Έγγραφα των Εθνικών Αρχείων της Βρετανίας που αποχαρακτηρίστηκαν πρόσφατα αποκαλύπτουν ότι ο Τόνι Μπλερ εξέταζε έναν «μακροχρόνιο δανεισμό» των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα ελπίζοντας ότι η Ελλάδα θα υποστήριζε την υποψηφιότητα του Λονδίνου για τους Ολυμπιακούς του 2012.
Είκοσι χρόνια προτού ο Ρίσι Σούνακ ακυρώσει τη συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, η Ελλάδα ασκούσε πιέσεις στον τότε πρωθυπουργό της Βρετανίας Τόνι Μπλερ για μακροχρόνιο δανεισμό παρακάμπτοντας το ζήτημα της ιδιοκτησίας.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα του Guardian, το ελληνικό σχέδιο «επανένωσης» ήταν να τοποθετηθούν τα Γλυπτά στο ειδικά σχεδιασμένο για αυτό τον σκοπό Μουσείο της Ακρόπολης -«με θέα τον ιερό βράχο από τον οποίο προέρχονταν» -εγκαίρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004, σύμφωνα με πρόταση που παρέδωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης στον Μπλερ κατά τη διάρκεια συνάντηση τους τον Οκτώβριο του 2002.
Η θέση της βρετανικής κυβέρνησης ήταν ότι το ζήτημα θα έκριναν αποκλειστικά οι διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου. Και η τότε υπουργός Πολιτισμού, Τέσα Τζόουελ, είχε συμβουλεύσει τον Μπλερ ότι ο όποιος δανεισμός θα ήταν σε «μακροπρόθεσμη, στην πραγματικότητα, μόνιμη» βάση.
Εκείνη την εποχή, με το Λονδίνο να σκέφτεται την υποβολή υποψηφιότητας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012, την Ελλάδα να έχει αναλάβει την προεδρία της ΕΕ το 2003 και να είναι έτοιμη να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η σύμβουλος πολιτικής σε θέματα πολιτισμού του Τόνι Μπλερ, Σάρα Χάντερ, έγραψε στον Βρετανό πρωθυπουργό τον Απρίλιο του 2003 ότι υπήρχαν «καλοί λόγοι για αλλαγή τακτικής», και να «ενθαρρύνει» ιδιωτικά και δημόσια το Βρετανικό Μουσείο να βρει ένα «συμβιβασμό».
Όπως αναφέρουν τα έγγραφα, η Χάντερ σημείωνε ότι «η ελληνική υπόθεση έχει γίνει πιο περίπλοκη -καθώς η Αθήνα επιχειρηματολογούσε για δανεισμό αντί για αποκατάσταση ιδιοκτησίας- και έρχεται σε αντίθεση με την αδιαλλαξία του Βρετανικού Μουσείου να εξετάσει τυχόν συμβιβασμούς».
«Τα Γλυπτά θα μπορούσαν να είναι ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στην ψηφοφορία της ΔΟΕ για τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2012. Η δημοσιότητα που θα συνόδευε αυτή την κίνηση θα μπορούσε να εξασφαλίσει ένα ελληνικό χρίσμα και να βοηθήσει στη συγκέντρωση αρκετών άλλων ψήφων της ΔΟΕ, αν και θα πρέπει να λάβουμε τα μέτρα μας για άλλα κράτη που θα ζητούσαν παρόμοιες ενέργειες», προσθέτει η σύμβουλος του Μπλερ.
Ο Ντέιβιντ Όουεν, πρώην υπουργός Εξωτερικών είχε προτείνει στις κυβερνήσεις της Ελλάδας και του Ηνωμένου Βασιλείου να καταλήξουν σε συμφωνία διαμοιρασμού, σημειώνει η Χάντερ. Και συνεχίζει: «Φαίνεται λογικό: Η ορθολογική χάραξη πολιτικής ευνοεί τους Έλληνες. Αλλά αυτή δεν είναι μια επιλογή που εμπίπτει στις αρμοδιότητές μας: μόνο οι διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου έχουν θεσμικά την εξουσία να προχωρήσουν σε δανεισμό και μία προσπάθεια άσκησης κυβερνητικής πίεσης ενώ το Βρετανικό Μουσείο γιορτάζει 250 χρόνια θα προκαλούσε αντιδράσεις και μεγάλη ανησυχία».
Στο έγγραφο η σύμβουλος ρωτά τον Μπλερ εάν πρέπει να διερευνήσει το θέμα. Η χειρόγραφη απάντηση του Μπλερ αναφέρει: «Ναι. Γιατί να μην αναλάβει ο Ντέιβιντ Όουεν επικεφαλής αυτής της διαπραγμάτευσης; Έχει επιρροή και πιθανότατα θα μπορούσε να βοηθήσει με το Βρετανικό Μουσείο, δίνοντας μία απόσταση από την κυβέρνηση».
Σύμφωνα με τον Guardian, είχε προηγηθεί επιστολή του Όουεν προς το υπουργικό συμβούλιο στην οποία ανέφερε ότι «η ΔΟΕ συμβουλεύεται εκτενώς τη διοργανώτρια χώρα όσον αφορά την καταλληλότητα των μελλοντικών υποψηφίων και δεν θα ήταν δύσκολο να πειστούν οι Έλληνες να υποστηρίξουν την υποψηφιότητα του Λονδίνου για το 2012 σε ένα δούναι και λαβείν…».
Ωστόσο, ο Άντριου Άντονις, επικεφαλής πολιτικού σχεδιασμού της κυβέρνησης Μπλερ, προειδοποιούσε σε χειρόγραφο σημείωμα: «Αυτό χρειάζεται προσεκτικό χειρισμό: ας μιλήσουμε. Δεν νομίζω ότι πρέπει να κινηθούμε καθόλου μέχρι να είναι σαφές τι θα κάνουμε με την υποψηφιότητά μας».
Τελικά, το Μουσείο Ακρόπολης ολοκληρώθηκε το 2007 και ο Ντέιβιντ Όουεν εκτιμάται ότι δεν προσεγγίστηκε ποτέ για να διαπραγματευτεί τυχόν δανεισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, καταλήγει το δημοσίευμα.
