Σας έχει συμβεί να παρακολουθείτε τακτικά το ίδιο δυσάρεστο όνειρο στον ύπνο σας; Οι εφιάλτες που αναδύονται κατά καιρούς στα όνειρα, μερικές φορές είναι επαναλαμβανόμενοι, «επισκεπτόμενοι» τους ανθρώπους πολλές φορές μέσα στην εβδομάδα και για αρκετούς μήνες στη σειρά.
Επιδημιολογικές μελέτες έχουν βρει ότι έως το 4% των ενηλίκων (ο ένας στους 25) έχει χρόνιους εφιάλτες, με συνέπεια να ξυπνάει μέσα στη νύχτα και να κάνει κακής ποιότητας ύπνο.
Ένας Έλληνας ψυχίατρος της διασποράς ανέπτυξε μια καινοτόμο μέθοδο για την καταπολέμηση των συχνών εφιαλτών: αν ένας ευχάριστος ήχος, που συνδέεται με κάποια θετική εμπειρία της μέρας, μεταδίδεται μέσω ασύρματων ακουστικών στη διάρκεια του ύπνου, τότε μειώνεται η συχνότητα των εφιαλτών.
Ο Λάμπρος Περόγαμβρος είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και ερευνητής σήμερα στο Τμήμα Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Ουσκόνσιν-Μάντισον, στο Τμήμα Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου της Γενεύης και στο Εργαστήριο Ύπνου του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της ελβετικής πόλης.
Πώς έγινε η έρευνα
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Λάμπρο Περόγαμβρο του Πανεπιστημίου της Γενεύης στην Ελβετία και του Εργαστηρίου Ύπνου του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της πόλης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας “Current Biology”, πειραματίστηκαν με 36 ασθενείς.
Οι τελευταίοι χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: οι μισοί είχαν κάνει μέσα στη μέρα μια μορφή γνωστικής-συμπεριφορικής θεραπείας (αναθεώρηση στο μυαλό τους του “σεναρίου” του εφιάλτη προς μια πιο θετική κατεύθυνση), ενώ οι υπόλοιποι, εκτός από την προηγούμενη θεραπεία, άκουγαν επίσης έναν θετικό ήχο επί δύο εβδομάδες κατά τη φάση REM του ύπνου τους (οπότε κυρίως συμβαίνουν οι εφιάλτες).
Και οι δύο ομάδες εμφάνισαν μια μείωση στον αριθμό των εφιαλτών μέσα στην εβδομάδα, αλλά η ομάδα της επιπρόσθετης ακουστικής παρέμβασης είχε συγκριτικά λιγότερους εφιάλτες ακόμη και τρεις μήνες μετά. Επίσης, από ποιοτικής πλευράς, τα όνειρα των ανθρώπων αυτών είχαν γενικότερα πιο ευχάριστο τόνο.
Πώς «χειραγωγούνται» τα συναισθήματα στον ύπνο
«Υπάρχει μια σχέση ανάμεσα στους τύπους των συναισθημάτων που βιώνουμε στα όνειρα και στη συναισθηματική μας ευεξία. Με βάση αυτή την παρατήρηση, είχαμε την ιδέα ότι θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους χειραγωγώντας τα συναισθήματα στα όνειρα τους» είπε ο Έλληνας ερευνητής.
«Στη μελέτη μας δείξαμε ότι μπορούμε να μειώσουμε τον αριθμό των συναισθηματικά πολύ ισχυρών και πολύ αρνητικών ονείρων στους ασθενείς που υποφέρουν από εφιάλτες», πρόσθεσε ο δρ Περόγαμβρος.
«Παρατηρήσαμε μια γρήγορη μείωση των εφιαλτών, ενώ παράλληλα τα όνειρα έγιναν συναισθηματικά πιο θετικά. Για μας, τους ερευνητές και γιατρούς, αυτά τα ευρήματα είναι πολλά υποσχόμενα τόσο για τη μελέτη της επεξεργασίας των συναισθημάτων στη διάρκεια του ύπνου όσο και για την ανάπτυξη νέων θεραπειών», συμπλήρωσε.
Η νέα μέθοδος αναμένεται να δοκιμαστεί σε μεγαλύτερη κλίμακα και σε διαφορετικούς πληθυσμούς, προκειμένου να διερευνηθεί η ευρύτερη αποτελεσματικότητα της.
Ποιος είναι ο Λ. Περόγαμβρος
Ο Λ. Περόγαμβρος αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (2006), έκανε μεταπτυχιακά στο Πανεπιστήμιο της Ουαλίας και ειδικότητα Ψυχιατρικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Γενεύης, όπου σήμερα εργάζεται ως ερευνητής στο Τμήμα Νευροεπιστημών και ως ψυχίατρος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο.
Η έρευνα του εστιάζεται στη νευροβιολογία και στη φαινομενολογία των ονείρων και των εφιαλτών, ειδικότερα στον ρόλο ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου στη δημιουργία των ονείρων, ιδίως των άσχημων, καθώς επίσης στον ρόλο του ύπνου και των ονείρων για τη ρύθμιση των συναισθημάτων και την ενίσχυση της μνήμης.
Το έργο του επικεντρώνεται στη διερεύνηση των νευρικών συσχετισμών και της φαινομενολογίας των ονείρων και των εφιαλτών.
Πιο συγκεκριμένα, διερευνά το ρόλο των φλοιωδών και υποφλοιωδών δομών στη δημιουργία ονείρων και στη συνολική εμπειρία των ονείρων, καθώς και τη δυσλειτουργία τους στη διαταραχή των εφιαλτών.
Ο Έλληνας ερευνητής ενδιαφέρεται επίσης για τον τρόπο με τον οποίο ο ύπνος και τα όνειρα συμμετέχουν στη ρύθμιση των συναισθημάτων και στις διαδικασίες παγίωσης της μνήμης, με στόχο την κατανόηση της δυνητικής λειτουργίας των ονείρων.
Ένας άλλος ερευνητικός τομέας του είναι η θεραπεία των παρασυνειδήσεων και της διαταραχής της αϋπνίας, καθώς και η αλληλεπίδραση μεταξύ ύπνου και νευροψυχιατρικών διαταραχών
