Στην παλιά παραλιακή Εθνική Οδό με κατεύθυνση από την Ελευσίνα προς την Κόρινθο, στην περιοχή Λουτρόπυργος Αττικής, στο 29ο χιλιόμετρο, βρίσκεται η εγκαταλελειμμένη Βίλα Ευταξία.
Εκεί επέλεξε να χτίσει την εξοχική του κατοικία για τις καλοκαιρινές διακοπές και τα Σαββατοκύριακα ο πολιτικός Λάμπρος Ευταξίας. Το κανάλι του YouTube του Michael Miller αποτυπώνει την αίγλη μιας άλλης εποχής.
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο κομμάτι γης, έναν βράχο ο οποίος προκύπτει, θαρρείς, από τη δύναμη που ασκεί το άκρο του όρους Πατέρα, γνωστό ως Τρικέρι, στην προσπάθειά του να βγει στη θάλασσα ‒ πρόκειται για ένα όριο γνωστό από την αρχαιότητα και ως το σύνορο μεταξύ της Αττικής, του Θριάσιου Πεδίου και της Μεγαρικής Πεδιάδας.
Ποιος ήταν ο Λάμπρος Ευταξίας, στον οποίο άνηκε η Βίλα Ευταξία
Ο Λάμπρος Ευταξίας είναι ελάχιστα γνωστός, παρά τη συνεχή παρουσία και κυρίως την επιρροή που άσκησε επί δεκαετίες στην ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας.
Εντούτοις, είναι πολύ γνωστή και ζωντανή η παρακαταθήκη του μέσω του Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία, όπως το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, με μια σπουδαία συλλογή τέχνης και ένα πολύ σημαντικό ιστορικό αρχείο. Μέρος αυτής της κληρονομιάς αποτελεί και το κτήμα Ευταξία, με δύο εξοχικές κατοικίες και την έκταση που τις περιβάλλει.
Η εξοχική κατοικία του Λάμπρου Ευταξία, γνωστή σήμερα ως Βίλα Ευταξία, ήταν το πρώτο αρχιτεκτονικό έργο του Άρη Κωνσταντινίδη, το οποίο ολοκλήρωσε το 1939, μόλις δύο χρόνια μετά το τέλος των σπουδών του στο Πολυτεχνείο του Μονάχου, σε ηλικία 25 ετών.
Πενήντα χρόνια αργότερα, το 1988, ο Κωνσταντινίδης επανέρχεται σ’ εκείνο το πρώτο έργο του στο κείμενό του «ΜΕ ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ» που συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο του «Τα Προλεγόμενα» – από τα βιβλία που βρίσκονται στα σκαριά (εκδόσεις Άγρα, 1989).
Το οικόπεδο εκείνο έχει μια έντονη κλίση προς τη θάλασσα και ο Κωνσταντινίδης σημειώνει ότι, σε κάθε περίπτωση, το αρχιτεκτονικό έργο οφείλει να προσέχει την κλίση του εδάφους «και να την ακολουθήσει σαν μια γόνιμη αφορμή (και αφετηρία) για κάτι που θα στέκει σωστά και αυτονόητα μέσα στο τοπίο, απάνω στο τοπίο.
Το οποιοδήποτε αρχιτεκτονικό πρόβλημα μπορεί να βρει μια εύστοχη λύση ΜΕ ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ», στο οποίο, ο ανώνυμος λαϊκός αρχιτέκτονας ξέρει να χτίζει, «ίσως γιατί ξέρει και να ζει κιόλας μαζί του», χαρακτηριστικό παράδειγμα του οποίου είναι η Βίλα Ευταξία.
Πρόκειται για ένα λιτό, λευκό κτίσμα με αρχαϊκή δομή. Μοιάζει με αρχαίο κλασικό ναό, με κυκλαδίτικη μονόχωρη αγροικία και την ίδια στιγμή με μια ανώνυμη κατασκευή υπαίθριας ζωής σε ένα μεσογειακό τοπίο.
Η Βίλα Ευταξία
Ο χώρος του κτήματος όπου βρίσκεται η Βίλα Ευταξία, παρά την απουσία συστηματικής χρήσης στην εποχή μας, δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί έναν σημαντικό τόπο αναφοράς της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ελευσίνας.
Αποτελεί, άλλωστε, ένα από τα ελάχιστα εκείνα κομμάτια της δυτικής εισόδου των Αθηνών που μπορούν να θυμίσουν την παραθεριστική περίοδο της περιοχής πριν από την απότομη βιομηχανική ανάπτυξη και την απόλυτη αλλοίωση του κόλπου της Ελευσίνας.
Η κατοικία του Άρη Κωνσταντινίδη στέκει προστατευμένη από τη φύση και τις δυνάμεις της βαρύτητας τις οποίες η ίδια φέρει. Καθεμιά επίσκεψη σε αυτήν είναι ένα ιδιαίτερο, προσωπικό μάθημα αρχιτεκτονικής, αλλά κυρίως μια υπενθύμιση της διαχρονικής αξίας της ελληνικότητας.
