Τον Μάιο ταξιδέψαμε με τον σύζυγο μου και άλλο ένα ζευγάρι στο Άμστερνταμ για διακοπές.
Ήταν η πρώτη μου φορά σε αυτήν την καταπληκτική πόλη – σε άλλο άρθρο θα σας περιγράψω αναλυτικά τις εμπειρίες μας και θα μοιραστώ ιδέες για να περάσετε και εσείς αξέχαστα – περάσαμε λοιπόν υπέροχα, σε μια πόλη που μοιάζει πραγματικά μαγική…
Ας μπούμε όμως στο θέμα μας. Ένα μεσημέρι, με τον ζεστό ήλιο να μας ακολουθεί σε κάθε μας βήμα, άκουσα μια νεαρή γυναίκα και έναν άνδρα να μιλούν Ελληνικά.
Να σημειώσω εδώ ότι και τις τέσσερις ημέρες που μείναμε στη χώρα της τουλίπας, ο καιρός ήταν απρόσμενα υπέροχος, σχεδόν ελληνικός. Ο ήλιος έλαμπε συνεχώς και εμείς κυκλοφορούσαμε με κοντομάνικα και σορτς, σαν να ήμασταν στην Ελλάδα – όσον αφορά την ηλιοφάνεια.
Καθώς περπατούσαμε, ακούγαμε συχνά ελληνικές φωνές, τόσο συχνά που μου είχε προκαλέσει εντύπωση. Στην αρχή πίστευα ότι επρόκειτο για τουρίστες, όπως εμείς. Όμως σύντομα διαψεύστηκα.
Σε ένα εστιατόριο γνωρίσαμε ένα ζευγάρι μεταναστών πιάσαμε κουβέντα και με χαρά τους είδα να προθυμοποιούνται να απαντήσουν σε κάθε μας απορία. Μας εξήγησαν ότι αρκετοί από τους Έλληνες που συναντούσαμε εκεί δεν ήταν ταξιδιώτες αλλά οικονομικοί μετανάστες. Ανάμεσά τους και ο άνδρας που καθόταν δίπλα μας, ο Βασίλης, μαζί με τη σύντροφό του, την Πατρίτσια, η οποία καταγόταν από την Ιταλία.
Δεν άργησα να γεμίσω με ερωτήσεις… Λατρεύω να γνωρίζω ανθρώπους και να συζητώ, άλλωστε συγγραφέας είμαι, έχω περιέργεια, μου αρέσει να συλλέγω εμπειρίες και εμπνέομαι από προσωπικότητας και καταστάσεις κι έτσι η συνάντηση αυτή ήταν για εμένα μια πολύτιμη ευκαιρία.
Χαιρόμουν που συνομιλούσα με δύο νέους ανθρώπους, που είχαν πάρει μια γενναία απόφαση να ακολουθήσουν έναν διαφορετικό δρόμο στη ζωή τους.
Με δικά τους λόγια
Η ζωή ενός Έλληνα μετανάστη στο Άμστερνταμ
Η μετανάστευση συνδυάζει ελπίδα, ενθουσιασμό αλλά και δυσκολίες. Για έναν Έλληνα που αποφασίζει να αφήσει τη χώρα του και να εγκατασταθεί στο Άμστερνταμ, η καθημερινότητα είναι εντελώς διαφορετική.
Το Άμστερνταμ, η πρωτεύουσα της Ολλανδίας, θεωρείται μία από τις πιο ανεπτυγμένες, ανοιχτόμυαλες και οργανωμένες πόλεις της Ευρώπης. Παράλληλα, έχει ένα ιδιαίτερο χρώμα, τα κανάλια, τα ποδήλατα, τα πάρκα και η διεθνής κουλτούρα την κάνουν μαγική. Όμως, για τον Έλληνα μετανάστη, η ζωή έχει και θετικά, αλλά και αρνητικά στοιχεία.
Οι πρώτες εντυπώσεις
Όταν ο Έλληνας φτάνει στο Άμστερνταμ, οι πρώτες εικόνες τον εντυπωσιάζουν, καθαροί δρόμοι, απίστευτη οργάνωση στα μέσα μεταφοράς, ποδήλατα παντού, πολυπολιτισμικότητα. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου οι ρυθμοί συχνά είναι πιο χαλαροί και η καθημερινότητα πιο «αυθόρμητη», στο Άμστερνταμ επικρατεί μια αίσθηση τάξης.
Οι άνθρωποι σέβονται τους κανόνες – από το πώς κινούνται στον δρόμο μέχρι το πώς ανακυκλώνουν τα σκουπίδια.
Αυτό στην αρχή προκαλεί έναν μικρό «πολιτισμικό σοκ». Ο Έλληνας μετανάστης πρέπει να μάθει να ζει σε μια κοινωνία όπου όλα λειτουργούν με πρόγραμμα, η ακρίβεια στα ραντεβού θεωρείται αυτονόητη και η καθυστέρηση είναι τεράστιο ελάττωμα και έχει συνέπειες.
Καθημερινότητα και τρόπος ζωής
Η ζωή στο Άμστερνταμ είναι και πιο οργανωμένη, αλλά και πιο ακριβή. Το κόστος ζωής είναι αρκετά υψηλό: τα ενοίκια σε μικρά διαμερίσματα μπορεί να φτάνουν ή και να ξεπερνούν τα 1.500–1.800 ευρώ τον μήνα, ποσό που για έναν Έλληνα μοιάζει υπερβολικό.
Στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη, με αυτά τα χρήματα θα μπορούσε κανείς να νοικιάσει πολυτελές διαμέρισμα. Στο Άμστερνταμ, όμως, θεωρείται φυσιολογικό ποσό για έναν μέσο χώρο.
Κάποια τρόφιμα είναι ακριβότερα απ’ ό,τι στην Ελλάδα. Στο σύνολο όμως θα έλεγα ότι οι τιμές είναι σχετικά παρόμοιες, αν και οι μισθοί είναι αντίστοιχα υψηλότεροι. Από την άλλη, η ποιότητα υπηρεσιών –ιδιαίτερα στον τομέα της υγείας και των δημοσίων υποδομών και της εργασίας – υπερέχει. Το ωράριο εδώ είναι αυστηρά 9-5 δεν υπάρχουν υπερωρίες και «χάρες». Επίσης η Ολλανδία διαθέτει ένα από τα καλύτερα συστήματα υγείας στην Ευρώπη.
Η καθημερινότητα είναι πιο ήσυχη σε σχέση με την Ελλάδα. Δεν υπάρχει το ίδιο έντονο νυχτερινό πρόγραμμα, τα καφέ και τα μπαρ κλείνουν σχετικά νωρίς, και η ζωή περιστρέφεται γύρω από την εργασία, την οικογένεια, το ποδήλατο και τη φύση.
Για τον Έλληνα που έχει συνηθίσει σε κοινωνικές εξόδους μέχρι αργά, αυτό μπορεί να μην του αρέσει. Ωστόσο, η ηρεμία και η ασφάλεια της πόλης προσφέρουν μια αίσθηση σταθερότητας. Υπάρχουν το μουσικά φεστιβάλ, τα πάρκα, τα άπειρα μουσεία, είναι απλά ένας άλλος τρόπος ζωής.
Εσείς ως τουρίστες βλέπετε κόσμο την νύχτα να κυκλοφορεί και να διασκεδάζει, κάποια από τα μαγαζιά πράγματι κλείνουν αργά.
Όμως οφείλουμε να σας ενημερώσουμε ότι ο κόσμος που βλέπετε να κυκλοφορεί την νύχτα και να διασκεδάζει στην πλειοψηφία είναι όπως εσείς, τουρίστες και τα συγκεκριμένα μαγαζιά απευθύνονται σε αυτό το κοινό! Οι περισσότεροι μόνιμοι κάτοικοι ακολουθούν μια ήσυχη και τυπική καθημερινότητα.
Μισθοί και εργασία
Ένα από τα σημαντικότερα κίνητρα για τη μετανάστευση στο Άμστερνταμ είναι οι μισθοί. Στην Ελλάδα, ειδικά μετά την οικονομική κρίση, οι απολαβές για έναν νέο εργαζόμενο ή ακόμα και για κάποιον με εμπειρία συχνά κυμαίνονται από 700 έως 1.200 ευρώ τον μήνα.
Αντίθετα, στην Ολλανδία ο κατώτατος μισθός (2025) ξεπερνά τα 2.100 ευρώ μεικτά, ενώ οι περισσότεροι ειδικευμένοι εργαζόμενοι ξεκινούν από 3.000–3.500 ευρώ καθαρά και πάνω, ανάλογα με τον κλάδο.
Στον τομέα της πληροφορικής, οι μισθοί μπορεί να είναι 4.000–5.000 ευρώ καθαρά τον μήνα και ανεβαίνουν ανάλογα. Ακόμη και σε πιο απλές δουλειές, όπως εστίαση ή λιανικό εμπόριο, οι αμοιβές είναι τριπλάσιες από τις αντίστοιχες στην Ελλάδα.
Ωστόσο, ένα σημαντικό μέρος του μισθού πηγαίνει στο ενοίκιο, στη δημόσια ασφάλιση υγείας (υποχρεωτική), στους λογαριασμούς και στις μετακινήσεις. Παρ’ όλα αυτά, στο τέλος του μήνα ο μετανάστης συχνά καταφέρνει σίγουρα να αποταμιεύσει, να ταξιδέψει και να κάνει μια καλή ζωή κάτι που στην Ελλάδα είναι ακατόρθωτο.
Συνήθως οι νέοι, συγκατοικούν σε διαμερίσματα στα προάστια και μοιράζονται το ενοίκιο που πάει περίπου στα 500-700 ευρώ το άτομο για το δωμάτιο τους. Υπάρχει κοινό σαλόνι, κουζίνα, μπάνιο.
Μαγειρεύουν στο σπίτι, οδηγούν ποδήλατα ή χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς και τους μένουν και αρκετά χρήματα για να περάσουν καλά και να απολαύσουν τη ζωή τους διασκεδάζοντας, κάνοντας ταξίδια και γεμίζοντας εμπειρίες. Επιπλέον υπάρχει αξιοκρατία, αν κάποιος είναι καλός σε αυτό που κάνει θα αναγνωριστεί και θα εξελιχθεί.
Και εμείς έτσι ξεκινήσαμε. Τώρα ζούμε σαφώς καλύτερα, ανεβήκαμε επίπεδο.
Πολιτισμικές διαφορές
Ο Έλληνας που ζει στο Άμστερνταμ συναντά και σημαντικές πολιτισμικές διαφορές. Στην Ελλάδα η κοινωνική ζωή είναι ποιο έντονη, οι άνθρωποι μιλούν εύκολα μεταξύ τους, κάνουν φιλίες γρήγορα, υπάρχει οικογένεια.
Στην Ολλανδία οι κάτοικοι είναι ευγενικοί αλλά είναι πιο εσωστρεφείς και αποστασιοποιημένοι. Χρειάζεται χρόνος για να χτίσεις σχέσεις. Ο Έλληνας μετανάστης στην αρχή νιώθει μοναξιά, ειδικά αν συγκρίνει με την Ελλάδα όπου η γειτονιά, η οικογένεια και οι φίλοι αποτελούν καθημερινό σημείο αναφοράς. Ωστόσο, το πολυπολιτισμικό περιβάλλον του Άμστερνταμ βοηθά στο να βρεις παρέες.
Συνήθως εμείς οι Έλληνες ταιριάζουμε με τους μεσογειακούς λαούς, φίλοι μας γίνονται οι Ισπανοί, οι Πορτογάλοι, οι Γάλλοι, οι Ιταλοί όμως αποκτούμε και φίλους Ολλανδούς. Στην πορεία μαθαίνεις να έρχεσαι κοντά με όλους.… Γνωρίζεις όλο τον πλανήτη εδώ στο Αμστερνταμ και αυτό έχει πολύ ενδιαφέρον!
Από την άλλη ο καιρός σου σπάει τα νεύρα! Εχει πολύ υγρασία και βροχή.
Εσείς είστε τυχεροί στις διακοπές σας, σας έκανε καταπληκτικό καιρό, μας φέρατε την Ελλάδα. Η πραγματικότητα όμως είναι άλλη, συνήθως έχει συννεφιά, βρέχει ασταμάτητα και δεν μιλάμε για τον χειμώνα μόνο! Το καλοκαίρι έχει συνεχόμενες βροχές και σκοτεινό ουρανό. Νομίζω ότι ακόμα πονάει το σώμα μου από την αλλαγή κλίματος.
Συμπέρασμα
Η εμπειρία μας στο Άμστερνταμ είναι γεμάτη αντιθέσεις. Από τη μία, απολαμβάνουμε μια ζωή με υψηλότερα εισοδήματα, καλύτερες υποδομές και περισσότερες ευκαιρίες. Από την άλλη, ερχόμαστε αντιμέτωποι με την αλλαγή, τη μοναξιά, την αίσθηση απόστασης από τους ανθρώπους και το άβολο κλίμα.
Η ισορροπία ανάμεσα στα θετικά και τα αρνητικά εξαρτάται από την προσωπικότητα του καθενός, κάποιοι προτιμούν την ασφάλεια και την οικονομική άνεση, άλλοι δυσκολεύονται να αποχωριστούν τη ζεστασιά της ελληνικής καθημερινότητας.
Σε κάθε περίπτωση, η μετανάστευση στο Άμστερνταμ αποτελεί εμπειρία που αλλάζει τον τρόπο σκέψης και ανοίγει νέους ορίζοντες.
Για πολλούς Έλληνες είναι μια επιλογή που αξίζει τον κόπο γιατί προσφέρει ένα μέλλον με ευκαιρίες, εμπειρίες και αξιοπρέπεια κάτι που δυστυχώς η Ελλάδα μας στερεί!
Δεν μπορώ στην ηλικία μου (32 ετών) να μένω με τους γονείς μου, να βγάζω ελάχιστα, να με τρώει το άγχος και να πιέζομαι καθημερινά. Όχι δεν μπορούσα να το δεχτώ άλλο. Η κατάσταση αυτή με έσπρωξε στο Άμστερνταμ και ειλικρινά μετὰ από πέντε χρόνια που μένω μόνιμα εδώ νιώθω ευγνώμων και ικανοποιημένος! Ωρίμασα απότομα, αλλά εξελίχθηκα.
Το Άμστερνταμ είναι μια πόλη που σου δίνει επιλογές, όμως πρέπει να προσαρμοστείς. Για τον Έλληνα μετανάστη, είναι σχολείο ζωής, ξεκάθαρα. Μαθαίνεις πειθαρχία, ανεξαρτησία, αλλά πρέπει να συμβιβαστείς με την νοσταλγία, την μοναξιά. Δεν είναι διακοπές για εμάς εδώ. Κάποιοι μπερδεύονται, έρχονται διακοπές και μετά λένε τέλεια θα έρθω να μείνω εδώ μόνιμα.
Μια τέτοια απόφαση δεν πρέπει να παρθεί επιπόλαια γιατί αν συμβεί αυτό η προσγείωση στην πραγματικότητα θα είναι πολύ σκληρή και δύσκολη.
Στην αρχή μιλούσα μόνο Αγγλικά. Δεν υπάρχει πρόβλημα στις δουλειές, είναι αρκετό το να μιλάς αγγλικά, αν και τα τελευταία χρόνια τα πράγματα έχουν λίγο δυσκολέψει. Θα το εκτιμήσουν οι Ολλανδοί αν προσπαθήσεις να μάθεις τη γλώσσα τους, είναι ένα συν στην εργασία και σε όλους τους τομείς.
Εγώ πλέον μιλάω ολλανδικά. Οχι τέλεια, αλλά είμαι σε καλό επίπεδο, κάνω μαθήματα.
Καθώς τελειώνει η συζήτηση μας, ρωτάω τον Βασίλη τι θα έλεγε σε κάποιον Έλληνα που σκέφτεται την μετανάστευση.
Να το τολμήσει. Να ψαχτεί όμως πριν. Υπάρχει κοινότητα Ελλήνων. Εγώ μόνο κερδισμένος βγήκα. Ήμαστε πολλοί εδώ. υπάρχει στήριξη. Πρέπει να υπάρχει ένα κομπόδεμα όμως για την αρχή, μέχρι να βρεις τα πατήματα σου και σαφώς πρέπει να προετοιμάσεις το έδαφος. Σπίτι, δουλειά, κάτι να υπάρχει. Στην αρχή όλα είναι δύσκολα, όμως κάθε μέρα πάει και καλύτερα.
Θέλεις να γυρίσεις στην Ελλάδα.
Όχι έτσι, όχι με αυτές τις συνθήκες. Τωρα αισθάνομαι κύριος του εαυτού μου. Θέλω να κάνω οικογένεια, θέλω παιδιά, αργότερα όμως, όχι τώρα, σε πέντε χρόνια ιδανικά λέμε με την Πατρίτσια.
Εδώ μπορώ να το κάνω και να είμαι σωστός οικογενειάρχης, δίχως τα παιδιά μου να στερηθούν. Θέλω να έχουν ένα καλό επίπεδο ζωής.
Τι σου λείπει περισσότερο από την Ελλάδα;
Οι φίλοι, βόλτες στο κέντρο και φυσικά ο ήλιος, το φαγητό και η γκρίνια της μάνας μου…
Και η αγκαλιά της μάνας σου;
Αν και είμαι μεγάλος για αγκαλιές… ναι μου λείπει και η αγκαλιά της…
Έρχονται να σε δουν οι γονείς σου;
Θα έρθουν μια φορά τον Χειμώνα για λίγες μέρες. Το καλοκαίρι στην άδεια μου θα έρθω σίγουρα στην Ελλάδα διακοπές.
Η Ελλάδα είναι καλή για διακοπές.
Καθώς φεύγουμε μας χαμογελάει εγκάρδια, η χειραψία του είναι δυνατή, το βλέμμα του ζεστό.
Χαιρετισμούς στη μαμά πατρίδα, μας λέει και σε αυτό το σημείο διακρίνω στα μάτια του μια θλίψη και ένα παράπονο…
Και εντελώς αυθόρμητα του κάνω μια τελευταία ερώτηση…
Στεναχωριέσαι που ξενιτεύτηκες Βασίλη;
Ναι … θα ήθελα τις ευκαιρίες που έχω εδώ, να τις είχα στην Ελλάδα, στη χώρα που γεννήθηκα.
Αλλά έτσι είναι η ζωή! Καλά είμαι.
*
Βασίλη, σου εύχομαι μέσα από την καρδιά μου όλα σου τα όνειρα να βρουν τον δρόμο τους και να γίνουν πραγματικότητα.
Από τη μικρή μας συνομιλία αισθάνθηκα πως είσαι ένας άνθρωπος γενναίος, με στόχους που υλοποιείς και με ψυχή γεμάτη δύναμη.
*
Το όνομα «Βασίλης» είναι ψευδώνυμο· κάποιες λεπτομέρειες έχουν αλλάξει.
Όταν μιλήσαμε, δεν γνώριζα ότι μια μέρα θα γράψω αυτό το κείμενο, ούτε και κρατήσαμε επαφή για να μπορέσω να ζητήσω την άδειά σου. Κι έτσι γράφω για σένα, χωρίς να το γνωρίζεις.
Είμαι όμως βέβαιη πως, αν τύχει να το διαβάσεις, θα αναγνωρίσεις τον εαυτό σου στις λέξεις μου.
Σε ευχαριστώ Βασίλη! Μακάρι η ζωή να σου χαρίσει την τύχη και τη χαρά που αξίζεις.
*
Εάν σκέφτεσαι την μετανάστευση στο Άμστερνταμ, σε αυτές τις σελίδες και τα site θα βρεις χρήσιμες πληροφορίες και την Ελληνική κοινότητα για να σε καθοδηγήσει.
Facebook Groups (Έλληνες στην Ολλανδία & στο Άμστερνταμ)
• Greeks in Amsterdam – Έλληνες στο Amsterdam
• Greek Community Amsterdam – Griekse Gemeenschap Amsterdam
• Greek Expats in the Netherlands
• Greek Amsterdam Parents
Επίσημες Πηγές & Οδηγοί
• Government.nl – Immigration to the Netherlands
(Επίσημες πληροφορίες για μετανάστευση, διαμονή, εργασία)
• NetherlandsWorldwide.nl
(Οδηγός για βίζα, άδειες παραμονής, δικαιώματα πολιτών ΕΕ)
• Πρεσβεία της Ελλάδας στην Ολλανδία – mfa.gr
(Προξενικές υπηρεσίες, διαβατήρια, ελληνική κοινότητα)
Blog
IamGreek.nl
(Άρθρα και συμβουλές από Έλληνες για ζωή, δουλειά και στέγαση στην Ολλανδία)
