Η Ευρώπη επιταχύνει τον βηματισμό της αναφορικά με την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία, σε ένα πλάνο πενταετίας που θέλει την ΕΕ να αναζητά αλλού πηγές ενέργειας.
Η ΕΕ θα πρέπει να σταματήσει να χρησιμοποιεί ρωσικά καύσιμα σε πέντε χρόνια, δήλωσε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών του μπλοκ που συναντήθηκε απόψε στις Βερσαλλίες.
«Είμαστε υπερβολικά εξαρτημένοι από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα», αναφέρει στο tweet της η πρόεδρος της Κομισιόν, καθώς οι ηγέτες της ΕΕ συναντώνται στο Παρίσι για να συζητήσουν το θέμα. Όπως αναφέρει στην ανάρτησή της η Φον Ντερ Λάιεν, η Κομισιόν θα προτείνει ένα σχέδιο στα μέσα Μαΐου για τη «σταδιακή κατάργηση» του ρωσικού πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα έως το 2027.
Discussing energy with EU leaders at the Versailles Summit.
We are too dependent on Russian fossil fuels and in particular, gas.
We need to diversify suppliers, notably by switching to LNG.
And we need to increase our share of renewables.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) March 10, 2022
Αυτό είναι πολύ πιο ριζικό από ένα σχέδιο που ανακοίνωσε η ΕΕ την Τρίτη, προκειμένου να καταστήσει την Ευρώπη ανεξάρτητη από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2030. «Βραχυπρόθεσμα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις υψηλές τιμές της ενέργειας και να προετοιμαστούμε για τον επόμενο χειμώνα» λέει επίσης η πρόεδρος της Κομισιόν.
«Εκτός από τη ρύθμιση των τιμών και τις κρατικές ενισχύσεις, εξετάζουμε επιλογές για να περιορίσουμε την άνοδο των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας» συμπληρώνει και προσθέτει: «Σύντομα θα προτείνουμε την αποθήκευση φυσικού αερίου σε ποσοστό τουλάχιστον 90% έως την 1η Οκτωβρίου κάθε έτους».
Η Κομισιόν σκοπεύει να υποβάλει έως τον Απρίλιο μια νομοθετική πρόταση που απαιτεί την πλήρωση της υπόγειας αποθήκευσης φυσικού αερίου σε ολόκληρη την ΕΕ έως τουλάχιστον το 90% της χωρητικότητάς της, έως την 1η Οκτωβρίου κάθε έτους.
Το σχέδιο REPowerEU της ΕΕ
Η ανακοίνωση από τις Βρυξέλλες για το σχέδιο REPowerEU την Τρίτη, ήρθε αφού η Ρωσία απείλησε νωρίτερα να κλείσει τον κύριο αγωγό φυσικού αερίου προς τη Γερμανία, εάν η Δύση προχωρήσει στην απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου. Μια απαγόρευση που θεωρείται περίπου δεδομένη από τον Λευκό Οίκο, όχι όμως και από τις ευρωπαϊκές χώρες.
Το σχέδιο αυτό – μια κοινή ευρωπαϊκή δράση – περιγράφει σύμφωνα με τον Guardian, μια σειρά μέτρων ως απάντηση στην αύξηση των τιμών ενέργειας στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα αναζητά τρόπους να βοηθήσει στην αναπλήρωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου για τον επόμενο χειμώνα.
Όπως ανέφερε ο Φρανς Τίμερμανς, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για την ενεργειακή μετάβαση του μπλοκ, η Ευρώπη πρέπει να γίνει πιο ανεξάρτητη στις ενεργειακές της επιλογές.
«Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι μια φθηνή, καθαρή και δυνητικά ατελείωτη πηγή ενέργειας και αντί να χρηματοδοτούν τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων αλλού, δημιουργούν θέσεις εργασίας εδώ. Ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία καταδεικνύει τον επείγοντα χαρακτήρα της επιτάχυνσης της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια» σημείωσε.
Όπως σημειώνει σήμερα η Φον Ντερ Λάιεν, το νέο σχέδιο RePowerEU θα βοηθήσει την Ευρώπη να επιτύχει μεσοπρόθεσμα την απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο:
- Μειώνοντας – ταχύτερα – τη χρήση ορυκτών καυσίμων στη θέρμανση και την ηλεκτροπαραγωγή.
- Με επενδύσεις με προκαταβολικό φορτίο
- Με ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης
- Με αντιμετώπιση των δυσχερειών στις υποδομές
- Με ολοκλήρωση των απαραίτητων διασυνδέσεων
«Για τις υπόλοιπες εβδομάδες αυτού του χειμώνα, η Ευρώπη έχει επαρκείς ποσότητες φυσικού αερίου, αλλά πρέπει να αναπληρώσουμε τα αποθέματά μας επειγόντως για το επόμενο έτος. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα προτείνει έως την 1η Οκτωβρίου, η αποθήκευση φυσικού αερίου στην ΕΕ να έχει πληρωθεί έως τουλάχιστον 90%.» διαβεβαίωνε ήδη από την Τρίτη η επίτροπος ενέργειας, Κάντρι Σίμσον.
Κυβερνητικές πηγές στην Ελλάδα σημειώνουν δε, πως στη δέσμη προτάσεων που προτείνει να μελετήσει και να καταθέσει η Κομισιόν για την ενέργεια συμπεριλαμβάνεται και η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ένα σχέδιο έξι σημείων, για την επιβολή προσωρινού πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου, όπως επίσης και στην μετακύλισή τους στις τιμές ηλεκτρισμού.
Πόσο εξαρτόμαστε από τη Ρωσία;
Όπως διαβάζουμε στο BBC, η Ρωσία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, πίσω από τις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία. Από τα περίπου πέντε εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου που εξάγει κάθε μέρα, περισσότερα από τα μισά πηγαίνουν στην Ευρώπη.
Αντίθετα, οι ρωσικές εισαγωγές αντιστοιχούν στο 8% της συνολικής ζήτησης πετρελαίου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πολύ λιγότερο, οι ΗΠΑ είναι ελάχιστα εξαρτημένες από το ρωσικό πετρέλαιο, με περίπου 3% του εισαγόμενου πετρελαίου τους να προέρχεται από τη Ρωσία το 2020.
Δέσμιες εξωγενών παραγόντων οι Βρυξέλλες
Είναι φανερό πως παρά τις εξαγγελίες και τους στόχους για «πράσινη ανάπτυξη», η Ευρώπη εξακολουθεί να στηρίζεται σε ένα οικονομικό μοντέλο πεπερασμένων δυνατοτήτων, χωρίς να φαίνεται να στοχεύει όπως πρέπει στη χάραξη ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού.
Παράλληλα, οι Βρυξέλλες μοιάζουν δέσμιες, εξαρτώμενες πολύ άμεσα από το εξωτερικό περιβάλλον, προκειμένου να διατηρήσουν την οικονομική τους ρώμη και ευρωστία. Είναι χαρακτηριστικό πως η αφετηρία παραγωγής του ενεργειακού αγαθού προέρχεται κατά κύριο λόγο από πηγές εκτός της επικράτειας της ΕΕ! Συγκεκριμένα, το 61% του συνόλου της καταναλισκόμενης ενέργειας στην Ευρώπη εισάγεται και μόλις το 39% αυτής παράγεται «εντός τειχών» της Ένωσης.
Κατά συνέπεια, γίνεται αντιληπτός και ο μοχλός πίεσης που μπορεί να τεθεί σε ισχύ σε βάρος της Ευρώπης, σχετικά με την επίτευξη στόχων πολιτικής φύσης, εφόσον τα δύο πεδία – οικονομία και πολιτική – είναι έντονα συνδεδεμένα.
Οι τιμές των τροφίμων παγκοσμίως θα αυξηθούν περαιτέρω εκτίμησε άλλωστε σήμερα ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν και υποστήριξε κατά τη διάρκεια κυβερνητικής σύσκεψης ότι η Ρωσία τηρεί τις δεσμεύσεις της σε σχέση με τις ενεργειακές προμήθειες, αφότου οι ΗΠΑ αποφάσισαν να διακόψουν τις εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία.
Τι θα σήμαινε ένα κλείσιμο της παροχής αερίου
Οι τιμές θέρμανσης – οι οποίες είναι ήδη υψηλές – θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο σε ένα ενδεχόμενο να κλείσει απότομα η παροχή φυσικού αερίου και πετρελαίου προς την Ευρώπη.
Ιδίως το ρωσικό φυσικό αέριο αντιπροσωπεύει περίπου το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ. Εάν αυτό στερέψει, η Ιταλία και η Γερμανία θα είναι ιδιαίτερα ευάλωτες. Ήδη, η αύξηση των τιμών στην Ευρώπη είναι εκρηκτική και κατά πολύ υψηλότερη σε σύγκριση με εκείνη που παρουσιάζουν οι ΗΠΑ.
Πάντως, πτώση σημειώνουν οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου σήμερα Πέμπτη (10/3), τόσο στο ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας όσο και στην ευρωπαϊκή αγορά.
Η τιμή για το ρεύμα διαμορφώνεται στην προημερήσια αγορά του ελληνικού Χρηματιστηρίου για την αυριανή ημέρα στα 313,25 ευρώ ανά μεγαβατώρα, 10% χαμηλότερα σε σχέση με σήμερα. Το φορτίο προβλέπεται να καλυφθεί από μονάδες φυσικού αερίου (39,5%), ανανεώσιμες πηγές (27%), λιγνίτες (16,7%) και εισαγωγές (8,7%).
Κάτω από τα 140 ευρώ ανά μεγαβατώρα διαμορφώνεται αυτήν την ώρα η τιμή του φυσικού αερίου στην ολλανδική αγορά, στα 139,5 ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση 10,4% σε σχέση με χθες.
