Το πρόσωπο των ημερών είναι αναμφισβήτητα ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Όλος ο πλανήτης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τις σκηνές πολέμου που διαδραματίζονται στους δρόμους των πόλεων της χώρας: Βομβαρδισμοί, εκρήξεις, νεκροί, τραυματίες και πολίτες που σπεύδουν να φύγουν από τη χώρα τους για να γλιτώσουν.
Ο Ουκρανός πρόεδρος είναι το άτομο που -μαζί με τον Ρώσο αντίπαλό του, Βλαντιμίρ Πούτιν – απασχολεί όσο κανείς τα διεθνή ΜΜΕ. «Από κωμικός ηθοποιός, πραγματικός ηγέτης» είναι οι τίτλοι πολλών εξωφύλλων του Τύπου, όπου φιγουράρουν φωτογραφίες και σκίτσα του.
Ο ίδιος, με σύμμαχο τα social media στέλνει συνεχώς μηνύματα στους συμπατριώτες του, δίνοντάς τους δύναμη, ελπίδα και δείχνοντάς τους ότι ο εκλεγμένος ηγέτης τους είναι εκεί.
Το κοντομάνικο, χακί t-shirt που έγινε viral
Η εικόνα του αυτές τις ημέρες κάνει τον γύρο του Διαδικτύου και του κόσμου: Φορώντας ένα απλό, κοντομάνικο, χακί t-shirt και κάποιες φορές ζακέτα στο ίδιο χρώμα, κάνει διαγγέλματα και μιλά στον ουκρανικό λαό μέσω Telegram.
Ο Ζελένσκι έβγαλε το κοστούμι του πολιτικού και επέλεξε ένα πιο απλό ένδυμα, παρουσιάζοντας μια πιο άμεση εικόνα στους ανθρώπους στους οποίους απευθύνεται.
Το απλό μπλουζάκι σε μιλιτέρ στιλ παραπέμπει σε στρατιωτική στολή καθώς ο ίδιος και το επιτελείο του βρίσκεται κάπου στο Κίεβο, σε κάποιο κρησφύγετο που λειτουργεί ως κέντρο επιχειρήσεων. Ο 44χρονος αρχηγός του ουκρανικού κράτους, επίσης, εμφανίζεται σε βίντεο αξύριστος και εμφανώς ατημέλητος, με μόνο σκηνικό μια καρέκλα και την ουκρανική σημαία.
Η σημασία πίσω από το ρούχο
«Φοράει ρούχα που τον συνδέουν με τις ένοπλες δυνάμεις, χωρίς να φαίνεται μιλιταριστικός και στέλνει ένα μήνυμα ότι είναι επικεντρωμένος σε πρακτικά θέματα», αναφέρει η Rebecca Arnold, λέκτορας της ιστορίας των ενδυμάτων στο Courtauld Institute of Art του Λονδίνου, στον Independent.
«Το χρώμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό για αυτό – τα ρούχα συνδέονται με τους καθημερινούς ανθρώπους, καθιστώντας τον μέρος του αγώνα τους, αλλά το χρώμα και η επανάληψη αυτών των ρούχων τα μετατρέπει σε στολή για την ηγεσία του και υποδηλώνει ότι είναι έτοιμος για δράση», προσθέτει.
«Ως εκ τούτου, επικοινωνεί με τους γύρω του στην κυβέρνηση, αλλά κυρίως, μέσω των social media, συνδέεται με τους ανθρώπους της χώρας του και τον υπόλοιπο κόσμο. Είναι το οπτικό και υλικό ισοδύναμο των λόγων του – ότι ο κόσμος πρέπει να είναι ενωμένος στη δράση».
Ηγέτες και ενδύματα
Ο Ζελένσκι δεν είναι ο πρώτος ηγέτης σε καιρό πολέμου ή σύγκρουσης που στέλνει ένα τέτοιο μήνυμα με τα ρούχα του.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ φωτογραφήθηκε με το μαύρο Homburg καπέλο και το πούρο του ενώ ο Φιντέλ Κάστρο απευθυνόταν στο έθνος του φορώντας στρατιωτική στολή με ανάγλυφες επωμίδες για να υπενθυμίζει στον κόσμο τις επαναστατικές τους αντιλήψεις.
«Τα ρούχα αντικατοπτρίζουν τα συναισθήματα, τα πάθη και τον σκοπό μας. Μπορούν να κάνουν μια δήλωση για την κατάσταση της κουλτούρας μας. Οι πιο έξυπνοι ηγέτες καταλαβαίνουν ότι αυτό που φορούν μπορεί να μιλήσει γι’ αυτούς και στέλνουν ένα μήνυμα δυνατότερο από οποιαδήποτε ομιλία», αναφέρει η Hildy Kuryk, πρώην διευθύντρια επικοινωνίας της Vogue.
«Αν και τα ρούχα συχνά συζητιούνται περισσότερο για τις γυναίκες ηγέτιδες, η τέχνη του «δείχνοντας το κομμάτι» είναι ουδέτερη ως προς το φύλο και καθολική. Ο Ζελένσκι στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι είναι ενσωματωμένος σε αυτόν τον πόλεμο, όχι ένα πρόσωπο που ίπταται από πάνω του. Είναι στον αγώνα και δεσμεύεται να μείνει με τους ανθρώπους του, ανεξάρτητα από τους κινδύνους», προσθέτει.
«Ο Ζελένσκι γνωρίζει ότι οι μαχητές της Ουκρανίας είναι ο λαός της Ουκρανίας. Κάθε μέρα που περνά, ο Ζελένσκι δείχνει αλληλέγγυος μαζί τους – τους απλούς ανθρώπους που ξύπνησαν μια μέρα και αναγκάστηκαν να γίνουν υπερασπιστές της πατρίδας τους ή πρόσφυγες στο εξωτερικό».
Σκοπός επετεύχθη
Η εμφάνιση και τα λόγια του φαίνεται πώς πέτυχαν τον σκοπό τους: Προκάλεσαν την εντύπωση και το ενδιαφέρον των ηγετών της Ε.Ε. αλλά και των ΗΠΑ που κλιμάκωσαν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, αμέσως μετά την εισβολή στην γειτονική Ουκρανία.
Η κατάσταση στην Ουκρανία δεν πέρασε απαρατήρητη και από τον κόσμο της μόδας. Ο Γεωργιανός creative director του Οίκου Balenciaga, Demna Gvasalia αφιέρωσε το σόου του στους ουκρανούς πρόσφυγες που εγκαταλείπουν την χώρα τους, που βίωσε κάτι παρόμοιο όταν ήταν μικρός.
«Νομίζω ότι είναι σκόπιμο. Ακόμα κι αν δεν ξεκίνησε έτσι, η επανάληψη μερικών βασικών ενδυμάτων στέλνει ένα σαφές μήνυμα ότι η εστίασή του δεν είναι στα ρούχα του, και αυτό είναι ένα είδος άτυπης στολής», καταλήγει η Rebecca Arnold.
Η δύναμη των social media και της εικόνας είναι αυτή που μετατρέπει το απλό, πράσινο μπλουζάκι, τα γυμνασμένα μπράτσα και τα αξύριστα μούσια ενός ηγέτη σε σύμβολο αντίστασης και τα «ταξιδεύει» σε όλο τον κόσμο.
Μάλιστα, κάποιοι κατηγόρησαν το Ελιζέ για «σόου», όταν ο Γάλλος πρόεδρος φωτογραφήθηκε αξύριστος με φούτερ ενώ συνομιλούσε με τους Ευρωπαίους ηγέτες για τον πόλεμο στην Ουκρανία, επιθυμώντας να ακολουθήσει το «Ζελένσκι effect». Ωστόσο, οι εικόνες ήταν πέτυχαν τον επικοινωνιακό σκοπό τους.
