Ο ψυχολόγος Δρ Clifford N Lazarus, PhD, προτείνει πέντε πολύτιμες συμβουλές για τη διαχείριση του άγχους.
Είναι χρήσιμες τόσο σε άτομα που αναζητούν βοήθεια επαγγελματία ψυχικής υγείας όσο και για όσους επιθυμούν να προσπαθήσουν μόνοι.
Συναισθήματα, θυμού, απογοήτευσης και φόβου, όπως επίσης, οξυθυμία, κούραση και κατάθλιψη, κυριαρχούν και δεν επιτρέπουν να λειτουργήσει ο άνθρωπος με συγκέντρωση. Το άγχος κάνει τους ανθρώπους ιδιαίτερα απαιτητικούς, ανυπόμονους και ευερέθιστους με ιδιαίτερα χαμηλή διάθεση για συνεργασία.
Διατρέχεται μάλιστα κίνδυνος να κακοποιήσει κανείς λεκτικά ή ακόμη και σωματικά τα παιδιά του. Λειτουργώντας κάτω από στρες, υπάρχει η τάση να παρεξηγηθεί η συμπεριφορά των παιδιών του, πιστεύοντας ότι για παράδειγμα έκαναν κάτι από πρόθεση ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για μια απλή απροσεξία.
Το στρες μπορεί να έχει ψυχογενή προέλευση ή μπορεί να είναι συνέπεια σωματικής πάθησης. Επιπλέον, εξαρτάται από τις γνωστικές, συναισθηματικές διεργασίες, τον τρόπο ζωής του ατόμου και τον τρόπο αντίληψης του. Κάθε άτομο έχει ένα ορισμένο βαθμό άγχους, ο οποίος θεωρείται φυσιολογικός κάτω από ορισμένες περιστάσεις. Σε κάποιες άλλες όμως περιπτώσεις αυξημένου άγχους, προξενεί κακό και συντελεί στο να υπολειτουργεί το άτομο στις δραστηριότητες του και στο να επηρεάζεται αρνητικά η υγεία του.
Οι 5 συμβουλές για την καταπολέμηση του άγχους
1. Επανεστιάστε την προσοχή σας
Το άγχος δεν περιορίζεται στην ψυχική σφαίρα προκαλώντας αισθήματα ανησυχίας ή τρόμου αλλά καταπονεί και το σώμα. Ευερεθιστότητα, νευρικότητα, ταχυπαλμία, γαστρεντερικές ενοχλήσεις, ένταση στους μύες και πονοκέφαλος είναι κάποια από τα συμπτώματα. Η έντασή τους θα «αποκόψει» τρόπον τινά το άτομο από τον κόσμο γύρω του, το άγχος θα κυριαρχήσει στη σκέψη του, την οποία θα μονοπωλεί εφεξής η αγωνία για το «κακό» και «ανεπιθύμητο» που πρόκειται να έρθει.
Σύμφωνα με τον ειδικό, η πρώτη κίνηση που πρέπει να κάνετε σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να εμπιστευτείτε τις πέντε βασικές σας αισθήσεις. Αγγίξτε υφές και επιφάνειες, μυρίστε αρώματα, ακούστε ήχους, δείτε εικόνες γύρω σας και γευτείτε, χαρίστε στον εγκέφαλό σας πλήθος εξωτερικών ερεθισμάτων που θα τον ενεργοποιήσουν άλλα τμήματά του, αποσυμπιέζοντας τα «κέντρα άγχους» του.
2. Σκεφτείτε θετικά
Η αμφίδρομη σχέση ψυχικής και σωματικής υγείας αναδεικνύεται στην περίπτωση του στρες. Αρκεί να αναλογιστούμε, εξηγεί ο ειδικός, το τεράστιο δίκτυο του νευρικού μας συστήματος που διατρέχει το ανθρώπινο σώμα και τι αντίκτυπο μπορεί να έχει για το τελευταίο μια αρνητική σκέψη. Όταν το μυαλό μας βασανίζεται από αρνητικές σκέψεις και σχεδόν δημιουργούμε εικόνες από δύσκολες καταστάσεις, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το σώμα θα αντιδράσει αναλόγως και θα επέλθει μια δυσφορία αντίστοιχη με αυτή που βιώνουμε όταν «κολλάμε» στην κίνηση του δρόμου ή καθυστερεί η πτήση μας.
Συνεπώς, σκεφτείτε θετικά και δημιουργήστε εικόνες ασφάλειας, ευημερίας, σιγουριάς, καλής υγείας ώστε το σώμα να προσπαθήσει να συμβαδίσει με αυτά που του δείχνει το μυαλό.
3. Ενσυνειδητότητα
Ανακούφιση από το άγχος και το στρες μπορεί να αναζητηθεί στην ουσία της ενσυνειδητότητας (mindfulness), κατάσταση κατά την οποία το άτομο παρατηρεί απλώς τις καταστάσεις χωρίς να αναζητά την απάντηση ή να τις αξιολογεί. Αποδέχεται απλώς τη σκέψη ως τέτοια και όχι ως πρόβλημα.
Πρακτικά, όταν επέλθει μια κρίση άγχους, μπορείτε να προσπαθήσετε να πάρετε μια απόσταση και απλώς να παρατηρείτε τις σκέψεις και τα αισθήματά σας, υπενθυμίζοντας παράλληλα στον εαυτό σας: «Συμβαίνει κάτι που απλώς με κάνει να συνειδητοποιήσω το μυαλό και το σώμα μου αυτή τη στιγμή, τίποτα περισσότερο».
4. Χαλαρώστε
Σωτήριες έναντι των περιόδων και επεισοδίων έντονου άγχους αποδεικνύονται τεχνικές χαλάρωσης που επιδρούν στα κατάλληλα τμήματα του εγκεφάλου. Το νευρικό σύστημα αποτελείται από το συμπαθητικό και παρασυμπαθητικό τμήμα. Ενώ το πρώτο είναι υπεύθυνο για την εγρήγορση του οργανισμού και του μηχανισμού «μάχης ή φυγής» που ενεργοποιείται στις στρεσσογόνες καταστάσεις, το δεύτερο αποτελεί το «φρένο» που θα μειώσει την ένταση στην αναπνοή, τον καρδιακό ρυθμό, τη μυική δραστηριότητα κ.ο.κ.
5. Κινηθείτε
Μια βασική ιδιότητα του άγχους είναι να μας «παραλύει». Κόντρα σε αυτό, όταν ο ανεπιθύμητος επισκέπτης κάνει την εμφάνισή του, βρείτε κάτι να κάνετε, δώστε στον εαυτό σας μια αφορμή να κινηθεί, να ακολουθήσει μια κατεύθυνση, κάτι που θα του επιστρέψει το αίσθημα ελέγχου στην αγχώδη κατάσταση. O Δρ Lazarus προτείνει μάλιστα μια άσκηση εσωτετικού διαλόγου, κατά την οποία προβληματισμοί όπως «τι θα γινόταν αν…» με απαντήσεις «τότε ίσως να…» δίνουν κατεύθυνση, κίνητρο, αίσθηση ελέγχου και εμπιστοσύνη στις ικανότητές μας.
