Αποκαλυπτικό το εύρημα από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων που έγινε προκειμένου να ετοιμαστεί το νέο σύστημα υπολογισμού του φόρου των επαγγελματιών.
Ατομική επιχείρηση παρασκευής τροφίμων, εμφανιζόταν να έχει τζίρο 600.000 ευρώ και κέρδη 2000 ευρώ με αποτέλεσμα ο φόρος εισοδήματος να διαμορφώνεται στα 180 ευρώ (συν το τέλος επιτηδεύματος).
Τι θα πληρώνει με το νέο σύστημα ο συγκεκριμένος επαγγελματίας; Τουλάχιστον 9500 ευρώ μόνο για τον φόρο εισοδήματος. Διότι το νέο σύστημα υπολογισμού του φόρου, δεν θέτει ως μοναδική «κόκκινη γραμμή» το να μην πέφτει το εισόδημα κάτω από τις ετήσιες αποδοχές αυτού που αμείβεται με τον ελάχιστο μισθό (ήτοι 10.920 ευρώ).
Υπάρχει προϋπηρεσία; Θα φτάσει το ελάχιστο εισόδημα στα 14900 ευρώ. Υπάρχει εργαζόμενος; Οι ετήσιες αποδοχές του θα είναι το «πλαφόν» και για τον εργοδότη. Είναι τεράστιος ο τζίρος αναλογικά με τον κλάδο δραστηριοποίησης; Θα υπάρχει προσαύξηση έως και 200%. Μετά λοιπόν τις χθεσινές ανακοινώσεις, η «σκυτάλη» περνάει στους λογιστές. Με το που θα κατατεθεί το νομοσχέδιο και θα ξεδιπλωθούν οι τουλάχιστον επτά παράγοντες που επηρεάζουν το ελάχιστο εισόδημα, θα φτάσουν τα… μαντάτα για το ύψος του φόρου και οι επαγγελματίες θα κληθούν να κάνουν τις απαραίτητες προσαρμογές. Ή θα ανεβάσουν τα πραγματικά τους κέρδη πάνω από το ελάχιστο όριο που θα βγάζει το σύστημα για να γλιτώσουν και το 50% του τέλους επιτηδεύματος, ή θα φορολογηθούν με το ελάχιστο όριο γλιτώνοντας μόνο από το 25% του τέλους επιτηδεύματος.
Τυχεροί οι νέοι επαγγελματίες που θα μείνουν εκτός για τουλάχιστον τρία χρόνια, τυχεροί και όσοι έχουν διπλή ιδιότητα: και μισθωτοί και αυτοαπασχολούμενοι καθώς το εισόδημα από τη μισθωτή υπηρεσία θα προσμετράται. Εκτός του νέου συστήματος και τα… μπλοκάκια (όσοι έχουν έως και δύο εργοδότες και εκδίδουν ΑΠΥ) καθώς και αυτοί θα παραμείνουν εκτός συστήματος.
Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό από τις τάξεις των επαγγελματιών είναι ότι δεν υπάρχει ένα ελάχιστο όριο εισοδήματος για όλους. Μιλάμε για επαναφορά των αντικειμενικών κριτηρίων που ίσχυαν και πριν από 10ετίες απλώς με διαφορετικά κριτήρια.
Γίνεται εύκολα αντιληπτό από τα παραδείγματα που ετοίμασε το υπουργείο Οικονομικών:
- 1. Νέος αυτοαπασχολούμενος με 3.000 δηλωθέν εισόδημα. Είχε 270 ευρώ φόρο και θα συνεχίσει να έχει τον ίδιο φόρο χωρίς αλλαγή.
- 2. Αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 50.000 ευρώ, θα έχει σταδιακά μείωση από την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος 650 ευρώ.
- 3. Παλιός αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 1.500 ευρώ, είχε 135 ευρώ φόρο και 650 ευρώ τέλος. Σύνολο 785 ευρώ. Με το νέο σύστημα θεωρούμε 14.196 ως εισόδημα και θα έχει αύξηση επιβάρυνσης κατά 1.038 ευρώ. Είναι ο επαγγελματίας με μόνο χαρακτηριστικό περισσότερα από 9 χρόνια προϋπηρεσίας.
- 4. Αυτοαπασχολούμενος με μηδέν δηλωθέν εισόδημα και μεγάλο τζίρο. Σήμερα πληρώνει μόνο τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ. Με τις προσαυξήσεις του εργοδοτικού κόστους και του μεγάλου τζίρου πηγαίνει σε 25.833 ευρώ φορολογητέο εισόδημα και έχει αύξηση στη φορολογία κατά 4.083 ευρώ.
- 5. Αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 7.000 ευρώ και 200.000 τζίρο, είχε 630 ευρώ φόρο και 650 ευρώ τέλος. Σύνολο 1.280 ευρώ. Με το νέο σύστημα θεωρούμε 14.196 ως εισόδημα και επειδή έχει μεγάλο τζίρο θα προσαυξηθεί κατά 70% σε 24.133 ευρώ φορολογητέο εισόδημα. Συνολικά θα έχει μια αύξηση στη φορολογική επιβάρυνση κατά 2.977 ευρώ.
Πώς βγαίνουν αυτά τα νούμερα;
1. Βάση υπολογισμού είναι οι ετήσιες απολαβές του εργαζόμενου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό. Για την πρώτη εφαρμογή του μέτρου, θα χρησιμοποιηθεί ο κατώτατος μισθός στις 31/12 άρα τα 780 ευρώ μεικτά ήτοι 10.920 ευρώ ετησίως. Αυτό και μόνο σημαίνει ότι στα εκκαθαριστικά του 2025 θα υπάρξει και νέα αύξηση του φόρου λόγω της αναπροσαρμογής που θα γίνει από τον Απρίλιο του 2024 στον κατώτατο μισθό. Κάθε φορά που θα ανεβαίνει ο τελευταίος, θα ανεβαίνει και ο ελάχιστος φόρος του αυτοαπασχολούμενου
2. Όσο πιο έμπειρος είναι ο επαγγελματίας, τόσο προσαυξάνεται το κατώτατο όριο των 10.920 ευρώ. Έτσι, για τρία χρόνια προϋπηρεσίας φτάνουμε στα 12.012 ευρώ, για έξι χρόνια στα 13.104 ευρώ και για 9 ή περισσότερα χρόνια στα 14.196 ευρώ.
3. Αν ο ανώτερος μισθός που καταβάλλει ο αυτοαπασχολούμενος στον υπάλληλό του είναι μεγαλύτερος από το ελάχιστο όριο που βγάζει ο κατώτατος μισθός, τότε χρησιμοποιούνται ως βάση και για τον εργοδότη οι ετήσιες αποδοχές του εργαζόμενου με ανώτερο όριο τα 30.000 ευρώ. Εδώ λοιπόν δημιουργείται ένα πρώτο ζήτημα καθώς κάθε φορά που ο επαγγελματίας θα δίνει αύξηση στον υπάλληλό του, θα εξετάζει αν θα πρέπει και ο ίδιος να πληρώσει περισσότερο φόρο.
4. Η μισθοδοσία επηρεάζει και με δεύτερο τρόπο το ελάχιστο εισόδημα. Το 10% του ετήσιου ετήσιο κόστος μισθοδοσίας (είναι ο μισθός, οι εργοδοτικές εισφορές και οι παροχές σε είδος του προσωπικού που ο αυτοαπασχολούμενος θα απασχολεί στην επιχείρησή του) θα προστίθεται στο κατώτατο εισόδημα του επαγγελματία. Μπαίνει ανώτατο όριο στα 15.000 ευρώ.
5. Όσο μεγαλύτερος ο τζίρος του επαγγελματία, τόσο μεγαλύτερος θα είναι και ο συντελεστής προσαύξησης.
Η κλίμακα διαμορφώνεται ως εξής:
- 35% προσαύξηση για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 100% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
- 70% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 150% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
- 100% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 200% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων, με ανώτατο όριο τις 50.000 ευρώ.
Υπάρχουν και μειώσεις ή εξαιρέσεις:
- Κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής, λαμβάνονται υπόψη τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία του αυτοαπασχολούμενου. Αυτός λοιπόν που έχει διπλή ιδιότητα, (μισθωτός και επαγγελματίας) δεν θα μπλέκει με το ελάχιστο εισόδημα αφού θα καλύπτεται από τον μισθό, αρκεί ο τελευταίος να είναι πάνω από τον κατώτατο.
- Ο χρόνος κατά τον οποίο ο ελεύθερος επαγγελματίας είχε παύση εργασιών δεν λογίζεται κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής.
- Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα θα έχουν τις ακόλουθες μειώσεις της ελάχιστης αμοιβής: 100 % για τα τρία πρώτα χρόνια, 67 % για τον 4ο χρόνο και 33 % για τον 5ο χρόνο.
- Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας ασκεί τη δραστηριότητά του και έχει την κύρια κατοικία του σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, η ελάχιστη αμοιβή θα μειώνεται κατά 50%.
- Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%, θα μειώνεται κατά 50%.
- Η ελάχιστη αμοιβή αποτελεί μαχητό τεκμήριο που μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία (π.χ. στρατιωτική θητεία, νοσηλεία σε νοσοκομείο, κράτηση σε φυλακή, κ.λπ.).
