Ξεπέρασαν τις 2.000 οι κλήσεις που δέχτηκε η τηλεφωνική γραμμή «SOS 15900» της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων τους πρώτους επτά μήνες του 2022 για περιστατικά που εμπίπτουν σε ενδοοικογενεική βία σε ολόκληρη τη χώρα.
Είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με τα στοιχεία, πως στους δύο μήνες του καλοκαιριού (Ιούνιο και Ιούλιο) καταγράφηκε ρεκόρ τηλεφωνημάτων, με συνολικά 708 κλήσεις.
«Πράγματι υπάρχει μια μεγάλη ένταση το τελευταίο διάστημα σε φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας. Χρειάζεται και είναι σημαντικό να συζητούμε γι’ αυτά τα θέματα γιατί πρέπει ο κόσμος να μαθαίνει, να ακούει, να ενημερώνετε και να ευαισθητοποιείτε» δήλωσε η γενική γραμματέας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων Καλυψώ Γούλα.
«Με θλίψη παρατηρώ, κάποιες φορές, ότι υπάρχουν άνθρωποι που αγνοούν βασικές πληροφορίες και πώς μπορούν να στηρίξουν θύματα ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας», πρόσθεσε η ίδια σε συνέντευξή της στο ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM».
Πώς ορίζεται η ενδοοικογενειακή βία
Ενδοοικογενειακή βία (ή ενδοοικογενειακή κακοποίηση ή και οικογενειακή βία) ονομάζεται η (με συνέπεια) βίαιη και κακοποιητική συμπεριφορά ενός ατόμου προς άλλο, μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, όπως στον γάμο ή, απλά, στη συμβίωση. Μπορεί, επίσης, να ονομαστεί και ενδόμυχη βία, όταν ένας σύζυγός, ή σύντροφος, είναι βίαιος προς την ενδόμυχη σχέση του. Αυτό περιλαμβάνει τόσο τις ετεροφυλοφιλικές σχέσεις, όσο και τις ιδίου φύλου σχέσεις ή, ακόμα, και πρώην συντρόφους και συζύγους.
Η ενδοοικογενειακή βία μπορεί, ωστόσο, να περιλαμβάνει και τη βίαιη συμπεριφορά εναντίον παιδιών ή γηραιότερων ατόμων. Η εν λόγω συμπεριφορά έχει πολλές μορφές βίας και κακοποίησης και μπορεί να διαπραχθεί σε σωματικό, λεκτικό και συναισθηματικό επίπεδο. Πολλές φορές περιλαμβάνει και οικονομικά, θρησκευτικά θέματα, καθώς και γονιμότητας.
Η σεξουαλική μορφή, ωστόσο, είναι από τις πιο συνηθέστερες, η οποία περιλαμβάνει βίαιες και κακοποιητικές συμπεριφορές, όπως για παράδειγμα πνίξιμο και χειροδικία, μέχρι και ζημιά στα γεννητικά όργανα, καθώς επίσης και συζυγικό βιασμό. Σε κάποιες περιπτώσεις προκαλείται σωματική παραμόρφωση ή, ακόμα, και θάνατος. Οι ενδοοικογενειακοί φόνοι περιλαμβάνουν τον λιθοβολισμό, δολοφονίες σχετικά με την προίκα, ενώ μπορούν να γίνουν και για ζητήματα τιμής.
Ενδοοικογενειακή βία: Το δίκτυο υποστηρικτικών δομών
Η γενική γραμματέας υπενθύμισε πως σε όλη την Ελλάδα λειτουργεί ένα δίκτυο υποστηρικτικών δομών που περιλαμβάνει: 44 συμβουλευτικά κέντρα στελεχωμένα με κοινωνιολόγους, ψυχολόγους και νομική υποστήριξη -τα οποία αποτελούν τα σημεία στα οποία μπορεί να προστρέξει όποιος είναι θύμα βίας ή από το περιβάλλον τους για να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός προστασίας- αλλά και 19 ξενώνες που είναι οι δομές υποδοχής και προστασίας των κακοποιημένων γυναικών και των παιδιών τους.
Όσον αφορά την τηλεφωνική γραμμή «SOS 15900» λειτουργεί σε καθημερινή βάση, 365 ημέρες τον χρόνο και όλο το 24ωρο, προκειμένου να δέχεται τις κλήσεις ατόμων που έχουν υποστεί κάθε μορφής βία ή αναζητούν πληροφορίες για το πού μπορούν να προστρέξουν για βοήθεια.
Πιο αναλυτικά, από τα στοιχεία που διαθέτει η Γενική Γραμματεία, συνολικά, από τον Ιανουάριο του 2022 έως και τα τέλη Ιουλίου στη γραμμή 15900 καταγράφηκαν 6.221 τηλεφωνήματα για περιστατικά βίας εκ των οποίων τα 2.090 αφορούν ενδοοικογενειακή βία.
Αυξήθηκαν τα περιστατικά μέσα στην πανδημία
«Τα περιστατικά μετά την πανδημία έχουν μία αυξητική τάση. Αυτό δεν είναι απότοκο μόνο της πανδημίας ότι κλειστήκαμε στα σπίτια μας και δοκιμάστηκαν οι ανθρώπινες σχέσεις σε όλα τα επίπεδα. Δεν κρύβονται πλέον τα πράγματα κάτω από το χαλί, ενώ υπάρχει το μότο “σπάσε τη σιωπή”. Βγαίνουν γυναίκες και άντρες για να δηλώσουν γεγονότα και καταγγέλλουν περιστατικά», πρόσθεσε η κ. Γούλα.
Η βία κατά των γυναικών είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη, και η βία μεταξύ συντρόφων είναι η πιο συνηθισμένη μορφή βίας. Κατά τη διάρκεια καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, όπως η πανδημία COVID-19, η βία κατά των γυναικών τείνει να αυξάνεται, αναφέρει για το θέμα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Αν και τα στοιχεία είναι ελάχιστα, αναφορές από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, του Ηνωμένου Βασιλείου, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και άλλων χωρών, υποδηλώνουν σημαντική αύξηση των περιπτώσεων ενδοοικογενειακής βίας που σχετίζονται με την πανδημία COVID-19.
Αυτεπάγγελτο το αδίκημα της ενδοοικογενειακής βίας
Η γενική γραμματέας υπενθυμίζει ακόμη πως τα τελευταία χρόνια «το αδίκημα της ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας είναι αυτεπάγγελτο. Δεν χρειάζεται ούτε κάποιος να πληρώσει παράβολο, ούτε να ζητήσει έγκλιση. Γίνεται η καταγγελία, αναζητείται ο θύτης στο πλαίσιο του αυτοφώρου και ακολουθείται η διαδικασία που προβλέπεται δικονομικά. Κι αυτό για να μην χάνεται χρόνος ώστε κάποιος να αναζητεί δικηγόρο ή χρήματα για την υπόθεση».
Συμπληρώνει δε ότι η πληροφόρηση για τα συγκεκριμένα ζητήματα της βίας θα πρέπει να «ανοίξει» ακόμη περισσότερο και να διευρυνθούν στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οι κύκλοι συζήτησης για το ειδικό μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και ενημέρωσης.
«Καλό είναι να ξεκινάμε από μία ενημέρωση, εκπαίδευση και παιδεία από τα νήπια. Η έννοια του σεβασμού της προσωπικότητας του ή της συντρόφου συνδέεται με την έννοια της ισότητας. Και όλα αυτά συνδέονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα», κατέληξε η κ. Γούλα.
