Στις 7 Οκτωβρίου του 2023, η Χαμάς εξαπολύει αιφνιδιαστικές χερσαίες, αεροπορικές και θαλάσσιες επιθέσεις στο Ισραήλ , σκοτώνοντας περισσότερους από 700 Ισραηλινούς και τραυματίζοντας χιλιάδες άλλους.
Το όνομα της γίνεται γνωστό σε όλο τον κόσμο για τους λάθος λόγους.
Ποια είναι όμως στα αλήθεια η Χαμάς;
Η Χαμάς είναι ένα παλαιστινιακό στρατιωτικό κίνημα που δραστηριοποιείται επίσης ως ένα από τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα της περιοχής. Η Χαμάς, ακρωνύμιο του Harakat al-Muqāwama al-Islāmiyya, ιδρύθηκε το 1987 από τον Σεΐχη Αχμέντ Γιασίν και τον Μοχάμεντ Ταχά της Παλαιστινιακής πτέρυγας των Αδελφών Μουσουλμάνων, κατά την έναρξη της πρώτης Ιντιφάντα, με βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας και άλλες επιθέσεις κατά ισραηλινών δυνάμεων ασφαλείας.
Το αντίπαλό του κόμμα, η Φατάχ, που κυριαρχεί στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), έχει αποποιηθεί τη βία. Οι Παλαιστίνιοι υποστηρικτές της Χαμάς θεωρούν ότι η Φατάχ έχει διαφθαρεί από την εξουσία, ενώ παράλληλα πραγματοποιεί ειρηνική συνεργασία και διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ. Οι υποψήφιοι της Χαμάς κέρδισαν τις παλαιστινιακές εκλογές το 2006 λαμβάνοντας 76 από τις 132 έδρες στη βουλή, ενώ η κυβερνούσα Φατάχ πήρε 43, αλλά η κυβέρνησή τους απορρίφθηκε το 2007, με αποτέλεσμα την πολιτική διακλάδωση της Δυτικής Όχθης και της Γάζας.
Ενώ η Φατάχ επιβεβαίωσε την εξουσία της στη Δυτική Όχθη, η Χαμάς άσκησε de facto κυριαρχία στη Λωρίδα της Γάζας τα επόμενα χρόνια. Στις 18 Ιουνίου 2007, ο παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς (Φατάχ) εξέδωσε ένα διάταγμα που έθεσε εκτός νόμου την στρατιωτική και εκτελεστική δύναμη της Χαμάς. Η Χαμάς αναφέρεται ως τρομοκρατική οργάνωση από τον Καναδά, την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ισραήλ, την Ιαπωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και απαγορεύεται στην Ιορδανία.
Η Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο περιλαμβάνουν μόνο την στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς, τις Ταξιαρχίες Izz ad-Din al-Qassam, ως τρομοκρατική οργάνωση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν εφαρμόσει περιοριστικά μέτρα κατά της Χαμάς σε διεθνές επίπεδο.
Η Χαμάς χρησιμοποίησε για πρώτη φορά βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας, μια τακτική με την οποία θα αναγνωριζόταν αργότερα τον Απρίλιο του 1993 πέντε μήνες πριν από την υπογραφή των συμφωνιών του Όσλο από τον ηγέτη του PLO Γιάσερ Αραφάτ και τον ισραηλινό πρωθυπουργό Γιτζάκ Ράμπιν. Το ιστορικό σύμφωνο θέσπισε περιορισμένη αυτοδιοίκηση για τμήματα της Δυτικής Όχθης και της Γάζας υπό την Παλαιστινιακή Αρχή. Η Χαμάς καταδίκασε τις συμφωνίες, στις οποίες η PLO έδωσε στο Ισραήλ την επίσημη αναγνώρισή του.
Ηγεσία και δομή της Χαμάς
Η Χαμάς διαθέτει ποικίλα όργανα ηγεσίας σε περιφερειακό επίπεδο, καθώς και κλάδους που ασκούν τις πολιτικές, στρατιωτικές και κοινωνικές τους δραστηριότητες με ποικίλα επίπεδα επίσημης σύνδεσης με την ομάδα. Επιπλέον, η de facto κυβέρνηση της Χαμάς στη Γάζα έχει τις δικές της δομές ηγεσίας και το δημόσιο ανάστημά της. Το ερώτημα για το ποιος ελέγχει τη συνολική στρατηγική, πολιτική και τις οικονομικές αποφάσεις καθώς και το πώς ασκείται ο έλεγχος παραμένει ανοιχτό με αδιαφανείς απαντήσεις. Η Χαμάς διατηρεί επίσης γραφεία σε περιοχές όπου έχει υποστήριξη, όπως ο Λίβανος, το Σουδάν και ενδεχομένως το Ιράν.
Η Χαμάς επιδιώκει να μετριάσει την ένταση που ενυπάρχει στις δραστηριότητές της ως (1) μια μαχητική οργάνωση αντίθετη με το Ισραήλ, σε αντίθεση με τις διεθνείς αντιδράσεις και τα αντίμετρα · και (2) η de facto κυβέρνηση στη Γάζα, η οποία λογοδοτεί στον λαό της για τη διαχείριση των θεμάτων ασφάλειας, οικονομικών και άλλων βασικών κοινωνικών θεμάτων που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις ισραηλινές και διεθνείς ενέργειες. Κάποιοι μπορεί να το εκφράσουν ως την επιθυμία της Χαμάς να μεγιστοποιήσει την εξουσία της, ελαχιστοποιώντας την ευθύνη της. Το Ιράν παρέχει χρηματική και στρατιωτική βοήθεια στη Χαμάς και σε άλλες παλαιστινιακές αγωνιστικές ομάδες.
Κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Τεχεράνη τον Δεκέμβριο του 2009, ο επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, Khaled Meshaal, δήλωσε: «Άλλα αραβικά και ισλαμικά κράτη μας υποστηρίζουν … αλλά το Ιράν είναι ο βασικός υποστηρικτής μας και γι ‘αυτό εκτιμούμε ιδιαίτερα και ευχαριστούμε το Ιράν. » Ο Meshaal και οι συνάδελφοί του στο πολιτικό γραφείο έχουν ασφαλές καταφύγιο στη Δαμασκό της Συρίας. Από τη Δαμασκό, η ηγεσία της Χαμάς μπορεί να κατευθύνει τις δραστηριότητες του ομίλου μέσω οικονομικών συναλλαγών και απεριόριστης πρόσβασης σε ταξίδια και τις επικοινωνίες.
Το ιρανικό κίνημα της Χεζμπολάχ στο Λίβανο παρέχει στρατιωτική εκπαίδευση καθώς και οικονομική και ηθική υποστήριξη και έχει ενεργήσει κατά κάποιο τρόπο ως μέντορας ή πρότυπο για τη Χαμάς, η οποία έχει επιδιώξει να μιμηθεί την πολιτική και την επιτυχία των μέσων μαζικής ενημέρωσης του Λιβάνου. Υπάρχουν αναφορές ότι οι συνεισφορές στη πολιτική και στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς από το Ιράν κυμαίνονται στα 20-30 εκατομμύρια δολάρια ετησίως. Παρόλο που η Χαμάς χαιρετίζει την άμεση και έμμεση βοήθεια του Ιράν και η φήμη του Ιράν στους αραβικούς πληθυσμούς έχει αναμφισβήτητα ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια από τις αντιδυτικές και αντι-ισραηλινές θέσεις και ρητορικές, η Χαμάς και το Ιράν ενδέχεται να διατηρούν μια απόσταση.
Μια εναλλακτική ερμηνεία είναι ότι απλώς υποτιμούν την έκταση των δεσμών τους. Φαίνεται ότι κατανοούν τη σημασία για τη Χαμάς να διατηρεί μια εικόνα μεταξύ των εγχώριων ψηφοφόρων της ως αυθεντικό παλαιστινιακό αντιπρόσωπο των Αδελφών Μουσουλμάνων, αντί ως έναν ιρανικό πληρεξούσιο λόγω των εθνοτικών, θρησκευτικών και γλωσσικών διαφορών μεταξύ των Παλαιστινίων (οι οποίοι είναι κατά κύριο λόγο Άραβες, Σουνίτες και αραβόφωνοι) και των Ιρανών (που είναι ως επί το πλείστον μη Άραβες, Σιίτες και μιλούν περσικά).
Υπάρχουν δύο μεγάλα πολιτικά ρεύματα μέσα στο “HAMAS: ένα εθνικιστικό ρεύμα, που αποτελείται από πολλούς μετριοπαθείς που μπορεί να είναι πρόθυμοι να συμβιβαστούν και ιδεολόγους που επηρεάζονται από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, με τους οποίους ο συμβιβασμός είναι αδύνατος.
Ο πολιτικός ρόλος της Χαμάς
Στις 26 Ιανουαρίου 2006, η Χαμάς κέρδισε στις παλαιστινιακές βουλευτικές εκλογές και της δόθηκε μια πλειοψηφία στο νομοθετικό σώμα. Σύμφωνα με αξιωματούχους των εκλογών, η Χαμάς κέρδισε 76 από τις 132 έδρες στο κοινοβούλιο, ενώ το κόμμα της Φατάχ, που κυριάρχησε στην παλαιστινιακή πολιτική εδώ και δεκαετίες, εξασφάλισε μόνο 43.
Με τη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, η Χαμάς ήταν σε ισχυρή θέση να αντιταχθεί στις διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ και να υποστηρίξει τον μεγαλύτερο ρόλο του Ισλάμ στην καθημερινή ζωή των Παλαιστινίων. Αμέσως μετά τις εκλογές, το Κουαρτέτο για τη Μέση Ανατολή (οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη) ανέφεραν ότι η βοήθεια προς την Παλαιστινιακή Αρχή θα συνεχιζόταν μόνο εάν η Χαμάς αποκηρύξει τη βία, αναγνώρισει το Ισραήλ και αποδεχθεί τις προηγούμενες ισραηλινο- Παλαιστινιακές συμφωνίες, τις οποίες η Χαμάς αρνήθηκε να εφαρμόσει.
Ως αποτέλεσμα, στις αρχές Απριλίου του 2006, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ ανακοίνωσαν ότι σταμάτησαν την παροχή βοήθειας στην κυβέρνηση της Παλαιστινιακής Αρχής υπό την ηγεσία της Χαμάς (η ανθρωπιστική βοήθεια συνεχίστηκε μέσω διεθνών και μη κυβερνητικών οργανώσεων). Την ίδια στιγμή, το Ισραήλ άρχισε να παρακρατεί περίπου 50 εκατομμύρια δολάρια σε μηνιαίες φορολογικές και τελωνειακές εισπράξεις που εισπράττει για την Παλαιστίνη.
Το 2005, η διεθνής βοήθεια και τα εισπραχθέντα από το Ισραήλ έσοδα αντιπροσώπευαν μαζί περίπου τα δύο τρίτα των εσόδων της Παλαιστίνης. Επιπλέον, η παλαιστινιακή αρχή αποχώρησε από την πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες και δάνεια, καθώς οι τράπεζες σε όλο τον κόσμο αρνήθηκαν να συνεργαστούν υπό τον φόβο ότι θα έβαιναν ενάντια στους αμερικανικούς νόμους κατά της τρομοκρατίας και θα αποκοπούν από το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ.
Η προκύπτουσα δημοσιονομική κρίση οδήγησε την κυβέρνηση της Χαμάς στο να μην μπορεί να πληρώσει τακτικά τους μισθούς. Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να βασιστεί στα συρρικνωμένα φορολογικά έσοδα και σε μετρητά που οι υπάλληλοι της Χαμάς έφεραν πίσω από το εξωτερικό. Οι εκθέσεις του τύπου έδειξαν ότι μεγάλο μέρος αυτού του ποσού προέρχεται από το Ιράν. Μέχρι το τέλος του 2006, οι εντάσεις στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας αυξάνονταν καθώς οι συνθήκες διαβίωσης επιδεινώνονταν και οι εργαζόμενοι της Παλαιστινιακής Αρχής, συμπεριλαμβανομένων των μελών των δυνάμεων ασφαλείας, παρέμειναν απλήρωτοι για εβδομάδες ή μήνες.
Ένοπλοι υποστηρικτές της Φατάχ και της Χαμάς συγκρούστηκαν επανειλημμένα, ανταλλάσσοντας κατηγορίες οδηγώντας στον θάνατο σχεδόν 100 παλαιστινίους. Μετά από μήνες συνομιλιών, στις 8 Φεβρουαρίου 2007, η Φατάχ και η Χαμάς υπέγραψαν συμφωνία για τη συγκρότηση εθνικής κυβέρνησης ενότητας με στόχο τον τερματισμό τόσο της βίας όσο και του διεθνούς εμπάργκο βοήθειας που ακολούθησε το σχηματισμό της αρχικής κυβέρνησης υπό την ηγεσία της Χαμάς.
Η συμφωνία υπογράφηκε από τον πρόεδρο της Παλαιστίνης και ηγέτη της Φατάχ Μαχμούντ Αμπάς και τον πολιτικό ηγέτη της Χαμάς, Χαλίν Μισάλ, στη Μέκκα της Σαουδικής Αραβίας, μετά από διήμερες συνομιλίες υπό την αιγίδα του Σαουδάραβα βασιλιά Αμπντουλάχ. Σύμφωνα με τη συμφωνία, ο Ισμαήλ Χανιέ (Ismail Haniyeh) της Χαμάς παρέμενε πρωθυπουργός. Στη νέα κυβέρνηση, η Χαμάς ελέγχει εννέα υπουργεία και η Φατάχ έξι, με ανεξάρτητους και μικρότερα κόμματα να κατευθύνουν την υπόλοιπη κυβέρνηση.
Μεταξύ των ανεξάρτητων είναι ο υπουργός Οικονομικών Σαλάμ Φαγιάντ, διεθνώς αναγνωρισμένος οικονομολόγος, και ο υπουργός Εξωτερικών Ζιαντ Αμπού Αμρ, μεταρρυθμιστής και σύμμαχος του Προέδρου Μαχμούτ Αμπάς. Ο πολιτικός γάμος όμως ήταν σύντομος, καθώς οι εντάσεις μεταξύ των αντίπαλων παλαιστινιακών ομάδων κλιμακώθηκαν. Η νέα κυβέρνηση δεν μπόρεσε ακόμη να άρει το οικονομικό εμπάργκο και οι συνθήκες διαβίωσης συνεχίζουν να επιδεινώνονται.
Καθώς επιδεινώθηκε η κατάσταση, ο Πρόεδρος Αμπάς απομάκρυνε τον Πρωθυπουργό Χανιέι και διέλυσε την κυβέρνηση στις 14 Ιουνίου 2007. Αφού κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο Αμπάς ορκίστηκε σε νέο υπουργικό συμβούλιο υπό την ηγεσία του Σαλάμ Φαγιάντ στις 17 Ιουνίου 2007. Ο Ισμαήλ Χανιέ δήλωσε ότι σχεδίαζε να αγνοήσει το διάταγμα που εξέδωσε ο Αμπάς και θα συνεχίσει να λειτουργεί σαν να ήταν ακόμα στην εξουσία αλλά η διεθνής κοινότητα έδειξε την προτίμησή της στον Αμπάς.
Εκτός από τη στήριξη του Αραβικού Συνδέσμου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο το Ισραήλ όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν ότι ήταν διατεθειμένοι να άρουν τις οικονομικές και οικονομικές κυρώσεις κατά της Παλαιστίνης από τη στιγμή που σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση χωρίς τη Χαμάς.
Δράσεις της Χαμάς
Πριν από το 2005, η Χαμάς διεξήγαγε πολυάριθμες αντι-ισραηλινές επιθέσεις, όπως βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας, πυραυλικές επιθέσεις και πυροβολισμούς. Η ομάδα περιόρισε τις τρομοκρατικές επιθέσεις τον Φεβρουάριο του 2005, αφού συμφώνησε σε μια προσωρινή περίοδο κατάπαυσης του πυρός που προτάθηκε από την Παλαιστινιακή Αρχή. Αφού η Χαμάς πραγματοποίησε επίθεση στις 25 Ιουνίου κατά ισραηλινών στρατιωτών κοντά στον Kerem Shalom, που οδήγησε σε δύο θανάτους και την απαγωγή του δεκανέα Gilad Shalit, το Ισραήλ έλαβε μέτρα που περιόρισαν σοβαρά τη λειτουργία της διέλευσης της Ράφα.
Τον Ιούνιο του 2007, αφού η Χαμάς ανέλαβε τον έλεγχο της Γάζας από την Παλαιστινιακή Αρχή και τη Φάταχ, τα σύνορα της Γάζας έκλεισαν και η Χαμάς αύξησε τη χρήση των σηράγγων για τη διακίνηση όπλων στη Γάζα, χρησιμοποιώντας το Σινά και τις θαλάσσιες διαδρομές. Από τότε η Χαμάς αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητάς της στη Γάζα για να εδραιώσει τον έλεγχό της, να σκληρύνει τις άμυνές της, να κατασκευάσει όπλα και να διεξάγει περιορισμένες επιχειρήσεις εναντίον των ισραηλινών στρατιωτικών δυνάμεων.
Από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2007, η Χαμάς συνέχισε τη σταδιακή εκστρατεία της για επιβολή ισλαμικών αξιών στην κοινωνία της Γάζας. Ωστόσο, οι ηγέτες της Χαμάς έχουν σταματήσει να εφαρμόζουν αυστηρά τις ισλαμικές αξίες (όπως τα διατάγματα) σε μια προσπάθεια να απεικονίσουν τους εαυτούς τους ως μια «μέτρια» εναλλακτική λύση προς τις ομάδες σαλαφιστών. Χρησιμοποιούνται πιο λεπτές μέθοδοι, όπως η “θρησκευτική αστυνομία”, που αμφισβητεί τα ανύπαντρα ζευγάρια και τις γυναίκες που φορούν “ακατάλληλη” ενδυμασία.
Τον Αύγουστο του 2009, τα δημοτικά σχολεία της Hamas άρχισαν να απαιτούν από τις μαθήτριες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να φορούν το hijab, ένα μαντίλι για το κεφάλι και το jilbab, ένα φόρεμα με μακριά μανίκια. Το εβδομήντα τοις εκατό των γυναικών της Γάζας φορούν τώρα το hijab, σε σύγκριση με μόλις 30% στη δεκαετία του 1980. Οι άντρες δάσκαλοι και οι διοικητικοί υπάλληλοι απαγορεύονταν να εργάζονται σε σχολεία θηλέων και ο ίδιος κανόνας ισχύει για τις γυναίκες δασκάλες και το προσωπικό σχετικά με τα σχολεία αρρένων.
Ένας άλλος πυλώνας της στρατηγικής της Χαμάς είναι να επιδιώξει διεθνή αναγνώριση και νομιμότητα. Οι ηγέτες της Χαμάς ισχυρίστηκαν ότι η διεθνής φήμη του Ισραήλ επλήγη κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης του στη Λωρίδα της Γάζας το 2008, που οδήγησε στον θάνατο 1300 παλαιστίνιους. Ο ισραηλινός στρατιώτης Gilad Shalit κρατήθηκε για περισσότερο από πέντε χρόνια από την Χαμάς η οποία ζήτησε από το Ισραήλ να απελευθερώσει εκατοντάδες φυλακισμένους Παλαιστινίους σε αντάλλαγμα για τον Σαλίτ.
Η απόδειξη ότι ο Σαλίτ ήταν ζωντανός ήρθε τον Οκτώβριο του 2009, όταν η Χαμάς έδωσε στο Ισραήλ ένα βίντεο που του έδειχνε να διαβάζει δήλωση κρατώντας παράλληλα μια εφημερίδα της Γάζας με ημερομηνία 14 Σεπτεμβρίου 2009. Το Ισραήλ διαμαρτύρεται στα αιτήματα για απελευθέρωση κάποιων φυλακισμένων που καταδικάστηκαν για θανατηφόρες επιθέσεις κατά των Ισραηλινών. Αλλά τελικά, ορισμένοι από αυτούς τους κρατούμενους συμπεριλήφθηκαν στην ανταλλαγή.
Τον Οκτώβριο του 2011, το Ισραήλ και η Χαμάς – με τη βοήθεια της Αιγύπτου – συμφώνησαν να ανταλλάξουν 1.027 παλαιστίνιους κρατούμενους σε αντάλλαγμα για τον έναν στρατιώτη. Η Χαμάς διεξήγαγε έναν πόλεμο 23 ημερών με το Ισραήλ από τα τέλη Δεκεμβρίου 2008 έως τον Ιανουάριο του 2009. Από τις 14-21 Νοεμβρίου 2012, η Χαμάς πολέμησε έναν άλλο πόλεμο με το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του οποίου ισχυρίστηκε ότι εκτόξευσε πάνω από 1.400 πυραύλους στο Ισραήλ.
Πριν από την αντιπαράθεση, περίπου 750 πυραύλοιείχαν πυροδοτηθεί στο Ισραήλ από τη Γάζα συμπεριλαμβανομένης μιας που σκότωσε τρεις πολίτες στο Kiryat Malachi. Παρά την μεσολάβηση της Αιγύπτου για κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς το 2012 άνθρωποι της Χαμάς πραγματοποίησαν βομβιστική επίθεση σε λεωφορείο στο Τελ Αβίβ, τραυματίζοντας 29 άτομα. Το 2013, το Ισραήλ εξακολουθούσε να θεωρεί την Χαμάς υπεύθυνη για τις επιθέσεις που προέρχονται από την Γάζα και οι ισραηλινοί αξιωματούχοι επισημαίνουν αυτές τις επιθέσεις ως πρόσθετη απόδειξη ότι η Χαμάς δεν έχει εγκαταλείψει την τρομοκρατική δράση.
Ισχύς της οργάνωσης
Μετά το 2007, η Χαμάς είχε τον πλήρη έλεγχο της ασφάλειας στη Γάζα. Η οργανωτική δομή της Χαμάς είναι επίπεδη, με στενές σχέσεις μεταξύ των ηγετών και των λαϊκών στρωμάτων. Η αφοσίωση στην Χαμάς παραμένει ισχυρή. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, η οργάνωση είχε εκατοντάδες μέλη στην ένοπλη πτέρυγα, στις ταξιαρχίες al-Qassam, μαζί με την αναφερθείσα Εκτελεστική Δύναμη των 6.000 ανθρώπων και δεκάδες χιλιάδες υποστηρικτές.
Έως το 2010 αυτοί οι αριθμοί ήταν σίγουρα πολύ μεγαλύτεροι, καθώς η Χαμάς ήταν η de facto κυβέρνηση στη Γάζα. Το 2013, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ότι αρκετοί χιλιάδες συνεργάτες της Χαμάς ήταν στην ένοπλη πτέρυγα του, τις ταξιαρχίες Izz al-Din al-Qassam, μαζί με την παραστρατιωτική ομάδα που αριθμούσε 9000 μέλη, γνωστή ως “Εκτελεστική Δύναμη”. Ο Ahmed Eleiba, γράφοντας για τνν al-Ahram στις 20 Ιουλίου 2014, δήλωσε ότι “Οι Ταξιαρχίες Ιzz Al-Din Qassam, για παράδειγμα, μπορούν να θεωρηθούν ως” μόνιμος στρατός “που αποτελείται από περίπου 7.000 στρατιώτες.
Με άλλα λόγια, η οργάνωση είναι διαρθρωμένη ιεραρχικά και στρατιωτικά όπως ένας μόνιμος στρατός, στο βαθμό που οι στρατιώτες της λαμβάνουν μηνιαίο μισθό ισοδύναμο με περίπου 700 δολάρια. Ωστόσο, ο αριθμός των ατόμων που φέρουν όπλα και είναι σε θέση να συμμετάσχουν στον αγώνα μόνο στις ταξιαρχίες Qassam, μπορεί να φθάσει τα 25.000.
Παρόμοιοι αριθμοί θα διανεμηθούν μεταξύ των ταξιαρχιών Quds, της στρατιωτικής πτέρυγας του Κινήματος Ισλαμικής Τζιχάντ, των ταξιαρχίες Abu Ali Mustafa του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP), των Εθνικών Ταξιαρχών Αντίστασης, της στρατιωτικής πτέρυγας του Δημοκρατικού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (DFLP), τις ταξιαρχίες των Μουτζαχεντίν, οι οποίες αποσχίστηκαν από τη Φατάχ και άλλες μικρότερες παραστρατιωτικές ομάδες ».
Τα ελεγχόμενα ΜΜΕ
Το Al-Fateh («ο κατακτητής») είναι το παιδικό περιοδικό της Χαμάς, το οποίο κυκλοφορεί δύο φορές την εβδομάδα στο Λονδίνο, και επίσης δημοσιεύεται σε μια ηλεκτρονική ιστοσελίδα. Ξεκίνησε τη κυκλοφορία του τον Σεπτέμβριο του 2002 και περιλαμβάνει ιστορίες, ποιήματα, αινίγματα και γρίφους και δηλώνει ότι είναι για τους “νέους οικοδόμους του μέλλοντος”.
Το περιοδικό περιλαμβάνει τη δοξασία των τρομοκρατικών επιχειρήσεων καθώς και των σχεδιαστών και εκτελεστών αυτών των επιχειρήσεων, χαρακτηρίζει τους Εβραίους ως “δολοφόνους των προφητών” και περιλαμβάνει περιγραφές γονέων που παροτρύνουν τους γιους τους να σκοτώσουν τους δολοφόνους Εβραίους. Επίσης, το περιοδικό περιλαμβάνει απεικονίσεις παιδιών-πολεμιστών που ενσωματώνουν το ήθος του γκεχάντ και του μαρτυρίου παρουσιάζοντάς τους ως πρότυπα.Το Al-Aqsa είναι ένα τηλεοπτικό κανάλι που ιδρύθηκε από την Χαμάς.
Ο σταθμός άρχισε να εκπέμπει στη Λωρίδα της Γάζας στις 9 Ιανουαρίου 2006. Ο προγραμματισμός περιλαμβάνει ιδεολογικά προγράμματα, ειδήσεις και ψυχαγωγία. Ο σταθμός προωθεί την τρομοκρατική δράση και τονίζει το μίσος κατά των Εβραίων. Η οργάνωση πολλάκις δήλωσε ότι ο σταθμός είναι “ένας ανεξάρτητος θεσμός μέσων ενημέρωσης που δεν εκφράζει τις απόψεις της παλαιστινιακής κυβέρνησης ή το κίνημα της Χαμάς” καθώς και ότι η Χαμάς δεν έχει αντισημιτικές απόψεις.
Ποιοί υποστηρίζουν την οργάνωση
Η οργάνωση διατηρούσε ισχυρή συμμαχία τόσο με τη Συρία όσο και με το Ιράν. Το Ιράν έδωσε στη Χαμάς 14 εκατομμύρια δολάρια το 2011 καθώς και πρόσβαση σε πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. Το πολιτικό γραφείο της Χαμάς βρισκόταν στη Δαμασκό, πριν την έναρξη των εμφυλίων συγκρούσεων στη Συρία.
Οι σχέσεις μεταξύ Χαμάς, Συρίας και Ιράν άρχισαν να ψυχραίνουν όταν η Χαμάς αρνήθηκε να στηρίξει την νόμιμη κυβέρνηση του Μπασάρ αλ-Άσαντ στην Συρία και υποστήριξε τους αντάρτες που πολεμούσαν έναντι του Προέδρου της Συρίας. Ως αποτέλεσμα το Ιράν μείωσε τη χρηματοδότηση στη Χαμάς ενώ ο σύμμαχος της Χαμάς στην τρομοκρατία, η Χεζμπολά, διέταξε τα μέλη της Χαμάς να αποχωρήσουν από τον Λίβανο. Από τότε το Ιράν και η Συρία προσπάθησαν να κρατήσουν αποστάσεις από την Χαμάς, η οποία ήρθε σε επαφή με την Ιορδανία και το Σουδάν για να βρει νέο μέρος για το πολιτικό της γραφείο. Ωστόσο και οι δύο χώρες αρνήθηκαν. Το 2012, η έδρα της Χαμάς μεταφέρθηκε στην Ντόχα του Κάταρ.
Το 2012 και το 2013, υπό την ηγεσία του μέλους των Αδελφών Μουσουλμάνων Προέδρου της Αιγύπτου Μοχάμεντ Μόρσι, η Χαμάς είχε την υποστήριξη της Αιγύπτου. Ωστόσο όταν απομακρύνθηκε ο Μόρσι, ο στρατάρχης Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι έθεσε εκτός νόμου τους Αδελφούς Μουσουλμάνους και κατέστρεψε τις σήραγγες της Χαμάς στην Αίγυπτο. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Υεμένη είναι επίσης εχθρικά προς την Χαμάς, καθώς όπως και η Αίγυπτος χαρακτήρισαν τους Αδελφούς Μουσουλμάνους ως τρομοκρατική οργάνωση και θεώρησαν την Χαμάς ως ισοδύναμη τους. Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες της Μέσης Ανατολής, η Χαμάς τώρα έχει δύο σταθερές συμμαχίες, το Κάταρ και την Τουρκία.
Οι δύο αυτές χώρες παρέχουν στην οργάνωση οικονομική βοήθεια που ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Το Κάταρ φιλοξενεί το πολιτικό γραφείο της οργάνωσης καθώς και τον ηγέτη της Χαμάς, Khaleed Meshaal. Ο Meshaal επισκέπτεται συχνά την Τουρκία για να συναντηθεί με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει δηλώσει ότι δεν βλέπει την Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση αλλά ως πολιτικό κόμμα.
Η σχέση Χαμάς και Κάταρ ενισχύθηκε κυρίως το 2008 και το 2009 όταν ο Khaleed Meshaal προσκλήθηκε να συμμετάσχει στη διάσκεψη κορυφής στη Ντόχα, όπου βρέθηκε δίπλα στον εμίρη Hamad bin Khalifa al-Thani ο οποίος δώρισε 250 εκατομμύρια δολάρια για την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσαν οι ισραηλινοί στην Γάζα. Το Κάταρ χαρακτήρισε τον αποκλεισμό της Γάζας, ένα ανήθικο και άδικο γεγονός που προκάλεσε την κυβέρνηση της Χαμάς.
Έκτοτε, το Κάταρ άρχισε την πολιτική, υλική, ανθρωπιστική και φιλανθρωπική υποστήριξη στην Χαμάς. Το 2012 ο Hamad bin Khalifa al-Thani έγινε ο πρώτος αρχηγός κράτους που επισκέφθηκε την Γάζα υπό τη διακυβέρνηση της Χαμάς και υποσχέθηκε να συγκεντρώσει 400 εκατομμύρια δολάρια για την ανασυγκρότηση της Παλαιστίνης. Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι τα χρήματα που δίνει το Κατάρ για να ανοικοδομήσουν την Παλαιστίνη είναι μια δικαιολογία για να ρίξουν ακόμα περισσότερα χρήματα στη Χαμάς.
Το Κάταρ και ο Ερντογάν συμμερίζονται την άποψη ότι τα ισλαμιστικά κινήματα στη Μέση Ανατολή θα αυξηθούν και επομένως είναι σημαντικό για το Κάταρ και την Τουρκία να διατηρούν καλές σχέσεις. Κατά τη διάρκεια των εξεγέρσεων της Αραβικής Άνοιξης, για παράδειγμα, το Κάταρ στήριξε τους Αδελφούς Μουσουλμάνους.
Πολλοί χαρακτηρίζουν το Κάταρ ως τρομοκρατικό παράδεισο, από τη στιγμή που φιλοξενεί τον Meshaal καθώς και τον Husam Badran, πρώην ηγετικό μέλος της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς στην Δυτική Όχθη. Ο Husam Badran, εκπρόσωπος των μέσων μαζικής ενημέρωσης της Χαμάς, ήταν ο υποκινητής πολλών θανατηφόρων βομβιστικών επιθέσεων της δεύτερης ιντιφάντα.
Η Τουρκία έχει επίσης επικριθεί καθώς φιλοξενεί τον Saleh al-Arouri του ανώτερου αξιωματικού της Χαμάς, γνωστού για την ικανότητά του να διεξάγει επιθέσεις από το εξωτερικό. Ο Al-Arouri φέρεται να έχει ενορχηστρώσει την απαγωγή και τη δολοφονία τριών ισραηλινών εφήβων τον Ιούνιο του 2014 που ξεκίνησε τον πόλεμο 50 ημερών μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης και τώρα ζει στην Τουρκία.
