Πολλά μπορεί να ειπωθούν για τον έκπτωτο μονάρχη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή την Τρίτη (10/01) σε ηλικία 82 ετών. Ωστόσο εκείνο που με βεβαιότητα μπορεί να σημειώσει κανείς, είναι πως με την πολιτική και τις μηχανορραφίες του από τον θρόνο, ο τέως Βασιλιάς Κωνσταντίνος συνέβαλε καθοριστικά στην οριστική αποδέσμευση της Ελλάδας από την αναχρονιστική μοναρχία.
Χαρακτηριστική είναι η απόπειρά του να επιβάλει Χούντα πάνω στη Χούντα, με το περιβόητο Βασιλικό Κίνημα οκτώ μήνες μετά τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών. Βεβαίως, ο εκλιπών από την Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2023, τέως Βασιλιάς Κωνσταντίνος είχε ορκίσει τους πραξικοπηματίες την 21η Απριλίου του ίδιου χρόνου, νομιμοποιώντας έτσι την εξουσία τους.
Πριν φτάσουμε στην κατάλυση του πολιτεύματος στις 22 Δεκεμβρίου 1966, ο τέως Βασιλιάς Κωνσταντίνος διόρισε την υπηρεσιακή κυβέρνηση του Ιωάννη Παρασκευόπουλου η οποία έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή και στις 3 Απριλίου 1967, διόρισε πρωθυπουργό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο με σκοπό τη διεξαγωγή εκλογών.
Λίγες ημέρες αργότερα, παρότι αρχικά αντίθετος με την ομάδα των πραξικοπηματιών που κατέλαβαν την εξουσία την 21η Απριλίου, υπέδειξε για τη θέση του πρωθυπουργού τον Κωνσταντίνο Κόλλια και προσυπέγραψε το διορισμό της υπό αυτόν κυβέρνησης.
Οι υποστηρικτές τότε του Βασιλιά υποστήριζαν πως το έκανε προκειμένου να κερδίσει χρόνο και να οργανώσει την επαναφορά της Δημοκρατίας στη χώρα. Οι περισσότεροι ωστόσο, είδαν το κίνημα ως το μοιραίο λάθος του 27χρονου βασιλιά, που οδήγησε επτά χρόνια αργότερα στην κατάργηση της Μοναρχίας.
Βεβαίως, η απόπειρα του κατά της Δημοκρατίας και μετά την πτώση της Χούντας, με στόχο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, το 1975, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες πιθανότατα δεν αποδεικνύει φιλοδημοκρατικά αισθήματα του εκλιπόντος.
Η σχέση Κωνσταντίνου και πραξικοπηματιών δεν ήταν αρμονική. Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος και οι συνεργάτες του στο Πραξικόπημα δεν ήθελαν να μοιραστούν την εξουσία με τον νεαρό βασιλιά, που σύμφωνα με την παράδοση της ελληνικής μοναρχίας «δεν βασίλευε απλώς, αλλά κυβερνούσε». Σ’ ένα ταξίδι του στις Ηνωμένες Πολιτείες το φθινόπωρο του ’67, ο Πρόεδρος Τζόνσον φέρεται να του είπε ότι καλό θα ήταν η κυβέρνηση να αντικατασταθεί από μία άλλη. Ο μετέπειτα τέως Βασιλιάς Κωνσταντίνος το εξέλαβε ως ενθάρρυνση για την ανατροπή της Χούντας.
Ο τέως Βασιλιάς Κωνσταντίνος αποφάσισε να ξεκινήσει το Κίνημα από τη Βόρεια Ελλάδα, όπου υπήρχαν στρατιωτικοί πιστοί σ’ αυτόν. Το σχέδιο προέβλεπε ότι οι δυνάμεις του θα κινούνταν από την Καβάλα προς τη Θεσσαλονίκη, με αντικειμενικό σκοπό την κατάληψη και την εγκατάσταση μιας δεύτερης κυβέρνησης στη συμπρωτεύουσα. Ο Κωνσταντίνος πίστευε ότι ο διεθνής παράγων και η εσωτερική πίεση θα ανάγκαζαν τη Χούντα σε παραίτηση, με αποτέλεσμα τη θριαμβευτική επιστροφή του στην Αθήνα.
Όταν ο τέως Βασιλιάς Κωνσταντίνος επιχειρούσε την ανατροπή της Χούντας
Το πρωί της 13ης Δεκεμβρίου επιβιβάστηκε στο βασιλικό αεροπλάνο στο Τατόι, με προορισμό το αεροδρόμιο του Αμυγδαλεώνα, συνοδευόμενος από την βασίλισσα Άννα-Μαρία, τα δύο παιδιά του Αλεξία και Παύλο, τη βασιλομήτορα Φρειδερίκη, την αδελφή του Ειρήνη και τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Κόλλια, που ήταν δικός του άνθρωπος.
Αρχικά, τα πράγματα φαίνονταν να βαίνουν καλώς, αφού στη Βόρεια Ελλάδα έτυχε πράγματι θερμής υποδοχής, ήδη από το αεροδρόμιο, από τον τοπικό διοικητή της μεραρχίας, που ήταν μυημένος στο κίνημα. Το Ναυτικό και η Αεροπορία, που δεν είχαν συμμετοχή στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, τάχθηκαν επίσης στο πλευρό του.
Όμως, ο τέως Βασιλιάς Κωνσταντίνος στηρίχθηκε μόνο στους στρατιωτικούς και δεν προσπάθησε να προσεταιρισθεί τους πολιτικούς και το λαό. Ήταν εύκολο να υπονομευθεί εκ των έσω και μάλιστα από μεσαίους αξιωματικούς πιστούς στη Χούντα, οποίοι συνέλαβαν τους επικεφαλής τους και ανέλαβαν αυτοί τη διοίκηση των μονάδων.
Οι ίδιοι, κινήθηκαν στη συνέχεια προς την Καβάλα, με σκοπό τη σύλληψή του. Η έλλειψη οργάνωσης και η διακοπή των επικοινωνιών εμπόδισαν το Ναυτικό και την Αεροπορία να συντονιστούν και έτσι ο τέως Βασιλιάς Κωνσταντίνος βρέθηκε εκτεθειμένος.
Η Χούντα των Αθηνών ανέλαβε γρήγορα τον έλεγχο της κατάστασης άρχισε να λοιδορεί τον Κωνσταντίνο, ανακοινώνοντας από ραδιοφώνου ότι ο Μεγαλειότατος κρύβεται «από χωρίου εις χωρίον», μία ρήση που παρέμεινε έκτοτε στο ελληνικό λεξιλόγιο.
Ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος έφυγε για πάντα από την Ελλάδα
Ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος, αφού αντελήφθη ότι το σχέδιό του δεν είχε δυνατότητα επιτυχίας, επιβιβάστηκε στο βασιλικό αεροπλάνο με την οικογένειά του και κατευθύνθηκε στη Ρώμη, όπου έφθασε το πρωί της 14ης Δεκεμβρίου 1967 και ζήτησε πολιτικό άσυλο.
Την 1η Ιουνίου 1973, το δικτατορικό καθεστώς ανακοίνωσε την κατάλυση της βασιλείας και στις 29 Ιουλίου έκανε “δημοψήφισμα” για να κατοχυρώσει την απόφασή του αυτή.
Παρέμεινε εξόριστος για το υπόλοιπο της χουντικής διακυβέρνησης και δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα ως Βασιλιάς, καθώς η Μοναρχία καταργήθηκε με το δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974.
Το διάγγελμα του, το οποίο ήταν και το μοναδικό προς τον Ελληνικό λαό πριν τη διεξαγωγή του κρίσιμου δημοψηφίσματος του 1974 μέσω της τηλεόρασης του ΕΙΡΤ μεταδόθηκε στις 26 Νοεμβρίου 1974 πριν ο λαός αποφασίσει να επιλέξει την προεδρική Δημοκρατία:
