Όσες φορές και αν έχουμε καταφύγει σε κλισέ φράσεις όπως «δεν το χωρά ανθρώπου νους» ή την αγαπημένη των ελληνικών μέσων «σοκ στην ελληνική κοινωνία», είναι δεδομένο πως η κακοποίηση ζώων συμβαίνει, θα εξακολουθήσει να συμβαίνει και μας αφορά όλους.
Η τελευταία υπόθεση του 30χρονου που διασκέδασε με την ψυχή του κλωτσώντας μια γάτα από ύψος στη θάλασσα σε ταβέρνα στην Αιδηψό, δεν είναι καν η «κορυφή του παγόβουνου». Είναι ένας κόκκος άμμου μπροστά σε όλα έχουμε μάθει, ειδικά από τις παλιότερες γενιές, στην στρεβλή λογική πως τα ζώα δεν έχουν ψυχή ή τέλος πάντων είναι όντα κατώτερα του ανθρώπου και μπορούμε να τα κακομεταχειριζόμαστε.
Το αυστηρό νομικό πλαίσιο είναι μια προσέγγιση για να αντιμετωπιστεί η κακοποίηση ζώων, όμως δεν αποτελεί πανάκεια, ούτε και λύση για όλα. Αρχικά, αμέτρητα περιστατικά κακοποίησης ζώων στην επαρχία παραμένουν ατιμώρητα για τον πολύ απλό λόγο πως τα όργανα επιβολής της τάξης δυσκολεύονται να εφαρμόσουν τον νόμο σε μια κλειστή κοινωνία, ενώ και οι πολίτες διστάζουν να καταγγείλουν τον γείτονα, τον μπατζανάκη, τον γιο της γειτόνισσας και ούτω καθεξής.
Τα ζώα των οποίων η κακοποίηση αναφέρεται συχνότερα είναι σκύλοι, γάτες, άλογα και οικόσιτα. Έρευνες έχουν αποκαλύψει ότι η κακοποίηση ζώων είναι καθημερινότητα στη βιομηχανία της κτηνοτροφίας. Όμως, λόγω της αδύναμης προστασίας που παρέχεται στα ζώα από τους νόμους περί κακοποίησης, μόνο οι πιο συγκλονιστικές περιπτώσεις καταγγέλλονται και λίγες διώκονται.
Η κακοποίηση ζώων ως διαταραχή
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν περιπτώσεις όπου ακόμη και το ιδιαίτερα αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο δεν αρκεί για τον εξής λόγο: Έχουμε να κάνουμε με μια διαταραχή προσωπικότητας, διόλου δυσεύρετη και στην περίπτωση της κακοποίησης ζώων ανδροκρατούμενη, που απαιτεί συνολική θεώρηση της κατάστασης και πρόληψη.
Το αυστηρό νομικό πλαίσιο συμβάλει «στην ευαισθητοποίηση του κόσμου, καθώς τονίζει το ζήτημα και την σημασία του, καθώς και στην αποτροπή κακομεταχείρισης των ζώων από άτομα που θα το έπρατταν από ανευθυνότητα ή αμάθεια» λέει στο «S», ο Κοινωνικός Ψυχολόγος και Ψυχοθεραπευτής Γιώργος Καραδάκης. «Εκεί ο νόμος και η αυστηροποίηση του έχει προληπτική αξία» προσθέτει.
«Στις περιπτώσεις διαταραχών προσωπικότητας και συμπροφοράς όμως, η πρόληψη γίνεται από νωρίς, από την παιδική ηλικία, όπου τα άτομα αυτά εμφανίζουν σαδιστικές συμπεριφορές στα ζώα, μέσω σωστού παραδειγματισμού από το οικογενειακό περιβάλλον ή και ψυχοθεραπείας» εξηγεί από την άλλη. Συζητώντας με τον ειδικό, σκιαγραφούμε το προφίλ ενός άνδρα, φοβικού, συχνά με ψυπαθητική διαταραχή προσωπικότητας.
Η κακοποίηση ζώων είναι υπόθεση ανδρική
Φαίνεται λοιπόν πως στις περιπτώσεις που η κακοποίηση ζώων δεν γίνεται από αμέλεια ή ωχαδερφισμό, υπάρχει πολύ σημαντικό ενδεχόμενο αυτή να κρύβει πολύ πιο σοβαρά ψυχοπαθολογικά προβλήματα για τον δράστη. Και στην προκειμένη περίπτωση αυτός είναι στη συντριπτική του πλειοψηφία άνδρας. Ακόμη κι αν απαριθμήσουμε τα περιστατικά βίας κατά ζώων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, τελευταία, θα δούμε πως αυτά αφορούν σχεδόν αποκλειστικά άνδρες.
Πέραν της Αιδηψού, η πρώτη υπόθεση που οδήγησε τον δράστη στη φυλακή, κάνοντας χρήση των νεότερων διατάξεων που λογίζουν ως κακούργημα τη θανάτωση, ήταν εκείνη ενός 24χρονου στην Πάτρα που αποκεφάλισε μια γάτα με ξυράφι πριν από περίπου έναν χρόνο. «Μου άρεσε η γάτα μόλις την είδα και αποφάσισα να την εξοντώσω» είπε στους αστυνομικούς.
Πρόσφατα, άλλος άνδρας καταδικάστηκε γιατί αποκεφάλισε περιστέρι στη Θεσσαλονίκη, υποστηρίζοντας πως ήθελε να το λυτρώσει. Συνολικά τον τελευταίο χρόνο, έχουν γίνει περί τις 140 συλλήψεις για κακοποίηση ζώων, έχουν επιβληθεί συνολικά 900 πρόστιμα το ύψος των οποίων αγγίζει τα 1,3 εκατομμύρια ευρώ.
Μέσω αυτών των σαδιστικών πρακτικών, ο δράστης επιβεβαιώνει το αδύναμο Εγώ του ναρκισσιστικά
«Οι άντρες, καθώς στατιστικά είναι η απόλυτη πλειοψηφία των δραστών, που διαπράττουν ζωοσαδιστικές πράξεις μπορεί να συνδέονται με προβλήματα εφηβείας ή απόδειξης ανδρισμού» υποστηρίζει ο κ. Καραδάκης.
«Αυτές οι πράξεις, είναι από τα πιο γνωστά προειδοποιητικά σημάδια ορισμένων ψυχοπαθολογιών, συμπεριλαμβανομένης της αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας, γνωστή και ως ψυχοπαθητική διαταραχή προσωπικότητας. Μέσω αυτών των σαδιστικών πρακτικών, ο δράστης επιβεβαιώνει το αδύναμο Εγώ του ναρκισσιστικά», προσθέτει.
Το προφίλ του άνδρα που κακοποιεί ζώα
Θέλουμε να μάθουμε περισσότερα για την μερίδα εκείνη των ανδρών που από αδύναμο εγώ και μια σειρά από ανασφάλειες εμφανίζουν ένα τόσο βίαιο πρόσωπο απέναντι σε ανυπεράσπιστα ζώα. Είναι ο ενδόμυχος φόβος απέναντι στα τετράποδα που τους οδηγεί στην κακοποίηση ζώων; «Οι δράστες τέτοιων εγκλημάτων, είναι φοβικοί ναι, όχι απαραίτητα απέναντι στα ζώα, αλλά κυρίως στην κοινωνική τους υπόσταση και κατά πόσο αυτή είναι ισχυρή ή όχι» λέει ο ψυχολόγος.
Σε κάθε περίπτωση δεν αναφερόμαστε σε περιπτώσεις ζωοφοβίας, οι οποίες μπορεί να προκύπτουν από μια αρνητική εμπειρία στο παρελθόν ή από το γεγονός πως ένας άνθρωπος δεν είχε ποτέ στενή επαφή με κάποιο τετράποδο. Άλλωστε, όπως παρατηρεί ο ψυχολόγος «στατιστικά τα κορίτσια είναι περισσότερα αυτά που έχουν φοβίες σε ζώα, όπως τα σκυλιά. Την ίδια ώρα όμως στατιστικά, τα αγόρια είναι αυτά που κατά πλειοψηφία, προβαίνουν σε ζωοσαδιστικές πράξεις».
Η κακοποίηση ζώων προάγγελος άλλων δεινών
«Το ενδιαφέρον είναι ότι στατιστικά, τα άτομα που φέρονται με βία στα ζώα, φέρονται με βία και στους ανθρώπους, και συνδέονται και με περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας» δήλωσε μετά την αποκάλυψη του περιστατικού στην Αιδηψό, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Τάκης Θεοδωρικάκος. Η πεποίθηση πως ένας άνθρωπος που συμπεριφέρεται βίαια στα ζώα θα μπορούσε να κάνει κακό και σε κάποιον άλλο άνθρωπο είναι ευρύτερα διαδεδομένη, παρά το γεγονός πως πολιτευτές του πληκτρολογίου φροντίζουν να κάνουν μικροπολιτική και να βγάλουν τα μισαλλόδοξα αισθήματά τους και με αφορμή την κακοποίηση ζώων (ναι αναφερόμαστε σε άλλη μια εθνικιστική αρλούμπα της κυρίας Λατινοπούλου).
Σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν ήδη από το 2008, «η κακοποίηση των ζώων και η βία κατά των ανθρώπων έχουν κάτι κοινό: και οι δύο τύποι θυμάτων είναι ζωντανά όντα, αισθάνονται πόνο, βιώνουν αγωνία και μπορεί να πεθάνουν από τα τραύματά τους. Μέχρι πρόσφατα, ωστόσο, η κακοποίηση ζώων θεωρούνταν ότι δεν σχετίζεται με τη βία κατά των παιδιών και των ηλικιωμένων, καθώς και με άλλες μορφές ενδοοικογενειακής βίας.
Οι επαγγελματίες που ασχολούνται με την προστασία των παιδιών και των ζώων έχουν επίγνωση αυτής της σύνδεσης και αναγνωρίζουν ότι τόσο η κακοποίηση των παιδιών όσο και η κακοποίηση των ζώων συνδέονται σε έναν αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο βίας».
Το ιστορικό σαδισμού προς τα ζώα είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που εμφανίζονται τακτικά στα αρχεία τους, για κατά συρροή βιαστές και δολοφόνους
«Σύμφωνα με αποκαλύψεις του FBI, το ιστορικό σαδισμού προς τα ζώα είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που εμφανίζονται τακτικά στα αρχεία τους, για κατά συρροή βιαστές και δολοφόνους» συμπληρώνει ο Γιώεγος Καραδάκης. «Το εγχειρίδιο διάγνωσης και θεραπείας για ψυχιατρικές και συναισθηματικές διαταραχές αναφέρει τη σκληρότητα προς τα ζώα ως διαγνωστικό κριτήριο, για διαταραχές συμπεριφοράς» προσθέτει για την σύνδεση ανάμεσα στην κακοποίηση ζώων και τη βία σε βάρος ανθρώπων.
*Ο Γεώργιος Παναγιώτης Καραδάκης (Msc) Κοινωνικός Ψυχολόγος και Ψυχοθεραπευτής, γεννήθηκε στην Αθήνα όπου μεγάλωσε και μαθήτευσε. Έπειτα πήγε στο Λονδίνο για σπουδές και παρέμεινε εκεί για μεταπτυχιακές σπουδές και εξειδικεύτηκε στην Κοινωνική Ψυχολογία, την Ψυχανάλυση, την Κλινική και Συνθετική Ψυχοθεραπεία.
