Λένε πώς συνήθως σε έναν πόλεμο κανείς δεν βγαίνει κερδισμένος στο τέλος, κάτι που όμως δεν φαίνεται να ισχύει στην περίπτωση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Τον τελευταίο μήνα, ο Τούρκος πρόεδρος παίζει το πιο δυνατό του χαρτί και φαίνεται πώς «δίνει τα ρέστα» του.
Ο Ερντογάν «πατά σε δύο βάρκες»
Η εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία και ο πόλεμος που μαίνεται έφεραν τον Ερντογάν στη θέση του διαμεσολαβητή, δίνοντάς του έναν ρόλο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του.
Και μπορεί κάποιοι να λένε ότι «πατά σε δύο βάρκες», καθώς δεν θέλει να διακόψει τις σχέσεις με καμία από τις δύο χώρες, όπως φαίνεται όμως οι δύο αυτές βάρκες είναι γερά δεμένες στα πόδια του Ερντογάν.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας, είτε ηθελημένα είτε όχι, άργησε να αντιδράσει. Πώς θα μπορούσε, άλλωστε, να εναντιωθεί και να σηκώσει μπαϊράκι στον φίλο του, Βλαντιμίρ Πούτιν;
Κι όμως, όταν ήρθε η στιγμή, ο Ερντογάν δεν διάλεξε στρατόπεδο, ούτε έκοψε δεσμούς, αλλά επέλεξε την διπλωματικότερη ίσως στάση που κράτησε η Τουρκία τα τελευταία χρόνια.
Ο πάντα θερμόαιμος στις δηλώσεις του Τούρκος πρόεδρος εξέπληξε τους πάντες όταν δεν στάθηκε (τουλάχιστον ανοιχτά) στο πλευρό του Ρώσου ομολόγου και «παλιόφιλου» του.
Αντιθέτως, καταδίκασε την ρωσική εισβολή στο ουκρανικό έδαφος και την χαρακτήρισε «πόλεμο», παίρνοντας έτσι θέση στο φλέγον ζήτημα.
Κίνηση-ματ του Ερντογάν: Έκλεισε τα στενά το Βοσπόρου και τα Δαρδανέλια
Και δεν σταμάτησε εκεί. Αποφάσισε να κλείσει τα στενά του Βοσπόρου και τα Δαρδανέλια για τα πολεμικά πλοία ενεργοποιώντας τη Συνθήκη του Μοντρέ. Περιόρισε, έτσι, την διέλευση πολλών ρωσικών πλοίων από τα στενά που ελέγχει η Τουρκία.
Η Σύμβαση του Μοντρέ του 1936 επιτρέπει στην Τουρκία να περιορίσει τη ναυτική διέλευση των στενών της κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά έχει μια ρήτρα που εξαιρεί τα πλοία που επιστρέφουν στη νηολογημένη βάση τους.
Ερντογάν: Από Σουλτάνος, ειρηνοποιός
Από τότε, ο Ερντογάν πήρε σοβαρά τον ρόλο του μεσάζοντα, δίνοντας στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές το έδαφος για τις μεταξύ τους διαπραγματεύσεις και μάλιστα όχι μία, αλλά δύο φορές.
Πριν λίγες ημέρες στην Αττάλεια και τώρα στην Κωνσταντινούπολη, οι διαπραγματευτές Ρωσίας και Ουκρανίας πάτησαν τούρκικο έδαφος με σκοπό να συνομιλήσουν κατ’ ιδίαν για την κατάπαυση του πυρός και την εκεχειρία.
Ο ίδιος ο Ερντογάν καλωσόρισε τις δύο αντιπροσωπίες, καθίζοντάς τες στο τραπέζι και νουθετώντας τες για τη εξεύρεση μιας ειρηνευτικής λύσης. Μάλιστα, ο Τούρκος πρόεδρος έχει δηλώσει ότι θα ήθελε να φιλοξενήσει μια πιθανή συνάντηση Πούτιν – Ζελένσκι στο «σπίτι» του σαν καλός οικοδεσπότης.
Τι θέλει πραγματικά ο Ερντογάν από αυτόν τον πόλεμο;
Πίσω από τις πολύ καλά μελετημένες κινήσεις του «μεσάζοντα» Ερντογάν, σίγουρα δεν κρύβεται η «καλή του η καρδιά». Ο Τούρκος πρόεδρος «καίγεται» να λήξει ο πόλεμος και έχει μερικούς πολύ καλούς λόγους γι’ αυτό.
Σύμφωνα με τον Βρετανικό Guardian, ο πόλεμος Ρωσίας και Ουκρανίας προκαλεί ανησυχία στην Άγκυρα και αυτό που θέλει ο Τούρκος ηγέτης είναι να ξεμπερδεύει όσο πιο γρήγορα γίνεται. Ο λόγος, απλός: Δεν θέλει να χάσει κανέναν από τους δύο.
Η Τουρκία παίρνει το ένα τρίτο του εφοδιασμού της σε φυσικό αέριο από την Ρωσία ενώ από την Ουκρανία εισάγει σιτηρά και σπορέλαια. Ακόμη, η Ουκρανία έχει αγοράσει τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar, ενώ οι τουρκικές επενδύσεις στη χώρα ξεπερνούν τα 4 δισ. ευρώ.
Ακόμη, τις δύο χώρες ενώνουν και άλλοι δεσμοί όπως οι Τάταροι της Κριμαίας. Από την άλλη, ο Ερντογάν έχει λόγους να φοβάται τον Πούτιν, όσον αφορά στη Συρία.
Μάλιστα, η ίδια η Ουκρανία θέλει την Τουρκία ανάμεσα στις εγγυήτριες δυνάμεις που θα διασφαλίσουν μια πιθανή ειρηνευτική λύση, η οποία θα περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός και ανθρωπιστικούς διαδρόμους για τους αμάχους.
Ερντογάν, ο «επιτήδειος ουδέτερος»
Σύμφωνα με την Γερμανική Bild, ο ρόλος του ουδέτερου, που βρίσκεται στη μέση και δεν γέρνει προς καμία κατεύθυνση, είναι η καλύτερη επιλογή για τον Ερντογάν αυτή τη στιγμή. Με την τουρκική λίρα να καταποντίζεται και την οικονομία της γειτονικής χώρας να ταλανίζεται από τα συνεχή γεωπολιτικά προβλήματα της νευραλγικής περιοχής, ο Ερντογάν επιλέγει τον δρόμο της διπλωματίας.
Ελίσσεται, αποφεύγοντας τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Συνεχίζει τις εμπορικές συναλλαγές, την ίδια στιγμή που οι δυτικές επιχειρήσεις αποχωρούν σωρηδόν από τη Ρωσία ενώ παράλληλα κρατά κοντά τον φίλο του, Πούτιν.
Ο Ερντογάν αποφεύγει τις βαρύγδουπες δηλώσεις και κάνει αυτό που απέτυχε να κάνει το ΝΑΤΟ και η Δύση: Κρατά στα χέρια του την wild card της διαμεσολάβησης ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Ένα άσσο στο μανίκι, που παρά το «ζόρι», φαίνεται πώς μέχρι τώρα του βγαίνει…
Τι πιστεύουν οι Έλληνες για τη στάση της Τουρκίας στον πόλεμο
Στη νέα δημοσκόπηση της Alco για λογαριασμό του OPEN, αποτυπώθηκε και η γνώμη των Ελλήνων πολιτών για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι πολίτες εμφανίζονται ανήσυχοι με το ενδεχόμενο της ενίσχυσης του ρόλου της Τουρκίας εξαιτίας του πολέμου. 33% και 38% απαντούν πως μια τέτοια εξέλιξη τους ανησυχεί πολύ και αρκετά.
