Εννέα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τις 5 Ιουλίου 2015, την ημέρα που πάνω από 6 εκατομμύρια Έλληνες πολίτες προσήλθαν στις κάλπες για να συμμετάσχουν στο δημοψήφισμα που είχε διοργανώσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Το ερώτημα που τέθηκε προς τον ελληνικό λαό ήταν το εξής:
«Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας, το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 25.06.2015 και αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία συγκροτούν την ενιαία πρότασή τους;
Το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται “Reforms for the completion of the Current Program and Beyond” (“Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού”) και το δεύτερο “Preliminary Debt sustainability analysis» («Προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους”).
Παραπλεύρως του ερωτήματος οι πολίτες επιλέγουν βάζοντας σταυρό στο πλαίσιο που βρίσκεται κάτω από τη φράση:
ΔΕΝ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΟΧΙ ή ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΝΑΙ»
«ΟΧΙ»
Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στήριξαν το «ΟΧΙ», την καταψήφιση δηλαδή του σχεδίου συμφωνίας. Η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ συντάχθηκαν με το «ΝΑΙ».
Το 61,31% όσων ψήφισαν επέλεξαν το «ΟΧΙ».
Το βράδυ εκείνο της 5ης Ιουλίου, λίγα λεπτά μετά την επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανέφερε, μεταξύ άλλων, στο διάγγελμά του:
«Ελληνίδες, Έλληνες,
Σήμερα, με δεδομένες τις δυσμενείς συνθήκες που διαμορφώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα, κάνατε μια πολύ γενναία επιλογή. Ωστόσο, έχω πλήρη συνείδηση ότι η εντολή που μου δίνετε δεν είναι εντολή ρήξης με την Ευρώπη αλλά εντολή ενίσχυσης της διαπραγματευτικής μας δύναμης για την επίτευξη βιώσιμης συμφωνίας. Με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης, με όρους προοπτικής και απεγκλωβισμού από τον φαύλο κύκλο της λιτότητας».
Πύρρειος θρίαμβος
Πρόκειται ωστόσο για έναν πύρρειο θρίαμβο: έχοντας εξασφαλίσει πάνω από 60% υποστήριξης στο Οχι, ο κ. Τσίπρας αυτοπαγιδεύεται – και παγιδεύει τη χώρα – σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή, που οδηγεί σε απόλυτη αδυναμία για οποιαδήποτε συμφωνία κρατάει την Ελλάδα στο ευρώ.
Το ισχυρό Οχι δεν ισχυροποιεί τη διαπραγματευτική θέση του Πρωθυπουργού. Αντιθέτως, ανοίγει την όρεξη εκείνης της μερίδας του κόμματός του που ονειρεύεται την απόλυτη ρήξη με την Ευρώπη και η οποία διαφωνούσε ακόμα και με την πρόταση της ίδιας της κυβέρνησης προς τους δανειστές.
Μέσα σε μία εβδομάδα ο λογαριασμός της συμφωνίας εκτοξεύθηκε προς τα πάνω. Επομένως οι όποιες νέες προτάσεις θα είναι ακόμα πιο οδυνηρές για τον ελληνικό λαό, καθιστώντας αδύνατη την προσέγγιση με τους πιστωτές της χώρας – από τη στιγμή που ουδείς θα μπορεί να την περάσει στην Ελλάδα. Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα – για όλους».
Παραίτηση Αντώνη Σαμαρά μετά το δημοψήφισμα
Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος δημιουργούν μεγάλους τριγμούς στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τη Νέα Δημοκρατία. Ο Αντώνης Σαμαράς, πρωθυπουργός της χώρας ως λίγους μήνες πριν, ανακοινώνει την παραίτησή του από την αρχηγία του κόμματος.
Ο Αλέξης Τσίπρας απάντησε ότι θα καταθέσει τις προτάσεις του πολύ γρήγορα και χωρίς να κρύψει τίποτα.
Παρόντες στο Μέγαρο των Ηλυσίων εκείνη τη στιγμή ήταν ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς, ο γενικός γραμματέας της προεδρίας Ζαν Πιερ Ζουγέ, ο διπλωματικός σύμβουλος Ζαν Οντιμπέρ και ο επικεφαλής του γραφείου Τύπου Γκασπάρ Γκαντζέρ. Ολοι τους εισέπραξαν με έκπληξη τον σοβαρό, σχεδόν απειλητικό τόνο του γάλλου προέδρου, ο οποίος γενικά είναι πολύ ήρεμος. Αυτή τη φορά, όμως, η ένταση είναι αισθητή.
«Αλέξη, ο χρόνος τελειώνει. Από εδώ και μπρος κάθε ώρα μετράει. Τα περιθώρια έχουν στενέψει. Πρέπει να κινηθείς άμεσα» διεμήνυσε.
Την επομένη, η Ελλάδα και η Ευρώπη πληροφορήθηκαν την απομάκρυνση του Γιάνη Βαρουφάκη από τη θέση του Υπουργού Οικονομικών. Ήταν μια σαφής ένδειξη προς την Ευρώπη πώς παρά τον θρίαμβο του «ΟΧΙ», ο Αλέξης Τσίπρας θα λειτουργούσε σαν να έχει επικρατήσει το «ΝΑΙ». Ήταν μια από τις πρωτές κινήσεις που πρόδιδαν την πρόθεση του τότε πρωθυπουργού για κυβίστηση.
