Η Ελλάδα είναι σεισμογενής χώρα και στην ιστορία της έχει αντιμετωπίσει αρκετές μεγάλες καταστροφές από σεισμούς.
Παρότι αυτές είναι σπάνιες, όλοι λίγο-πολύ έχουμε την εμπειρία κάποιας σεισμικής δόνησης και ξέρουμε ότι οι σεισμοί δεν προειδοποιούν, δεν υπάρχει κάποιο σημάδια για να τους αποφύγουμε. Η μόνη μας άμυνα απέναντί τους είναι η σωστή προετοιμασία, κάποια μέτρα ασφαλείας για το σπίτι και η εκπαίδευσή μας ώστε να αντιδρούμε σωστά.
Ειδικά η γνώση των βασικών κανόνων αντίδρασης είναι πολύ σημαντική, καθώς συνήθως έναν μεγάλο σεισμό ακολουθούν (αρκετά ισχυρές επίσης) μετασεισμικές δονήσεις.
Η οργάνωση του σπιτιού
Υπάρχουν αρκετά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, ώστε το σπίτι μας να είναι ασφαλέστερο μέρος σε περίπτωση σεισμού. Δεδομένου ότι οι περισσότεροι κίνδυνοι τραυματισμού μπορούν να προκύψουν από πτώση αντικειμένων (βιβλία, διακοσμητικά κ.ά.) ή θραύση γυαλικών (παράθυρα, βάζα κ.ά.), εστιάζουμε κυρίως σε αυτά τα σημεία. Έτσι:
- Στερεώνουμε καλά στον τοίχο βιβλιοθήκες, ψηλές συρταριέρες και ντουλάπια.
- Μη βάζετε ασταθή αντικείμενα ή διακοσμητικά σε ψηλά ράφια. Αν πάλι βάλετε βιβλία σε κάποιο ψηλό ράφι, φροντίστε να είναι τοποθετημένα σφιχτά, για να μην είναι εύκολο να γλιστρήσουν και να πέσουν σε περίπτωση δόνησης.
- Η μεμβράνη ασφαλείας στα παράθυρα είναι ένα μέτρο ασφαλείας για τον κίνδυνο κλοπής, όμως μπορεί να αποδειχθεί εξίσου χρήσιμη σε περίπτωση σεισμού, καθώς μπορεί να συγκρατήσει τα θραύσματα από κάποιο τζάμι που ίσως σπάσει.
- Αν έχετε κάποιο εξωτερικό θερμοσίφωνα στο σπίτι, στερεώστε τον καλά με μεταλλικούς ιμάντες. Το ίδιο επίσης πρέπει να κάνετε αν έχετε συσκευές που λειτουργούν με φυσικό αέριο.
- Αν στο σπίτι σας έχετε τζάκι, ασφαλίστε ακόμα περισσότερο με ενισχυτικές ράβδους ή μεταλλικούς ιμάντες την καμινάδα σας.
Κατά τη διάρκεια του σεισμού
Κατά τη διάρκεια μιας ισχυρής σεισμικής δόνησης και μετά από αυτήν, το πρώτο σας μέλημα δεν είναι ο έλεγχος για πιθανές ζημιές, αλλά η ασφάλεια, η δική σας και της οικογένειάς σας. Έτσι, κατά την ώρα της δόνησης:
- Πέστε στο έδαφος και καλυφθείτε κάτω από το κοντινότερο μεγάλο έπιπλο, όπως ένα τραπέζι ή ένα γραφείο.
- Μείνετε σε εσωτερικούς χώρους. Παρότι οι ανοιχτοί εξωτερικοί χώροι είναι πιο ασφαλείς, τα αντικείμενα που πέφτουν μπορεί να σας τραυματίσουν καθώς προσπαθείτε να βγείτε έξω.
- Μη σταθείτε κάτω από κάσα πόρτας! Παρότι παλιότερα ήταν τυπική συμβουλή, πλέον είναι ξεπερασμένη, καθώς τα κουφώματα σπανίως πλέον φτιάχνονται με τρόπο που τα κάνει πιο ανθεκτικά από άλλα μέρη του σπιτιού.
- Μη στέκεστε κοντά σε παράθυρα ή γυάλινες επιφάνειες. Αν σπάσουν, ο κίνδυνος τραυματισμού είναι μεγάλος.
- Ακόμα κι αν έχετε λάβει τα μέτρα που προαναφέραμε, μη στέκεστε κοντά σε βαριά έπιπλα ή ράφια. Δεν μπορείτε να είστε βέβαιοι για την ένταση και τη διάρκεια του σεισμού και πόσο μπορούν αυτά να αντέξουν.
- Αν είστε σε εξωτερικό χώρο του σπιτιού, μη στέκεστε δίπλα σε κτίρια, δέντρα ή καλώδια ρεύματος, τα οποία θα μπορούσαν να πέσουν και να σας τραυματίσουν.
Μετά τον σεισμό
Παρότι ο σεισμός μπορεί να διαρκέσει μόνο λίγα δευτερόλεπτα, οι δονήσεις μπορεί να συνεχιστούν για αρκετή ώρα. Οι κινήσεις μας, λοιπόν, πρέπει να είναι γρήγορες και συγκεκριμένες:
- Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν τραυματίες, που δεν χρειάζονται κάποια επιπλέον βοήθεια.
- Αν δεν φοράτε, φορέστε παπούτσια, για την περίπτωση που υπάρχουν θραύσματα από γυαλί.
- Ελέγξτε για πιθανές εστίες πυρκαγιάς. Κλείστε τις γραμμές φυσικού αερίου και νερού.
- Βγείτε το συντομότερο δυνατό έξω, σε ανοιχτό χώρο. Αν μένετε σε πολυκατοικία, μην χρησιμοποιήσετε ασανσέρ, κατεβείτε προσεκτικά από τις σκάλες. Μείνετε έξω μέχρι να σταματήσουν οι μετασεισμικές δονήσεις.
- Αν έχουν πέσει σοβάδες, ανοίξτε τα παράθυρα για να φύγει η σκόνη από το σπίτι σας.
- Κάντε έναν γρήγορο έλεγχο για δομικές ζημιές στο σπίτι σας. Ιδιαίτερη προσοχή δώστε στην καμινάδα αν έχετε τζάκι.
- Μη χρησιμοποιήσετε το αυτοκίνητό σας για να μετακινηθείτε κάπου αλλού. Αν υπάρχουν προβλήματα ηλεκτροδότησης (άρα σβησμένα φανάρια), το πιθανότερο είναι να πέσετε σε μποτιλιάρισμα.
- Να ενημερώνεστε διαρκώς για τις εξελίξεις, π.χ. από το ραδιόφωνο.
