Σαν σήμερα το 1923 συνέβη κάτι το μοναδικό: οι Έλληνες κοιμήθηκαν 16 Φεβρουαρίου και ξύπνησαν 1 Μαρτίου! Ήταν όταν η Ελλάδα υιοθέτησε το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Το ατελές ρωμαϊκό ημερολόγιο που χρησιμοποιείτο την εποχή του Ιουλίου Καίσαρα, οδήγησε τον Ρωμαίο αυτοκράτορα στα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ να αναθέσει στον αλεξανδρινό αστρονόμο Σωσιγένη την αναμόρφωση του ημερολογίου. Το νέο ημερολόγιο έγινε πιο ακριβές με την προσθήκη στο έτος 90 ημερών. Έτσι η πρώτη Μαρτίου του 44 π.Χ. έγινε… πρώτη Ιανουαρίου για να γίνει εφικτή η ενσωμάτωση των επιπλέον 90 ημερών.
Το νέο ημερολόγιο ανταποκρινόταν πολύ περισσότερο από το παλιό στη διαδοχή των εποχών και η διάρκεια του έτους προσδιορίστηκε στις 365,25 ημέρες. Η μικρή διαφορά καλύπτονταν από μία επιπλέον ημέρα που προστίθετο κάθε τέσσερα χρόνια, μετά την «έκτη προ των καλένδων του Μαρτίου», που ονομαζόταν «bis sextus». Έτσι, η ημέρα αυτή, επειδή τη μετρούσαν δυο φορές, ονομάζεται ακόμα και σήμερα «δις έκτη» και το έτος που την περιέχει δίσεκτο.
Το ημερολόγιο του Ιούλιου Καίσαρα παρά το γεγονός ότι ήταν πολύ πιο ακριβές, δεν ήταν σε καμία περίπτωση τέλειο. Είχε ένα σφάλμα 11 λεπτών και 14 δευτερολέπτων ανά έτος, που μακροπρόθεσμα δεν μπορούσε να μην φανεί.
Έτσι τον 16ο αιώνα το ημερολόγιο είχε χάσει έντεκα ολόκληρες μέρες και υπήρχε πλέον ο κίνδυνος να φθάσουμε κάποια στιγμή τα Χριστούγεννα να είναι… φθινόπωρο και το Πάσχα… χειμώνα.
Γρηγοριανό ημερολόγιο
Ο Πάπας Γρηγόριος ο 13ος αποφάσισε να αλλάξει το σύστημα. Με απόφαση του στις 4 Οκτωβρίου του 1582 προστέθηκαν 10 ημέρες, ενώ για να αποφευχθούν ανάλογες ασυμφωνίες και στο μέλλον, αποφασίστηκε κάθε τέσσερις αιώνες να θεωρούνται δίσεκτα, αντί για 100 χρόνια μόνο τα 97.
Όπως κάθε αλλαγή συναντά αντιδράσεις. Τα καθολικά κράτη το υιοθέτησαν μέσα στα επόμενα χρόνια. Αγγλία και ΗΠΑ μόλις τον 18ο αιώνα, ενώ η Ελλάδα ακολουθώντας όλα τα ορθόδοξα κράτη συνέχισε με το Ιουλιανό έως τον 20ο αιώνα.
Η μετάβαση που «εξαφάνισε» 13 μέρες
Η Ελληνική Πολιτεία αποφάσισε τελικά να εφαρμόσει το Γρηγοριανό ημερολόγιο στις 16 Φεβρουαρίου του 1923. Με το πέρασμα του χρόνου είχαν χαθεί πλέον 13 ολόκληρες ημέρες, με αποτέλεσμα για να γίνει ο εναρμονισμός στο νέο ημερολόγιο, μετά την 16 Φεβρουαρίου να ξημερώσει 1η Μαρτίου. Η Ελλάδα ήταν η τελευταία χρονολογικά ευρωπαϊκή χώρα από τις μη καθολικές που το υιοθέτησε, περνώντας στη νέα εποχή με καθυστέρηση κάποιον αιώνων.
Το Γρηγοριανό ημερολόγιο είναι σαφώς πιο ακριβές από το Ιουλιανό, καθώς βελτιώνει την προσέγγιση του παλιού ημερολογίου για τη διάρκεια του έτους. Έτσι, το μέσο έτος διαρκεί 365,2425 μέσες ηλιακές ημέρες, που προκαλεί σφάλμα περίπου μίας ημέρα κάθε 3.300 έτη, σε αντίθεση με το Ιουλιανό που έμενε πίσω μία ημέρα κάθε 128 έτη.
