Στο 5,5% εκτινάχτηκε ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο, μειώνοντας την αγοραστική δύναμη των πολιτών, καθώς η αύξηση των τιμών στην ενέργεια έφερε νέο κύμα ανατιμήσεων σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εξετάσει τη λήψη επιπλέον μέτρων προκειμένου να ενισχύσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με την πρώτη εκτίμηση της Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ αναρριχήθηκε στο 5,1% τον Ιανουάριο του 2022, από 5% τον Δεκέμβριο, ενώ στην Ελλάδα ο εναρμονισμένος πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί τον Ιανουάριο στο 5,5% από 4,4% το Δεκέμβριο του 2021.
Στο 5,1 εκτοξεύθηκε ο πληθωρισμός τον Δεκέμβριο
Στο 5,1% εκτοξεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2021 ο ετήσιος δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ελλάδα, με τις τιμές του φυσικού αερίου να έχουν εκτοξευθεί κατά 135,7% έναντι του Δεκεμβρίου του 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ:
- Σε ετήσια βάση, δηλαδή σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2020, προέκυψε αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή κατά 5,1%.
- Σε μηνιαία βάση, δηλαδή σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2021, προέκυψε άνοδος του δείκτη τιμών καταναλωτή κατά 0,7%.
- Ο μέσος δείκτης τιμών καταναλωτή για το 12μηνο του 2021, παρουσίασε αύξηση κατά 1,2% σε σχέση με το αντίστοιχο 12μηνο του 2020.
Τι είναι όμως ακριβώς ο πληθωρισμός;
Διαβάζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα του ΔΝΤ πως ο πληθωρισμός είχε ανακηρυχθεί ο νο. 1 δημόσιος εχθρός των ΗΠΑ το 1974, επί προεδρίας Τζέραλντ Φορντ, ένα μόνο δείγμα της κρισιμότητας του δείκτη για την ευημερία αριθμών και πολύ περισσότερο, κοινωνιών και ανθρώπων.
Με τη λέξη λοιπόν πληθωρισμός (ο αγγλικός όρος αποδίδεται επακριβώς ως διόγκωση) εννοούμε την αύξηση στις τιμές σε μια συγκεκριμένη περίοδο. Ο πληθωρισμός αποτελεί μια ευρεία μέτρηση, η οποία υπολογίζει την αύξηση του κόστους ζωής σε μια χώρα. Αυτό λοιπόν το 5,5% αφορά με μια γενική έννοια, το ποσοστό που ακρίβυνε η ζωή μας σε σύγκριση με το άμεσο παρελθόν (τις προηγούμενες χρονιές).
Γιατί όμως διογκώνεται ο πληθωρισμός;
Γιατί όμως αυξάνεται το κόστος ζωής μας και πως μετράται ο πληθωρισμός. Ένας κρατικός ή διακρατικός οργανισμός (στην περίπτωσή μας η ΕΕ) μετρά την αύξηση αυτή στα έξοδα του νοικοκυριού, συμπεριλαμβανομένων των τιμών των ενοικίων, το λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς».
Υπό αυτό το πρίσμα, καθώς το ονομαστικό εισόδημα των νοικοκυριών δεν αυξάνεται όσο οι τιμές των αγαθών, μειώνεται η πραγματική αγοραστική δυνατότητα των πολιτών. Με πιο απλά λόγια, ο πληθωρισμός καθιστά κατά τι φτωχότερους τους πολίτες, αφού μέσα στις ίδιες συνθήκες, με τον ίδιο μισθό και την ίδια προσπάθεια στην εργασία, μπορούν να αποκτήσουν λιγότερα αγαθά.
Πάντως, η ανάλυση του ΔΝΤ υποστηρίζει πως μια μείωση του πληθωρισμού ή των τιμών δεν είναι επιθυμητή καθώς αυτό μπορεί να δημιουργήσει μια προσδοκία στο αγοραστικό κοινό, μια αναμονή για την περίοδο όπου θα πέσουν οι τιμές.
Έρχονται ανατιμήσεις άνω του 30%
Αμέσως μετά τις γιορτές, άνθρωποι της αγοράς είχαν προαναγγείλει ανατιμήσεις σε τρόφιμα και άλλα είδη ευρείας κατανάλωσης, λόγω των επιβαρύνσεων από τις τιμές πρώτων υλών και το αυξημένο ενεργειακό κόστος.
Ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, μιλώντας στην ΕΡΤ την περασμένη Δευτέρα, προειδοποίησε ότι το επόμενο διάστημα θα βρεθούμε αντιμέτωποι με ανατιμήσεις άνω του 30%, καθώς, υπό το βάρος των συνεπειών της πανδημίας του κορονοϊού, αλλά και της εκτίναξης του λειτουργικού τους κόστους, δεν έχουν πλέον άλλα περιθώρια απορρόφησης των αυξήσεων.
«Φωτιά» η βενζίνη θα ξεπεράσει τα 2 ευρώ
Σε αυτό το πλαίσιο, η τιμή της βενζίνης θα αγγίξει στα μεγάλα αστικά κέντρα τα 2 ευρώ και στα νησιά τα 2,20 ευρώ, εκτίμησε ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Πρατηριούχων και Εμπόρων Καυσίμων, Γιώργος Ασμάτογλου.
«Είναι σταθερά ανοδική η πορεία του διυλισμένου προϊόντος του πετρελαίου και αν κάνει για λίγο μια κάμψη, ξαναγυρίζει πάλι ανοδικά. Οι πολύ μικρές μειώσεις που έχουν υπάρξει όχι μόνο δεν έχουν φανεί αλλά το αμέσως επόμενο διάστημα έχουν καλύψει τη μείωση και ανεβαίνουν προς τα πάνω πάλι οι τιμές», ανέφερε ο κ. Ασμάτογλου μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα.
«Η μέση τιμή σήμερα αγγίζει το 1,90 ευρώ πανελλαδικά, η οποία είναι πολύ υψηλή τιμή για την αμόλυβδη βενζίνη, όπως επίσης και για το πετρέλαιο θέρμανσης και το πετρέλαιο κίνησης το οποίο είναι κόστος ενέργειας για όλα τα παραγόμενα προϊόντα αλλά και για τις παροχές υπηρεσιών οι οποίες ανεβάζουν το κόστος και έτσι αυτός που το πληρώνει τελικά είναι ο καταναλωτής» ανέφερε.
Τα κυβερνητικά μέτρα
Την πρόθεση της κυβέρνησης να αυξήσει την επιδότηση στο 75%, από 50% που είναι σήμερα, στους λογαριασμούς ρεύματος και για συγκεκριμένους κλάδους επιχειρήσεων, προανήγγειλε την περασμένη Δευτέρα (31/1) στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας.
Ο κ. Σκρέκας ανέφερε ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να αυξήσει την επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος στο 75% του αυξημένου κόστους έναντι του 50% που ισχύει σήμερα.
Σταϊκούρας: «Εξετάζουμε τη μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα»
Από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας την Πέμπτη (3/2) στην Βουλή άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μειωθεί ο ΦΠΑ στα τρόφιμα.
«Εξετάζουμε και τις μειώσεις του ΦΠΑ στα τρόφιμα. Όλα τα έχουμε εξετάσει. Έχω πει εδώ και έναν μήνα, πόση είναι η μείωση του ΦΠΑ στο ψωμί για παράδειγμα – όχι ο μηδενισμός, αλλά η μείωση. Έχω πει ταυτόχρονα όμως, ότι εκτός από το δημοσιονομικό κόστος, θα πρέπει να είμαστε απολύτως ασφαλείς. Άρα όλα αξιολογούνται, στον βαθμό όμως που υπάρχουν οι δημοσιονομικές δυνατότητες».
Ασφυκτική η πίεση στις τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου
Την ίδια ώρα, ασφυκτική είναι η πίεση στην οικονομία από την άνοδο των τιμών στην ενέργεια. Σύμφωνα με έρευνα του Reuters, στην οποία συμμετείχαν 43 οικονομολόγοι και αναλυτές, το πετρέλαιο μπρεντ προβλέπεται ότι θα φθάσει κατά μέσο όρο στα 79,16 δολάρια το βαρέλι φέτος, η υψηλότερη πρόβλεψη για το 2022 έως τώρα και αυξημένη από τα 73,57 δολάρια που ήταν ο μέσος όρος των προβλέψεων τον Δεκέμβριο.
Άλμα άνω του 8% σημείωσαν οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη ήδη από τα τέλη Δεκεμβρίου πλησιάζοντας σε υψηλό επίπεδο ρεκόρ, με τις ρωσικές παραδόσεις στη Γερμανία μέσω του αγωγού Γιαμάλ-Ευρώπη να διαμορφώνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Φόβοι της ΕΚΤ για εκτροχιασμό του πληθωρισμού στην ΕΕ
Εξάλλου μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σύμφωνα με τα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης της ΕΚΤ στις 16 Δεκεμβρίου, εξέφρασαν τον κίνδυνο να παραμείνει ο πληθωρισμός πάνω από τον στόχο της ΕΚΤ και τα επόμενα χρόνια.
Παράλληλα υποστήριξαν ότι η τράπεζα πρέπει να είναι εξίσου ανοιχτή σε μία σύσφιξη ή χαλάρωση της πολιτικής της.
Ένας μεγάλος αριθμός μελών του Δ.Σ. της ΕΚΤ υποστήριξε ότι υπάρχει κίνδυνος ο πληθωρισμός να είναι υψηλότερος από τις προσδοκίες.
«Επισημάνθηκε ότι δεν μπορεί να αποκλεισθεί ένα σενάριο υψηλότερου για μεγαλύτερο διάστημα πληθωρισμού», αναφέρουν τα πρακτικά.
ΔΝΤ: Υψηλά ο πληθωρισμός για μεγαλύτερο διάστημα
Σημειώνεται ότι το ΔΝΤ στην τελευταία του έκθεση προέβλεπε σημαντική επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας και υψηλότερο πληθωρισμό.
Σύμφωνα με την πρόβλεψη του ΔΝΤ, ο πληθωρισμός αναμένεται να διατηρηθεί υψηλότερα για μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι προβλεπόταν τον Οκτώβριο, με τις συνεχιζόμενες διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας και τις υψηλές τιμές ενέργειας να συνεχίζονται και το 2022.
Από την πλευρά της η επικεφαλής του Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα είχε δηλώσει ότι «οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν αρκούν για να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός. Θα πρέπει να συμβάλλουν και άλλοι αξιωματούχοι χάραξης πολιτικής, συμπεριλαμβανομένου και μέσω της ενίσχυσης των εμβολιασμών με στόχο να τερματιστεί η πανδημία του κορονοϊού.
