Ο Zodiac ήταν Αμερικάνος κατά συρροή δολοφόνος, ο οποίος δολοφόνησε τουλάχιστον πέντε άτομα στη βόρεια Καλιφόρνια μεταξύ 1968 και 1969 και του οποίου η ταυτότητα παραμένει άγνωστη μέχρι σήμερα.
Επίσης στον Zodiac αποδίδεται άλλη μία δολοφονία, ο θάνατος από μαχαίρι ενός 18χρονου φοιτητή στο Ρίβερσαϊντ της Καλιφόρνια το 1966.
Ποιος ήταν ο Zodiac;
Ο αυτοαποκαλούμενος Zodiac συνδέθηκε άμεσα με τουλάχιστον πέντε δολοφονίες στη Βόρεια Καλιφόρνια το 1968 και το 1969 και μπορεί να ήταν υπεύθυνος για περισσότερες. Χλεύαζε την αστυνομία και απειλούσε με επιστολές που έστελνε σε εφημερίδες της περιοχής από το 1969 έως το 1974, πριν σταματήσει απότομα την επικοινωνία. Παρά τις εντατικές έρευνες, κανείς δεν συνελήφθη ποτέ για τα εγκλήματα και η υπόθεση παραμένει ακόμη και σήμερα ανοιχτή. Το μυστήριο γύρω από τις δολοφονίες έχει γίνει αντικείμενο πολλών βιβλίων και ταινιών, συμπεριλαμβανομένης της αναγνωρισμένης ταινίας «Zodiac» του σκηνοθέτη Ντέιβιντ Φίντσερ το 2007.
Γράμματα, σύμβολα και κρυπτογράφηση του δολοφόνου Zodiac
Την 1η Αυγούστου 1969, οι εφημερίδες San Francisco Examiner, San Francisco Chronicle και Vallejo Times-Herald έλαβαν από μία πανομοιότυπη χειρόγραφη επιστολή σε φάκελο χωρίς διεύθυνση επιστροφής. Ξεκινώντας: «Αγαπητέ συντάκτη: Είμαι ο δολοφόνος των 2 εφήβων τα περασμένα Χριστούγεννα στη λίμνη Χέρμαν», οι επιστολές περιείχαν λεπτομέρειες από τους φόνους του Zodiac που μόνο ο δολοφόνος θα μπορούσε να γνωρίζει. Ο δολοφόνος συνέχισε να απειλεί με περαιτέρω επιθέσεις αν οι επιστολές δεν τυπώνονταν στην πρώτη σελίδα των εφημερίδων.
Κάθε επιστολή έκλεινε με ένα σύμβολο που αποτελούνταν από έναν κύκλο με έναν σταυρό μέσα σε αυτόν, που θα γινόταν γνωστό ως το σύμβολο του Zodiac. Τα γράμματα συνοδεύονταν επίσης το καθένα με ένα μέρος ενός τριμερούς κρυπτογραφήματος που, όπως ισχυριζόταν, περιείχε την ταυτότητά του.
Ενώ τα αστυνομικά τμήματα της Bay Area, με την υποστήριξη του FBI, εργάζονταν πυρετωδώς για τον εντοπισμό του δολοφόνου, ένα άλλο γράμμα έφθασε σύντομα στο San Francisco Examiner. Ξεκινούσε ως εξής: «Αγαπητέ συντάκτη: Εδώ μιλάει ο Zodiac», περιέγραφε επίσης λεπτομερώς τις δολοφονίες και χλεύαζε την αστυνομία επειδή δεν κατάφερε να σπάσει τον κωδικό του ή να τον πιάσει.
Αρκετές ημέρες αργότερα, ο καθηγητής γυμνασίου Donald Harden και η σύζυγός του, Bettye, κατάφεραν να λύσουν τον κώδικα. «Μου αρέσει να σκοτώνω ανθρώπους επειδή είναι τόσο διασκεδαστικό», έγραφε. «Είναι πιο διασκεδαστικό από το να σκοτώνεις άγρια θηράματα στο δάσος, επειδή ο άνθρωπος είναι το πιο επικίνδυνο ζώο από όλα».
Τρεις ημέρες μετά την τέταρτη γνωστή δολοφονία του Zodiac, τη δολοφονία του οδηγού ταξί Paul Stine το 1969, η εφημερίδα San Francisco Chronicle έλαβε μια επιστολή που ανέφερε το έγκλημα. Γραμμένη με τα ίδια αλλοπρόσαλλα γράμματα όπως και οι προηγούμενες επιστολές του Zodiac, έδινε τις λεπτομέρειες της δολοφονίας του Stine και συνοδευόταν από ένα ματωμένο κομμάτι από το πουκάμισο του Stine. Στο τέλος της επιστολής, ο δολοφόνος συλλογιζόταν ότι την επόμενη φορά θα πυροβολούσε το λάστιχο ενός σχολικού λεωφορείου και «θα έπαιρνε τα παιδάκια καθώς θα έβγαιναν έξω».
Ο Zodiac συνέχισε την περιπαικτική αλληλογραφία του με τις εφημερίδες της Bay Area, στην οποία περιείχε περισσότερα κρυπτογραφήματα, ισχυριζόταν ότι είχε διαπράξει αρκετούς ακόμη φόνους και χλεύαζε την αστυνομία για την αδυναμία της να τον πιάσει.
Το 1974 οι επιστολές σταμάτησαν, αν και η έρευνα συνεχιζόταν.
Ταινίες για τον Zodiac
Ο Zodiac αποτέλεσε την έμπνευση για τον ψυχοπαθή στην κλασική ταινία του Κλιντ Ίστγουντ «Dirty Harry» του 1971, η οποία περιλαμβάνει μια σκηνή με την απαγωγή ενός σχολικού λεωφορείου γεμάτου παιδιά.
Χρόνια αργότερα, το σενάριο του Robert Graysmith έδωσε τροφή για τη δημιουργία της αναγνωρισμένης από τους κριτικούς ταινίας «Zodiac» του Ντέιβιντ Φίντσερ, η οποία προβλήθηκε στη μεγάλη οθόνη το 2007 με τους Jake Gyllenhaal, Mark Ruffalo και Robert Downey Jr. στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Μεταγενέστερες δραματοποιημένες προσεγγίσεις του θέματος περιλαμβάνουν την ταινία του 2017 «Awakening the Zodiac», για ένα ζευγάρι που ερευνά τον δολοφόνο πριν πέσει στο στόχαστρό του.
Το History Channel παρουσίασε επίσης το 2017 μια μη μυθοπλαστική τηλεοπτική σειρά, «The Hunt for the Zodiac Killer», για το κυνήγι των ερευνητών να αποκρυπτογραφήσουν τον κώδικα του Zodiac.
Θύματα & επιθέσεις
Προς το παρόν, τέσσερις ξεχωριστές επιθέσεις έχουν αποδοθεί οριστικά στον Zodiac. Το πρώτο επιβεβαιωμένο περιστατικό έλαβε χώρα τη νύχτα της 20ής Δεκεμβρίου 1968, όταν ο 17χρονος David Faraday και η 16χρονη φίλη του, Betty Lou Jensen, πυροβολήθηκαν μέχρι θανάτου κοντά στο αυτοκίνητό τους σε ένα απομακρυσμένο σημείο της οδού Lake Herman Road, στα περίχωρα του Vallejo της Καλιφόρνια. Η αστυνομία βρέθηκε σε αδιέξοδο, μη μπορώντας να προσδιορίσει το κίνητρο του εγκλήματος ή τον ύποπτο.
Νωρίς το πρωί της 5ης Ιουλίου 1969, η Darlene Ferrin, ηλικίας 22 ετών, και ο φίλος της, Mike Mageau, ηλικίας 19 ετών, κάθονταν σε σταθμευμένο αυτοκίνητο σε μια παρόμοια απομακρυσμένη τοποθεσία του Vallejo, όταν τους πλησίασε ένας άνδρας με φακό. Η φιγούρα πυροβόλησε εναντίον τους, σκοτώνοντας τη Ferrin και τραυματίζοντας σοβαρά τον Mageau.
Μέσα σε μία ώρα από το περιστατικό, ένας άνδρας τηλεφώνησε στο αστυνομικό τμήμα του Vallejo, δίνοντάς τους την τοποθεσία του τόπου του εγκλήματος και αναλαμβάνοντας την ευθύνη τόσο για την επίθεση αυτή όσο και για τους φόνους των Faraday και Jensen το 1968.
Παρά τα στοιχεία που περιλάμβαναν δακτυλικά αποτυπώματα, την περιγραφή του Mageau, την αποκωδικοποιημένη κρυπτογράφηση και ένα κύμα από συμβουλές και στοιχεία, η αστυνομία δεν μπόρεσε να εντοπίσει τον Zodiac.
Το βράδυ της 27ης Σεπτεμβρίου 1969, χτύπησε ξανά, πλησιάζοντας το νεαρό ζευγάρι Cecelia Shepard και Bryan Hartnell καθώς χαλάρωναν σε ένα απομονωμένο τμήμα της όχθης της λίμνης Berryessa στην κομητεία Napa. Φορώντας μια κουκούλα και ένα πουκάμισο με το σύμβολο του κυκλικού σταυρού, τους έδεσε πριν τους μαχαιρώσει βάναυσα, αφήνοντας ένα μήνυμα για την αστυνομία στην πόρτα του αυτοκινήτου τους και φεύγοντας από τον τόπο του εγκλήματος. Στη συνέχεια τηλεφώνησε στο αστυνομικό τμήμα της Νάπα για να αναλάβει την ευθύνη. Η Shepard και η Hartnell ήταν και οι δύο σε κρίσιμη κατάσταση αλλά ζωντανοί όταν έφτασαν οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, αλλά η Shepard υπέκυψε στα τραύματά της λίγο αργότερα.
Δύο εβδομάδες αργότερα, στις 11 Οκτωβρίου 1969, ο Zodiac στοίχισε άλλη μια ζωή, πυροβολώντας τον 29χρονο οδηγό ταξί Paul Stine στη γειτονιά Presidio Heights του Σαν Φρανσίσκο. Καθώς η δολοφονία δεν φαινόταν να ταιριάζει με το μοτίβο του Zodiac, αρχικά θεωρήθηκε ληστεία, μέχρι που η εφημερίδα San Francisco Chronicle έλαβε μια επιστολή που ανέφερε το έγκλημα.
Τουλάχιστον άλλοι πέντε φόνοι έχουν συνδεθεί προσωρινά με τον Zodiac, μεταξύ των οποίων ο πυροβολισμός του Robert Domingos και της Linda Edwards το 1963 κοντά στη Σάντα Μπάρμπαρα της Καλιφόρνια και ο θάνατος με μαχαίρι της φοιτήτριας Cheri Jo Bates το 1966 στο Ρίβερσαϊντ της Καλιφόρνια.
Σκίτσο του Zodiac
Με περιγραφές από μάρτυρες που είχαν δει έναν άνδρα να φεύγει από τη σκηνή της δολοφονίας του Paul Stine το 1969, η αστυνομία μπόρεσε να δημιουργήσει και να κυκλοφορήσει ένα σύνθετο σκίτσο του δολοφόνου. Όμως, παρά τα αυξανόμενα στοιχεία και την έρευνα πολλών υπόπτων, ο Zodiac παρέμενε ασύλληπτος.
Συνελήφθη ποτέ ο Zodiac;
Τόσο για τους γνωστούς όσο και για τους πιθανούς φόνους του Zodiac, κανένας ύποπτος δεν συνελήφθη ποτέ. Στις σχεδόν πέντε δεκαετίες που μεσολάβησαν από τους φόνους Faraday-Jensen, η αδυναμία ταυτοποίησης του Zodiac συνέχισε να απογοητεύει τις διωκτικές αρχές.
Θεωρίες και ύποπτοι του Zodiac
Το μυστήριο που περιβάλλει την υπόθεση Zodiac εξακολουθεί επίσης να γοητεύει το κοινό και έχει εμπνεύσει περισσότερες από το μερίδιο που του αναλογεί σε θεωρίες σχετικά με την ταυτότητα του δολοφόνου. Αυτές κυμαίνονται από αληθοφανείς έως τρελές και περιλαμβάνουν τους ισχυρισμούς ότι ήταν ο Unabomber Ted Kacznyski ή ο καταδικασμένος δολοφόνος Charles Manson, ή ότι τελικά μετακόμισε στη Σκωτία και διέπραξε περισσότερους φόνους εκεί πριν βρει την ευτυχία και εγκαταλείψει τις κακές του συνήθειες.
Ο συγγραφέας αληθινών εγκλημάτων και πρώην σκιτσογράφος της San Francisco Chronicle Robert Graysmith έγραψε δύο ξεχωριστά έργα για τον δολοφόνο (το 1986 το Zodiac και το 2002 το Zodiac Unmasked), προσδιορίζοντας τελικά έναν άνδρα με το όνομα Arthur Leigh Allen ως τον πιο πιθανό ύποπτο. Ωστόσο, ο Allen πέθανε το 1992 και δεν συνδέθηκε ποτέ ουσιαστικά με κάποιον από τους φόνους.
Earl Van Best Jr.
Το 2014 η HarperCollins εξέδωσε το βιβλίο The Most Dangerous Animal of All του Gary Stewart, στο οποίο ισχυρίζεται ότι ο πατέρας του, Earl Van Best Jr. – ο οποίος έχει μεγάλη ομοιότητα με τον άνδρα στο σκίτσο της αστυνομίας – ήταν ο Zodiac.
Louie Myers
Ένας άλλος άνθρωπος εμφανίστηκε το 2014 για να αποκαλύψει ότι ένας φίλος του ονόματι Louie Myers είχε ομολογήσει ότι ήταν ο δολοφόνος πριν από τον θάνατό του το 2002. Ορισμένα γεγονότα στο ιστορικό του Myers ταίριαζαν με εκείνα που συνδέονταν με τον Zodiac, αλλά όπως και με τον Allen και τον Van Best, δεν υπήρχαν πειστικές αποδείξεις.
Ενημέρωση της υπόθεσης
Το 2020, μετά από περισσότερα από 50 χρόνια, ερασιτέχνες αποκωδικοποιητές έλυσαν την κρυπτογράφηση του Zodiac. Το αποκωδικοποιημένο μήνυμα έγραφε:
«Ελπίζω να διασκεδάζετε πολύ προσπαθώντας να με πιάσετε που δεν ήμουν εγώ στο τηλεοπτικό σόου το οποίο φέρνει στο προσκήνιο ένα θέμα για μένα δεν φοβάμαι τον θάλαμο αερίων γιατί θα με στείλει στον παράδεισο όλο και πιο γρήγορα γιατί τώρα έχω αρκετούς σκλάβους να δουλεύουν για μένα ενώ όλοι οι άλλοι δεν έχουν τίποτα όταν φτάσουν στον παράδεισο οπότε φοβούνται τον θάνατο δεν φοβάμαι γιατί ξέρω ότι η νέα μου ζωή είναι ζωή θα είναι εύκολη στον θάνατο στον παράδεισο».
In his letters to the media, the Zodiac Killer made a point to be outlandish and threatening. His goal was to be on the front page of all media outlets as the most prolific killer. His last letter was received in 1974. pic.twitter.com/YeNE0N5BZ0
— Crime+Investigation UK (@CI) July 7, 2022
Τον Οκτώβριο του 2021, μια ομάδα 40 πρώην ερευνητών των αρχών επιβολής του νόμου, που ονομάστηκε Case Breakers, ισχυρίστηκε ότι αναγνώρισε τον Zodiac. Ωστόσο, το FBI δήλωσε ότι η υπόθεση παραμένει ακόμη ανοιχτή.
