Λίγες ελληνικές σειρές έχουν καταφέρει να χτίσουν το μύθο και την υστεροφημία που έχουν ορθώσει 31 χρόνια τώρα οι «Απαράδεκτοι». Μια κωμωδία που ήρθε σαν μονότονη απόδειξη του χιλιοειπωμένου ρητού, πως «την ιστορία τη φτιάχνουν οι ομάδες».
Το μεγάλο στοίχημα και ταυτόχρονα η ασύγκριτη επιτυχία της σειράς «Απαράδεκτοι» ήταν πως συνέθετε με έναν πολύ περίεργο τρόπο όλα τα στοιχεία που χρειάζονταν για να μπορεί να ακουμπήσει πολύ πλατιά τμήματα του τηλεοπτικού κοινού. Όχι μόνο γυναίκες, ούτε αποκλειστικά άνδρες, όχι μόνο νοικοκυρές, αλλά ούτε και αποκλειστικά μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.
Ας πούμε, ειδικά στις αρχές του ‘90, αλλά ακόμη και σήμερα, τον ρόλο του σεναριογράφου και δη σε κωμωδία πολύ σπάνια τον αναλαμβάνει γυναίκα. Η Δήμητρα Παπαδοπούλου, έχοντας μόλις κάνει τα πρώτα της βήματα στο θέατρο και τη δημόσια τηλεόραση (έγραφε για τη σατιρική εκπομπή «Το κανάλι της Βαγγελίτσας»), βρίσκεται να ψηλαφίζει το νέο κόσμο του Νεοέλληνα στα τέλη του 20ου αιώνα, με μαεστρία τέτοια, που το έργο της να γίνεται σημείο αναφοράς της λεγόμενης ποπ κουλτούρας μέχρι και σήμερα.
Οι «Απαράδεκτοι» διέθεταν την τσαχπινιά ενός σίριαλ που καταρρίπτει στερεότυπα, όσο εύκολα τα υπερασπίζεται και τα συντηρεί. Απέναντι στον γκέι χαρακτήρα, στις παρυφές του στερεοτυπικού, αλλά σίγουρα όχι καρικατούρα, που υποδυόταν ο Γιάννης Μπέζος, συναντάμε μια γυναίκα νοικοκυρά και έναν σύζυγο που την υποτιμά διαρκώς και αδιαλείπτως κρατώντας για τον εαυτό του το προνόμιο του κουβαλητή και του άνδρα που τα γνωρίζει όλα.
Στον αντίποδα του αγωνιστή του Πολυτεχνείου και του προοδευτικού Βλάσση (ρόλου και ηθοποιού ομού), οι «Απαράδεκτοι» δεν ξέφυγαν από τα πατριωτικά (βλέπε στα όρια εθνικιστικά) στερεότυπα της εποχής, κραυγάζοντας για το νωπό τότε ζήτημα του Μακεδονικού και στιγματίζοντας με τον πιο ξεδιάντροπο τρόπο οικονομικούς μετανάστες στη χώρα, που τότε πλημμύριζε από φτηνά εργατικά χέρια εξ Αλβανίας.
Από την άλλη, παρά το γεγονός πως συχνά πέφτουμε στην παγίδα να εξηγήσουμε και να ερμηνεύσουμε, ίσως στην περίπτωση της σειράς «Απαράδεκτοι», αρκεί να βιώσουμε και να παρακολουθήσουμε. Γιατί, στο κάτω – κάτω, ο Νεοέλληνας ήταν (και είναι) όλα αυτά!
Με κάποιον τρόπο, έναν άμεσο και καθημερινό, κανείς θα τον έλεγε και αφόρητα ρουτινιάρικο, η πένα της Δήμητρας Παπαδοπούλου άγγιζε χορδές της κοινωνίας, ζητήματα της πολύ φρέσκιας (τότε) ελληνικής ιστορίας – το Πολυτεχνείο δεν απείχε ούτε 20 χρόνια τότε – και του τρόπου ζωής που (θα) άλλαζε ραγδαία τη δεκαετία που ξεκινούσε.
Τα 5 μαθήματα που μας δίδαξαν οι «Απαράδεκτοι»
Κάπως έτσι σκεφτήκαμε πως ασυνείδητα ή μη, εσκεμμένα ή όχι, η σειρά «Απαράδεκτοι» κατάφερε να προσφέρει μαθήματα νεοελληνικού σαβουάρ φερ, πολλά από τα οποία εξακολουθούν να έχουν εφαρμογή μέχρι και σήμερα:
1. Μαθήματα στιλ και μόδας
Πολλά χρόνια πριν τα social media εισβάλουν στη ζωή μας, η αγωνία της Δήμητρας στη σειρά «Απαράδεκτοι» να είναι αρεστή, πρώτα στον άνδρα της και στη συνέχεια σε όλους, την οδηγούσε συχνά πυκνά σε ακρότητες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το επεισόδιο όπου μεταμφιέζεται σε Ντέμπορα και περνάει από καστ κατορθώνοντας να σαγηνεύσει τον Σπύρο αποπνέοντας άλλο αέρα. Ή ακόμη ως Μαριάντζελα (Μελάτο, όχι σφιχτό) που προσπαθεί να λάβει μέρος στα Καλλιστεία του Λυκαβηττού. Του μοντέλου που γεννήθηκε στον Παναμά που τα νερά πηγαίνουν πάνω κάτω και αυτό άφησε ένα κενό μέσα του.
Στιλ όμως και χάρη αποπνέει και ο Γιάννης, που πάντοτε γνωρίζει την τελευταία λέξη της μόδας, όσα είναι σύγχρονα και μοδάτα και τα διαβάζει στο περιοδικό «Ακούμπα με».
2. Μαθήματα ελληνικής φιλοξενίας
Μπορεί να βαυκαλιζόμαστε πως έχουν τον «Ξένιο Δία» στο αίμα μας και εν πολλοίς ίσως και να ισχύει σε ό, τι αφορά τις υπηρεσίες στα τουριστικά θέρετρα, ποιος όμως δεν έχει κάνει μια συζήτηση, κάπως υποτιμητική για έναν τουρίστα με την παρέα του;
Το πιο δημοφιλές θέμα είναι οι διατροφικές τους συνήθειες και πως ΟΛΟΙ τους τσιγκουνεύονται το σουβλάκι στην ταβέρνα και μοιράζονται από μια χωριάτικη στα τέσσερα (βεβαίως με τις πληθωριστικές τάσεις του γύρου, ίσως αυτό να μην μοιάζει πλέον με αστείο).
Οι «Απαράδεκοι» αποτύπωσαν με σπαρταριστή γλαφυρότητα αυτή την νεοελληνική εντύπωση πως έχουμε μια υπεροχή έναντι των άλλων λαών στο επεισόδιο με τον καλεσμένο εκ Γαλλίας. Ο Ζεράρ, πράγματι χοντράνθρωπος και χωρίς τρόπους, σαβούρωνε ότι έβρισκε μπροστά του, ενώ έβαλε χέρι ακόμη και στη Δήμητρα, κάτι που οδήγησε την παρέα να τον πετάξει έξω με τις κλοτσιές.
3. Μαθήματα ξένων γλωσσών
Σε μια σειρά από περιπτώσεις, η σειρά «Απαράδεκτοι» απηχεί την έμφυτη ελληνική ανησυχία να μάθει όσο περισσότερες ξένες γλώσσες γίνεται.
Πέραν της συνάντησης με τον Γάλλο Ζεράρ, όπως προαναφέραμε, η παρέα προσπαθεί να παρακολουθήσει τον Κωνσταντίνο Τζούμα να τους διαβάζει από το γερμανικό πρωτότυπο ποίηση, υποστηρίζοντας πως (και) με αυτόν τον τρόπο θα μπει κανείς στον κόσμο της κουλτούρας.
Φυσικά, εδώ, στην ιστορία έχει εγγραφεί το επεισόδιο όπου Δήμητρα και Γιάννης κάνουν μαθήματα αγγλικών με λινκουαφόν. Η σκηνή κατά την οποία η Δήμητρα Παπαδοπούλου κλίνει το ρήμα have (many) είναι από τις πιο ξεκαρδιστικές στη σειρά «Απαράδεκτοι».
Η εκπομπή Podcast, «Επιεικείς Έφηβοι» ετοίμασαν ένα ολόκληρο χορταστικό επεισόδιο με όσα θα θέλατε να μάθετε – ή μάλλον να θυμηθείτε – από την σειρά «Απαράδεκτοι», πίσω στη νοσταλγική δεκαετία του ’90.
4. Μαθήματα Ιστορίας
Η επίκληση στην ιστορική μνήμη είναι διάχυτη σχεδόν σε κάθε επεισόδιο της σειράς. Αρχικά, μας το θυμίζει σε κάθε ευκαιρία ο Σπύρος Παπαδόπουλος, ο οποίος υπήρξε – όπως υποστηρίζει – αγωνιστής του Πολυτεχνείου.
Την περίοδο που γυριζόταν η σειρά φούντωνε και το μακεδονικό, καθώς η γειτονική χώρα αποκτούσε την ανεξαρτησία της και παρακολουθούμε πως εκεί το θυμικό και η εθνική παρόρμηση «τσίμπησαν» και την Δήμητρα Παπαδοπούλου.
Εκείνο το επεισόδιο όμως που όργωσε κυριολεκτικά όλη την ελληνική ιστορία καθώς οι ήρωες της σειράς προσπαθούν να στήσουν ένα φαντασμαγορικό σόου για κάποιο κρουαζιερόπλοιο.
5. Μαθήματα σεξ απίλ
Φυσικά οι «Απαράδεκτοι» εξερεύνησαν εις βάθος θα έλεγε κανείς και την σεξουαλικότητα των Ελλήνων. Την εποχή που το σεξ απίλ γινόταν κτήμα της ελληνικής κοινωνίας με ταινίες όπως το «Βασικό Ένστικτο» και οι «9 1/2 εβδομάδες» να σκανδαλίζουν τα «χρηστά ήθη», οι ήρωες της σειράς προσπαθούσαν και εκείνοι να βρουν το νόημα στην ερωτική τους ζωή.
Η σκηνή που η Δήμητρα ξαπλώνει στο κρεβάτι ως άλλη Κιμ Μπάσιντζερ περιτριγυρισμένη από φρούτα και ζαρζαβατικά, έχει μείνει στην ελληνική τηλεοπτική ιστορία.
Άλλωστε η αχαλίνωτη σεξουαλικότητα της Δήμητρας στη σειρά είχε αποτελέσει μοναδική έμπνευση πολύ πρόσφατα για ατελείωτο τρολάρισμα στο διαδίκτυο, με αφορμή μια σειρά από εικόνες του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν.
Τον περασμένο Απρίλιο, η επίσημη φωτογράφος του Ελιζέ και του Εμανουέλ Μακρόν είχε χαρίσει στους υποστηρικτές του πολλά στιγμιότυπα από τα παρασκήνια της προεκλογικής εκστρατείας του.
Η ίδια η Δήμητρα Παπαδοπούλου τρόλαρε τότε τον χαλαρό Εμανουέλ Μακρόν με το ανοιχτό πουκάμισο και το δασύτριχο στήθος με μια από τις πιο επικές στιγμές της ελληνικής τηλεόρασης, μια σκηνή που έχει γράψει και έχει «εκτελέσει» η ίδια στους Απαράδεκτους.