To Rancheros είναι ένας σύλλογος που η ιστορία του ξεκίνησε το 2000 όταν η ιδρύτρια του Νάνσυ Κουρέλλου, εργαζόμενη σε όμιλο τουριστικής ιππασίας στην παραλία της Αγίας Άννας στην Βόρεια Εύβοια διέκρινε την ανάγκη που υπήρχε για προστασία των αλόγων.
Το ταξίδι της Νάνσυ και μιας ομάδας ανθρώπων που επίσης είχαν στόχο να προστατεύσουν τα άλογα αυτά ξεκίνησε το 2012.
Όπως λέει Ντέπυ Κουρέλλου, η αντιπρόεδρος του Rancheros στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «το 2012 όταν κοινοποιήθηκε παρουσία ειρηνοδίκη έξωση στον ιδιοκτήτη των αλόγων καθώς δεν κατέβαλε τα απαιτούμενα στον χώρο που νοίκιαζε. Τα άλογα θεωρήθηκαν ανέστια, κι ο ιδιοκτήτης τους ποτέ δεν εμφανίστηκε να τα παραλάβει. Έτσι δημιουργήθηκε ένας κύκλος ανθρώπων για τη διάσωση τους. Η Νάνσυ μετέφερε τα άλογα στο Καπανδρίτι, σε έναν εντελώς ακατάλληλο χώρο για άλογα, αλλά τον μόνο που μου παραχωρήθηκε. Η Ελλάδα πάλευε με τα μνημόνια και κανείς δεν μπορούσε να βοηθήσει οικονομικά. Ένα χρόνο μετά αποφασίστηκε η επιστροφή τους στην παραλία της Αγίας Άννας. Εκεί τα πράγματα μπορεί να μην ήταν καλύτερα οικονομικά, αλλά τουλάχιστον τα άλογα ήταν ελεύθερα, σε έναν τεράστιο χώρο, με χαμηλό ενοίκιο, απίστευτης ομορφιάς, με αμμώδες έδαφος κατάλληλο για μη πεταλωμένα άλογα, όπως αυτά. Ο πρώτος χρόνος στην Αγία Άννα ήταν επουλωτικός. Η Νάνσυ άφησε στην ησυχία τους τα αλογάκια, κάνοντας μόνο τα απαραίτητα. Φαγητό, νερό, καθαριότητα. Τα άφησε στην ησυχία τους να ξεχάσουν. Και μέσα στο καταπράσινο κτήμα αυτό δεν ήταν δύσκολο».
Στη συνέχεια περισσότερα ζώα προστέθηκαν στην παρέα της Αγίας Άννας. Τρία ακόμα άλογα, ένα πρώην ιπποδρομιακό με ενδονυχίτηδα, μια νεαρή φοράδα που οδηγούνταν σε σφαγή, ένα αδέσποτο άλογο Πίνδου και δύο ταλαιπωρημένα γαϊδουράκια.
Το 2015 η προσπάθεια αυτή έλαβε και νομική υπόσταση υπό τη μορφή φιλοζωικού σωματείου με την ονομασία Rancheros.
Σήμερα τα άλογα ζουν σχεδόν ελεύθερα στη φάρμα. Το καλοκαίρι κάποια από τα άλογα κάνουν βόλτες τουριστικής ιππασίας, κυρίως σε παιδιά, για να υπάρχουν έσοδα για την επιβίωση τους, αλλά και για να διατηρείται η επαφή με τον άνθρωπο (και να μην αγριέψουν) ώστε πχ να μπορεί να τα εξετάζει γιατρός, να δέχονται εξονυχισμό, φάρμακα, κά.
«Τα ζώα μας ζουν σε ημιελεύθερη κατάσταση. Υπάρχουν στάβλοι, την αποκατάσταση των οποίων μετά τις καταστροφικές φωτιές του Αυγούστου ανέλαβε το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, για να προφυλάσσονται σε ακραίες καιρικές συνθήκες, αλλά στην πραγματικότητα η αγέλη είναι ενωμένη και ελεύθερη μέσα στο κτήμα 13 στρεμμάτων, ενώ καθημερινά βόσκουν έξω. Τα άλογα του κτήματος φροντίζει αποκλειστικά η Νάνσυ Κουρέλλου. Η Νάνσυ είναι γυμνάστρια, εκπαιδεύτρια ιππασίας, εθελόντρια σε ομίλους Θεραπευτικής ιππασίας, πρώην μέλος της Εθνικής Ομάδας Χόκεϊ. Ζει σε ένα τροχόσπιτο στο κτήμα, για να είναι διαρκώς δίπλα τους, έχοντας αφιερώσει την ζωή της στην ευζωία τους», λέει η Ντέπυ Κουρέλλου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Οι εφιαλτικές στιγμές της πυρκαγιάς στη Βόρεια Εύβοια
Μαζί με όλους τους ανθρώπους, τη φύση και τα πλάσματα της περιοχής, τα ιπποειδή της φάρμας πέρασαν εφιαλτικές στιγμές κατά την μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε μεγάλο μέρος της Βόρειας Εύβοιας. Τόσο τα ζώα όσο και οι άνθρωποι που ήταν εκεί για να τα προστατέψουν έζησαν εφιαλτικές ώρες προσπαθώντας να ξεφύγουν από την πύρινη λαίλαπα.
«Ούτε ξέρω από που να αρχίσω. Με το μήνυμα εκκένωσης της 5ης Αυγούστου παραγγέλθηκε όχημα μεταφοράς των ιπποειδών σε ασφαλή τοποθεσία στην Τανάγρα. Πράγματι, το όχημα έφτασε στις 20.30 αλλά παρουσίασε βλάβη και δεν μπορούσε να μετακινηθεί, ενώ όλοι οι μηχανικοί βρίσκονταν στα πεδία κατάσβεσης απασχολούμενοι στα πυροσβεστικά οχήματα. Παραγγείλαμε δεύτερο που όμως δεν μπόρεσε να περάσει τις Αφίδνες γιατί εκείνη την ώρα καιγόταν το Κρυονέρι. Ακολούθησαν βασανιστικές ώρες, γεμάτες άγχος και αγωνία. Στην ουσία ήμασταν δυο γυναίκες μόνες μας με 8 άλογα (φιλοξενούσαμε το καλοκαίρι ένα ακόμη άλογο), δύο γαϊδούρια, 6 σκυλιά, μία γάτα και τρία κοτόπουλα. Η μόνη λύση που είχαμε ήταν να φύγουμε μαζί τους με τα πόδια, μέσα στην νύχτα, με σκοπό να φτάσουμε στην Κρύα Βρύση που θα ήμασταν ασφαλείς. Ακολούθησαν ακόμα πιο δύσκολες στιγμές. Όταν τα άλογα κατάλαβαν πως απομακρυνόμαστε από το χωριό, από τον φυσικό τους δηλαδή χώρο, σταμάτησαν να μας ακολουθούν. Έφυγαν τρέχοντας και ουσιαστικά τα χάσαμε. Επιστρέψαμε 12 ώρες μετά στην κατακαμένη Αγία Άννα και βρήκαμε όλα τα ιπποειδή στο επίσης κατακαμένο ράντσο. Αφυδατωμένα, αποπροσανατολισμένα, στρεσαρισμένα. Όλα όμως ζωντανά. Οι επόμενες ημέρες ήταν εξίσου δύσκολες. Δεν υπήρχε υδροδότηση, η γη ακόμα σιγοκαιγόταν, το τροχόσπιτο είχε καεί, τα στέγαστρα, ο ιππικός εξοπλισμός, τα εργαλεία μας, oι τροφές και η περίφραξη του κτήματος. Ήταν ανθυγιεινό να παραμένουμε εκεί έτσι τα άλογα μεταφέρθηκαν στον Μαραθώνα, στο Equitrek Attika όπου φιλοξενήθηκαν για τρεις μήνες», θυμάται η Ντέπυ Κουρέλλου και προσθέτει: «Επέστρεψαν στις 4 Νοέμβρη στον κατεστραμμένο χώρο. Μπορεί ο φυσικός πλούτος να είχε πια χαθεί, η αίσθηση όμως ελευθερίας, που για εμάς είναι πρωταρχικός, δεν είχε διαρραγεί. Η παραλία είναι ακόμα εδώ, οι κάτοικοι τους χειμερινούς μήνες ελάχιστοι και η Β. Εύβοια μας χρειαζόταν. Δεν έπρεπε να αφήσουμε τον τόπο να ερημώσει. Ευτυχώς είχαμε καλούς φίλους. Το Greek Animal Welfare Fund, μια βρετανική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία με έδρα το Λονδίνο που δραστηριοποιείται πανελλαδικά ως Animal Action Hellas, στάθηκε δίπλα μας από την πρώτη στιγμή της καταστροφής και φρόντισε ώστε να αποκαταστήσει την περίφραξη, τις πόρτες, τα είδη πρώτων βοηθειών και πολλά άλλα».
Σήμερα προσπαθούν ακόμα να ξεπεράσουν τα προβλήματα που προκάλεσε η φονική πυρκαγιά, πολλά από τα οποία παραμένουν άλυτα. Το βασικότερο ίσως όλων των προβλημάτων είναι η ψυχολογία των ήδη επιβαρυμένων αλόγων.
«Οι ανατιμήσεις σε τόσα και τόσα προϊόντα δεν άφησαν ανέπαφες ούτε τις τροφές των αλόγων, που είναι δυσεύρετες και πανάκριβες. Οι υλικές ζημιές παραμένουν πολλές, πχ τα φωτοβολταϊκά, η μόνη πηγή ρεύματος στο κτήμα, δεν έχει αποκατασταθεί, όπως και μεγάλο μέρος του ιππικού εξοπλισμού, ακόμα και απλά εργαλεία. Όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί είναι η ψυχολογία των ίδιων των αλόγων. Βλέπετε μιλάμε έτσι κι αλλιώς για κακοποιημένα άλογα. Που 10 χρόνια δίπλα μας είχαν καταφέρει να επουλώσουν τις πληγές τους, κάποια σε μεγάλο βαθμό, άλλα σε μικρότερο. Η νύχτα της φωτιάς, η βίαιη μετακίνησή τους, η μεταφορά τους σε ένα πολύ περιορισμένο χώρο έχοντας μάθει σε μια ελευθερία, η επιστροφή σε μια γη που ναι μεν αναγνώριζαν από την άλλη τίποτα δεν ήταν το ίδιο δημιούργησε πολλά προβλήματα στην ψυχολογία τους. Στα άλογα και σε όλα τα ζώα γενικότερα αρέσει η σταθερότητα, αυτό που εμείς λέμε ρουτίνα, για εκείνα όμως μια καθησυχαστική καθημερινότητα. Ακόμα και ένα απλό αντικείμενο να αλλάξεις θέση ή να προσθέσεις νέο δημιουργεί αναταραχή και αυτά πέρασαν από 40 κύματα. Στο μεταξύ εμείς τρέχουμε να φτιάξουμε, να δημιουργήσουμε από την αρχή την φάρμα, χωρίς να μπορούμε να τους προσφέρουμε, στον βαθμό που επιθυμούμε, μια νέα σταθερότητα και ηρεμία. Αφού κάποια βασικά πράγματα έγιναν τώρα η βασική μας προτεραιότητα είναι αυτή. Να δημιουργήσουμε ξανά μια νέα, απαραίτητη για την ψυχοσύνθεσή τους, ρουτίνα», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ντέπυ Κουρέλλου.
Για να συγκεντρώσουν έσοδα για τις ανάγκες της φάρμας οι υπεύθυνου του Rancheros εκδίδουν ετησίως ένα ημερολόγιο «από το 2013 χάρη στη φιλία και της αγάπη της QACS – The Challenge Test laboratory και της Erganal – Food and Packaging testing Lab. Κοστίζει όπως κάθε χρόνο 10Ε μαζί με τα ταχυδρομικά έξοδα. Όλα τα έσοδα διατίθενται για τις ανάγκες των ζώων που φιλοξενούνται στον χώρο μας. Ταυτόχρονα όποιος επιθυμεί μπορεί να κάνει δωρεές στο Rancheros «υιοθετώντας» ένα ιπποειδές», καταλήγει η αντιπρόεδρος του Σωματείου.
