Τι πήγε λάθος την περασμένη Δευτέρα αναφορικά με τη διαχείριση της κακοκαιρίας και ποιο το επιχειρησιακό σχέδιο που θα έπρεπε να ακολουθήσουν οι αρμόδιοι.
Έντονα καιρικά φαινόμενα στην Αττική τις επόμενες ώρες, καθώς με νέο έκτακτο δελτίο επιδείνωσης καιρού η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία κάνει λόγω για νέα κακοκαιρία με βασικό χαρακτηριστικό τις βροχές και τις καταιγίδες.
S.O.S για την Αττική!
Ο μετεωρολόγος Κλέαρχος Μαρουσάκης σημειώνει ότι «θα έχουμε ένα νέο κύμα κακοκαιρίας, το οποίο θα ξεκινήσει από σήμερα το βράδυ από τα βορειοδυτικά θα διαρκέσει μέχρι το μεσημέρι προς το απόγευμα της Κυριακής».
Όπως επισήμανε ο κ.Μαρουσάκης αναμένουμε έντονες βροχοπτώσεις προς τα νότια και το νοτιοανατολικό Αιγαίο, ενώ την εμφάνισή τους θα κάνουν και «έντονα πλημμυρικά φαινόμενα», τα οποία σε συνδυασμό με το χιόνι που λιώνει «θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγάλα προβλήματα».
Παράλληλα, υπογράμμισε, ότι ενδεχομένως προβλήματα να προκληθούν στην Αθηνών – Λαμίας, προς τα βόρεια τμήματά της (όπου μπορεί να σημειωθούν και χιονοπτώσεις), ενώ έντονες βροχοπτώσεις θα σημειωθούν ακόμη, στην Πελοπόννησο και την Εύβοια.
Το έκτακτο δελτίο από την ΕΜΥ
Επιδείνωση προβλέπεται να παρουσιάσει ο καιρός στη χώρα μας από αργά το βράδυ σήμερα Παρασκευή (28-1-2022) έως το μεσημέρι της Κυριακής (30-1-2022), με κύρια χαρακτηριστικά τις ισχυρές βροχές και καταιγίδες στην κεντρική και νότια Ελλάδα, τις κατά τόπους πυκνές χιονοπτώσεις σε ορεινά – ημιορεινά και τους θυελλώδεις βόρειους ανέμους εντάσεως 8 και τοπικά 9 μποφόρ.
α. Βροχές και σποραδικές καταιγίδες θα εκδηλωθούν από νωρίς το πρωί του Σαββάτου (29-1-2022) στα νησιά του Ιονίου (πλην της Κέρκυρας), τη δυτική Στερεά και βαθμιαία στη δυτική Πελοπόννησο. Τα φαινόμενα στα βόρεια από το απόγευμα θα εξασθενήσουν, ενώ στην Πελοπόννησο από αργά το βράδυ.
Από τις προμεσημβρινές ώρες του Σαββάτου (29-1-2022) στις Σποράδες, στην Εύβοια, τη Θεσσαλία, την ανατολική Στερεά και την ανατολική Πελοπόννησο. Τα φαινόμενα στα βόρεια από το βράδυ θα εξασθενήσουν, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής (30-1-2022).
Από το μεσημέρι του Σαββάτου (29-1-2022) στην Κρήτη, τις Κυκλάδες, τα νοτιότερα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα.
Τα φαινόμενα θα εξασθενήσουν το μεσημέρι της Κυριακής (30-1-2022).
β. Χιονοπτώσεις θα σημειωθούν από αργά το βράδυ σήμερα Παρασκευή (28/1/2022) στα ορεινά και ημιορεινά της δυτικής Μακεδονίας και πρόσκαιρα της Ηπείρου, ενώ το Σάββατο (29-1-2022) θα επεκταθούν στα ορεινά – ημιορεινά της δυτικής και κεντρικής Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, της κεντρικής και ανατολικής Στερεάς, της Εύβοιας και της κεντρικής και ανατολικής Πελοποννήσου. Τα φαινόμενα από το μεσημέρι στα βόρεια και από αργά το βράδυ στις υπόλοιπες περιοχές θα εξασθενήσουν.
γ. Θυελλώδεις βόρειοι άνεμοι θα επικρατούν το Σάββατο (29-1-2022) στο Ιόνιο και από το απόγευμα του Σαββάτου μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής (30-1-2022) στα ανατολικά, που η έντασή τους θα φτάνει τα 8 και στο νότιο Αιγαίο τα 9 μποφόρ
Συστάσεις από την Πολιτική Προστασία
Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gr) του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας, έχει ενημερώσει τις αρμόδιες υπηρεσιακά εμπλεκόμενες κρατικές υπηρεσίες, καθώς και τις περιφέρειες και τους δήμους της χώρας, ώστε να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα πολιτικής προστασίας, προκειμένου να αντιμετωπίσουν άμεσα τις επιπτώσεις από την εκδήλωση των έντονων καιρικών φαινομένων.
Παράλληλα, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας συνιστά στους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, μεριμνώντας για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας από κινδύνους που προέρχονται από την εκδήλωση των έντονων καιρικών φαινομένων.
Το σχέδιο της Πολιτικής Προστασίας για ΕΛ.ΑΣ, Δήμους και Περιφέρειες
Το The Standard.gr σας παρουσιάζει την Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας που θα έπρεπε να ακολουθηθεί από τους αρμόδιους φορείς και τα βασικά σημεία όπου παρατηρήθηκαν αστοχίες.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το Σχέδιο δράσεων Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση κινδύνων από χιονοπτώσεις και παγετό, ο επίσημος φορέας πρόγνωσης καιρικών φαινομένων, όπως χιονοπτώσεις, παγετός, χαμηλές θερμοκρασίες κτλ., είναι η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.) (ΠΔ 161/1997, ΦΕΚ142/Α΄/1997), ενώ παράλληλα η επίσημη ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων φορέων σε επιχειρησιακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων και των υπευθύνων λειτουργίας των έργων με παραχώρηση, για την επικρατούσα κατάσταση στο οδικό δίκτυο από πλευράς χιονοπτώσεων και παγετού, αποτελεί αρμοδιότητα των κατά τόπους υπευθύνων υπηρεσιών τροχαίας της ΕΛ.ΑΣ.
Επιπλέον, επισημαίνεται ότι οι κατά τόπους αρμόδιες υπηρεσίες Τροχαίας της ΕΛ.ΑΣ. δύναται να λαμβάνουν εντός και εκτός κατοικημένων περιοχών προσωρινά μέτρα απαγορεύσεων ή περιορισμών της κυκλοφορίας, όταν αυτό επιβάλλεται από ιδιαίτερους λόγους ασφαλείας ή σε έκτακτες περιπτώσεις για την αντιμετώπιση τελείως προσωρινών καταστάσεων (άρθρ. 52 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας Ν. 2696/1999 – ΦΕΚ 57/Α΄/1999, όπως αυτό έχει αντικατασταθεί με την παρ. 9 του άρθρου 48 του Ν.4313/2014).
Επίσης, ο έλεγχος της επικρατούσας κατάστασης για την καλή λειτουργία του έργου παραχώρησης (επιθεώρηση, επισήμανση και αντιμετώπιση εκτάκτων συμβάντων, λήψη μέτρων ενημέρωσης των χρηστών, διαχείριση κυκλοφορίας, κλπ) πραγματοποιείται και με ευθύνη των παραχωρησιούχων εταιρειών – βλέπε Αττική Οδό – στο οδικό δίκτυο αρμοδιότητάς τους, με άμεση ενημέρωση των κατά τόπους αρμόδιων υπηρεσιών της ΕΛ.ΑΣ.
Διευκρινίζεται ότι η αστυνόμευση του έργου παραχώρησης από την ΕΛ.ΑΣ. είναι ανεξάρτητη από τον έλεγχο της επικρατούσας κατάστασης που πραγματοποιείται από τους παραχωρησιούχους και προβλέπεται στις σχετικές συμβάσεις παραχώρησης και εγχειρίδια λειτουργίας.
Ο ρόλος της ΕΛ.ΑΣ. στην εύρυθμη διαχείριση μιας κακοκαιρίας
Επομένως, σύμφωνα με τον επίσημο σχεδιασμό, ναι μεν η εταιρεία έχει ευθύνη για την μη διακοπή διέλευσης των οχημάτων από τα διόδια της Αττικής Οδού, όμως και η ΕΛ.ΑΣ φαίνεται πως δεν λειτούργησε επιχειρησιακά έτσι όπως υπαγορεύει το επίσημο σχέδιο.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι αρμόδιες κατά τόπους υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ. αποτελούν θεσμικά τον φορέα επίσημης ενημέρωσης των εμπλεκομένων φορέων καθώς και του ΚΕΠΠ/ΕΣΚΕ, για την επικρατούσα κατάσταση στην περιοχή ευθύνης τους μετά από την εκδήλωση έντονων καιρικών φαινομένων όπως χιονοπτώσεις και παγετός, δεδομένου ότι λειτουργούν σε 24-ωρη βάση και κατά κανόνα είναι αυτές οι οποίες μπορούν άμεσα να συλλέξουν πληροφορίες για την επικρατούσα κατάσταση και την επηρεαζόμενη περιοχή (Παράρτημα Ε, Γενικό Σχέδιο Πολιτικής Προστασίας «Ξενοκράτης», ΥΑ 1299 10-04-2003 ΦΕΚ 423/ Β΄/2003).
Σε περιπτώσεις που αναφέρονται στο ΚΕΠΠ/ΕΣΚΕ δυσχέρειες κυκλοφορίας λόγω χιονοπτώσεων και παγετού και ιδιαίτερα διακοπή της κυκλοφορίας στα ολοκληρωμένα τμήματα των αυτοκινητοδρόμων και στο εθνικό οδικό δίκτυο, το ΚΕΠΠ/ΕΣΚΕ ενημερώνει τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και τη Δ/νση Σχεδιασμού & Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της ΓΓΠΠ. Την δράση αυτή μπορούν να υποστηρίξουν και οι αρμόδιες κατά τόπους υπηρεσίες του Π.Σ, οι οποίες επίσης λειτουργούν σε 24-ωρη βάση.
Οι ανωτέρω υπηρεσίες ενημερώνουν άμεσα τις ανώτερες διοικητικές δομές τους καθώς και τα Αποκεντρωμένα Όργανα Πολιτικής Προστασίας (Δήμαρχος, Περιφερειάρχης, αρμόδιος Αντιπεριφερειάρχης). Με εντολή των Δημάρχων κινητοποιούνται τα Γραφεία Πολιτικής Προστασίας των Δήμων, στην περιοχή των οποίων έχουν δημιουργηθεί έκτακτες ανάγκες λόγω χιονοπτώσεων και παγετού.
Πώς πρέπει να ενεργεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση
Τα Γραφεία Πολιτικής Προστασίας των Δήμων κατ’ εφαρμογή των μνημονίων ενεργειών που έχουν καταρτίσει, επικοινωνούν με τα κατά τόπους Αστυνομικά Τμήματα και Πυροσβεστικές Υπηρεσίες, προκειμένου να συλλέξουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την επικρατούσα κατάσταση στην περιοχή ευθύνης τους και να ενημερώσουν τον Δήμαρχο, το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, καθώς και το ΚΕΠΠ/ΕΣΚΕ.
Ομοίως, με εντολή του Περιφερειάρχη κινητοποιούνται η Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας, οι αρμόδιοι Αντιπεριφερειάρχες καθώς και τα Τμήματα Πολιτικής Προστασίας των οικείων Περιφερειακών Ενοτήτων, στην περιοχή των οποίων έχουν δημιουργηθεί έκτακτες ανάγκες λόγω χιονοπτώσεων και παγετού.
Μετά την εφαρμογή του Προγράμματος «Καλλικράτης» (Ν.3852/2010, ΦΕΚ 87/Α΄/2010), η διακοπή μαθημάτων λόγω χιονοπτώσεων και παγετού αποτελεί αρμοδιότητα του Δήμου εντός των διοικητικών του ορίων (αρθ. 94 του Ν.3852/2010). Ομοίως η διακοπή μαθημάτων λόγω χιονοπτώσεων και παγετού αποτελεί αρμοδιότητα της Περιφέρειας εντός των διοικητικών της ορίων (αρθ. 186 του Ν.3852/2010).
Ευθύνες έχει και η Περιφέρεια Αττικής
Επιπροσθέτως, γίνεται αντιληπτό, ότι ναι μεν εξαιτίας αδράνειας της ΕΛ.ΑΣ και ειδικότερα της Τροχαίας δεν υπήρξε η άμεση διακοπή οχημάτων προκειμένου να γλιτώσουν τη ταλαιπωρία οι χιλιάδες οδηγοί που εγκλωβίστηκαν στην Αττική Οδό, από την άλλη όμως ευθύνες έχει και η Περιφέρεια Αττικής (που θεσμικά ορθά διέταξε το κλείσιμο των σχολείων) και φυσικά και οι κατά τόπους Δήμοι όπου όπως αποδείχθηκε δεν εφάρμοσαν άμεσα και γρήγορα τις πληροφορίες (εάν αυτές διατέθηκαν) από τα Αυτοτελή Γραφεία Πολιτικής Προστασίας υπό την αρμοδιότητά τους.
Οι αντιδράσεις για την Αττική Οδό και οι απεγνωσμένοι πολίτες
Σοβαρότατες οι ευθύνες και της Αττικής Οδού στην αντιμετώπιση της κακοκαιρίας με το «κερασάκι στη παγωμένη τούρτα» να είναι η παντελής έλλειψη ενδιαφέροντος για την παροχή βοήθειας στους αποκλεισμένους οδηγούς στην Αττική Οδό.
Σύμφωνα με μαρτυρίες οδηγών, ουδείς ενδιαφέρθηκε να τους βοηθήσει να απεγκλωβιστούν, πολλώ δε μάλλον να τους προσφέρει λίγο νερό, μια κουβέρτα και πολύ περισσότερο ψυχολογική στήριξη και ηρεμία.
Οι ευθύνες είναι τεράστιες, ειδικά εάν σκεφτεί κάποιος τα κέρδη της εταιρείας τα τελευταία δέκα έτη και φυσικά το γεγονός της λήξης της σύμβασης σε ένα έτος και τη βούληση από πλευράς Υπ. Μεταφορών για νέο γύρο διαπραγματεύσεων.
Τα διδάγματα και σε αυτή τη καταστροφή ήταν άκρως ανησυχητικά για όλους μας. Από τη μια η πλήρης εγκατάλειψη χιλιάδων πολιτών και η εικόνα μιας πλήρης αποδιοργάνωσης και από την άλλη ένα «μπαλάκι» ευθυνών για το ποιος φταίει λιγότερο και όχι για το τι θα έπρεπε να γίνει προκειμένου να αποφευχθούν στο μέλλον αντίστοιχες φυσικές καταστροφές.
