Κάθε χρόνο, η Eurovision αποτελεί το μεγαλύτερο μουσικό event της χρονιάς, κάνοντας την καρδιά της Ευρώπης να χτυπά στους ρυθμούς της.
Πολλά έχουν ειπωθεί για τον μουσικό διαγωνισμό που είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα πιο επιτυχημένο τηλεοπτικά προϊόντα παγκοσμίως με τηλεθέαση που ανταγωνίζεται εκείνη τελικών Μουντιάλ και πολυδιαφημισμένων εκδηλώσεων από την Αμερική, όπως το SuperBowl. Σε κάθε περίπτωση, η Eurovision, η τόσο κηλιδωμένη για την ελαφρότητα και την κιτς αισθητική της έχει γίνει αμέτρητες φορές πεδίο για να περάσουν πολιτικά μηνύματα ή να θεριέψουν οι γεωπολιτικές έριδες. Αυτές που στην ψηφοφορία βέβαια έρχονται να σε εκπλήξουν με τον τρόπο που οι απλοί πολίτες επιλέγουν να ψηφίσουν.
Ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision
Ο Ευρωπαϊκός διαγωνισμός τραγουδιού αποτελεί έναν πραγματικό θεσμό για τη γηραιά ήπειρο. Από το 1956 και κάθε χρόνο – με μια παύση λόγω κορονοϊού το 2020 – κρατά συντροφιά στους απανταχού Eurofans και συζητιέται για μήνες όσο κανένα άλλο γεγονός.
Βασισμένη στο Φεστιβάλ Μουσικής του Σαν Ρέμο, η Eurovision διοργανώνεται από την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU) και συμμετέχουν σε αυτή καλλιτέχνες που εκπροσωπούν ως επί το πλείστον ευρωπαϊκές χώρες.
Πάνω από 50 χώρες έχουν λάβει μέρος έστω και μία φορά στον μουσικό διαγωνισμό της Eurovision, που ξεκίνησαν οι Big Five (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ισπανία).
Φέτος, η Eurovision επιστρέφει στην Ιταλία και συγκεκριμένα στο Τορίνο μετά την θριαμβευτική νίκη των Maneskin.
«No politica»
Η ιδεολογία της Eurovision έχει να κάνει με την αδελφοσύνη της ευρωπαϊκών χωρών, την αλληλεγγύη και την καλή γειτνίαση, ενώ οι κανόνες της στο θέμα αυτό είναι πολύ αυστηροί.
Η θέση της είναι ξεκάθαρη: Η πολιτική δεν έχει θέση σε έναν διαγωνισμό όπου μόνος σκοπός της είναι η γιορτή της μουσικής.
Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που το «no politica» έχει πάει περίπατο λόγω επίκαιρων και σοβαρών γεγονότων, όπου οι πόλεμοι και οι ιστορικές διαμάχες μεταξύ πολλών χωρών.
Ένα τραγούδι για την Κριμαία
Η ένταση ανάμεσα στην Ρωσία και την Ουκρανία κρατά πολλά χρόνια. Το 2016, η Ουκρανία συμμετείχε στην Eurovision με την Τζαμάλα και το «1944», ένα ιστορικό τραγούδι που έφερε τη νίκη στο Κίεβο.
Το συγκινητικό τραγούδι μιλούσε για τον ξεριζωμό των Τατάρων της Κριμαίας από το καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης και ήταν η ιστορία της προγιαγιάς της τραγουδίστριας.
Η Ρωσία θεώρησε ότι κάνει σαφή αναφορά στον πόλεμο του 2014 με την εισβολή και την προσάρτηση της Κριμαίας και αντέδρασε εντόνως. Ακόμη, κατηγόρησε την Ουκρανία ότι παραβιάζει τους κανόνες του διαγωνισμού για να περάσει πολιτικά μηνύματα.
Την επόμενη χρονιά, η Ρωσία αρνήθηκε να συμμετάσχει στον διαγωνισμό που φιλοξενούνταν στην ουκρανική πρωτεύουσα, αλλά και να τον μεταδώσει.
Οι ταραγμένες σχέσεις Ουκρανίας – Ρωσίας
Ήδη από το 2007, υπήρχε κόντρα μεταξύ των δύο χωρών στη Eurovision. Το τραγούδι «Dancing Lasha Tumbai» της περσόνας Verka Serduchka θεωρήθηκε ότι ακούγεται σαν το «Russia Goodbye», κάτι που όμως καταρρίφθηκε σαν ισχυρισμός.
Να θυμίσουμε εδώ πως η Ρωσία έχει αποκλειστεί από τη Eurovision, συνέπεια της εισβολής και του πόλεμου που διεξάγει η Μόσχα στην Ουκρανία. Θα πρέπει επίσης να τονίσουμε πως τα στοιχήματα για τη φετινή διοργάνωση θέλουν τη συμμετοχή της Ουκρανίας να κερδίζει, σε μια ένδειξη αλληλεγγύης προς τους δοκιμαζόμενους Ουκρανούς. Μια εξέλιξη που μάλλον δεν είναι και η πιο ονειρεμένη για τους απανταχού Eurofans.
Η Γεωργία και ο Πούτιν
Η Γεωργία φιλοδοξούσε να πάρει μέρος στη Eurovision του 2009 στη Μόσχα με το τραγούδι «We Don’t Wanna Put In», με μια σαφή παρήχηση που παρέπεμπε στο όνομα του Ρώσου προέδρου, κάτι που πυροδότησε αντιδράσεις.
Οι στίχοι του τραγουδιού έκαναν σαφή αναφορά στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και ασκούσαν κριτική στην πολιτική του μετά τον Ρωσο-Γεωργιανό πόλεμο του 2008. Η Γεωργία αρνήθηκε να αλλάξει τους στίχους, μετά από παρακίνηση της EBU, και έτσι αποσύρθηκε από τον διαγωνισμό.
Το «μήλον της έριδος» Ναγκόρνο – Καραμπάχ
Άλλη μια διαμάχη με φόντο τη Eurovision είναι αυτή ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. Οι δύο χώρες ερίζουν για την περιοχή του Ναγκόρνο – Καραμπάχ, που θεωρείται ότι αποτελεί de jure κομμάτι του Αζερμπαϊτζάν.
Ωστόσο, η περιοχή υπήρξε υπό τον έλεγχο της de facto ανεξάρτητης Δημοκρατίας του Ναγκόρνο – Καραμπάχ που στηρίζεται από την Αρμενία. Οι σχέσεις εξουσίας στην περιοχή άλλαξαν ριζικά μετά την πρόσφατη σύρραξη που ανέδειξε νικητή το Μπακού και έσυρε το Γερεβάν σε μια ταπεινωτική συνθηκολόγηση που παρέδιδε ουσιαστικά εδάφη στο Αζερμπαϊτζάν.
Η διαμάχη των δύο χωρών μεταφέρθηκε στην Eurovision ουκ ολίγες φορές.
Το 2006, τα media των Αζέρων άσκησαν κριτική στη Eurovision καθώς παρουσίασε ως γενέτειρα του Αρμένιου Αντρέ το Ναγκόρνο – Καραμπάχ. Το 2010, η αζέρικη τηλεόραση «έκοψε» την μετάδοση όταν ανακοινώθηκε κάποιο 12αρι της Αρμενίας ενώ το 2012, η Αρμενία δεν κατέβηκε στον διαγωνισμό καθώς αυτός διοργανώθηκε στο Μπακού, μετά τη νίκης του Αζερμπαϊτζάν
Το 2015, το τραγούδι της Αρμενίας «Don’t Deny» θεωρήθηκε μια έκκληση για αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Το Αζερμπαϊτζάν, που δεν αναγνωρίζει την γενοκτονία, διαμαρτυρήθηκε και το τραγούδι μετονομάστηκε σε «Face the Shadow».
Το 2016, η Iveta Mukuchyan που εκπροσώπησε την Αρμενία, δέχτηκε επίπληξη από τους διοργανωτές καθώς «προκάλεσε» κρατώντας την σημαία του Ναγκόρνο – Καραμπάχ μετά την εμφάνισή της και όσο βρισκόταν στο περιβόητο Green Room.
Δυο φορές που το ελληνικό στοιχείο «υπαινίχτηκε» το Κυπριακό
Μπορεί σε επίπεδο Eurovision να έχουμε αγαστές σχέσεις με τη γειτονική Τουρκία – η οποία πλέον δεν συμμετέχει καθώς για τον υπερσυντηριτικό Ερντογάν η προβολή του διαγωνισμού μοιάζει too much – όμως τόσο η Ελλάδα, όσο και η Κύπρος έχουν κάνει προσπάθειες να περάσουν ένα μήνυμα για το δράμα της Μεγαλόνησου μετά την εισβολή του Αττίλα.
Το 1976, με την Ελλάδα να βρίσκεται μόλις δυο χρόνια στη Eurovision, ο Μάνος Χατζιδάκις, τότε διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, θεώρησε ότι η Ελλάδα έπρεπε να χρησιμοποιήσει τον διαγωνισμό για να διαμαρτυρηθεί σε διεθνές επίπεδο γι’ αυτή την εισβολή της Τουρκίας. Κάλεσε την Μαρίζα Κωχ και εκείνη δέχτηκε να εκπροσωπήσει τη χώρα μας με το κομμάτι «Παναγιά μου, Παναγιά μου», έναν ιδιότυπο θρήνο στην εισβολή.
Σκηνές αν δείτε, αν δείτε στη σειρά
Δε θα `ναι κάμπινγκ για τουρίστες, όι όι, μάνα μου!
Θα `ναι μονάχα, μονάχα προσφυγιά
Το 1994, η Ευρυδίκη εκπροσώπησε για δεύτερη φορά την Κύπρο στο Δουβλίνο με το τραγούδι «Είμαι Άνθρωπος Κι Εγώ» από τον Γιώργο Θεοφάνους με το οποίο κατέλαβε ξανά την ενδέκατη θέση. Το κομμάτι θεωρήθηκε έμμεση αναφορά στον Αττίλα και το Κυπριακό και δέχτηκε κριτική καθώς υποτίθεται πως η Eurovision είναι απολιτίκ. Στην αντίδραση αυτή αναφέρθηκε άλλωστε φέτος ξανά η Ευρυδίκη, στην εκπομπή της ΕΡΤ, όταν και συναντήθηκε με την εκπρόσωπο της Ελλάδας φέτος, Αμάντα Γεωργιάδη.
άνθρωπος και εσύ, που ‘χεις στα χέρια τη δική μου τη ζωή
Και πριν προλάβω να σου πω
Πως σ’ αγαπώ με σκοτώνεις, μα είμαι άνθρωπος και εγώ
