Σε μία από τις αρχαιότερες συνοικίες της Ευρώπης, την Πλάκα, ο υπερτουρισμός, η ηχορύπανση και η ανεξέλεγκτη εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχουν φέρει τους κατοίκους σε απόγνωση.
Σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, η κατάσταση έχει φτάσει σε οριακό σημείο, γεγονός που οδήγησε τον δήμαρχο Αθηναίων, Χάρη Δούκα, να ανακοινώσει τη δημιουργία ειδικής ομάδας εργασίας για την προστασία της ιστορικής περιοχής.
«Ήταν η είδηση που περιμέναμε», δηλώνει η Λυδία Καρρά, πρόεδρος της Εταιρείας για το Περιβάλλον και την Πολιτιστική Κληρονομιά (Ellet). «Επιτέλους, λαμβάνονται μέτρα».
Η Πλάκα, γνωστή ως «γειτονιά των θεών», βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κρίση ύπαρξης. Η ραγδαία αύξηση του τουρισμού και η αλόγιστη εκμετάλλευση ακινήτων από επενδυτικά κεφάλαια και κατασκευαστικές εταιρείες έχουν εκδιώξει τους μόνιμους κατοίκους, μετατρέποντας πολλά κτίρια σε καταλύματα τύπου Airbnb.
Το 2025, η Ελλάδα αναμένει 35 εκατομμύρια επισκέπτες, με 10 εκατομμύρια να καταφθάνουν στην Αθήνα—έναν αριθμό σχεδόν ίσο με τον πληθυσμό της χώρας.
«Για πρώτη φορά, η Αθήνα θα είναι ο κορυφαίος προορισμός της Ελλάδας, αλλά αυτό δεν είναι βιώσιμο», προειδοποιεί η Καρρά. «Η Πλάκα έχει ξεπεράσει τα όριά της».
Έρευνα του Πανεπιστημίου Πειραιά, που ανατέθηκε από τον Δήμο Αθηναίων, υπογραμμίζει πως, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η πόλη κινδυνεύει να γίνει θύμα της ίδιας της επιτυχίας της, όπως συνέβη με τη Βαρκελώνη.
Δήμος Αθηναίων: «Δεν θα γίνουμε η επόμενη Βαρκελώνη»
Ο δήμαρχος Χάρης Δούκας διαβεβαιώνει ότι η ειδική ομάδα εργασίας για την Πλάκα θα ξεκινήσει άμεσα τη δράση της, με τη συνδρομή της Δημοτικής Αστυνομίας.
«Δεν έχουμε ούτε μία μέρα για χάσιμο. Πρέπει να δράσουμε τώρα, αν δεν θέλουμε να γίνουμε η επόμενη Βαρκελώνη», τονίζει.
Οι κάτοικοι θα μπορούν να καταγγέλλουν ανώνυμα παραβάσεις, ενώ οι αρμόδιες αρχές θα επεμβαίνουν άμεσα, βάζοντας τέλος στις παρανομίες, ειδικά όσον αφορά τις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
«Όταν οι κάτοικοι εγκαταλείπουν μια γειτονιά, αυτή πεθαίνει», προειδοποιεί ο αρχιτέκτονας Γιώργος Ζαφειρίου, επικεφαλής του συλλόγου κατοίκων της Πλάκας.
Η κατάσταση είναι «απελπιστική», καθώς οι εναπομείναντες κάτοικοι βρίσκονται αντιμέτωποι με την ανεξέλεγκτη εξάπλωση καφετεριών, μπαρ και εστιατορίων, ενώ τους θερινούς μήνες η τουριστική πίεση γίνεται αφόρητη.
Ακόμη και οι υποδομές της περιοχής, όπως το αποχετευτικό σύστημα, δεν αντέχουν την αυξημένη κίνηση. Γι’ αυτό, οι κάτοικοι έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο Μεσογειακών Ιστορικών Πόλεων, αναζητώντας λύσεις από αντίστοιχες περιπτώσεις σε άλλες χώρες.
Μια επικείμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας θα καθορίσει το μέλλον της γειτονιάς.
Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος & Πολιτισμού έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη, αμφισβητώντας τη νομιμότητα 16 κτιρίων που μετατράπηκαν σε τουριστικά καταλύματα, παραβιάζοντας το προστατευόμενο οικιστικό καθεστώς της περιοχής.
«Αν το ΣτΕ αποφασίσει υπέρ μας, θα δημιουργηθεί ένα νομικό προηγούμενο», εξηγεί ο καθηγητής Νομικής Δημήτρης Μελισσάς, που εκπροσωπεί την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος & Πολιτισμού. «Η Πλάκα σχεδιάστηκε για τους κατοίκους της, όχι για να γίνει τουριστικό πάρκο».
Ο Δήμος κλιμακώνει την πίεση στους επενδυτές ακινήτων
Η ελληνική κυβέρνηση επέβαλε πρόσφατα περιορισμούς στις νέες καταχωρίσεις βραχυχρόνιων μισθώσεων στο κέντρο της Αθήνας, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει την αύξηση των ενοικίων και την εκδίωξη των κατοίκων.
Ο Χάρης Δούκας προειδοποιεί τους επενδυτές να μην αγνοήσουν τους αυστηρούς πολεοδομικούς κανόνες της Πλάκας:
«Οι ξένοι επενδυτές βλέπουν την Αθήνα ως ένα νέο Ελ Ντοράντο. Αυτοί κερδίζουν, όχι οι Έλληνες», σημειώνει.
Καταγγέλλει, επίσης, ότι κατασκευαστικές εταιρείες και επενδυτικά funds εκμεταλλεύονται νομικά κενά για να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους:
«Προσπάθησαν να παρακάμψουν την απαγόρευση των ξενοδοχείων μέσω Airbnb. Τώρα διαφημίζουν ακίνητα ως “διαμερίσματα με υπηρεσίες” για να παρακάμψουν τους περιορισμούς στις βραχυχρόνιες μισθώσεις», τονίζει.
Και κλείνει με ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς όσους σχεδιάζουν να επενδύσουν στην περιοχή: «Αν σκέφτεστε να επενδύσετε σε Airbnb στην Πλάκα, ξεχάστε το».
