Ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο είναι μεταξύ άλλων οι τροπικές καταιγίδες που κατά καιρούς έχουν προκαλέσει πολλές ζημιές και φυσικά θανάτους.
Οι κυκλώνες, οι τυφώνες και οι θύελλες αποτελούν όλες τροπικές καταιγίδες και μέχρι πριν λίγα χρόνια τα ακούγαμε να συμβαίνουν στη δυτική πλευρά του Ατλαντικού και κυρίως στο κόλπο του Μεξικού, στα νησιά της Καραϊβικής και στη νότια πλευρά των ΗΠΑ. Εκεί τα φαινόμενα αυτά έγιναν γνωστά, λόγω των πολλών καταστροφών σε μεγάλες πόλεις, ωστόσο συμβαίνουν σε όλους τους ωκεανούς.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για το ίδιο φαινόμενο και είναι μια ατμοσφαιρική διαταραχή, που ανάλογα με την υγρασία, την ταχύτητα των ανέμων και τη διάρκειά τους, δημιουργεί ισχυρές βροχοπτώσεις, πλημμύρες και μεγάλα κύματα.
Ποιες οι διαφορές τους
Η μόνη διαφορά μεταξύ μιας θύελλας, ενός κυκλώνα και ενός τυφώνα είναι η τοποθεσία όπου συμβαίνει η καταιγίδα, οπότε χρησιμοποιούμε διαφορετικά ονόματα για αυτές τις καταιγίδες σε διαφορετικά μέρη.
- Ο όρος «θύελλα» χρησιμοποιείται για τις καταιγίδες στον Ατλαντικό και στο Βορειοανατολικό Ειρηνικό
- Ο όρος «τυφώνας» χρησιμοποιείται για καταιγίδες που σχηματίζονται στο Βορειοδυτικό Ειρηνικό
- Ο όρος «κυκλώνας για καταιγίδες που σχηματίζονται πάνω από τον Βορειοδυτικό Ειρηνικό Ωκεανό.
Γιατί οι τροπικές καταιγίδες έχουν ονόματα;
Οι τροπικές καταιγίδες που διαρκούν πολύ παίρνουν ονόματα από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό για να μπορούν να εντοπιστούν γρήγορα. Η ονοματοδοσία ξεκίνησε το 2014 από Met Office. Η πρώτη ανεμοθύελλα που ονομάστηκε ήταν η «Abigail» τον Νοέμβριο του ’15.
Ο Derrick Ryall, από το Met Office, δήλωσε: «Έχουμε δει πώς η ονομασία καταιγίδων σε άλλα μέρη του κόσμου αυξάνει την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για τα έντονα καιρικά φαινόμενα προτού χτυπήσει».
Στα περισσότερα μέρη, η πρώτη καταιγίδα ενός έτους θα έχει ένα όνομα που ξεκινά με το «Α» και η επόμενη παίρνει ένα όνομα που αρχίζει με το Β.
Οι μετεωρολόγοι πραγματοποιούν συναντήσεις για να αποφασίσουν για νέα ονόματα για την επόμενη χρονιά. Τα ονόματα των καταιγίδων που προκαλούν πολλές ζημιές δεν χρησιμοποιούνται ποτέ ξανά.
«Τροπικοί κυκλώνες» ή «τροπικές καταιγίδες»
Ο όρος «τροπικός κυκλώνας» ή «τροπική καταιγίδα» είναι ένα περιστρεφόμενο σύστημα σύννεφων και καταιγίδων που προέρχεται από τροπικά ή υποτροπικά ύδατα, έχει κλειστή κυκλοφορία και ταχύτητα ανέμων μεγαλύτερη από 63 χιλιόμετρα την ώρα. Όταν φτάσει σε ανέμους με ταχύτητα περίπου 120 χιλιόμετρα την ώρα ή περισσότερο, τότε ταξινομείται ως θύελλα, τυφώνας ή κυκλώνας ανάλογα με το πού εκδηλώνεται.
Οι «υπερ-καταιγίδες αυτές» ταξινομούνται σε 5 βασικές κατηγορίες ανάλογα με την ένταση των ανέμων. Η υψηλότερη διαβάθμιση είναι η 5η, όπου οι άνεμοι ξεπερνούν τα 250 χλμ/ώρα.
https://twitter.com/metoffice/status/1188791656222547968
Το «μάτι του κυκλώνα»
Κάνοντας λόγο για κυκλώνες, υπάρχει και ο όρος το «μάτι του κυκλώνα». Στην καθημερινή γλώσσα εννοείται το σημείο κορύφωσης της έντασης, στην πραγματικότητα όμως είναι το σημείο αυτό που οι άνεμοι είναι ιδιαίτερα χαμηλής έντασης.
Το μέγεθος του ματιού ενός κυκλώνα έχει συνήθως διάμετρο 30 – 65 χιλιομέτρων. Γύρω από το σημείο αυτό υπάρχει μια ιδιαίτερα καταστροφική περιοχή, ο «τοίχος του ματιού» («eyewall»), ένας δακτύλιος με έντονα καιρικά φαινόμενα (κεραυνούς και πολύ ισχυρούς ανέμους), που ουσιαστικά είναι αυτός ο οποίος προκαλεί τις μεγάλες καταστροφές της καταιγίδας.
Καταλήγοντας η συχνότητα των ισχυρών καταιγίδων συνδέεται με την κλιματική αλλαγή που συμβαίνει, τα αποτελέσματα της οποίας γίνονται εμφανή με δραματική μορφή και στη χώρα μας.
Και οι μεσογειακοί κυκλώνες;
Η αλήθεια είναι πως τροπικές καταιγίδες στη Μεσόγειο δύσκολα συναντά κανείς. Υπάρχουν όμως στη μετεωρολογία οι λεγόμενοι μεσογειακοί κυκλώνες. Όπως άλλωστε διαβάζουμε στο meteo, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει φυσικός ή μαθηματικός ορισμός του κυκλώνα αλλά φαινομενολογικά είναι ένας όρος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει όλες τις ατμοσφαιρικές δίνες μεγάλης κλίμακας (διαμέτρου 500 χιλιομέτρων και άνω).
Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει πως οι κυκλώνες στην περιοχή της Μεσογείου παρότι δεν είναι τροπικές καταιγίδες, σχετίζονται με την πλειοψηφία των ακραίων βροχοπτώσεων. Ειδικά σε ότι αναφορά την χώρα μας, ακόμα και αν οι κυκλώνες δημιουργηθούν σχετικά μακριά, όπως π.χ. πάνω από την Αδριατική Θάλασσα, μπορούν να μας επηρεάσουν με έντονες βροχοπτώσεις.
Ένα τέτοιο παράδειγμα φαίνεται στο βίντεο παρακάτω όπου αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξη ενός κυκλώνα από την εμφανή κυκλωνική περιστροφή των σύννεφων πάνω από την Ιταλία. Η περιστροφική νεφοκάλυψη του συγκεκριμένου κυκλώνα επηρεάζει έντονα και την Ελλάδα.
