Η εικόνα της αγορά στην Ευρώπη προκαλεί τρυγμούς στην συνοχή της ΕΕ, ενώ η ενεργειακή κρίση αναμένεται να παραμείνει στη γηραιά ήπειρο για πολύ περισσότερο από όσο ενδεχομένως να ανέμεναν οικονομικοί αναλυτές και πολιτικοί ηγέτες.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει «έκτακτη παρέμβαση και μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας» της οποίας η λειτουργία επικρίνεται έντονα από ένα μέρος των χωρών μελών της ΕΕ απέναντι στη δραματική αύξηση των τιμών, ανακοίνωσε σήμερα η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Η δραματική αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας δείχνει ξεκάθαρα τα όρια της υφιστάμενης λειτουργίας της αγοράς. Αυτή σχεδιάστηκε σε μια πολύ διαφορετική συγκυρία», εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν κατά τη διάρκεια διάσκεψης στο Μπλεντ της Σλοβενίας, πριν από μια έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ που οργανώνεται στην Πράγα στις 9 Σεπτεμβρίου.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε απόψε ότι η πλήρης μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να γίνει σωστά και, από τεχνικής άποψης, στις αρχές του επόμενου έτους.
Σε ένα πάνελ όπου συμμετείχε και ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, στο Βερολίνο, η φον ντερ Λάιεν είπε επίσης ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να μεταρρυθμιστεί και η τιμή του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος να αποσυνδεθούν μεταξύ τους.
Στα ύψη οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι ότι σήμερα η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος για τον επόμενο χρόνο στη Γερμανία εκτινάχθηκε ακόμη και πάνω από τα 1.050 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα βρισκόταν στα επίπεδα των 800 ευρώ αντίστοιχα.
Μόνο σε μία ημέρα, την προηγούμενη Παρασκευή οι τιμές εκτινάχθηκαν πάνω από 25% σε Γερμανία και Γαλλία, καθώς η Ρωσία περιορίζει την προσφορά φυσικού αερίου επηρεάζοντας και το ρεύμα.
Υπέρ του πλαφόν στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας τάσσεται στο μεταξύ ο καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ. Θέλει ένα «ανώτατο όριο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση στις ανεπίτρεπτες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας», όπως αναφέρεται σε δήλωση του γραφείου του στη Βιέννη.
Η Αυστρία αντιδρούσε μέχρι τώρα στο πλαφόν. Τώρα κάνει στροφή. “Πρέπει επιτέλους να σταματήσουμε την τρέλα που συμβαίνει στις ενεργειακές αγορές. Και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο μέσω μιας ευρωπαϊκής λύσης”, λέει ο Νεχάμερ. Και ο ίδιος μπαίνει στη μάχη να πείσει και άλλους επιφυλλακτικούς στην ΕΕ.
Στην Ιταλία, ενόψει των ανακοινώσεων των νέων μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας, η εφημερίδα Corriere della Sera σήμερα δημοσιεύει τα κύρια μέτρα που αναμένονται να ληφθούν. Ανάμεσα στα μέτρα, φαίνεται πως θα συμπεριληφθεί η παράταση της περικοπής των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα.
Παράλληλα, εξετάζονται για τα ιταλικά νοικοκυριά το ενδεχόμενο της πληρωμής των λογαριασμών σε έως και 10 δόσεις, όπως επίσης και το ενδεχόμενο μείωσης της σχολικής εβδομάδας ή και της θέρμανσης στις σχολικές αίθουσες.
Την Τρίτη (30/8) θα γίνει συνάντηση του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ και του γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς στο Βερολίνο όπου και θα συζητηθούν ενεργειακά θέματα.
Δυσοίωνη πρόβλεψη του επικεφαλής της Shell στην Ευρώπη
Ο διευθύνων σύμβουλος της Shell, Μπεν Βαν Μπέουρντεν, προειδοποίησε ότι η Ευρώπη μπορεί να χρειαστεί να περιορίσει την πρόσβαση στην ενέργεια για αρκετά χρόνια, καθώς η κρίση που αντιμετωπίζει η περιοχή είναι πιθανό να διαρκέσει περισσότερο από έναν χειμώνα.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα της FT, η πρόβλεψη του επικεφαλής της μεγαλύτερης εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ευρώπης ήρθε μετά τις περαιτέρω περικοπές στις ρωσικές προμήθειες, οι οποίες έστειλαν τις ευρωπαϊκές τιμές χονδρικής πώλησης φυσικού αερίου σε επίπεδα ρεκόρ την περασμένη εβδομάδα, απειλώντας να βυθίσουν την οικονομία της ηπείρου σε βαθιά ύφεση.
Η κρίση θα δοκιμάσει την “αλληλεγγύη” μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς οι κυβερνήσεις θα αναγκαστούν να αποφασίσουν πώς θα συνεχίσουν να λειτουργούν βασικές βιομηχανίες, δήλωσε ο Βαν Μπέουρντεν τη Δευτέρα, καθώς η περιοχή προετοιμάζεται για ένα μέλλον χωρίς πρόσβαση στο ρωσικό φυσικό αέριο.
«Μπορεί κάλλιστα να έχουμε αρκετούς χειμώνες όπου θα πρέπει με κάποιο τρόπο να βρούμε λύσεις μέσω της εξοικονόμησης αποδοτικότητας, μέσω της διανομής και μιας πολύ, πολύ γρήγορης ανάπτυξης εναλλακτικών λύσεων», είπε ο CEO της Shell. «Το ότι αυτό θα είναι κάπως εύκολο ή θα τελειώσει, νομίζω ότι είναι μια φαντασίωση που πρέπει να αφήσουμε στην άκρη» είπε.
Τα μέτρα της Ελλάδα για την κρίση στην ενέργεια
Το οικονομικό επιτελείο στην Αθήνα έχει καταρτίσει μια λίστα με παρεμβάσεις πλήρως κοστολογημένες, κάποιες από αυτές προσωρινές κι άλλες μόνιμου χαρακτήρα για την αντιμετώπιση των αυξήσεων στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Η ιεράρχηση των παρεμβάσεων θα καθοριστεί λίγο πριν την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, στις 10 Σεπτεμβρίου, εφόσον υπάρχουν κάποια πρόσθετα νέα στοιχεία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας ενώ ρόλο θα παίξει και η πορεία των τιμών της ενέργειας και κυρίως του φυσικού αερίου.
Στη λίστα των μέτρων που είναι υπό εξέταση για το διάστημα 2022 – 2023 περιλαμβάνονται:
- συνέχιση επιδότησης στο ρεύμα
- ενίσχυση επιδόματος θέρμανσης
- επιταγή ακρίβειας
- fuel pass 3
- κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης – σύνολο εργαζομένων & συνταξιούχων
- αύξηση συντάξεων & κατώτατου μισθού
- αναστολή ΦΠΑ 24% στην οικοδομή
- διατήρηση μειωμένου ΦΠΑ σε εστίαση, μεταφορές, κ.α.
Η Ευρώπη αντιμέτωπη με την χειρότερο ενεργειακή κρίση
Παράλληλα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναζητούν άμεσα εναλλακτικές λύσεις για την εξασφάλιση ενεργειακών αποθεμάτων. Επί τάπητος αναμένεται να τεθεί το θέμα του πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, καθώς αρκετές χώρες της ΕΕ δεν μπορούν να αντέξουν το αυξημένο ενεργειακό κόστος.
Η Ευρώπη βρίσκεται πλέον ενώπιον της χειρότερης ενεργειακής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών, με το υψηλό κόστος του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας να οδηγεί τον πληθωρισμό και να απειλεί να παρασύρει τις οικονομίες σε ύφεση.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Τσεχία, που προεδρεύει αυτό το εξάμηνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάλεσε τους υπουργούς Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε έκτακτη Σύνοδο στις 9 Σεπτεμβρίου.
Στο επίκεντρο της συνόδου θα βρεθεί το θέμα των αυξανόμενων τιμών της ενέργειας, όπως ανακοίνωσε σήμερα ο υπουργός Ενέργειας Γιόζεφ Σικέλα.
Η έκτακτη σύνοδος θα εξετάσει προτάσεις όπως ένα πλαφόν στην τιμή του αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρισμού ή παρεμβάσεις για να αποτραπούν δυσλειτουργίες στην αγορά, είπε ο Σικέλα.
Στα ύψη η τιμή του πετρελαίου
Όπως μεταδίδει το Reuters, τιμή του αργού πετρελαίου έχει αυξηθεί φέτος, με το μπρεντ να πλησιάζει το ρεκόρ των 147 δολαρίων τον Μάρτιο, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία επιδείνωσε τις ανησυχίες για την προσφορά. Οι αυξανόμενοι φόβοι για τα υψηλά επιτόκια, τον πληθωρισμό και τους κινδύνους ύφεσης έχουν έκτοτε επιβαρύνει την αγορά.
Η άνοδος του πετρελαίου περιορίστηκε από το ισχυρό αμερικανικό δολάριο, το οποίο έφθασε σε υψηλό 20 ετών τη Δευτέρα, αφού ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) δήλωσε ότι τα επιτόκια θα διατηρηθούν υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προκειμένου να περιοριστεί ο πληθωρισμός.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τα προθεσμιακά συμβόλαια στο χρηματιστήριο ενέργειας της Ολλανδίας, οι τιμές του φυσικού αερίου θα διατηρηθούν πάνω από τα 300 ευρώ η μεγαβατώρα έως τουλάχιστον και τον Φεβρουάριο του 2023 και σταθερά πάνω από τα 250 ευρώ έως το τέλος του επόμενου χρόνου.
Σολτς: «Η Ευρώπη είναι το μέλλον και αυτό το μέλλον είναι στα χέρια μας»
«Η Ευρώπη είναι το μέλλον και αυτό το μέλλον είναι στα χέρια μας». Αυτό ήταν το μήνυμα του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς σήμερα από την Τσεχία, η οποία έχει την εκ περιτροπής προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυτό το εξάμηνο, και το ιστορικό Πανεπιστήμιο του Καρόλου.
Ως προς το μέλλον της ΕΕ και μάλιστα σε καιρούς δύσκολους, ο Γερμανός καγκελάριος παρουσίασε τις θέσεις του για μια συνολική μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών θεσμών: λήψη αποφάσεων κατά πλειοψηφία και απομάκρυνση από την αρχή της ομοφωνίας, ακόμη κι αν αυτό έχει κόστος για τη Γερμανία, ριζική αναδιοργάνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ισχυρότερη αμυντική συνεργασία, αυστηρότερες κυρώσεις για παραβιάσεις των αρχών του κράτους δικαίου αλλά και καλύτερη προετοιμασία της Ευρώπης για τη μελλοντική υποδοχή νέων μελών, από τα Δυτικά Βαλκάνια μέχρι την Ουκρανία.
Το ερώτημα που τίθεται αυτές τις ημέρες, όπως είπε εμφατικά, είναι «πού ακριβώς θα τεθεί μελλοντικά η διαχωριστική γραμμή μεταξύ της ελεύθερης Ευρώπης και των νεοϊμπεριαλιστικών αυταρχικών καθεστώτων».
Στη Γερμανία, σύμφωνα με δημοσιεύματα του τύπου, η κυβέρνηση έχει έτοιμα τα σχέδια για την πλήρη κρατικοποίηση της θυγατρικής της Gazprom στη Γερμανία. Την ίδια ώρα, η Υπουργός Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, στέλνοντας σαφή μηνύματα προς τους κυβερνητικούς εταίρους, χαρακτηρίζει “παραφροσύνη” την πιθανή παράταση λειτουργίας των τριών πυρηνικών σταθμών έως το τέλος του έτους.
Θυμίζεται πως στα τέλη Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τον στόχο της μείωσης στη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 15% από τις χώρες της ΕΕ μέχρι το τέλος Μαρτίου του επόμενου έτους.
«Η μείωση της θερμοκρασίας θέρμανσης στο σπίτι κατά μόλις 1°C μπορεί να εξοικονομήσει περίπου 7% στη χρήση ενέργειας σε διάστημα ενός έτους. Είμαι ενθουσιασμένη που βλέπω ότι πολλά ευρωπαϊκά κράτη μέλη εισάγουν μέτρα για τη βελτιστοποίηση της θέρμανσης» δήλωνε πριν από 20 ημέρες για το θέμα η πρόεδρος της Κομισιόν.
Την ευθύνη στις εταιρείες «μεταθέτει» το Παρίσι
Η πρωθυπουργός της Γαλλίας Ελιζαμπετ Μπορν προειδοποίησε από την πλευρά της ότι η κυβέρνηση μπορεί να χρειαστεί να επιλέγει που θα διαθέτει τα μειωμένα αποθέματα ενέργειας αυτόν τον χειμώνα και κάλεσε τους ιδιοκτήτες εταιρειών να λάβουν μέτρα για τον περιορισμό της κατανάλωσης.
Μιλώντας σε ετήσιο συνέδριο που διοργάνωσε η μεγαλύτερη ομοσπονδία εργοδοτών της Γαλλίας, η Medef, η Μπορν προέτρεψε τις εταιρείες να «προχωρήσουν περαιτέρω» στη μείωση της κατανάλωσής τους, εν μέσω ανησυχιών για πλήρη διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίου, η οποία, όπως είπε, απειλεί με «βίαιες διακοπές φυσικού αερίου [με] σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες».
«Τον Σεπτέμβριο, κάθε εταιρεία θα πρέπει να θέσει σε εφαρμογή το δικό της σχέδιο για την εξοικονόμηση ενέργειας», εξήγησε επίσης η Μπορν σύμφωνα με το Politico, «Εάν ενεργήσουμε συλλογικά, μπορούμε να ξεπεράσουμε τον κίνδυνο των ελλείψεων. Αλλά αν ο καθένας από εμάς δεν κάνει το καθήκον του ή αν όλες οι αρνητικές προοπτικές επαληθευτούν ταυτόχρονα, θα πρέπει να επιβάλουμε μείωση της κατανάλωσης», συμπλήρωσε.
Στη Γαλλία, σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης για να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή κρίση η κυβέρνηση βρίσκεται σε συζητήσεις με την Αλγερία για το ενδεχόμενο αύξησης προμήθειας φυσικού αερίου. Όλα αυτά προκύπτουν μετά το ταξίδι του Εμανουέλ Μακρόν στην αφρικανική χώρα.
