Η υπόθεση Λιγνάδη, που ολοκληρώθηκε χθες Τετάρτη (13/7) σε πρώτο βαθμό, αποτελεί απτό δείγμα της αναντιστοιχίας μεταξύ όσων χαρακτηριστικών αποδίδονται ως «τηλεδίκη» και της πραγματικής δίκης που διεξάγεται από τους φυσικούς και νόμιμους δικαστές.
Αφού κατακάθισε ο κουρνιαχτός από τον θόρυβο που προκάλεσε η δημοσιότητα της υπόθεσης, απόρροια της ιδιότητας του κατηγορουμένου ως Διευθυντού του Εθνικού Θεάτρου κατά το χρόνο των καταγγελιών, εξεδόθη σε πρώτο βαθμό καταδικαστική απόφαση με ισχυρή μειοψηφία, για μέρος των αποδοθέντων κατηγοριών.
Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το τεκμήριο της αθωότητας παραμένει εν ισχύ όσο εκκρεμεί η υπόθεση, ήτοι μέχρι την αμετάκλητη περάτωσή της.
Εν τω μεταξύ όμως και προτού καν εισαχθεί η υπόθεση στο ακροατήριο, είχε τηλεδικαστεί ο κατηγορούμενος στους τηλεοπτικούς δέκτες και στα κοινωνικά δίκτυα, σε ένα σπιράλ γενικής κατακραυγής, με βάση το ειδεχθές των εγκλημάτων για τα οποία εδιώκετο.
Η πολυβασανισμένη και συχνά τύποις και όχι ουσία επίκληση του τεκμηρίου της αθωότητας (με προβολή της εκάστοτε είδησης περίπου ως εξής: «σεβόμαστε το τεκμήριο της αθωότητας, ΑΛΛΑ…..»), η οποία αφορά σειρά υποθέσεων που έχουν λάβει διαστάσεις λόγω εκτεταμένης δημοσιότητας, προσιδιάζει σε χαρακτηριστικά της ρωμαϊκής αρένας, στη σύγχρονή βέβαια εκδοχή της.
Εσχάτως μάλιστα παρατηρείται και η στοχοποίηση των συνηγόρων υπεράσπισης οι οποίοι οικτίρονται επειδή δέχθηκαν να εκπροσωπήσουν κατηγορούμενο/η με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, σε μια αναβίωση των ευαγγελικών ρήσεων «τί έτι χρείαν έχομεν μαρτύρων» και «άρον-άρον σταύρωσον αυτόν».
Η καλλιέργεια κλίματος γύρω από την υπόθεση Λιγνάδη επηρεάζει αναπόφευκτα τους δικαστές
Η καλλιέργεια κλίματος γύρω από μια υπόθεση και την έκβασή της, ως περιρρέουσα ατμόσφαιρα, επηρεάζει αναπόφευκτα, όσο κι αν δεν θα έπρεπε, τους δικαστές που καλούνται να αποφανθούν περί την ενοχή και να επιβάλουν τυχόν ποινές.
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός που έλαβε χώρα ογκώδης διαδήλωση έξωθεν του Εφετείου Αθηνών, με τους συμμετέχοντες να αξιώνουν συγκεκριμένο αποτέλεσμα σε πολύκροτη ποινική υπόθεση.
Δυστυχώς, ακόμα και μέλη του νομικού κόσμου παρασύρονται στην ανατροφοδότηση αυτών των φαινομένων, είτε γνωρίζουν είτε αγνοούν τα στοιχεία της δικογραφίας, ενώ συχνά διαρρέει αυτούσιο το ανακριτικό υλικό στα μέσα, κατά παραβίαση της μυστικότητας της προδικασίας.
Παρουσιάζεται δηλαδή το φαινόμενο της εικονικής τηλε-δίκης που (τείνει να) κείται πέρα και πάνω από την πραγματική δίκη με σκοπό να διαμορφώσει αντίληψη στην κοινή γνώμη και μέσω αυτής να ασκήσει επιρροή στους δικαστές.
Και ναι μεν το δικαίωμα ενημέρωσης είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο, όμως η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ως θεμελιώδης συνταγματική αρχή, είναι υπέρτερη και θέτει ως όριο του δημοσίου συμφέροντος για πληροφόρηση την τήρηση της αρχής της αναλογικότητας.
Η αρχή της αναλογικότητας, το μέτρο, ούτως ειπείν, στη συμπεριφορά όλων των παραγόντων μιας δίκης και όσων την παρακολουθούν παραμένει ζητούμενο.
