Recently updated on December 5th, 2022 at 05:29 pm
Η πρακτική της νηστείας με χρονοδιακόπτη μέσα στην ημέρα, φαίνεται πως κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος μεταξύ των τάσεων της διατροφής που κατακλύζουν κατά καιρούς τον δυτικό κόσμο. Και μάλιστα, στη διαλειμματική νηστεία ορκίζονται τόσο άνθρωποι που θέλουν να χάσουν κιλά, όσο όμως και άτομα που γυμνάζονται εντατικά και θέλουν να «σμιλέψουν» το σώμα τους.
Τι είναι αλήθεια και τι μύθος; Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλές είναι οι δίαιτες που γίνονται μόδα και ξαφνικά τις αναγνωρίζει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού καλύτερα και από την παλάμη του χεριού τους.
Αρκετά διατροφικά σχήματα έχουν γίνει σήμερα (κακό) ανέκδοτο, όπως οι δίαιτες μοναφαγίας, βλ. ανανά, αλλά και άλλα σχήματα που απέκτησαν τεράστια αποδοχή, όπως η Ντιουκάν την οποία σχεδίασε ο δρ. Πιερ Ντιουκάν που βρέθηκε αντιμέτωπος με τη γαλλική δικαιοσύνη για τις ακραίες διατυπώσεις του.
Εν πάσει περιτπώσει, οι δίαιτες είναι πολλές! Όμως η διαφορά με αυτό το σχήμα, είναι πως εν γένει δεν περιλαμβάνει ακραίες προτάσεις αποκλεισμού κάποιων τροφίμων. Το μόνο που ζητά, χοντρικά, η διαλειμματκή νηστεία είναι να ρυθμίσεις μέσα στην ημέρα ένα ικανό χρονικό διάστημα, κατά το οποίο θα απέχεις από το φαγητό.
Η Κλινική Διαιτολόγος διατροφολόγος, Γεωργία Καπώλη, δίνει στο The Standard, όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για να γνωρίζουμε τι ισχύει και τι όχι αναφορικά με τη διαλειμματική νηστέια.
Ο περιορισμός των θερμίδων ή των ωρών πρόσληψης των γευμάτων μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη, όπως η απώλεια βάρους και ο μειωμένος κίνδυνος διάφορων ασθενειών.
Ωστόσο, τα επιστημονικά δεδομένα και οι έρευνες είναι ακόμα ελλιπή σχετικά με τον τρόπο που επιδρά η διαλειμματική νηστεία στην υγεία των ενηλίκων μεγαλύτερης ηλικίας, σημειώνει η κα. Καπώλη.
Τι είναι η διαλειμματική νηστεία;
Η διαλειμματική νηστεία περιλαμβάνει μια σειρά από σχήματα, τα οποία έχουν κερδίσει οπαδούς. Όπως εξηγεί η ειδικός, στην ουσία, περιορίζει μέσα στην ημέρα ή την εβδομάδα, ενίοτε και τα δύο, τις ώρες και την ποσότητα που τρώμε.
Η φιλοσοφία της έγκειται στο γεγονός πως ο προϊστορικός άνθρωπος, για παράδειγμα, δεν είχε συνεχώς γεμάτο το στομάχι του, κάτι που δεν συμβαίνει με τον σύγχρονο τρόπο ζωής.
Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις:
- Η εναλλακτική διαλειμματική νηστεία, όπου τρώμε κανονικά κάθε δεύτερη μέρα. Στις ενδιάμεσες μέρες λαμβάνουμε μόνο το 25% των καθημερινών θερμιδικών αναγκών, σε ένα μόνο γεύμα. Για παράδειγμα εάν προσλαμβάνουμε 1.800kcal τη Δευτέρα, την Τετάρτη και την Παρασκευή, θα φάμε ένα γεύμα 450kcal (και τίποτα άλλο) την Τρίτη, την Πέμπτη και το Σάββατο.
- Στην προσέγγιση 5:2, τρώμε κανονικά για 5 συνεχόμενες ημέρες. Τις άλλες 2 συνεχόμενες ημέρες, προσλαμβάνουμε καθημερινά μόνο 400-500kcal την ημέρα.
- Στο μοντέλο 16:8, κάθε μέρα είναι η ίδια: τρώτε κανονικά μέσα σε μια 8ωρη περίοδο, όπως μεταξύ 9π.μ.-5μ.μ. και στη συνέχεια μεσολαβεί νηστεία για 16 ώρες.
Το αμερικανικό Bloomberg προετοίμασε ένα αναλυτικό βίντεο (περιλαμβάνει και υπότιτλους στα ελληνικά) που περιγράφει τη διαλειμματική νηστεία και τις ευεργετικές της ιδιότητες στην αντιγήρανση:
Τι μπορεί να μου προσφέρει;
Τα οφέλη πίσω από τη διαλειμματική νηστεία φαίνεται να επηρεάζουν πολλές πτυχές της υγείας. Αυτές οι επιδράσεις θα μπορούσαν θεωρητικά να προκύψουν από την αλλαγή ενός μεταβολικού διακόπτη.
Ειδικότερα, η διαλειμματική νηστεία μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης (σάκχαρο αίματος). Έτσι, ο οργανισμός χρησιμοποιεί λίπος αντί για γλυκόζη ως πηγή ενέργειας, αφού μετατρέψει το λίπος σε κετόνες.
Αυτή η μετατόπιση από τη γλυκόζη στις κετόνες ως πηγή ενέργειας, αλλάζει την βιοχημεία του σώματος και έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την υγεία:
- απώλεια βάρους,
- χαμηλότερη αρτηριακή πίεση,
- μειωμένη αντίσταση στην ινσουλίνη, χαμηλότερα επίπεδα LDL – «κακής» χοληστερόλης,
- υψηλότερα επίπεδα HDL – «καλής» χοληστερόλης και
- χαμηλότερο δείκτη φλεγμονής.
Σύμφωνα με μελέτες που βασίζονται ωστόσο στην παρατήρηση της διατροφικής συνήθειας σε ζώα, «η διαλείπουσα νηστεία σχετίζεται επίσης με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής».
Όπως εξηγεί η κυρία Καπώλη, αυτό οφείλεται σε έναν περίπλοκο «μετασχηματισμό» στα κύτταρα του οργανισμού. «Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Χάρβαρντ, η διαλειμματική νηστεία μπορεί να επιτρέψει στους κινητήρες παραγωγής ενέργειας (μιτοχόνδρια) κάθε κυττάρου να παράγουν ενέργεια πιο αποτελεσματικά και να παραμείνουν σε πιο νεανική κατάσταση».
Ωστόσο, όλα τα παραπάνω έχουν προκύψει μόνο από έρευνες σε ζώα και σύμφωνα με τον Δρ. Γουίλιαμ Μέρ, ερευνητή και αναπληρωτή καθηγητή γενετικής και σύνθετων ασθενειών στο Σχολή Δημόσιας ΥΓείας του Χάρβαρντ (Harvard T.H. Chan School of Public Health), υπάρχουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα, σχετικά με τις επιδράσεις της διαλειμματικής νηστείας στην ανθρώπινη υγεία.
Ποιοι οι πιθανοί κίνδυνοι από τη διαλειμματική νηστεία;
Όπως λοιπόν παραθέσαμε τα επιστημονικά ευρήματα για τις ευργετικές συνέπειες της νηστείας, έτσι τώρα θα εξηγήσουμε με τη βοήθεια της διαιτολόγου και τους κινδύνους. «Η διαλειμματική νηστεία έχει εφαρμοστεί κυρίως σε ζώα και σε μικρές ομάδες ενηλίκων νεαρής ηλικίας, για σύντομες μόνο χρονικές περιόδους. Συνεπώς, τα ελλιπή καθιστά επιφυλακτική την εφαρμογή της ευρήματα σε ανθρώπους» σημειώνει αρχικά η κυρία Καπώλη.
Συγκεκριμένα, η διαλειμματική νηστεία μπορεί να είναι επικίνδυνη σε ορισμένες περιπτώσεις:
- Όσον αφορά στην απώλεια βάρους, η απότομη μείωση κιλών μπορεί να επηρεάσει τα οστά, το συνολικό ανοσοποιητικό σύστημα και τα επίπεδο ενέργειας. Ταυτόχρονα, η στέρηση γλυκόζης, που είναι το βασικό καύσιμο των κυττάρων, λόγω των αυξημένων ωρών νηστείας, πιθανότατα δημιουργεί σωματική και πνευματική κόπωση.
- Επιπλέον, οι 16 ώρες νηστείας που προτείνει το συγκεκριμένο διατροφικό σχήμα πιθανότατα να δημιουργήσει προβλήματα σε άτομα με γαστρίτιδα, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αυξημένες ώρες που μένει κάποιος νηστικός έχει ως αποτέλεσμα την υψηλή έκκριση γαστρικού υγρού στο στομάχι, το οποίο λόγω της οξύτητάς του μπορεί προκαλέσει καούρες, τυμπανισμό και να επηρεάσει αρνητικά τη χλωρίδα του εντέρου, δημιουργώντας πιο έντονα συμπτώματα κολίτιδας .
- Επιπλέον, η διαλειμματική νηστεία, παρότι υπόσχεται ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου, άτομα που λαμβάνουν αντιδιαβητική αγωγή, είτε με δισκία είτε με ινσουλίνη, είναι πιθανόν να εμφανίσουν περισσότερες κρίσεις υπογλυκαιμίας, λόγω των αυξημένων ωρών νηστείας.
Επιπρόσθετα σύμφωνα με την Δρ. Σουζάν Σάλαμον, επικεφαλής γεροντολογίας στο Beth Israel Deaconess Medical Center: «Οι άνθρωποι που πρέπει να παίρνουν τα φάρμακά τους με φαγητό – για να αποφύγουν ναυτία ή ερεθισμό στο στομάχι – χρειάζεται να αποφεύγουν τις τόσες ώρες νηστείας».
«Επίσης, τα άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για την καρδιά ή την αρτηριακή πίεση είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από επικίνδυνες ανισορροπίες στο κάλιο και το νάτριο όταν μένουν πολλές ώρες νηστικοί» προσθέτει.
Τι προτείνει η ειδικός;
Στο δια ταύτα, αντιλαμβανόμαστε πως η διαλειμματική νηστεία, τουλάχιστον στα πιο ήπια σχήματα που προτείνονται δεν φαίνεται να είναι μια ακόμη «καλοαμπαλαρισμένη» φάρσα. Προφανώς, σε κάθε περίπτωση, η μειωμένη πρόσληψη τροφής και άρα θερμίδων, θα σημάνει και απώλεια βάρους (στη γενική αρχή, ισοζύγιο πρόσληψης και καύσης θερμίδων), ωστόσο το ζήτημα που πρέπει να κρατήσει κανείς είναι ένα! Πάντοτε τη λύση, τουλάχιστον για να ξεκινήσει την οποιαδήποτε δίαιτα, θα τη δώσει ο ειδικός.
«Οποιοσδήποτε επιθυμεί να χάσει κιλά ή να ακολουθήσει οποιοδήποτε διατροφικό σχήμα είναι απαραίτητο να έχει συμβουλευτεί το γιατρό του, ιδιαίτερα αν έχει κάποιο νόσημα ή λαμβάνει αντίστοιχη φαρμακευτική αγωγή και να απευθυνθεί σε πτυχιούχο διαιτολόγο-διατροφολόγο» σημειώνει κλείνοντας η Γεωργία Καπώλη.
*Με την πολύτιμη συνεργασία της Γεωργίας Καπώλη, Κλινικής Διαιτολόγου- Διατροφολόγου, ΜSc Επιστημονική Διευθύντρια Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Νεμέας, www.logodiatrofis.gr, www.activekids.gr, www.care24.gr.
