Η ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας που στοχεύει να καταργήσει τις φοιτητικές παρατάξεις στα Πανεπιστήμια, έρχεται την ίδια ημέρα που τα επεισόδια έξω από το ΑΠΘ και ο τραυματισμός ενός φοιτητή και ενός αστυνομικού προκάλεσαν νέο γύρο αντιπαραθέσεων στη Βουλή.
Η απόφαση της Κεραμέως έρχεται να προστεθεί στο νέο νόμο πλαίσιο με την ονομασία «Νέοι Ορίζοντες» στα ΑΕΙ, το οποίο σύμφωνα με το υπουργείο θα φέρνει μεταξύ άλλων το εσωτερικό «Erasmus», τα κοινά και διπλά πτυχία, το start-ups φοιτητών, τις νέες αξιοκρατικές διαδικασίες εκλογής Καθηγητών και τα βιομηχανικά διδακτορικά. Όπως ανακοίνωσε λοιπόν η πολιτική ηγεσία του υπουργείου στο εξής οι εκλογές των φοιτητών θα γίνονται με ενιαίο ψηφοδέλτιο, ενώ θα δημιουργηθεί Συμβούλιο Φοιτητών σε κάθε ΑΕΙ.
Μετά την επιλογή της για Αστυνομία στα Πανεπιστήμια, αυτή η απόφαση είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει αντιδράσεις εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς έρχεται να διαλύσει ένα σύστημα – με τεράστιες παθογένειες – το οποίο όμως λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο από τη Μεταπολίτευση και εντεύθεν. Εντύπωση μάλιστα προκαλεί το γεγονός πως η απόφαση για τη διάλυση των παρατάξεων που πρόσκεινται στα σημερινά πολιτικά κόμματα έρχεται έπειτα από τις πρώτες φοιτητικές εκλογές έπειτα από 35 χρόνια, στις οποίες η ΔΑΠ (κίνηση της ΝΔ στα Πανεπιστήμια) χάνει την πρωτιά.
Μια μικρή αναδρομή στις φοιτητικές παρατάξεις
Με τη βοήθεια παλιότερου άρθρου της Κατερίνας Κοντογιάννη στο offlinepost, κάνουμε μια σύντομη αναδρομή στις βασικές φοιτητικές παρατάξεις που δραστηριοποιούνται τα τελευταία 40 χρόνια στα ελληνικά Πανεπιστήμια.
Η πρώτη παράταξη που δημιουργήθηκε είναι αυτή της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ. Τα δυο ονόματα οφείλονται στο ότι επρόκειτο για δυο διαφορετικές παρατάξεις, την Δημοκρατική Ανανεωτική Πρωτοπορία (ΔΑΠ) που ιδρύθηκε το 1975 στην Αθήνα και την Νέα Δημοκρατική Φοιτητική Κίνηση (ΝΔΦΚ) στη Θεσσαλονίκη τον ίδιο χρόνο. Έναν χρόνο αργότερα, το 1976 οι δύο παρατάξεις συγχωνεύονται σε μία, πανελλαδικής εμβέλειας.
https://twitter.com/dap_ndfk/status/1529061215640633344
Τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής της, τα ποσοστά της παρέμεναν χαμηλά, όμως από το 1987 μέχρι σήμερα παραμένει πρώτη δύναμη σε ΑΕΙ και ΤΕΙ. Διατελέσαντες γραμματείς της φοιτητικής παράταξης, έχουν στο παρελθόν υπάρξει τόσο ο βουλευτής, Κωστής Χατζηδάκης (1987-1989, τμήμα νομικής ΕΚΠΑ), όσο και ο άλλοτε υπουργός, Γιώργος Βουλγαράκης (1985-1987, Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιά – Νομική Σχολή ΕΚΠΑ).
Μάλιστα, από τους κόλπους της ΔΑΠ έχουν αναδειχθεί μεγάλα στελέχη μετέπειτα της ΝΔ, καθώς στην επίσημη ιστοσελίδα της παράταξης αναφέρεται πως γραμματείς της διετέλεσαν ο Γιώργος Βουλγαράκης, ο Κωστής Χατζηδάκης και ο Γιάννης Οικονόμου.
Η δημιουργία της ΠΑΣΠ
Κατά την μεταπολιτευτική περίοδο η διατύπωση των αρχών της 3ης Σεπτέμβρη 1974 από τον Ανδρέα Παπανδρέου προκάλεσε τη συγκρότηση μαζικού κινήματος φοιτητών με την ονομασία «Φίλοι Ανδρέα Παπανδρέου». Αργότερα (1975) που αργότερα μετεξελίχθηκε, στην γνώριμη σε όλους μας, Πανελλήνια Αγωνιστική Σπουδαστική Παράταξη (ΠΑΣΠ). Η αριστερή πολιτική που ακολούθησε οδήγησαν τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να την αποκαλεί «Αριστερά της Αριστεράς».
Έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι η συγκεκριμένη παράταξη δεν υπήρξε ποτέ κραταιά ούτε στα χρόνια που το ΠΑΣΟΚ κυριαρχούσε στην ελληνική πολιτική σκηνή. Ωστόσο, η ΠΑΣΠ επικρατούσε σε ορισμένα τμήματα, με πιο ισχυρή δύναμη στα Τεχνολογικά τότε Ιδρύματα. Αξίζει να σημειωθεί πως η εκλιπούσα Φώφη Γεννηματά, που διετέλεσε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και του ΚΙΝΑΛ, συμμετείχε ενεργά στην ΠΑΣΠ κατά την περίοδο 1982-1987.
Η πάντοτε κραταιά Πανσπουδαστική
Η Πανσπουδαστική Κίνηση Συνεργασίας ιδρύθηκε έξι χρόνια μετά την ίδρυση της ΚΝΕ το 1968 και με το τέλος της δικτατορίας, με το όνομα τότε Πανσπουδαστικές Συνδικαλιστικές Κινήσεις που λίγα χρόνια αργότερα μετατράπηκε στο όνομα που την γνωρίζουμε σήμερα. Το όνομά της, προέρχεται από τον τίτλο του περιοδικού της Αντι-ΕΦΕΕ «Πανσπουδαστική» κατά την περίοδο της δικτατορίας.
Ήταν κραταιά στα ελληνικά πανεπιστήμια μέχρι το 1987, όταν έχασε την πρωτιά από την ΔΑΠ, ενώ μετά τη συγκυβέρνηση του Συνασπισμού με τη Νέα Δημοκρατία και την ανατροπή του σοσιαλισμού στην Ανατολική Ευρώπη, έπεσε στην τρίτη θέση, καταγράφοντας μέχρι το 1996 ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά από 5% ως και 10%.
Οι εκλογές του 2014, την βρήκαν έπειτα από πολλά χρόνια στην δεύτερη θέση, την οποία μέχρι τότε μονοπωλούσε η ΠΑΣΠ, ενώ πριν από μερικές ημέρες αναδείχτηκε πρώτη δύναμη ξεπερνώντας και τα ποσοστά της ΔΑΠ έπειτα από σχεδόν 4 δεκαετίες. Η Πανσπουδαστική εμφανίζεται στους περισσότερους φοιτητικούς συλλόγους ανά την Ελλάδα ενώ συμμετέχει και σε πορείες με το όνομα Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών.
Τα παρακλάδια από τις διασπάσεις της Πανσπουδαστικής
Με την αποχώρηση σχεδόν σύσσωμης της ΚΝΕ από την «αγκαλιά» του ΚΚΕ, το 1989, καθώς η συγκυβέρνηση έφερε και τη διάσπαση, δημιουργήθηκε η ΚΝΕ – ΝΑΡ, η οποία στις φοιτητικές εκλογές του 1990, συμμετείχε ως Αριστερά Αντισυναινετικά Σχήματα και έλαβε ποσοστό 12%, ξεπερνώντας την Πανσπουδαστική. Στην Νεολαία της ΚΝΕ άλλωστε ξεκινά η ενασχόληση και του Αλέξη Τσίπρα με την πολιτική, πριν ο Συνασπισμός διασπαστεί στα εξ ων συνετέθη.
Το 1991, η ΚΝΕ – ΝΑΡ απεμπολεί τον τίτλο ΚΝΕ και παραμένει ως Νέο Αριστερό Ρεύμα (ΝΑΡ) με τη νεολαία της (Νεολαία Κομμουνιστική Απελευθέρωση) ενώ με την σειρά του το ΝΑΡ καταλήγει σε συμφωνία συμπόρευσης με τις Συσπειρώσεις και τον Ρήγα Φεραίο, δημιουργώντας την ΕΑΑΚ (Ενιαία Ανεξάρτητη Αριστερή Κίνηση).
Οι εκτιμήσεις σχετικά με το πανελλαδικό της ποσοστό ποικίλλουν ωστόσο αθροιστικά καταγράφουν πάνω από 10% στα ΑΕΙ, αλλά ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά στα πρώην ΤΕΙ της χώρας. Χαρακτηριστικά είναι τέλος, τα ονόματα των σχημάτων των ΕΑΑΚ στις σχολές της χώρας, όπως «ΑΡΑΧΤΟ», «ΑΝΑΣΑ», «ΑΡΚΑΣ» κτλ. Ενδεικτικά, στις πρόσφατες φοιτητικές εκλογές, σύμφωνα πάντα με τα αποτελέσματα της ΠΚΣ, τρίτη δύναμη παραμένει η ΠΑΣΠ με 10,13% και ακολουθούν: ΕΑΑΚ-ΑΡΕΝ με 10%, ΕΑΑΚ με 5,29% και Bloco με 2,54%. Κατά τα ΕΑΑΚ η Πανσπουδαστική παίρνει περίπου 32,89%. Η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ δίνει εντελώς αντίθετα αποτελέσματα, με πρώτη την ίδια με ποσοστό 46,7% στο 90,8% της ενσωμάτωσης.
Η ισχνή δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ στα Πανεπιστήμια
Τέλος, η φοιτητική παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ, που διαδέχτηκε την Αριστερή Ενότητα, που πια στις περισσότερες σχολές συνεργάζεται με την ΕΑΑΚ. Το Bloco, ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2015, από τα μέλη της Αριστερής Ενότητας, που αποχώρησαν από αυτήν όταν η τελευταία έπαψε να στηρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ. Παλιότερα, σε ορισμένα τμήματα φοιτητικές παρατάξεις που στήριζαν τον πάλαι ποτέ Συνασπισμό κατέβαιναν υπό το όνομα ΔΙΚΤΥΟ.
Τα ποσοστά της είναι ισχνά εν αντιθέσει με εκείνα του κυβερνώντος ΣΥΡΙΖΑ, καθώς στις δυο φοιτητικές εκλογές που έχει πάρει μέρος, το Bloco το 2016 κατέγραψε στα ΑΕΙ 0,94% και στα ΤΕΙ 0,50%, ενώ το 2017 στα ΑΕΙ 2,25% και στα ΤΕΙ 1,55% και το 2018 στα ΑΕΙ έπιασε το 0.8% και στα ΤΕΙ το 0.53% του ποσοστού των ψηφισάντων.
