H Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών και Βιβλιοπωλών, η Ένωση Ελληνικού Βιβλίου, ο Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών, ο Σύλλογος Εκδοτών Επιστημονικών Βιβλίων και ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου, εξέφρασαν την έντονη δυσαρέσκεια και διαφωνία τους για το νομοσχέδιο της κυβέρνησης που αφορά στη χάραξη και υλοποίηση της εθνικής πολιτικής για το βιβλίο.
Οι ίδιοι τονίζοντας ότι «η υπουργός και ο υφυπουργός υπερέβησαν κάθε όριο αλαζονείας και ασέβειας προς τον πνευματικό κόσμο της χώρας» επισημαίνουν ότι η κυβέρνηση προχωρεί στη σύσταση νέου εθνικού φορέα για το βιβλίο, 10 χρόνια μετά την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ «χωρίς να κληθούν για να καταθέσουν τις απόψεις τους οι εκδότες και οι συγγραφείς».
Με λίγα λόγια αποφασίζεται η σύσταση του οργάνου που θα έχει την ευθύνη της χάραξης και υλοποίησης εθνικής πολιτικής για το βιβλίο, ερήμην όσων πρωτίστως αφορά.
«Η σύσταση όμως ενός τέτοιου κομβικού φορέα δεν είναι έργο γραφειοκρατών, αλλά αποτέλεσμα συνεργασίας με τους ανθρώπους που δημιουργούν τα βιβλία: συγγραφείς και εκδότες» υπογραμμίζουν οι ίδιοι με κοινή ανακοίνωση, κάνοντας λόγο για άρνηση του υπουργείου Πολιτισμού να συνεργαστεί, παρά τις εκκλήσεις τους.
Καταλήγοντας, οι εκδότες καλούν την υπουργό Πολιτισμού να συνεργαστεί άμεσα με τον πνευματικό κόσμο, τονίζοντας ωστόσο ότι αν και είχε 4 χρόνια στη διάθεσή της να προχωρήσει στην ίδρυση εθνικού φορέα για το βιβλίο, το επιχειρεί, στο τέλος σχεδόν της κυβερνητικής θητείας, «χωρίς καμία πρότερη συζήτηση με συγγραφείς και εκδότες, ωσάν να αφορά τη διευθέτηση κάποιας προσωπικής της υπόθεσης και όχι το σύνολο των πνευματικών δημιουργών και των πολιτών αυτής της χώρας».
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού
Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, η χώρα αποκτά φορέα για την εφαρμογή της εθνικής πολιτικής βιβλίου. Προβλέπονται δύο όργανα διοίκησης κατά τα πρότυπα των εποπτευόμενων φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού: Διοικητικό Συμβούλιο και Διευθυντής.
Στην διοικητική δομή, η οποία διαρθρώνεται σε τμήματα, έμφαση δίνεται στις συναφείς με το βιβλίο λειτουργίες, ενώ προβλέπεται μεταξύ άλλων Τμήμα Ανάπτυξης και Επικοινωνίας, στις αρμοδιότητες του οποίου περιλαμβάνεται η εξεύρεση πηγών χρηματοδότησης, όπως χορηγίες και δωρεές, αλλά και η κατάρτιση σχεδίου επικοινωνίας και προβολής, σε μία προσπάθεια ενίσχυσης της εξωστρέφειας του ελληνικού βιβλίου και της προώθησής του στο εξωτερικό, αλλά και του ίδιου του φορέα και απαγκίστρωσής του, από την αμιγώς κρατική χρηματοδότηση.
Με το νομοσχέδιο θεσμοθετείται επίσης το βασικό εργαλείο εξωστρέφειας για τον χώρο του βιβλίου και συγκεκριμένα το μεταφραστικό πρόγραμμα GreekLit, που εκίνησε το 2021.
Αναλυτικά η ανακοίνωση των εκδοτών
«Τα σωματεία των εκδοτών πληροφορήθηκαν μέσω του Τύπου ότι στη χθεσινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη και ο υφυπουργός Νικόλας Γιατρομανωλάκης παρουσίασαν το νομοσχέδιο για το Ελληνικό Ίδρυμα Βιβλίου, ήτοι τη δημιουργία του φορέα που θα έχει την ευθύνη της χάραξης και υλοποίησης της εθνικής πολιτικής για το βιβλίο.
Έχουμε βιώσει σε καθημερινή βάση την άρνηση του υπουργείου Πολιτισμού να συνεργαστεί –δημιουργικά και όχι προσχηματικά– με τους εκδότες και τους συγγραφείς, αλλά στην περίπτωση αυτή η υπουργός και ο υφυπουργός υπερέβησαν κάθε όριο αλαζονείας και ασέβειας προς τον πνευματικό κόσμο της χώρας.
Στις 13 Ιανουαρίου 2023 απευθύναμε επιστολή στην υπουργό Πολιτισμού, ζητώντας συνάντηση για το συγκεκριμένο θέμα. Μας αγνόησε παντελώς και προχωρεί στη σύσταση νέου εθνικού φορέα για το βιβλίο –δέκα χρόνια μετά την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ– χωρίς να κληθούν για να καταθέσουν τις απόψεις τους οι εκδότες και οι συγγραφείς! Αποφασίζεται δηλαδή ερήμην τους η σύσταση του οργάνου που θα έχει την ευθύνη της χάραξης και υλοποίησης εθνικής πολιτικής για το βιβλίο! Η σύσταση όμως ενός τέτοιου κομβικού φορέα δεν είναι έργο γραφειοκρατών, αλλά αποτέλεσμα συνεργασίας με τους ανθρώπους που δημιουργούν τα βιβλία: συγγραφείς και εκδότες.
Η κυρία Μενδώνη είχε τέσσερα χρόνια στη διάθεσή της -σύμφωνα με την απάντησή της σε επίκαιρη ερώτηση για την Εθνική Πολιτική για το Βιβλίο στις 30 Σεπτεμβρίου 2019- να προχωρήσει στην ίδρυση εθνικού φορέα για το βιβλίο. Το επιχειρεί, στο τέλος σχεδόν της κυβερνητικής θητείας, χωρίς καμία πρότερη συζήτηση με συγγραφείς και εκδότες, ωσάν να αφορά τη διευθέτηση κάποιας προσωπικής της υπόθεσης και όχι το σύνολο των πνευματικών δημιουργών και των πολιτών αυτής της χώρας.
Την καλούμε, έστω και την ύστατη στιγμή, να συνεργαστεί άμεσα με τον πνευματικό κόσμο, ώστε ο φορέας για το βιβλίο να δομηθεί με τρόπο που να εγγυάται την απρόσκοπτη λειτουργία του, την οικονομική αυτοτέλειά του και την ικανότητά του να αναβαθμίσει το βιβλίο και τη φιλαναγνωσία στη χώρα μας».
