Σε αναζήτηση «ουδέτερων επιτοκίων» βρίσκεται η ευρωπαϊκή αγορά, την ώρα που η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ θέτει ως πρώτιστη προτεραιότητα την σταθερότητα των τιμών, με την ανάπτυξη να έπεται.
Τα μέτρα που λαμβάνει η ΕΚΤ μπορεί να επιβαρύνουν την ανάπτυξη, αλλά η σταθερότητα των τιμών είναι η κύρια προτεραιότητα, δήλωσε χαρακτηριστικά την Παρασκευή η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ σε εκδήλωση με Γάλλους μαθητές γυμνασίου.
Θυμίζουμε πως την περασμένη εβδομάδα η τράπεζα προχώρησε σε μια γενναία αύξηση του βασικού της επιτοκίου κατά 0,75%, την πρώτη από την εγκαινίαση της ευρωζώνης. Έτσι, πλέον, το βασικό επιτόκιο από 0,5% διαμορφώνεται στο 1,25%. Σημειώνεται ότι οι περισσότεροι αναλυτές προεξοφλούσαν μία αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 0,75%, μετά την νέα άνοδο που παρουσίασε ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη.
Ισορροπία ανάμεσα σε πληθωρισμό και ανάπτυξη για την ΕΚΤ
Μιλώντας στη γαλλική κεντρική τράπεζα, η Κριστίν Λαγκάρντ είπε ότι κατά τον καθορισμό της νομισματικής της πολιτικής η ΕΚΤ έπρεπε να λάβει υπόψη όλα τα στοιχεία που επηρεάζουν τον πληθωρισμό, καθώς και τους κινδύνους που επιβαρύνουν την ανάπτυξη.
Παραδέχθηκε δε ότι αν κάποια μέτρα που λαμβάνει η ΕΚΤ επιβαρύνουν την ανάπτυξη, αυτό αποτελεί ένα ρίσκο που πρέπει να πάρει η Τράπεζα, καθώς η σταθερότητα των τιμών αποτελεί πρωταρχικό στόχο.
Σε ό, τι αφορά στο επίπεδο του «ουδέτερου επιτοκίου» αποτελεί μία σχετική έννοια καθώς δεν υπάρχει ένας ενιαίος τρόπος υπολογισμού του. Άλλωστε, οι αναθεωρημένες προβλέψεις της ΕΚΤ ανεβάζουν σημαντικά τον πήχη του πληθωρισμού τόσο για φέτος όσο και για την επόμενη χρονιά, ενώ θα κινείται εκτός στόχου ακόμη και το 2024!
Από την άλλη, αναφορικά με την ανάπτυξη, για φέτος το ΑΕΠ προβλέπεται ν’ αυξηθεί κατά 3,1% – κυρίως χάρη στις εξαιρετικές επιδόσεις των δύο πρώτων τριμήνων – ωστόσο για το 2023 ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ προβλέπεται να υποχωρήσει στο 0,9% (από 2,1% που ήταν η πρόβλεψη του Ιουνίου) και το 2024 στο 1,9% από 2,1%.
Τι είναι το «ουδέτερο επιτόκιο»
Θεωρητικά ουδέτερο αποκαλείται το επιτόκιο εκείνο το οποίο, ενώ συμβάλλει στην σταθεροποίηση του πληθωρισμού, δεν επηρεάζει θετικά ή αρνητικά την πορεία ανάπτυξης της οικονομίας. Συναφώς δεν υπάρχουν ανακοινώσεις από θεσμικούς φορείς για το ακριβές ύψος του.
Έτσι ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας έχει προσδιορίσει το ύψος του ουδέτερου επιτοκίου μεταξύ 1,5% και 2%, ενώ ο Γάλλος ομόλογος του Villery de Galhau έχε αναφέρει ότι θα πρέπει να είναι μικρότερο ή ίσο του 2%.
Υπό τις συνθήκες αυτές, και την ανάπτυξη να φαίνεται ότι θυσιάζεται στο βωμό του πληθωρισμού, παραμένει αρνητικό το κλίμα στις αγορές ομολόγων με τις αποδόσεις τους να διατηρούνται σε υψηλό επίπεδο.
Τι είναι όμως ακριβώς ο πληθωρισμός;
Στην Ελλάδα, ο πληθωρισμός τον Αύγουστο, όπως ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ έφτασε στο 11,4%, σημειώνοντας οριακή υποχώρηση σε σχέση με τον Ιούλιο. Από τη σύγκριση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του μηνός Αυγούστου 2022 με τον αντίστοιχο Δείκτη του Αυγούστου 2021 προέκυψε αύξηση 11,4% έναντι αύξησης 1,9% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2021 με το 2020.
Διαβάζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα του ΔΝΤ πως ο πληθωρισμός είχε ανακηρυχθεί ο νο. 1 δημόσιος εχθρός των ΗΠΑ το 1974, επί προεδρίας Τζέραλντ Φορντ, ένα μόνο δείγμα της κρισιμότητας του δείκτη για την ευημερία αριθμών και πολύ περισσότερο, κοινωνιών και ανθρώπων.
Με τη λέξη λοιπόν πληθωρισμός (ο αγγλικός όρος αποδίδεται επακριβώς ως διόγκωση) εννοούμε την αύξηση στις τιμές σε μια συγκεκριμένη περίοδο. Ο πληθωρισμός αποτελεί μια ευρεία μέτρηση, η οποία υπολογίζει την αύξηση του κόστους ζωής σε μια χώρα. Αυτό λοιπόν το 11,4% αφορά με μια γενική έννοια, το ποσοστό που ακρίβυνε η ζωή μας σε σύγκριση με το άμεσο παρελθόν (τις προηγούμενες χρονιές).
Γιατί όμως διογκώνεται ο πληθωρισμός;
Γιατί όμως αυξάνεται το κόστος ζωής μας και πως μετράται ο πληθωρισμός. Ένας κρατικός ή διακρατικός οργανισμός (στην περίπτωσή μας η ΕΕ) μετρά την αύξηση αυτή στα έξοδα του νοικοκυριού, συμπεριλαμβανομένων των τιμών των ενοικίων, το λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς».
Υπό αυτό το πρίσμα, καθώς το ονομαστικό εισόδημα των νοικοκυριών δεν αυξάνεται όσο οι τιμές των αγαθών, μειώνεται η πραγματική αγοραστική δυνατότητα των πολιτών. Με πιο απλά λόγια, ο πληθωρισμός καθιστά κατά τι φτωχότερους τους πολίτες, αφού μέσα στις ίδιες συνθήκες, με τον ίδιο μισθό και την ίδια προσπάθεια στην εργασία, μπορούν να αποκτήσουν λιγότερα αγαθά.
Πάντως, η ανάλυση του ΔΝΤ υποστηρίζει πως μια απότομη μείωση του πληθωρισμού ή των τιμών δεν είναι επιθυμητή, καθώς αυτή μπορεί να δημιουργήσει μια προσδοκία στο αγοραστικό κοινό, μια αναμονή για την περίοδο όπου θα πέσουν οι τιμές.
Στο 4,32% η απόδοση του 10ετούς ομολόγου
Την Παρασκευή καταγράφηκαν στην ΗΔΑΤ (Ηλεκτρονική Δευτερογενής Αγορά Τίτλων) συναλλαγές 34 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 20 εκατ. ευρώ αφορούσαν σε εντολές αγοράς. Την ίδια ώρα, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου διατηρήθηκε στο 4,32% έναντι 1,76% του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου με αποτέλεσμα το περιθώριο να διαμορφωθεί στο 2,56% από 2,60% που έκλεισε χθες.
Τέλος, στην αγορά συναλλάγματος ενισχύεται το δολάριο έναντι του ευρώ με το ευρωπαϊκό νόμισμα να διαπραγματεύεται νωρίς το απόγευμα στα 0,9976 δολάρια από τα 0,9999 δολάρια που άνοιξε η αγορά. Η ενδεικτική τιμή που για την ισοτιμία ευρώ / δολαρίου που ανακοίνωσε η ΕΚΤ διαμορφώθηκε στα 0,9998 δολάρια.
