Την ώρα που μια σειρά από ευρωπαϊκές εταιρείες μοιάζουν διατεθειμένες να ανοίξουν λογαριασμούς σε ρούβλια, η ΕΕ φαίνεται αποφασισμένη να άρει το διαπραγματευτικό χαρτί του Πούτιν, επιβάλλοντας σταδιακό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.
Όπως μεταδίδουν τα διεθνή ΜΜΕ, οι χώρες της Ένωσης είναι πιθανό να εγκρίνουν σταδιακό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο ήδη από την επόμενη εβδομάδα, σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ. Αυτό ωστόσο που δεν διευκρινίζεται είναι κατά πόσο αυτό το εμπάργκο θα αφορά και στο ρωσικό φυσικό αέριο. Οι Ευρωπαίοι πρεσβευτές αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να δώσουν την έγκρισή τους σε μια οριστικοποιημένη πρόταση μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας, μετά από συνάντηση την Τετάρτη, σύμφωνα με αρκετούς αξιωματούχους της ΕΕ και διπλωμάτες που εμπλέκονται στη διαδικασία.
Αναστάτωση στην ΕΕ μετά την απαίτηση Πούτιν
Η ένταση στην ΕΕ έρχεται αφότου η Ρωσία έκλεισε τη στρόφιγγα φυσικού αερίου προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία, οι οποίες αρνήθηκαν να πληρώσουν σε ρούβλια. Την ίδια στιγμή, τέσσερις ευρωπαϊκές εταιρείες πραγματοποίησαν πληρωμές σε ρούβλια, αλλά δεν είναι σαφές ακόμα αν πρόκειται για εταιρείες που ανήκουν σε χώρες της ΕΕ. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, κάποιες χώρες είναι έτοιμες να ανοίξουν λογαριασμούς σε ρούβλια.
Η Πολωνία και η Βουλγαρία -που έχουν τη στήριξη από Ελλάδα, Σλοβακία, Δανία, Λετονία, Βέλγιο, Αυστρία, Ουγγαρία και Φινλανδία- διαμαρτυρήθηκαν στη συνάντηση της Τετάρτης για την έλλειψη σαφήνειας και λεπτομερειών σε ορισμένες από τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής. Η Πολωνία δήλωσε ότι η επιλεκτική ερμηνεία του ρωσικού διατάγματος αποτελεί «εργαλείο» για τη Ρωσία προκειμένου να διασπάσει το δέσιμο της ΕΕ σε μια στιγμή κρίσης.
Οι εταιρείες με τέτοια συμβόλαια δεν θα πρέπει να ενδώσουν στα ρωσικά αιτήματα. Αυτό θα αποτελούσε παραβίαση των κυρώσεων άρα υψηλό κίνδυνο για τις εταιρείες
Ορισμένες χώρες που έθεσαν το θέμα επί τάπητος θέλουν η ΕΕ να διευκρινίσει πως πρέπει να διαχειρίζονται τις απαιτήσεις της Ρωσίας οι χώρες που αγοράζουν αέριο από εκείνη. Η προειδοποίηση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ήταν πιο συγκεκριμένη χθες. «Είναι πολύ σαφές και το αίτημα της ρωσικής πλευράς να πληρώσει σε ρούβλια είναι μονομερής απόφαση και όχι σύμφωνα με τις συμβάσεις», δήλωσε στους δημοσιογράφους. «Οι εταιρείες με τέτοια συμβόλαια δεν θα πρέπει να ενδώσουν στα ρωσικά αιτήματα. Αυτό θα αποτελούσε παραβίαση των κυρώσεων άρα υψηλό κίνδυνο για τις εταιρείες».
Financial Times: Ποιοι ανοίγουν λογαριασμούς σε ρούβλια
Ο αυστριακός ενεργειακός όμιλος OMV, ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς ρωσικού αερίου, ετοιμάζεται να ανοίξει λογαριασμούς σε ρούβλια στην Gazprombank στην Ελβετία, αναφέρουν σε χθεσινό δημοσίευμά τους οι Financial Times, επικαλούμενοι πρόσωπα που γνωρίζουν για τις σχετικές προετοιμασίες.
Ο ρωσικός ενεργειακός γίγαντας Gazprom ενημέρωσε την Τετάρτη, την Πολωνία και τη Βουλγαρία ότι θα σταματήσει να τους προμηθεύει αέριο αφού δεν ανταποκρίθηκαν στο αίτημα της Μόσχας να πληρώνουν σε ρούβλια, κλιμακώνοντας έτσι μια διένεξη με δυτικές χώρες που αντιτίθενται στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η κυβέρνηση της Αυστρίας απάντησε χθες, Τετάρτη, ότι οι παραδόσεις ρωσικού φυσικού αερίου στη χώρα συνεχίζονται χωρίς περιορισμούς και ότι δεν υπάρχει ένδειξη πως αυτό θα αλλάξει, ενώ προσπαθεί να βρει εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού.
Σύμφωνα με τους FT, η ιταλική Eni, ένας άλλος από τους μεγαλύτερους πελάτες της Gazprom, εξετάζει τις επιλογές της. Η υποστηριζόμενη από την ιταλική κυβέρνηση εταιρεία έχει περιθώριο μέχρι το τέλος Μαΐου, οπότε πρόκειται να πραγματοποιήσει την επόμενη πληρωμή για τις ρωσικές προμήθειες, για να κάνει μια τελική κίνηση, αναφέρει η εφημερίδα, επικαλούμενη Ιταλούς αξιωματούχους.
Εκπρόσωπος της OMV είπε στο Reuters πως η εταιρεία εργάζεται για μια λύση που θα είναι συμβατή με τις κυρώσεις, όμως αρνήθηκε να διευκρινίσει αν αυτό σημαίνει πως θα χρησιμοποιήσει λογαριασμούς, όπως αναφέρεται στο σημερινό δημοσίευμα των FT. Η Eni αρνήθηκε να σχολιάσει.
Εξάλλου η γερμανική Uniper πρόκειται να μεταφέρει τις πληρωμές της για το ρωσικό αέριο σε μια ρωσική τράπεζα και δεν θα χρησιμοποιεί πλέον μια τράπεζα με έδρα την Ευρώπη, γνωστοποίησε σήμερα αυτή η εταιρεία κοινής ωφελείας στην εφημερίδα Rheinische Post.
Μπορεί η Ευρώπη να αντέξει τον εκβιασμό του Κρεμλίνου
Σε εκτενή του ανάλυση το CNN αποτυπώνει την έντονη εξάρτηση της Ευρώπης από την ρωσική ενέργεια. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το μπλοκ εξαρτάται από τη Ρωσία για περίπου το 45% των εισαγωγών φυσικού αερίου. Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου της ΕΕ είναι κατά 32% περίπου γεμάτες, σύμφωνα με την Gas Infrastructure Europe. Αυτό υπολείπεται κατά πολύ του στόχου του 80% που έχει θέσει το μπλοκ για τα κράτη μέλη του να πετύχουν μέχρι τον Νοέμβριο.
Τον Μάρτιο, οι ηγέτες στην Ενωμένη Ευρώπη δεσμεύτηκαν να μειώσουν την κατανάλωση ρωσικού φυσικού αερίου κατά 66% μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και να σπάσουν την εξάρτηση του μπλοκ από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο μέχρι το 2027. Το μπλοκ συμφώνησε επίσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες να εισάγουν φέτος περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Η Γερμανία επιταχύνει την κατασκευή τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου και η Ιταλία υπέγραψε συμφωνίες με την Αίγυπτο και την Αλγερία αυτόν τον μήνα.
Κι αν με φόντο το καλοκαίρι, αλλά και τα πρώτα μέτρα των «27», δεν φαίνεται να απειλείται άμεσα στο σύνολό της η ΕΕ, η ζημία που θα μπορούσε να προκαλέσει στη Γερμανία μια ξαφνική διακοπή του φυσικού αερίου είναι η αιτία της μεγαλύτερης ανησυχίας. Άλλωστε, εδώ και ένα μήνα, η Κομισιόν έχει προαναγγείλει ένα σχέδιο αλλαγής ενεργειακής πολιτικής στην ΕΕ, το οποίο και έχει στόχο την πλήρη αποδέσμευση του μπλοκ από τη Ρωσία.
Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης εισάγει συνήθως περίπου το 55% του φυσικού αερίου της από τη Ρωσία, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας της. Αν και κατάφερε να μειώσει το μερίδιο των ρωσικών εισαγωγών στο 40% τις τελευταίες εβδομάδες, μια ξαφνική διακοπή θα ήταν καταστροφική για τη βαριά βιομηχανία της Γερμανίας, η οποία ήδη παλεύει με την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας και τις ελλείψεις πρώτων υλών.
Τι προβλέπει το σχέδιο REPowerEU
Το σχέδιο ΡEPowerEU – μια κοινή ευρωπαϊκή δράση – περιγράφει σύμφωνα με τον Guardian, μια σειρά μέτρων ως απάντηση στην αύξηση των τιμών της ενέργειας στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα αναζητά τρόπους να βοηθήσει στην αναπλήρωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου για τον επόμενο χειμώνα.
Όπως ανέφερε ο Φρανς Τίμερμανς, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για την ενεργειακή μετάβαση του μπλοκ, η Ευρώπη πρέπει να γίνει πιο ανεξάρτητη στις ενεργειακές της επιλογές.
«Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι μια φθηνή, καθαρή και δυνητικά ατελείωτη πηγή ενέργειας και αντί να χρηματοδοτούν τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων αλλού, δημιουργούν θέσεις εργασίας εδώ. Ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία καταδεικνύει τον επείγοντα χαρακτήρα της επιτάχυνσης της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια» σημείωσε.
Υπάρχει επάρκεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη
«Για τις υπόλοιπες εβδομάδες αυτού του χειμώνα, η Ευρώπη έχει επαρκείς ποσότητες φυσικού αερίου, αλλά πρέπει να αναπληρώσουμε τα αποθέματά μας επειγόντως για το επόμενο έτος. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα προτείνει έως την 1η Οκτωβρίου, η αποθήκευση φυσικού αερίου στην ΕΕ να έχει πληρωθεί έως τουλάχιστον 90%.» δήλωσε η επίτροπος ενέργειας, Κάντρι Σίμσον.
Η Επιτροπή σκόπευε να υποβάλει έως τον Απρίλιο μια νομοθετική πρόταση που απαιτεί την πλήρωση της υπόγειας αποθήκευσης φυσικού αερίου σε ολόκληρη την ΕΕ έως τουλάχιστον το 90% της χωρητικότητάς της, έως την 1η Οκτωβρίου κάθε έτους.
Η πρόταση θα συνεπαγόταν την παρακολούθηση και την επιβολή των επιπέδων πλήρωσης και τη δημιουργία ρυθμίσεων αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών στην Ευρώπη.
Η Ευρώπη επιταχύνει τη μετάβαση την πράσινη ενέργεια
Με τα μέτρα στο σχέδιο REPowerEU, η Επιτροπή εκτιμά ότι θα μπορούσαν να καταργηθούν σταδιακά τουλάχιστον 155 bcm χρήσης ορυκτών αερίων, που ισοδυναμούν με τον όγκο που εισήχθη από τη Ρωσία το 2021. Σχεδόν τα δύο τρίτα αυτής της μείωσης μπορούν να επιτευχθούν εντός ενός έτους, τερματίζοντας την υπερβολική εξάρτηση της ΕΕ από έναν μόνο προμηθευτή. Η Επιτροπή προτείνει να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για τον εντοπισμό των καταλληλότερων έργων για την επίτευξη αυτών των στόχων, βασιζόμενη στην εκτεταμένη εργασία που έχει ήδη γίνει στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να ενισχύσουν την ενεργειακή απόδοση και να επιταχύνουν τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που έχει ήδη προγραμματιστεί στο πλαίσιο της πράσινης συμφωνίας της ΕΕ.
Ξεχωριστά, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ είναι έτοιμοι να δεσμευτούν ότι «θα καταργήσουν σταδιακά την εξάρτησή μας από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, πετρελαίου και άνθρακα», σύμφωνα με σχέδιο δήλωσης που θα συζητήσουν οι ηγέτες σε σύνοδο κορυφής στις Βερσαλλίες την Πέμπτη και την Παρασκευή.
Όμως το κείμενο δεν αναφέρει κάποια ημερομηνία για τον τερματισμό των ρωσικών εισαγωγών ορυκτών καυσίμων. Αυτό σημαίνει ότι προς το παρόν, το κείμενο αυτό είναι κάτι περισσότερο από μια επαναδιατύπωση της υφιστάμενης πολιτικής – η ΕΕ έχει ήδη υποσχεθεί να επιτύχει καθαρές μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2050.
