Recently updated on September 1st, 2022 at 10:47 pm
Οι τιμές στην ενέργεια εκτινάσσονται, συμπαρασύροντας ολόκληρη την οικονομία που στην Ευρώπη βιώνει τον υψηλότερο πληθωρισμό από κάθε άλλη στιγμή στην ιστορία της ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, το «μπλοκ» των «27» προσπαθεί να βρει τρόπους ώστε να αντιμετωπίσει αυτό που έχει αποτυπωθεί από πολλούς ως ένας «δύσκολος χειμώνας».
Αυτή την εβδομάδα, χιλιάδες φοιτητές πανεπιστημίων σε όλο τον κόσμο θα ξεκινήσουν για πρώτη φορά μαθήματα εισαγωγής στις διεθνείς σχέσεις. Αν οι καθηγητές τους είναι συντονισμένοι με τους τρόπους με τους οποίους ο κόσμος έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, θα τους διδάξουν ότι οι κυριότερες θεωρίες των διεθνών σχέσεων προειδοποιούν ότι η σύγκρουση των μεγάλων δυνάμεων έρχεται.
Όπως αναφέρει το Foreign Policy, για δεκαετίες, η θεωρία των διεθνών σχέσεων παρείχε λόγους αισιοδοξίας – ότι οι μεγάλες δυνάμεις θα μπορούσαν να έχουν ως επί το πλείστον σχέσεις συνεργασίας και να επιλύουν τις διαφορές τους χωρίς ένοπλες συγκρούσεις.
Οι ρεαλιστικές θεωρίες των Διεθνών Σχέσεων εστιάζουν στην ισχύ και για δεκαετίες υποστήριζαν ότι ο διπολικός κόσμος του Ψυχρού Πολέμου και ο μονοπολικός μεταψυχροπολεμικός κόσμος στον οποίο κυριαρχούσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν σχετικά απλά συστήματα που δεν ήταν επιρρεπή σε πολέμους λανθασμένων υπολογισμών.
Οι προειδοποιήσεις Μακρόν για το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας
Σε αρκετές περιπτώσεις τους τελευταίους μήνες, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησής του, Μπρούνο Λε Μαίρ έχουν επιτεθεί στον ευρωπαϊκό μηχανισμό καθορισμού των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, θεωρώντας ότι είναι η αιτία της έκρηξης των τιμών.
«Οι χώρες μας σήμερα είναι θύματα ενός τύπου τιμών και βασικών παραδοχών που δεν ανταποκρίνονται πλέον στην πραγματικότητα», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος τη Δευτέρα, σύμφωνα με τη Le Figaro. Τον περασμένο Ιούνιο, ο πρόεδρος του Μεγάρου των Ηλυσίων είχε αναπτύξει τις σκέψεις του γύρω από τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς ενέργειας στην Ευρώπη.
«Έχετε τιμές ηλεκτρικής ενέργειας που εκτοξεύονται στα ύψη και δεν έχουν πλέον καμία σχέση με το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ακολουθούν το φυσικό αέριο, είναι παράλογο» έλεγε.
«Αυτό σημαίνει ότι έχουμε παίκτες, για παράδειγμα στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίοι πραγματοποιούν εντελώς παράλογα υπερκέρδη κατά τη διάρκεια της περιόδου», είχε καταγγείλει στο τέλος της συνόδου κορυφής της G7 στη Γερμανία.
Πού κινούνται οι τιμές του φυσικού αερίου
Σύμφωνα με τον Guardian, οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου έχουν εκτοξευθεί τις τελευταίες εβδομάδες, φθάνοντας σχεδόν τα 350 ευρώ ανά μεγαβατώρα την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι χώρες έσπευσαν να ενισχύσουν τις προμήθειές τους πριν από τον χειμώνα. Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατηγόρησε τη Δευτέρα τη Ρωσία για “οικονομική τρομοκρατία”, καθώς προσπαθεί να διακόψει τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Οι τιμές χονδρικής πώλησης φυσικού αερίου υποχώρησαν τη Δευτέρα, αφού ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας δήλωσε ότι αναμένει ότι οι αποθήκες της χώρας θα είναι γεμάτες κατά 85% τον επόμενο μήνα. Ωστόσο, οι τιμές εξακολουθούν να παραμένουν υπερτριπλάσιες σε σχέση με τα επίπεδα στις αρχές του τρέχοντος έτους.
Η εκτίναξη των τιμών της ενέργειας βοήθησε τις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου να καταγράψουν τεράστια κέρδη, προκαλώντας αιτήματα για έκτακτους φόρους που θα βοηθήσουν στη χρηματοδότηση έκτακτης στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Η Shell σημείωσε κέρδη ρεκόρ σχεδόν 10 δισ. λιρών μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου και υποσχέθηκε να δώσει στους μετόχους της μερίσματα αξίας 6,5 δισ. λιρών.
Στα ύψη και οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι ότι σήμερα η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος για τον επόμενο χρόνο στη Γερμανία εκτινάχθηκε ακόμη και πάνω από τα 1.050 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα βρισκόταν στα επίπεδα των 800 ευρώ αντίστοιχα.
Μόνο σε μία ημέρα, την προηγούμενη Παρασκευή οι τιμές εκτινάχθηκαν πάνω από 25% σε Γερμανία και Γαλλία, καθώς η Ρωσία περιορίζει την προσφορά φυσικού αερίου επηρεάζοντας και το ρεύμα.
Δυσοίωνη πρόβλεψη του επικεφαλής της Shell στην Ευρώπη
Ο διευθύνων σύμβουλος της Shell, Μπεν Βαν Μπέουρντεν, προειδοποίησε ότι η Ευρώπη μπορεί να χρειαστεί να περιορίσει την πρόσβαση στην ενέργεια για αρκετά χρόνια, καθώς η κρίση που αντιμετωπίζει η περιοχή είναι πιθανό να διαρκέσει περισσότερο από έναν χειμώνα.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα της FT, η πρόβλεψη του επικεφαλής της μεγαλύτερης εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ευρώπης ήρθε μετά τις περαιτέρω περικοπές στις ρωσικές προμήθειες, οι οποίες έστειλαν τις ευρωπαϊκές τιμές χονδρικής πώλησης φυσικού αερίου σε επίπεδα ρεκόρ την περασμένη εβδομάδα, απειλώντας να βυθίσουν την οικονομία της ηπείρου σε βαθιά ύφεση.
Η κρίση θα δοκιμάσει την “αλληλεγγύη” μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς οι κυβερνήσεις θα αναγκαστούν να αποφασίσουν πώς θα συνεχίσουν να λειτουργούν βασικές βιομηχανίες, δήλωσε ο Βαν Μπέουρντεν τη Δευτέρα, καθώς η περιοχή προετοιμάζεται για ένα μέλλον χωρίς πρόσβαση στο ρωσικό φυσικό αέριο.
«Μπορεί κάλλιστα να έχουμε αρκετούς χειμώνες όπου θα πρέπει με κάποιο τρόπο να βρούμε λύσεις μέσω της εξοικονόμησης αποδοτικότητας, μέσω της διανομής και μιας πολύ, πολύ γρήγορης ανάπτυξης εναλλακτικών λύσεων», είπε ο CEO της Shell. «Το ότι αυτό θα είναι κάπως εύκολο ή θα τελειώσει, νομίζω ότι είναι μια φαντασίωση που πρέπει να αφήσουμε στην άκρη» είπε.
Στα ύψη η τιμή του πετρελαίου
Όπως μεταδίδει το Reuters, τιμή του αργού πετρελαίου έχει αυξηθεί φέτος, με το μπρεντ να πλησιάζει το ρεκόρ των 147 δολαρίων τον Μάρτιο, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία επιδείνωσε τις ανησυχίες για την προσφορά. Οι αυξανόμενοι φόβοι για τα υψηλά επιτόκια, τον πληθωρισμό και τους κινδύνους ύφεσης έχουν έκτοτε επιβαρύνει την αγορά.
Η άνοδος του πετρελαίου περιορίστηκε από το ισχυρό αμερικανικό δολάριο, το οποίο έφθασε σε υψηλό 20 ετών τη Δευτέρα, αφού ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) δήλωσε ότι τα επιτόκια θα διατηρηθούν υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προκειμένου να περιοριστεί ο πληθωρισμός.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τα προθεσμιακά συμβόλαια στο χρηματιστήριο ενέργειας της Ολλανδίας, οι τιμές του φυσικού αερίου θα διατηρηθούν πάνω από τα 300 ευρώ η μεγαβατώρα έως τουλάχιστον και τον Φεβρουάριο του 2023 και σταθερά πάνω από τα 250 ευρώ έως το τέλος του επόμενου χρόνου.
Έκτακτη παρέμβαση της Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει «έκτακτη παρέμβαση και μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας» της οποίας η λειτουργία επικρίνεται έντονα από ένα μέρος των χωρών μελών της ΕΕ απέναντι στη δραματική αύξηση των τιμών, ανακοίνωσε σήμερα η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Η δραματική αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας δείχνει ξεκάθαρα τα όρια της υφιστάμενης λειτουργίας της αγοράς. Αυτή σχεδιάστηκε σε μια πολύ διαφορετική συγκυρία», εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν κατά τη διάρκεια διάσκεψης στο Μπλεντ της Σλοβενίας, πριν από μια έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ που οργανώνεται στην Πράγα στις 9 Σεπτεμβρίου.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε απόψε ότι η πλήρης μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να γίνει σωστά και, από τεχνικής άποψης, στις αρχές του επόμενου έτους.
Σε ένα πάνελ όπου συμμετείχε και ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, στο Βερολίνο, η φον ντερ Λάιεν είπε επίσης ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να μεταρρυθμιστεί και η τιμή του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος να αποσυνδεθούν μεταξύ τους.
Τα μέτρα που προτίθενται να λάβουν οι ευρωπαϊκές χώρες
Και όλα αυτά την ώρα που πολλές χώρες στην Ευρώπη έχουν πάρει μια από αποφάσεις για προκειμένου να περιορίσουν την χρήση ενέργειας. Τον… χάρτη των μέτρων που έχουν ανακοινώσει οι ευρωπαϊκές χώρες αποτύπωσε το Bloomberg δίνοντας μια πρόγευση για το τι θα ακολουθήσει το χειμώνα.
Υπέρ του πλαφόν στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας τάσσεται στο μεταξύ ο καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ. Θέλει ένα «ανώτατο όριο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση στις ανεπίτρεπτες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας», όπως αναφέρεται σε δήλωση του γραφείου του στη Βιέννη.
Η Αυστρία αντιδρούσε μέχρι τώρα στο πλαφόν. Τώρα κάνει στροφή. “Πρέπει επιτέλους να σταματήσουμε την τρέλα που συμβαίνει στις ενεργειακές αγορές. Και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο μέσω μιας ευρωπαϊκής λύσης”, λέει ο Νεχάμερ. Και ο ίδιος μπαίνει στη μάχη να πείσει και άλλους επιφυλλακτικούς στην ΕΕ.
Στην Ιταλία, ενόψει των ανακοινώσεων των νέων μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας, η εφημερίδα Corriere della Sera σήμερα δημοσιεύει τα κύρια μέτρα που αναμένονται να ληφθούν. Ανάμεσα στα μέτρα, φαίνεται πως θα συμπεριληφθεί η παράταση της περικοπής των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα.
Παράλληλα, εξετάζονται για τα ιταλικά νοικοκυριά το ενδεχόμενο της πληρωμής των λογαριασμών σε έως και 10 δόσεις, όπως επίσης και το ενδεχόμενο μείωσης της σχολικής εβδομάδας ή και της θέρμανσης στις σχολικές αίθουσες.
Την Τρίτη (30/8) θα γίνει συνάντηση του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ και του γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς στο Βερολίνο όπου και θα συζητηθούν ενεργειακά θέματα.
Τα μέτρα της Ελλάδα για την κρίση στην ενέργεια
Το οικονομικό επιτελείο στην Αθήνα έχει καταρτίσει μια λίστα με παρεμβάσεις πλήρως κοστολογημένες, κάποιες από αυτές προσωρινές κι άλλες μόνιμου χαρακτήρα για την αντιμετώπιση των αυξήσεων στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Η ιεράρχηση των παρεμβάσεων θα καθοριστεί λίγο πριν την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, στις 10 Σεπτεμβρίου, εφόσον υπάρχουν κάποια πρόσθετα νέα στοιχεία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας ενώ ρόλο θα παίξει και η πορεία των τιμών της ενέργειας και κυρίως του φυσικού αερίου.
Στη λίστα των μέτρων που είναι υπό εξέταση για το διάστημα 2022 – 2023 περιλαμβάνονται:
- συνέχιση επιδότησης στο ρεύμα
- ενίσχυση επιδόματος θέρμανσης
- επιταγή ακρίβειας
- fuel pass 3
- κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης – σύνολο εργαζομένων & συνταξιούχων
- αύξηση συντάξεων & κατώτατου μισθού
- αναστολή ΦΠΑ 24% στην οικοδομή
- διατήρηση μειωμένου ΦΠΑ σε εστίαση, μεταφορές, κ.α.
