διαρκή αγαθά και 4,3% στις υπηρεσίες.
Διαβάζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα του ΔΝΤ πως ο πληθωρισμός είχε ανακηρυχθεί ο νο. 1 δημόσιος εχθρός των ΗΠΑ το 1974, επί προεδρίας Τζέραλντ Φορντ, ένα μόνο δείγμα της κρισιμότητας του δείκτη για την ευημερία αριθμών και πολύ περισσότερο, κοινωνιών και ανθρώπων.
Με τη λέξη λοιπόν πληθωρισμός (ο αγγλικός όρος αποδίδεται επακριβώς ως διόγκωση) εννοούμε την αύξηση στις τιμές σε μια συγκεκριμένη περίοδο. Ο πληθωρισμός αποτελεί μια ευρεία μέτρηση, η οποία υπολογίζει την αύξηση του κόστους ζωής σε μια χώρα. Αυτό λοιπόν το 12,1% αφορά με μια γενική έννοια, το ποσοστό που ακρίβυνε η ζωή μας σε σύγκριση με το άμεσο παρελθόν (τις προηγούμενες χρονιές).
Γιατί όμως διογκώνεται ο πληθωρισμός;
Γιατί όμως αυξάνεται το κόστος ζωής μας και πως μετράται ο πληθωρισμός. Ένας κρατικός ή διακρατικός οργανισμός (στην περίπτωσή μας η ΕΕ) μετρά την αύξηση αυτή στα έξοδα του νοικοκυριού, συμπεριλαμβανομένων των τιμών των ενοικίων, το λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς».
Υπό αυτό το πρίσμα, καθώς το ονομαστικό εισόδημα των νοικοκυριών δεν αυξάνεται όσο οι τιμές των αγαθών, μειώνεται η πραγματική αγοραστική δυνατότητα των πολιτών. Με πιο απλά λόγια, ο πληθωρισμός καθιστά κατά τι φτωχότερους τους πολίτες, αφού μέσα στις ίδιες συνθήκες, με τον ίδιο μισθό και την ίδια προσπάθεια στην εργασία, μπορούν να αποκτήσουν λιγότερα αγαθά.
Πάντως, η ανάλυση του ΔΝΤ υποστηρίζει πως μια απότομη μείωση του πληθωρισμού ή των τιμών δεν είναι επιθυμητή, καθώς αυτή μπορεί να δημιουργήσει μια προσδοκία στο αγοραστικό κοινό, μια αναμονή για την περίοδο όπου θα πέσουν οι τιμές.
Στο 4,74% η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου
Στο ΗΔΑΤ, καταγράφηκαν συναλλαγές 8 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 6 εκατ. ευρώ αφορούσαν σε εντολές αγοράς. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου διαμορφώθηκε στο 4,74% από 4,72% που έκλεισε χθες έναντι 2,08% του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου με αποτέλεσμα το περιθώριο να διαμορφωθεί στο 2,66% από 2,71%.
Στην αγορά συναλλάγματος υποχωρεί το ευρώ έναντι του δολαρίου με αποτέλεσμα το ευρωπαικό νόμισμα να διαπραγματεύεται νωρίς το απόγευμα στα 0,9821 δολάρια από τα 0,9859 δολάρια που άνοιξε η αγορά. Η ενδεικτική τιμή για την ισοτιμία ευρώ / δολαρίου που ανακοίνωσε η ΕΚΤ διαμορφώθηκε στα 0,9860 δολάρια.
