Σαν σήμερα το 1999, ισχυρός σεισμός, μεγέθους 5,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, πλήττει την Αθήνα αφήνοντας πίσω 143 νεκρούς, περισσότερους από 700 τραυματίες, 50.000 αστέγους και ζημιές σε 70.000 κτίρια.
Ο σεισμός εκείνο το ζεστό μεσημέρι της 7ης Σεπτεμβρίου είχε διάρκεια 15 δευτερόλεπτα που φάνηκαν αιώνας σε όσους τον βίωσαν. Κάποιοι έμειναν εγκλωβισμένοι για ώρες κάτω από τα συντρίμμια, άλλοι είδαν τους δικούς τους να χάνονται και άλλοι τις περιουσίες τους να καταστρέφονται.
Περίπου 50.000 κτήρια γκρεμίστηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές, με αποτέλεσμα να πρέπει να κατεδαφιστούν ή υποστούν σημαντικές επιδιορθώσεις και χιλιάδες άνθρωποι έμειναν άστεγοι για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Είναι ο φονικότερος σεισμός των τελευταίων 50 ετών και η φυσική καταστροφή με το μεγαλύτερο κόστος σε υλικές ζημιές που έχει συμβεί ποτέ στην Ελλάδα. Το κόστος της ζημιάς υπολογίζεται σε περίπου 2,5 δισ. ευρώ.
Σεισμός: Τα 15 δευτερόλεπτα του τρόμου
Ο σεισμός έλαβε χώρα στις 3 παρά τέσσερα λεπτά το μεσημέρι της Τρίτης, 7 Σεπτεμβρίου, και είχε για επίκεντρο ένα σημείο στους πρόποδες της Πάρνηθας, κοντά στο Μενίδι και τα Άνω Λιόσια, σε μια περιοχή μόλις 17 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης. Η ισχύς του ήταν 5,9 βαθμοί της κλίμακας Ρίχτερ, και το βάθος όχι παραπάνω από 10 χιλιόμετρα, πράγμα που έκανε το χτύπημα στην πόλη ιδιαίτερα δυνατό.
Οι περιοχές που βρίσκονταν πιο κοντά στο επίκεντρο ήταν αυτές που επλήγησαν περισσότερο.
Οι περισσότεροι από τους θανάτους οφείλονται σε καταρρεύσεις κτιρίων, τρία από αυτά εργοστάσια. Από τους υπόλοιπους, έξι έχασαν τη ζωή τους λόγω εμφράγματος του μυοκαρδίου, δύο από τραύματα όταν πήδηξαν από το κτίριο στο οποίο βρίσκονταν και ένας όταν χτυπήθηκε από ένα αντικείμενο.
Υπολογίστηκε ότι τουλάχιστον άλλοι 85 σώθηκαν μέσα από τα συντρίμμια, 2.000 τραυματίστηκαν και 50.000 έμειναν άστεγοι. Οι καταυλισμοί που δημιουργήθηκαν για την προσωρινή στέγαση των αστέγων εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνται 10 χρόνια μετά.
Το εργοστάσιο της Ρικομέξ
Οι πιο τραγικές στιγμές εκτυλίχθηκαν στα σημεία όπου ήταν συγκεντρωμένοι περισσότεροι άνθρωποι. Από τον σεισμό κατέρρευσαν τρία εργοστάσια, μεταξύ των οποίων εκείνο της Ρικομέξ. Στο μοιραίο κτίριο έχασαν την ζωή τους 39 άνθρωποι. 8 σκοτώθηκαν στα γραφεία της Φαράν, 3 στο εργοστάσιο Φιλοπλάστ και 6 στο εργοστάσιο της ΒΙΟΚΥΤ.
7 έχασαν την ζωή τους στην οικοδομή της οδού Πίνδου στη Νέα Φιλαδέλφεια και 16 στην πολυκατοικία της οδού Ψυχάρη, στη Μεταμόρφωση. Ήταν τα 6 σημεία για τα οποία συζητούσε όλη η Ελλάδα τότε, 6 τάφοι που απασχολούσαν για μέρες τα σωστικά συνεργεία που έκαναν μάταιες προσπάθειες να βρουν ζωντανούς κάτω από τα συντρίμμια.
Η περίπτωση Ρικομέξ που μετατράπηκε σε μια μακροχρόνια δικαστική υπόθεση με τους συγγενείς των θυμάτων να ζητούν αποζημιώσεις από τον κατασκευαστή του κτηρίου έχει μείνει σε όλους μας ως η πιο μεγάλη ουλή από εκείνο το σεισμό.
Οι βαριές πληγές που άφησε ο σεισμός στην Aθήνα το 1999
- 80.000 οικογένειες έμειναν προσωρινά άστεγες, 6.000 οικογένειες διέμεναν σε κτίρια που κατέρρευσαν ή έπρεπε να κατεδαφιστούν.
- Το τμήμα του πληθυσμού που επηρεάστηκε περισσότερο ζούσε στην περιοχή όπου παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη ένταση και ανέρχεται σε 150.000 κατοίκους.
- Στους τέσσερις δήμους (Άνω Λιόσια, Φυλή, Αχαρνές και Θρακομακεδόνες), οι οποίοι επλήγησαν περισσότερο το 10% και 40% των κατοικιών χαρακτηρίστηκαν ως κόκκινα και κίτρινα κτίρια αντίστοιχα.
- Σε άλλους δήμους του Λεκανοπεδίου, τα ποσοστά των κόκκινων και των κίτρινων αντίστοιχα ήταν σημαντικά μικρότερα, 0.3% και 5.2% αντίστοιχα.
- Τα κτίρια της Αττικής κατά την περίοδο του σεισμού ανέρχονταν σε 650.000 και στην Αθήνα ζούσε το 35% του πληθυσμού της Ελλάδας. Ο σεισμός έπληξε το 7% των κτιρίων αυτών.
- Τα κτίρια που υπέστησαν βλάβες κατά το σεισμό του 1999 ήταν τετραπλάσια του 1981.
