Μάντεις κακών αποδείχτηκαν οι ειδικοί γύρω από την πανδημία στη χώρα μας, οι οποίοι προέβλεπαν πως η υποπαραλλαγή Κένταυρος θα εντοπιστεί και στη χώρα μας μέσα στον Σεπτέμβρη.
Πράγματι, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, η χώρας μας κατέγραψε το πρώτο κρούσμα της υποπαραλλαγής σήμερα, Τρίτη (13/09). Η νέα αυτή υποπαραλλαγή, με την επιστημονική ονομασία BA. 2.75 κέρδισε γρήγορα έδαφος τους καλοκαιρινούς μήνες στην πολυπληθή Ινδία και έχει ήδη φτάσει στο Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Guardian, που είδε το φως της δημοσιότητας την Τρίτη.
Έχοντας λάβει από τους ειδικούς ανεπίσημα το όνομα «Κένταυρος» εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ινδία στις αρχές Μαΐου. Εκεί, τα κρούσματα έχουν έκτοτε αυξηθεί απότομα – και προφανώς ταχύτερα από εκείνα της εξαιρετικά μεταδοτικής παραλλαγής BA.5, η οποία είναι επίσης παρούσα στην Ινδία και εκτοπίζει γρήγορα την προηγουμένως κυρίαρχη παραλλαγή BA.2 σε πολλές χώρες.
Η BA.2.75 ή «Κένταυρος» έχει επίσης ανιχνευθεί έκτοτε σε τουλάχιστον 10 άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων του Ηνωμένου Βασιλείου, των ΗΠΑ, της Αυστραλίας, της Γερμανίας και του Καναδά.
Η υποπαραλλαγή BA.2.75 χαρακτηρίστηκε από το ECDC ως παραλλαγή υπό παρακολούθηση (VUM) στις 7 Ιουλίου 2022 και στη συνέχεια κλιμακώθηκε σε παραλλαγή του ενδιαφέροντος (VOI) στις 14 Ιουλίου 2022.
Η αλλαγή αυτή έγινε λόγω του αυξανόμενου αριθμού ανιχνεύσεων στην Ινδία και παγκοσμίως, καθώς και λόγω καθώς και του προφίλ μεταλλάξεων αυτής της παραλλαγής. Ένα τέτοιο προφίλ θα μπορούσε ενδεχομένως να σχετίζεται με μια αλλαγή στο αντιγονικό ιδιοτήτων του ιού, η οποία θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε νέα αύξηση των κρουσμάτων κορονοϊού. Δεν υπάρχουν αδιάσειστα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με την μεταδοτικότητα, τη σοβαρότητα της νόσου ή την ανοσολογική διαφυγή του
Εντυπωσιάζει ο αριθμός των μεταλλάξεων
Εκτός από την προφανή ταχεία ανάπτυξή της και την ευρεία γεωγραφική της εξάπλωση, ο Κένταυρος προβληματίζει του ιολόγους με τον τεράστιο αριθμό των επιπλέον μεταλλάξεων που περιέχει, σε σχέση με την BA.2, από την οποία είναι πιθανό να έχει εξελιχθεί.
«Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι είχε την ευκαιρία να αναπτύξει ένα πλεονέκτημα έναντι μιας ήδη επιτυχημένης σειράς ιών», δήλωσε ο Δρ Στίβεν Γκρίφιν, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Λιντς, σύμφωνα με το βρετανικό δημοσίευμα.
«Δεν είναι τόσο πολύ οι ακριβείς μεταλλάξεις, όσο ο αριθμός/συνδυασμός», εκτιμά ο δρ Τομ Πίκοκ, ιολόγος στο Imperial College του Λονδίνου, ο οποίος ήταν ο πρώτος που εντόπισε τη μετάλλαξη Όμικρον ως δυνητικά ανησυχητική τον περασμένο Νοέμβριο του 2021.
«Είναι δύσκολο να προβλεφθεί η επίδραση τόσων πολλών μεταλλάξεων που εμφανίζονται μαζί – δίνει στον ιό μια ιδιότητα “μπαλαντέρ”, όπου το άθροισμα των μερών μπορεί να είναι χειρότερο από τα μέρη μεμονωμένα» συνεχίζει. Για εκείνον, ο «Κένταυρος» είναι σίγουρα υποψήφιος για τη μετάλλαξη που θα ακολουθήσει την BA.5, η οποία προκαλεί έξαρση κρουσμάτων ανά την Ευρώπη τις τελευταίες εβδομάδες.
Η εκκολαπτόμενη παραλλαγή μας δίνει μια εικόνα για το τι ακριβώς είναι ικανός να κάνει ο κορονοϊός, όσον αφορά τη μετάλλαξή του. Εδώ έχουμε πάλι έναν ιό που έχει ομοιότητα με την αρχική παραλλαγή Όμικρον, αλλά με μικρές αλλαγές αμινοξέων έχει γίνει κάτι που είναι πιθανό να μπορεί να αποφύγει την ανοσία, αναφέρουν οι ειδικοί.
Τι αναφέρουν οι ειδικοί για την υποπαραλλαγή «Κένταυρος»
«Όσο και να λέμε και να προσευχόμαστε εμείς, ειδικά στα νοσοκομεία, γιατί δεν μπορεί να πιεστεί άλλο το σύστημα υγείας, δεν μπορεί να μην έρθει, γιατί υπάρχει τουρισμός, υπάρχει κινητικότητα. Δεν μπορεί όλα τα κράτη να έχουν κρούσματα και να μην έχουμε εμείς. Είναι θέμα χρόνου» έλεγε η πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών, Ματίνα Παγώνη.
«Συνήθως σε εμάς έρχονται μετά από τρεις ή τρεισήμισι μήνες. Εγώ το υπολογίζω γύρω στις αρχές Σεπτέμβρη οπότε θα κρούσματα θα φαίνονται από τις 20 Σεπτέμβρη και μετά», ανέφερε η κ. Παγώνη.
Η ίδια πρόσθεσε πως τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της μετάλλαξης «Κένταυρος» είναι πολύ υψηλός πυρετός και έντονος βήχας τα πρώτα 24ωρα, ενώ τα υπόλοιπα συμπτώματα είναι τα ίδια με τις άλλες παραλλαγές. Είναι επίσης πολύ μεταδοτική, αλλά όχι θανατηφόρα, γιατί πιάνει το ανώτερο αναπνευστικό και όχι το κατώτερο. Επεσήμανε εξάλλου πως η χειρότερη παραλλαγή που έχουμε περάσει ήταν η Δέλτα, που έκανε βαριές πνευμονίες, με αποτέλεσμα να χρειάζονται πολλές διασωληνώσεις.
«Είναι αρκετά πιθανό η Κένταυρος να ”μπει” στη χώρας μας τον Αύγουστο ή στις αρχές Σεπτεμβρίου, λόγω των τουριστικών ροών», ανέφερε ο καθηγητής. Πρόσθεσε ότι ήδη κυκλοφορεί με αρκετά μεγάλη διασπορά σε Αγγλία, Γερμανία και Ιταλία χωρίς όμως να κυριαρχεί.
Είναι αρκετά πιθανό η Κένταυρος να ”μπει” στη χώρας μας τον Αύγουστο ή στις αρχές Σεπτεμβρίου, λόγω των τουριστικών ροών
Στην Ελλάδα, όπως τόνισε, αν εμφανιστεί μέσα στον Αύγουστο αναμένεται να κυριαρχήσει από τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Ο καθηγητής μάλιστα εξήγησε ότι πρόκειται για ένα στέλεχος πιο μολυσματικό κατά περίπου 18,5% από την Όμικρον 4-5, ωστόσο με συμπτώματα πιο ήπια καθώς στην πραγματικότητα αποτελεί υποπαραλλαγή της Όμικρον 2.
Ο κ. Σαρηγιάννης εκτίμησε επίσης ότι δεν προβλέπεται να δούμε πάρα πολύ μεγάλη αύξηση στους σκληρούς δείκτες, αν επικρατήσει η «Κένταυρος».
Ερωτηθείς για το αν υπάρχει ανάγκη για επιβολή μέτρων τον χειμώνα, σημείωσε πως θα μπορούσαν να επιβληθούν μέτρα πιο ήπια και στοχευμένα σε σχέση με τις προηγούμενες «καμπές» της πανδημίας. «Το να γίνεται ένα σελφ τεστ την εβδομάδα στα σχολεία θα ήταν ένας πολύ σημαντικός μηχανισμός για να μειωθεί η διασπορά που περνάει μέσα από αυτά», ανέφερε ενδεικτικά.
Ο ΕΟΔΥ για τη μετάλλαξη «Κένταυρος» και την πορεία της πανδημίας
Ο οργανισμός δημόσιας υγείας είχε αναφέρει στα τέλη Αυγούστου για την υποπαραλλαγή: «Αναφορικά με την πιθανή πορεία της πανδημίας κατά την περίοδο του επερχόμενου φθινοπώρου και τη συνεισφορά της παραλλαγής Όμικρον, αξίζει να σημειώσουμε τα παρακάτω:
Καταρχάς, η εξέλιξη της πορείας του κορωνοϊού εξαρτάται από την ισορροπία μεταξύ της μολυσματικότητας του ιού και της ανοσίας στην κοινότητα. Οι παράμετροι που αυξάνουν τη μολυσματικότητα του ιού είναι:
- κλιματολογικοί παράμετροι (π.χ. κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα η μολυσματικότητα του κορονοϊού αυξάνεται σημαντικά λόγω του ότι περνάμε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε εσωτερικούς χώρους),
- από την ανάδυση νέων μεταλλαγμένων στελεχών του ιού που μπορεί να αυξάνουν τη μολυσματικότητά του ή τη δυνατότητα ανοσιακής διαφυγής, τη δυνατότητα του ιού, δηλαδή, να μολύνει άτομα με ανοσία,
- άλλες ιδιότητες όπως, για παράδειγμα, το αν ο ιός προσβάλλει το ανώτερο αναπνευστικό, και συνεπώς μεταδίδεται πιο εύκολα, κ.λ.π.
Παράλληλα, η ανοσία στον πληθυσμό εξαρτάται από το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης, τη χρονική διάρκεια που έχει μεσολαβήσει από τον εμβολιασμό, το είδος του εμβολίου και τα στελέχη που περιλαμβάνει, καθώς και το αν έχουμε μολυνθεί με τον ιό, το είδος (παραλλαγή, υποπαραλλαγή) του ιού που μας έχει μολύνει και η χρονική διάρκεια που έχει παρέλθει από τη μόλυνση.
Ο κορονοϊός προκαλεί νέα κύματα όταν η ικανότητά του να προσβάλει τον πληθυσμό (μολυσματικότητα) είναι αυξημένη σε σχέση με την ανοσία στον πληθυσμό. Για τους λόγους που προαναφέρθηκαν αυτό συμβαίνει κατά τους φθινοπωρινούς/χειμερινούς μήνες και όταν η ανοσία έναντι της μόλυνσης εξασθενεί είτε λόγω ανάδυσης μιας νέας παραλλαγής/υποπαραλλαγής ή και σε συνδυασμό με την παρέλευση μεγάλου χρονικού διαστήματος από τον εμβολιασμό ή την έκθεση μας στον ιό.
Βάση της εφιστάμενης εμπειρίας μας, η δυνατότητα κυριαρχίας μιας νέας υποπαραλλαγής, ή η πρόκληση ενός νέου κύματος λόγω μιας νέας υποπαραλλαγής εξαρτάται από το αν η νέα υποπαραλλαγή έχει σχετικό πλεονέκτημα σε σχέση με την υποπαραλλαγή που κυκλοφορεί στον πληθυσμό.
Παρότι η υποπαραλλαγή «Κένταυρος» ΒΑ.2.75 έχει αναδυθεί εδώ και μερικούς μήνες, προς το παρόν παρουσιάζει αυξητική τάση μόνο στην Ινδία και σε καμία άλλη περιοχή χωρίς, συνεπώς, να υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να κυριαρχήσει έναντι της ΒΑ.5. Αυτό μεταφράζεται στο ότι η δυνατότητα κυριαρχίας σε περιοχές, όπως στη χώρα μας, που υπάρχει σε μεγάλα ποσοστά η ΒΑ.5, δεν είναι δεδομένη.
Συμπερασματικά, ένα επερχόμενο κύμα είναι πολύ πιθανό να συμβεί κατά τη φθινοπωρινή-χειμερινή περίοδο στη χώρα μας για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, αλλά τα έως σήμερα διαθέσιμα στοιχεία δεν παρέχουν τεκμηρίωση ότι αυτό θα συμβεί μετά βεβαιότητας, λόγω της πιθανής κυριαρχίας της υποπαραλλαγής ΒΑ.2.75.
Επίσης, τα μεγάλα ποσοστά υβριδικής ανοσίας στον πληθυσμό και η μεγάλη ένταση του πρόσφατου κύματος με την υποπαραλλαγή ΒΑ.5 καθιστά όχι απόλυτα προβλέψιμη την πορεία του κορονοϊού στο άμεσο μέλλον.
Από την άλλη σκοπιά αυτό που είναι σχεδόν βέβαιο, είναι ότι η προστασία που μας παρέχει το εμβόλιο έναντι σοβαρής νόσου είναι σημαντική και ότι ο κορονοϊός παρότι συνεχίζει να κυκλοφορεί ανάμεσα μας, αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά αναφορικά με τις ιδιότητες του ιού, προκαλεί σε μικρότερα ποσοστά σοβαρή νόσο σε σχέση με το παρελθόν.
Η τήρηση των μέτρων προστασίας, ο εμβολιασμός, η έγκαιρη διάγνωση και σε κάθε περίπτωση όχι η καλλιέργεια πανικού αποτελούν τα όπλα μας για την αντιμετώπισή του».
