Οι σχέσεις ανάμεσα στην Κίνα και την Ταϊβάν είναι τεταμένες από τον ντε φάκτο χωρισμό τους το 1949 και προκαλούν ένταση στις σχέσεις ανάμεσα στο Πεκίνο και την Ουάσιγκτον.
Η αιφνίδια επίσκεψη Πελόζι στο νησί έφερε στο προσκήνιο μια γεωπολιτική «βόμβα», η οποία είναι έτοιμη να πυροδοτηθεί, είτε από την πίεση της κινεζικής πολιτικής ελίτ να επιδείξει πυγμή, είτε εξαιτίας της επιθετικής πολιτικής των ΗΠΑ, είτε από έναν συνδυασμό των δύο σε ένα ιδιαίτερα ασταθές διεθνές περιβάλλον.
Η Ταϊβάν είναι ένα νησί, περίπου 100 μίλια από τις ακτές της νοτιοανατολικής Κίνας. Βρίσκεται στη λεγόμενη «πρώτη νησιωτική αλυσίδα», η οποία περιλαμβάνει έναν κατάλογο φιλικών προς τις ΗΠΑ εδαφών που είναι ζωτικής σημασίας για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Ο χωρισμός Κίνας – Ταϊβάν
Ιστορικές πηγές που επικαλείται το BBC, αναφέρουν ότι το νησί τέθηκε για πρώτη φορά υπό πλήρη κινεζικό έλεγχο τον 17ο αιώνα, όταν η δυναστεία Τσινγκ άρχισε να το διοικεί. Στη συνέχεια, το 1895, παρέδωσαν το νησί στην Ιαπωνία μετά την ήττα στον πρώτο σινοϊαπωνικό πόλεμο. Η Κίνα πήρε ξανά το νησί το 1945, αφού η Ιαπωνία έχασε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αλλά στην ηπειρωτική Κίνα ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των εθνικιστικών κυβερνητικών δυνάμεων υπό την ηγεσία του Τσιανγκ Κάι Σεκ και του Κομμουνιστικού Κόμματος του Μάο Τσετούνγκ. Την 1η Οκτωβρίου 1949, ο Μάο Τσετούνγκ κηρύσσει την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στο Πεκίνο.
Οι εθνικιστικές δυνάμεις της Kuomintang υπό τον Τσανγκ Κάι-σεκ (1887-1975) κατέφυγαν στην Ταϊβάν (πρώην Φορμόζα), σχηματίζουν κυβέρνηση στις 7 Δεκεμβρίου και απαγορεύουν κάθε σχέση ανάμεσα στο νησί (επισήμως Δημοκρατία της Κίνας) με την κομμουνιστική Κίνα.
Τον Δεκέμβριο εκδηλώνεται η πρώτη (μίας σειράς) απόπειρα του Κινεζικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού να καταλάβει τις νησίδες Κεμόι και Ματσού. Η Κίνα υποστηρίζει ότι η Ταϊβάν ήταν αρχικά κινεζική επαρχία. Αλλά οι Ταϊβανέζοι επικαλούνται την ίδια ιστορία για να υποστηρίξουν ότι δεν υπήρξαν ποτέ μέρος του σύγχρονου κινεζικού κράτους που σχηματίστηκε για πρώτη φορά μετά την επανάσταση του 1911 ή της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας που ιδρύθηκε υπό τον Μάο το 1949.
Η Ταϊβάν γίνεται το 1950 σύμμαχος της Ουάσινγκτον που βρίσκεται σε πόλεμο με την Κίνα στην Κορέα.
Η έδρα στον ΟΗΕ δίδεται στο Πεκίνο
Στις 5 Οκτωβρίου 1971, η έδρα της Κίνας στον ΟΗΕ, την οποία έχει καταλάβει η Ταϊβάν, δίδεται στο Πεκίνο.
Το 1979, η Ουάσιγκτον διαρρηγνύει στις διπλωματικές της σχέσεις με την Ταϊπέι για να αναγνωρίσει την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Όμως, το αμερικανικό Κονγκρέσο επιβάλλει τη χορήγηση στην Ταϊβάν στρατιωτικής βοήθειας για να εξασφαλίσει η Ταϊπέι την άμυνά της.
Έκτοτε, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υιοθετήσει απέναντι στην Ταϊπέι πολιτική «στρατηγικής ασάφειας», αποφεύγοντας να δηλώσουν αν θα επέμβουν στρατιωτικά ή όχι για την άμυνα της Ταϊβάν σε περίπτωση εισβολής.
Επί του παρόντος, μόνο 13 χώρες και η αυτόνομη περιοχή του Βατικανού αναγνωρίζουν την Ταϊβάν ως κυρίαρχη χώρα, ενώ ανάμεσα σε αυτές δεν συγκαταλέγεται η Αμερική. Η Κίνα ασκεί σημαντική διπλωματική πίεση στις άλλες χώρες να μην αναγνωρίσουν την Ταϊβάν ή να μην κάνουν οτιδήποτε που υπονοεί αναγνώριση.
Πάντως, η Ουάσιγκτον παραμένει ο ισχυρότερος σύμμαχος της Ταϊβάν και ο πρώτος προμηθευτής στρατιωτικού υλικού.
Αντιαποσχιστικός νόμος
Στις 2 Νοεμβρίου 1987, οι Ταϊβανέζοι αποκτούν άδεια να μεταβαίνουν στην ηπειρωτική Κίνα για οικογενειακές συναντήσεις, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο στις εμπορικές ανταλλαγές. Το 1991, η Ταϊπέι ανακαλεί τις ρυθμίσεις που επιβάλλουν κατάσταση πολέμου, το γνωστό και στα καθ’ ημάς, Casus Belli, με την Κίνα.
Αλλά το 1995, το Πεκίνο διακόπτει τις διαπραγματεύσεις για την εξομάλυνση των σχέσεων σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το ταξίδι του προέδρου Λι Τενγκ-Χούι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1996, η Κίνα εκτοξεύει πυραύλους κοντά στις ακτές της Ταϊβάν λίγο πριν από τις πρώτες προεδρικές εκλογές με καθολική ψηφοφορία, στις 23 Μαρτίου.
Στις 14 Μαρτίου 2005 το Πεκίνο υιοθετεί αντιαποσχιστικό νόμο που προβλέπει την χρήση «μη ειρηνικών» μέσων σε περίπτωση που η Ταϊβάν κηρύξει την ανεξαρτησία της.
Διακυβερνητικός διάλογος για πρώτη φορά στα χρονικά
Σύμφωνα με την ιστορική αποτύπωση του Αθηναϊκού Πρακτορείου (ΑΠΕ), Το 2008, Πεκίνο και Ταϊπέι επαναλαμβάνουν τον διάλογο που διακόπηκε το 1995. Το 2010, υπογράφουν συμφωνία-πλαίσιο οικονομικής συνεργασίας και ακολουθεί τετραετής διακυβερνητικός διάλογος.
Στις 7 Νοεμβρίου 2015, οι πρόεδροι της Κίνας και της Ταϊβάν συναντώνται στην Σιγκαπούρη, γεγονός πρωτοφανές από το 1949.
Το 2016, η Τσάι Ινγκ-γουέν, που προέρχεται από κόμμα που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, αναλαμβάνει την προεδρία στην Ταϊβάν. Το Πεκίνο διακόπτει κάθε επικοινωνία με την Ταϊπέι, αφού η νέα κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την αρχή «της μίας Κίνας».
Το 2017, ο Ντόναλντ Τραμπ, ως πρόεδρος των ΗΠΑ, δίνει άδεια για μεγάλη κλίμακας πώληση όπλων στην Ταϊβάν. Τον επόμενο χρόνο, οι ΗΠΑ υιοθετούν νόμο που ενισχύει τους δεσμούς τους με την Ταϊβάν.
Το 2019, ο Σι Τζινπίνγκ δηλώνει ότι δεν θα απεμπολήσει την αρχή της προσφυγής στην στρατιωτική βία για την ανάκτηση της Ταϊβάν. Στην συνέχεια, προειδοποιεί την Ουάσινγκτον «να μην παίζει με την φωτιά» μετά την νέα πώληση όπλων στην Ταϊπέι. Θα ακολουθήσουν πολλές συμφωνίες πώλησης όπλων.
Τον Ιανουάριο 2020, η Τσάι Ινγκ-γουέν επανεκλέγεται και δηλώνει ότι η Ταϊβάν αποτελεί «χώρα per se».
Στις αρχές του Οκτωβρίου, ο Σι Τζινπίνγκ ζητεί από τον στρατό «να ετοιμασθεί για πόλεμο».
Ρεκόρ εναέριων εισόδων
Στις 12 Απριλίου 2021, 25 κινεζικά πολεμικά αεροσκάφη, αριθμός ρεκόρ που έκτοτε έχει ξεπεραστεί, εισέρχονται στην αναγνωριστική ζώνη αεροπορικής άμυνας της Ταϊβάν, σε απόσταση 200 χιλιομέτρων από τις ακτές του νησιού. Το 2021, συνολικά, περί τα 970 κινεζικά αεροσκάφη εντοπίζονται να πετούν στην ζώνη αυτή.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δηλώνει στις 22 Οκτωβρίου ότι η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη να υπερασπισθεί στρατιωτικά την Ταϊβάν σε περίπτωση επίθεσης εκ μέρους της Κίνας. Ωστόσο, ο Λευκός Οίκος ανακοινώνει ότι η πολιτική της «στρατηγικής ασάφειας» απέναντι στην Ταϊβάν παραμένει αμετάβλητη.
Στις 27 Οκτωβρίου, η Κίνα απορρίπτει αμερικανική πρόταση για «σημαντική συμμετοχή» της Ταϊβάν στον ΟΗΕ.
Την επομένη, η πρόεδρος της Ταϊβάν αναγνωρίζει δημόσια, για πρώτη φορά από το 1979, αμερικανική στρατιωτική παρουσία στο έδαφος της Ταϊβάν.
Ο «κίνδυνος» εκτροχιασμού στην περιοχή
Στις 23 Μαΐου 2022, ο Τζο Μπάιντεν δηλώνει και πάλι έτοιμος να υπερασπισθεί την Ταϊβαν σε περίπτωση κινεζικής εισβολής, θεωρώντας ότι το Πεκίνο «φλερτάρει με τον κίνδυνο», πριν δώσει την διαβεβαίωση ότι οι ΗΠΑ δεν προτίθενται «καθόλου» να αλλάξουν πολιτική.
Το Πεκίνο απαντά με διείσδυση, την δεύτερη μεγαλύτερη αυτόν τον χρόνο, 30 αεροσκαφών στην αναγνωριστική ζώνη αεροπορικής άμυνας της Ταϊβάν.
Στα τέλη Ιουλίου, ο Σι Τζινπίνγκ προειδοποιεί και πάλι τον Αμερικανό ομόλογό του «να μην παίζει με την φωτιά» σχετικά με την Ταϊβάν, την ώρα που το Πεκίνο απειλεί με «συνέπειες» αν η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι πραγματοποιήσει το σχέδιό της να επισκεφθεί την Ταϊβάν.
Στις 2 Αυγούστου, η Κίνα προειδοποιεί ότι οι ΗΠΑ θα φέρουν την ευθύνη μιας τέτοιας επίσκεψης και θα πρέπει «να πληρώσουν το τίμημα». Οι σχέσεις μεταξύ της Ταϊβάν και της Κίνας φαίνεται να έχουν επιδεινωθεί απότομα μετά την επίσκεψη της κ. Pelosi, την οποία το Πεκίνο καταδίκασε ως «εξαιρετικά επικίνδυνη».
Η Κίνα ξεκίνησε την Πέμπτη, τα μεγαλύτερα στρατιωτικά γυμνάσια που έχει πραγματοποιήσει ποτέ στη θάλασσα και στον ουρανό γύρω από την Ταϊβάν. Τα γυμνάσια, που διεξάγονται με πραγματικά πυρά, προγραμματίζεται να συνεχιστούν μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής (07/08).
Escalada de tensión | Taiwán se prepara para la guerra (que quiere evitar) ➡ Castigo histórico a Taipéi: El Ejército de China lanza once misiles balísticos para bloquear la isla
https://t.co/O5KyG8kAaB— La Razón (@larazon_es) August 5, 2022
Άλλωστε, κινεζικοί πύραυλοι πέταξαν πάνω από την Ταϊβάν κατά τη διάρκεια των ευρείας κλίμακας στρατιωτικών γυμνασίων σε αντίδραση για την επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ Νάνσι Πελόσι, όπως μετέδωσαν την Παρασκευή (5/8) κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Σύμφωνα με το κινεζικό επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Νέα Κίνα, πέταξαν «πάνω από 100 στρατιωτικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων καταδιωκτικών και βομβαρδιστικών» και αναπτύχθηκαν «πάνω από 10 αντιτορπιλικά και φρεγάτες» μόνο χθες.
