Αν πέρασε ένας ηθοποιός από τον ελληνικό κινηματογράφο που να κατάφερε να πείσει το κοινό να τον μισήσει όσο κανέναν άλλο, με την υποκριτική του δεινότητα, αυτός ήταν σίγουρα ο Αρτέμης Μάτσας. Το όνομά του έγινε συνώνυμο της προδοσίας μέσα από τους ρόλους του στο ελληνικό σινεμά.
Ο Αρτέμης Μάτσας γεννήθηκε στην Αθήνα (Πλάκα) το 1930, ενώ η πορεία της ζωής του σημαδεύτηκε από τη σύλληψη του πατέρα του, Πίνχας Μάτσα, από τους Γερμανούς στα χρόνια της Κατοχής εξαιτίας της εβραϊκής του καταγωγής.
Έκτοτε ο μετέπειτα ηθοποιός δεν τον ξαναείδε ποτέ, ούτε έμαθε για την τύχη του. Μαζί με τον αδερφό του, επίσης ηθοποιό και συγγραφέα Νέστορα Μάτσα και την αδερφή του πέρασαν δύσκολα παιδικά χρόνια.
Σπούδασε υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, με δασκάλους τους Αιμίλιο Βεάκη, Δημήτρη Ροντήρη και Κώστα Μουσούρη. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον κινηματογράφο το 1949, στην αισθηματική κομεντί του Γιώργου Καρύδη «Ερωτικό Ταξίδι».
Ο προδότης στο «Νησί των γενναίων»
Το 1959 έπαιξε στην ταινία «Το νησί των γενναίων» του Ντίμη Δαδήρα το ρόλο του προδότη, ένα ρόλο που κανένας άλλος δεν τόλμησε να δεχτεί, και αφού πρόδωσε την Τζένη Καρέζη κι έκαψε με τσιγάρο τον ήρωα της αντίστασης Γκίκα Μπινιάρη, άρχισε το δικό του μαρτύριο.
Ήταν ένας από τους αρκετούς ρόλους του «κακού» για τους οποίους διακρίθηκε και στους οποίους τυποποιήθηκε. «Δεν μπορώ να κόψω ούτε λουλούδι κι όμως στον κινηματογράφο έχω σκοτώσει περίπου 120 ανθρώπους» έλεγε χαρακτηριστικά ο Αρτέμης Μάτσας, σχολιάζοντας την αντίθεση της προσωπικής του ζωής με την εικόνα που έδινε στη μεγάλη οθόνη μέσα από τους ρόλους του.
Μαζί με τον Σπύρο Καλογήρου, αλλά και την ανεπανάληπτη Τασώ Καββαδία υπήρξαν από τους πιο περιβόητους κακούς του ελληνικού κινηματογράφου:
Ο Αρτέμης Μάτσας έφαγε ξύλο για τους ρόλους του
Ο Αρτέμης Μάτσας έφαγε δύο φορές ξύλο στο δρόμο εξαιτίας των ρόλων του. Τότε, έγραφε μάλιστα για το περιστατικό η εφημερίδα «Καθημερινή»: «Ανηλεές κυνηγητό περίμενε στους δρόμους της Θεσσαλονίκης τον κακό του κινηματογράφου Αρτέμη Μάτσα».
Η ρετσινιά του «κακού» έμεινε ανεξίτηλη στο πέρασμα του χρόνου. «Δεν υπάρχει περίπτωση να περάσω από τη Φωκίωνος Νέγρη -εκεί κοντά μένω- και να μη μου φωνάξουν «προδότηηη», «ρουφιάνεεε», «τσιφούτηηη» έλεγε σε συνέντευξή του.
Διαβάζουμε σε αφιέρωμα στα politka.net πως στο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε δίπλα στο μεγάλο κωμικό Βασίλη Αργυρόπουλο, στην κωμωδία «Φαταούλας» των Στέφανου Φωτιάδη και Ιάσωνα Βροντάκη. Στο θέατρο έπαιξε τα πάντα, από μπουλβάρ μέχρι Μπρεχτ, αρχαία τραγωδία και Αριστοφάνη. Συνεργάστηκε με σημαντικούς θιάσους και γνωστούς πρωταγωνιστές.
Παράλληλα, ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, αρθρογραφώντας σε περιοδικά και εφημερίδες για καλλιτεχνικά θέματα. Εγραψε αρκετά και σημαντικά για την ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου βιβλία, όπως «Μεγάλες θεατρικές οικογένειες», «Το άλλο πρόσωπο του θεάτρου», «Θεατρικές μνήμες» κ.ά.
Ο Αρτέμης Μάτσας πέθανε στις 7 Σεπτεμβρίου 2003, στο νοσοκομείο «Παμμακάριστος» των Αθηνών, ύστερα από μακροχρόνια ασθένεια.
Ένα αφιέρωμα για τον Αρτέμη Μάτσα
Την φιγούρα του ηθοποιού θυμηθήκαμε με αφορμή τηλεοπτικό αφιέρωμα της εκπομπής «Εμείς» στο Open, στην πορεία του στον ελληνικό κινηματογράφο.
