Την έντονη αντίδραση των εκκλησιαστικών ηγετών της Ορθόδοξης Εκκλησίας έχει προκαλέσει η απόφαση των ισραηλινών αρχών να περιορίσουν σημαντικά τον αριθμό των ατόμων που επιτρέπεται να βρίσκονται στον Πανάγιο Τάφο στα Ιεροσόλυμα το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου κατά την τελετή αφής του Αγίου Φωτός.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, το Ισραήλ διεμήνυσε πως θα επιτρέψει μόλις 1.800 πιστούς, έναντι 10.000 που βρέθηκαν στους Αγίου Τόπους στα Ιεροσόλυμα πριν ένα χρόνο, με τους εκπροσώπους της Ορθοδόξου Εκκλησίας να καλούν τους Χριστιανούς να αψηφήσουν τις οδηγίες των Αρχών.
«Θα κάνουμε την τελετή και θα προσκαλέσουμε όλους όσους επιθυμούν να συμμετέχουν με εμάς» είπε ο πατέρας Ματθαίος της Ελληνορθοδόξου Εκκλησίας το μεσημέρι της Μεγάλης Τετάρτης. «Αφού το ξεκαθαρίσαμε αυτό, αφήνουμε τις Αρχές να ενεργήσουν κατά βούληση. Οι Εκκλησίες θα ιερουργήσουν ελεύθερα και θα το κάνουν εν ειρήνη», συνέχισε.
Το βρετανικό μέσο σημειώνει πως το κάλεσμα του ιερατείου θα μπορούσε να οδηγήσει σε χαοτικές εικόνες στην Παλιά Πόλη στα Ιεροσόλυμα, όπου η Αστυνομία διαθέτει ενισχυμένη παρουσία και αναρίθμητα σημεία ελέγχου.
Σε κοινή δήλωσή τους, οι εκκλησιαστικοί ηγέτες δήλωσαν ότι οι ισραηλινές αρχές «επιβάλλουν παράλογους και πρωτοφανείς περιορισμούς στην πρόσβαση στον Πανάγιο Τάφο – περισσότερο από πέρυσι».
Πρόσθεσαν ότι αυτοί θα επηρεάσουν ιδιαίτερα την τοπική χριστιανική κοινότητα. Υπάρχει κριτική για την απόφαση της αστυνομίας να τοποθετήσει 200 αστυνομικούς μέσα στο κτίριο της εκκλησίας.
Υπό το φως αυτών των εξελίξεων, με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο αναμένεται να συναντηθεί σήμερα ο αρχηγός της Ισραηλινής Αστυνομίας προκειμένου να συζητήσουν σχετικά με την προσέλευση των πιστών στην τελετή Αφής του Αγίου Φωτός στο Ναό της Αναστάσεως.
Η ανακοίνωση της Ισραηλινής Αστυνομίας για τον Πανάγιο Τάφο
Διπλωματικές πηγές του Ισραήλ αναφέρουν πως μέσα στην εκκλησία του Παναγίου Τάφου στα Ιεροσόλυμα, ο αριθμός των πιστών στο ισόγειο περιορίζεται στους 1.800 για λόγους ασφαλείας. Υποστηρίζουν ακόμα πως δεν υπάρχει περιορισμός στην προσέλευση των πιστών σε σχέση με πέρυσι, ότι οι όποιοι περιορισμοί έχουν ληφθεί για λόγους ασφαλείας, που βασίζονται σε γνώμες ειδικών σε θέματα ασφάλειας
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως η Αστυνομία του Ισραήλ δεσμεύεται για την ελευθερία της θρησκευτικής λατρείας, αλλά επίσης για την προστασία της ζωής και την κανονική διεξαγωγή της τελετής Αφής του Αγίου Φωτός.
Σχετικά με την πρόσβαση στην εκκλησία του Παναγίου Τάφου, επισημαίνουν πως υπάρχει μία μόνο είσοδος και αναφέρουν ότι η φετινή τελετή λαμβάνει χώρα δύο χρόνια μετά τη μεγαλύτερη τραγωδία του είδους της στο Ισραήλ, όποτε κατά τη διάρκεια μιας εβραϊκής θρησκευτικής γιορτής σκοτώθηκαν 45 Ισραηλινοί και τραυματίστηκαν 100.
Υποστηρίζουν πως οι εκπρόσωποι των Εκκλησιών βρίσκονται σε διάλογο και συντονισμό με την ισραηλινή αστυνομία.
Τέλος, οι ισραηλινές διπλωματικές πηγές σημειώνουν πως το Ισραήλ θεωρεί τις σχέσεις με την Εκκλησία σημαντικές και προσθέτουν ότι υπάρχει συνεχής διάλογος μαζί της. «Το σημαντικό είναι ότι όλοι στους Αγίους Τόπους θα μπορούν να γιορτάσουν τις εορτές με πλήρη ελευθερία θρησκευτικής λατρείας και με ασφάλεια» τονίζουν.
Η τελετή Αφής του Αγίου Φωτός
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία Άγιο Φως ή Φως της Αναστάσεως ονομάζεται η φλόγα («φως») η οποία συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού και μεταδίδεται από τον ιερέα στους πιστούς κατά την τελετή της Αναστάσεως το Μεγάλο Σάββατο.
Από τις πρώτες αναφορές στην τελετή αφής του Αγίου Φωτός στην Ιερουσαλήμ, βρίσκουμε στο οδοιπορικό της Αιθερίας, που αναφέρεται στην περιήγηση μιας μοναχής στους αγίους τόπους κατά τον 4ο ή 6ο αιώνα. Γύρω στον 9ο αιώνα αρχίζει να παρουσιάζεται από προσκυνητές το εν λόγω φως ως θαύμα.
Πιστεύεται από αρκετούς Ορθόδοξους Χριστιανούς ότι το Άγιο Φως που μεταδίδει κάθε χρόνο στους πιστούς λίγο πριν τον εορτασμό της Ανάστασης στο Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα ο ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Ιεροσολύμων ανάβει με θαυματουργικό τρόπο εντός του Παναγίου Τάφου και μόνο υπό την παρουσία του ελληνορθόδοξου Πατριάρχη Ιεροσολύμων.
Έως το 1988 το Άγιο Φως έφτανε στην Ελλάδα με πλοίο μια βδομάδα μετά το Μεγάλο Σάββατο. Το 1988, με πρωτοβουλία του ιδιοκτήτη ταξιδιωτικού πρακτορείου Ιάκωβου Οικονομίδη, στον οποίον αργότερα απονεμήθηκαν οι τίτλοι του «Μεγάλου Άρχοντα Ρεφερενδάριου» και του «Μεγαλόσταυρου», ξεκίνησε η μεταφορά του Αγίου Φωτός στην Ελλάδα με αεροπλάνο αμέσως μετά την αφή του στον Πανάγιο Τάφο με ειδική πτήση της Ολυμπιακής, τα έξοδα της οποίας κάλυπτε το ελληνικό κράτος.
Η αεροπορική μεταφορά του Αγίου Φωτός από τα Ιεροσόλυμα γινόταν με την ευθύνη ταξιδιωτικού γραφείου ως το 2002, οπότε την ανέλαβε το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών. Ο μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος Βλάχος έχει ασκήσει κριτική στην απόδοση τιμών αρχηγού κράτους κατά την υποδοχή του Αγίου Φωτός στην Αθήνα, καθώς το άγιο φως «δεν αποτελεί μια εξουσία τεταγμένη να εξυπηρετεί μεταπτωτικές καταστάσεις»
Το Πατριαρχείο στα Ιεροσόλυμα, υπό την αιγίδα του οποίου γίνεται η τελετή της αφής, το χαρακτήριζε στον ιστότοπό του ως «θαύμα, το οποίο δεν χωρά αμφισβήτηση» και ανέφερε ότι ο χώρος ελέγχεται από τους ετερόδοξους «δια να πιστοποιήσουν ὅτι δεν ὑπάρχει ἀναμμένον κανδήλιον ἢ ἄλλη πηγή φωτός». Σήμερα αυτή η αναφορά δεν υπάρχει.
Σύμφωνα με τη νέα περιγραφή στον επίσημο ιστότοπο, που αναρτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2018, δεν γίνεται πουθενά λόγος για θαύμα. Επίσης, δεν γίνεται λόγος για θαύμα στην περιγραφή της Τελετής, εκάστου έτους, που υπογράφεται από την Αρχιγραμματεία του Πατριαρχείου.
