Οι αυστηρότεροι στόχοι που έχουν θέσει για την Ευρώπη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις εκπομπές ρύπων στην αυτοκίνηση, αυξάνουν την προσπάθεια των κατασκευαστών για την αναβάθμιση πολλών πράσινων τεχνολογιών.
Από την μία, η υιοθέτηση της ηλεκτροκίνησης και από την άλλη η επιβολή αυστηρών ορίων στις εκπομπές ρύπων στα αυτοκίνητα που έχουν κινητήρα εσωτερικής καύσης, αποτέλεσαν τα δύο βασικά αντικείμενα συζήτησης την προηγούμενη εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο έθεσε στόχο για νέα μείωση των εκπομπών ρύπων των κρατών-μελών της ΕΕ κατά 40% έως το 2030.
Ο αναθεωρημένος νόμος, που ονομάζεται Κανονισμός Καταμερισμού Προσπάθειας (ESR), αυξάνει τον στόχο μείωσης των αερίων θερμοκηπίου (GHG) της ΕΕ έως το τέλος της δεκαετίας από το 30% στο 40% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005. Αυτό αποτελεί βασικό στοιχείο του προγράμματος «Fit for 55» της ΕΕ, το οποίο στοχεύει στη μείωση των εκπομπών ρύπων κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
Η νέα νομοθεσία καθορίζει τα βήματα που πρέπει να γίνουν, ώστε να μηδενιστούν από το 2035 οι εκπομπές CO2 που εκπέμπουν τα καινούρια επιβατικά αυτοκίνητα και τα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα που πωλούνται από τότε.
Parliament has approved the new CO2 emissions reduction targets for new passenger cars and light commercial vehicles as part of the EU's Fit for 55 package.
— European Parliament (@Europarl_EN) February 14, 2023
Ευρώπη: Βάση κατά κεφαλήν ΑΕΠ οι νέοι στόχοι για τις εκπομπές ρύπων
Οι νέοι στόχοι εκπομπών δεν θα είναι ίδιοι μεταξύ των χωρών, αλλά θα εξαρτώνται από το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Η Δανία, η Φινλανδία, η Γερμανία, το Λουξεμβούργο και η Σουηδία για παράδειγμα, θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 50%, ενώ η Βουλγαρία από την άλλη θα χρειαστεί να επιτύχει μείωση μόνο 10%. Τα κράτη-μέλη είναι ελεύθερα να επιλέξουν τα μέτρα που θα εφαρμόσουν για να πετύχουν τους στόχους τους.
Ο καταμερισμός της προσπάθειας ορίζει ετήσιες δεσμευτικές μειώσεις ανά χώρα για τις εκπομπές αερίων τόσο για τις οδικές μεταφορές, όσο και για τη θέρμανση κτιρίων, τη γεωργία, τις μικρές βιομηχανικές εγκαταστάσεις και τη διαχείριση απορριμμάτων. Αυτοί οι βιομηχανικοί τομείς αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% του συνόλου των εκπομπών της ΕΕ.
Το σίγουρο είναι ότι όλο και περισσότερες κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν μια σειρά από προκλήσεις, που κυμαίνονται από την έλλειψη της υποδομής φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων έως τη βιώσιμη διαχείριση της μετάβασής τους, παράλληλα με το ευρύτερο κόστος και τις πληθωριστικές πιέσεις που επικρατούν στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Η ACEA, η Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτων, συμφωνεί με τον νόμο, αλλά αμφισβητεί πώς θα μεταφραστεί από τους κατασκευαστές, αφού θα αναγκαστούν να δαπανήσουν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα μεγάλα ποσά για να προωθήσουν την «πράσινη βιομηχανία» και καθαρότερα αυτοκίνητα. Πιστεύει, επίσης, ότι η Ευρώπη έχει επικεντρωθεί στη μείωση των ρύπων σε μεγάλο βαθμό, ενώ άλλες περιοχές, όπως οι ΗΠΑ τα συγκεκριμένα θέματα έχουν άλλο χαμηλότερο βαθμό βαρύτητας.
Οι ημερομηνίες-σταθμοί
Ο κανονισμός προβλέπει και άλλα σημαντικά μέτρα:
- Μέχρι το 2025 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει μια νέα μεθοδολογία, με βάση την οποία θα υπολογίζονται και θα υποβάλλονται τα στοιχεία σχετικά με τις εκπομπές CO2 που παράγουν καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους τα αυτοκίνητα και τα ημιφορτηγά που πωλούνται στην ΕΕ. Για τον σκοπό αυτό, θα υποβάλει, όπου χρειάζεται, και σχετικές νομοθετικές προτάσεις.
- Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2026 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καταγράψει τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στις τιμές εκπομπών και τα δεδομένα κατανάλωσης καυσίμου και ενέργειας σε πραγματικές συνθήκες. Επίσης θα υποβάλει έκθεση σχετικά με το πώς ο κάθε κατασκευαστής θα μπορέσει να προσαρμόσει τις εκπομπές CO2 των οχημάτων του και θα προτείνει κατάλληλα μέτρα παρακολούθησης.
- Όσοι κατασκευαστές παράγουν μικρό αριθμό οχημάτων στη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους (δηλαδή 1.000 έως 10.000 καινούρια αυτοκίνητα ή 1.000 έως 22.000 καινούρια ημιφορτηγά) έχουν δικαίωμα να εξαιρεθούν από τους κανόνες αυτούς έως το τέλος του 2035. Όσοι ταξινομούν λιγότερα από 1.000 νέα οχήματα ετησίως θα εξακολουθούν να εξαιρούνται και μετά την διορία αυτή.
- Ο υφιστάμενος μηχανισμός κινήτρων για οχήματα μηδενικών και χαμηλών εκπομπών (ZLEV) επιβραβεύει όσους κατασκευαστές πωλούν περισσότερα τέτοια οχήματα (με εκπομπές από 0 έως 50 g CO2/km, όπως ηλεκτρικά οχήματα και υβριδικά plug-in με καλές επιδόσεις) επιτρέποντάς τους να υπόκεινται σε χαμηλότερους στόχους μείωσης των εκπομπών CO2. Ο μηχανισμός αυτός θα προσαρμόζεται με βάση τις αναμενόμενες τάσεις πωλήσεων. Από το 2025 έως το 2029 ο δείκτης αναφοράς ZLEV ορίζεται στο 25% για τις πωλήσεις καινούριων αυτοκινήτων και στο 17% για τα νέα ημιφορτηγά. Από το 2030 το εν λόγω κίνητρο θα καταργηθεί.
