Ένα ακόμη εκτενές δημοσίευμα του βρετανικού Guardian σφυροκοπά στην ουσία το Βρετανικό Μουσείο για την εμμονή του να αρνείται ακόμη και τον διάλογο, αναφορικά με την δίκαιο επιστροφή των μαρμάρων εκεί που ανήκουν. Τα γλυπτά του Παρθενώνα αποτελούν πάγιο αίτημα της Ελλάδας και μεγάλου μέρους της διεθνούς κοινότητας, που επιθυμούν το μνημείο της Ακρόπολης να ολοκληρωθεί.
Στο νέο δημοσίευμα, ο Guardian διερωτάται αν οι πρόσφατες δηλώσεις από το Λονδίνο αποτελούν στροφή στην βασική τους πολιτική για το θέμα. Δεδομένων των πρόσφατων σχολίων του προέδρου των επιτρόπων του Μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν, ότι «πρέπει να γίνει μια συμφωνία» με την Ελλάδα για τα γλυπτά του Παρεθνώνα, το μουσείο φαίνεται να υπαινίσσεται αλλαγή της στάσης.
«Είναι λοιπόν πιθανό να δούμε σύντομα τα μάρμαρα να εκτίθενται στην Αθήνα, ή ίσως ακόμη και να επιστραφούν μόνιμα στην Ελλάδα;» διερωτάται ο Βρετανός αρθρογράφος που απαντά αρνητικά. «Όχι ακριβώς. Πιεζόμενο για τις λεπτομέρειες της προτεινόμενης συνεργασίας, το Βρετανικό Μουσείο ήταν κατηγορηματικό: “Θα δανείσουμε τα γλυπτά, όπως και πολλά άλλα αντικείμενα, σε όσους επιθυμούν να τα εκθέσουν … με την προϋπόθεση ότι θα τα φροντίζουν και θα τα επιστρέφουν”».
Ωστόσο, τα πρόσφατα σχόλια του παραιτηθέντα πλέον Μπόρις Τζόνσον ότι η επιστροφή των μαρμάρων είναι θέμα του Βρετανικού Μουσείου ερμηνεύτηκαν ευρέως ως αλλαγή στάσης της Βρετανίας, που μαλακώνει στο θέμα του επαναπατρισμού. Η κυβέρνηση επιμένει τώρα ότι εννοούσε μόνο τα δάνεια – και ότι το μουσείο εξακολουθεί να απαγορεύεται νομικά να επιστρέψει οτιδήποτε.
Αξίζει να σημειώσουμε πως ο Guardian έχει επανειλημμένως αναφερθεί στο ζήτημα και έχει μάλιστα προτείνει τη δημιουργία αντιγράφων για το Βρετανικό Μουσείο και την επιστροφή των αυθεντικών στη χώρα μας. «Το Βρετανικό Μουσείο μπορεί να επιβεβαιώσει ότι δεν έχουν γίνει ούτε προγραμματίζονται νέες συνομιλίες με την ελληνική κυβέρνηση για τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα» έχει δηλώσει επισήμως το Λονδίνο.
Η απάντηση της Αθήνας για τα Γλυπτά του Παρθενώνα
«Το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα δεν είναι μια διένεξη μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου και του Μουσείου Ακρόπολης. Δεν είναι καν μια διένεξη ανάμεσα στη Βρετανία και στην Ελλάδα» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης, γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης πριν από μερικές ημέρες.
«Η επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, στο σώμα του οποίου ανήκουν τα αρχιτεκτονικά αυτά γλυπτά, είναι ένα παγκόσμιο αίτημα. Την αποκατάσταση του μνημείου, που είναι το πανανθρώπινο σύμβολο της δημοκρατίας, επιθυμεί η ανθρωπότητα» είπε επίσης ο Έλληνας διευθυντής του Μουσείου με αφορμή τις πρόσφατες δηλώσεις του αναπληρωτή διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου Τζόναθαν Γουίλιαμς στην εφημερίδα Sunday Times.
«Δεν θέλουμε την επιστροφή και επανένωσή τους για την Ελλάδα μόνο, αλλά για όλους με τρόπο που θα είναι κατανοητός και για τα παιδιά και για τους ενήλικες και για τους ‘ξένους’ και για τους Έλληνες» πρόσθεσε.
«Αλληλοδανεισμοί γίνονται ήδη ανάμεσα στα δυο μουσεία, όχι όμως για τα διεκδικούμενα παρθενώνεια γλυπτά. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι εμείς διεκδικούμε τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα, που αποτελούν τμήματα του σώματος ενός μνημειακού συνόλου. Δεν τα ονομάζω Μάρμαρα γιατί μάρμαρο είναι το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένα, αλλά αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα που είναι αναπόσπαστο μέρος του μνημείου», εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Για πόσο θα μπορεί να κρατήσει το Βρετανικό Μουσείο;
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι που αμφισβητούν το πόσο θα αντέξει η γραμμή του μουσείου. «Όλα αυτά είναι ενδείξεις ότι γνωρίζουν ότι το παιχνίδι έχει τελειώσει», λέει χαρακτηριστικά στο βρετανικό μέσο ο Νταν Χικς, καθηγητής σύγχρονης αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος επικαλείται επίσης σχόλια του διευθυντή του V&A, Tristram Hunt, ότι οι νόμοι που απαγορεύουν στα μουσεία να επιστρέφουν αντικείμενα θα πρέπει να επανεξεταστούν.
Μεγάλα και μικρά μουσεία παλεύουν με αυτά τα ζητήματα εδώ και δεκαετίες, λέει η Τεχμίνα Γκοσκάρ, επιμελήτρια και μέλος της Ένωσης Μουσείων, η οποία μέχρι πρόσφατα ήταν μέλος της επιτροπής δεοντολογίας και αποαποικιοποίησης. «Λόγω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, περισσότεροι άνθρωποι μιλούν γι’ αυτό, αλλά όσον αφορά τον τομέα, είναι ένα θέμα που υπάρχει εδώ και πάρα πολύ καιρό. [Απλώς] δεν έχει κινηθεί πολύ γρήγορα για να κάνει κάτι γι’ αυτό» λέει.
Ωστόσο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η αυξημένη εμπλοκή με τις κοινότητες της διασποράς και η αντιρατσιστική εκστρατεία Black Lives Matter έχουν κάνει τα ζητήματα του επαναπατρισμού και της αποαποικιοποίησης πιο δύσκολο να αγνοηθούν, ακόμη και για το πελώριο Βρετανικό Μουσεί.
Τέλος, ο αρχαιολόγος Μάικ Πιτς διατυπώνει μια άλλη, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πρόταση. «το Βρετανικό Μουσείο λέει ότι είμαστε ευτυχείς να δανείσουμε υλικό και δεν φαίνεται να θέτει κανενός είδους όρια για το πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσει ο δανεισμός. Έτσι μπορεί κανείς να φανταστεί ότι κάποιο πραγματικά σημαντικό μέρος της συλλογής του Παρθενώνα θα μπορούσε να καταλήξει ουσιαστικά σε μόνιμη έκθεση στην Αθήνα. Αλλά ως δάνειο».
