Μόλις μία ωρίτσα από τη Θεσσαλονίκη, στις δαντελωτές ακτές της πολυδιαφημισμένης Χαλκιδικής βρίσκεται ένα μικρό χωριουδάκι που εκτός από φυσική ομορφιά, διαθέτει και μακραίωνη ιστορία. Καλώς ήρθατε στη Νέα Φώκαια.
Απέχει από τη Θεσσαλονίκη μόλις 78 χιλιόμετρα και είναι από τα νεότερα χωριά της Κασσάνδρας όπου ανήκει. Οι μαγευτικές εικόνες από ψηλά, όπως της αποτυπώνει το κανάλι του YouTube, George Sal, σε κάνουν να αδημονείς για το καλοκαίρι.
Η Νέα Φώκαια ιδρύθηκε απο πρόσφυγες της Μικράς Ασίας μετά την Μικρασιατική καταστροφή, ωστόσο η ευρύτερη περιοχή έχει να επιδείξει μια μακραίωνη Ιστορία. Αν και απαριθμεί μόλις 1500 μόνιμους κατοίκους, το καλοκαίρι οι παραθεριστές ξεπερνούν τους 10.000.
Η περιοχή κατοικείται από τα αρχαία χρόνια. Στους ιστορικούς χρόνους άκμασαν δυο πόλεις. Η Σάνη αποικία των Ερετριέων, κτισμένη στη δυτική παραλία και η Σκίθαι κτισμένη στον Τορωναίο κόλπο.
Κοντά στο σημερινό χωριό της Νέας Φωκαίας βρίσκονταν το χωριό του Αγίου Παύλου (το όνομα προφανώς το έλαβε από το Αγίασμα του Αποστόλου Παύλου που βρίσκεται στην περιοχή) που καταστράφηκε μεταξύ των ετών 1321 και 1407. Γι’ αυτό και οι γεροντότεροι από τους κατοίκους της Κασσάνδρας ακόμη και σήμερα ονομάζουν τη Νέα Φωκαία, Άγιο Παύλο.
Η βυζαντινή αύρα στη Νέα Φώκαια
Το 14ο αιώνα υπάρχουν στην περιοχή πολλά Αγιορείτικα μετόχια. Το 1407 ο Ιωάννης Παλαιολόγος παραχώρησε την περιοχή του σημερινού χωριού στη μονή Αγίου Παύλου του Αγίου Όρους. Τότε φαίνεται πως κτiστηκε και ο Βυζαντινός Πύργος, που σώζεται μέχρι σήμερα.
Στον Πύργο το 1821 είχε εγκατεστημένο το στρατηγείο του ο αρχηγός της επανάστασης στη Χαλκιδική Εμμανουήλ Παπάς.
Στο λόφο του Πύργου, όπου σήμερα υψώνεται επιβλητικά ο Πύργος υπήρχε κατά τους προϊστορικούς χρόνους ένας αξιόλογος οικισμός ο οποίος μάλλον ιδρύθηκε γύρω στα 5.000 π.Χ.
Ο προϊστορικός αυτός οικισμός με σημαντικότερες φάσεις στη νεολιθική και στην εποχή του χαλκού έζησε για 3.000 χρόνια περίπου με διαδοχικές καταστροφές και αναγεννήσεις.
Δεν είναι γνωστό πότε εγκαταλείφθηκε οριστικά, φαίνεται ότι γύρω στο 1.000 π.Χ δεν υπήρχε πλέον. Ο Πύργος είναι ο μοναδικός στην Χαλκιδική που διατηρείται μέχρι τις επάλξεις.
Το ξακουστό πανηγύρι στη Νέα Φώκαια
Το πανηγύρι του χωριού πραγματοποιείται κάθε καλοκαίρι στις 29 και 30 Ιουνίου στη γιορτή των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, κομμάτι του Φεστιβάλ Κασσάνδρας. Η λειτουργiα τελείται στο εκκλησάκι του Αγίου Παύλου, που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού.
Το Φεστιβάλ Κασσάνδρας είναι ένα από τα πιο αξιόλογα και γνωστά φεστιβάλ όλης της χώρας. Πραγματοποιείται κάθε χρόνο από το 1993 στο θέατρο της Σίβηρης.
Καλύπτει ένα ευρύ χώρο στον τομέα των Τεχνών και Πολιτισμού όπως την Μουσική, τον Χορό, θεατρικές παραστάσεις και κινηματογράφο με συμμετέχοντες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το εκκλησάκι του Αγίου Παύλου στη Νέα Φώκαια είναι λαξευμένο, στα βραχώδη πετρώματα του χωριού, Μακεδονικό τάφο, ο οποiος προκαλεί το δέος των επισκεπτών, καθώς σύμφωνα με τη παράδοση εκεί κατέφυγε ο Απόστολος Παύλος για να γλιτώσει απο τους διώκτες του. Στο εσωτερικό του σχηματίζονται δωμάτια και υπόγειος διάδρομος, ο οποίος οδηγεi στο αγίασμα.
