Ο μεγαλύτερος πυρηνικός σταθμός στην Ευρώπη και ο ένατος μεγαλύτερος στον κόσμο είναι ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια (Zaporizhzhia) που κατέλαβαν σήμερα (4/3) οι Ρώσοι, μετά την εισβολή τους στην Ουκρανία.
Διαθέτει έξι αντιδραστήρες, ο καθένας από τους οποίους παράγει 950 MW και συνολική ισχύ 5.700 MW, ενέργεια αρκετή για να καλύψει περίπου τέσσερα εκατομμύρια σπίτια. Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια κατασκευάστηκε μεταξύ 1984 και 1995.
Το 2017 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες εκσυγχρονισμού στη μονάδα 3, οι οποίες επέτρεψαν 10ετή παράταση ζωής έως το 2027, ενώ πέρσι ολοκληρώθηκαν οι εργασίες εκσυγχρονισμού στη μονάδα 5, οι οποίες επέτρεψαν 10ετή παράταση ζωής.
Υπό κανονικές συνθήκες παράγει το ένα πέμπτο της ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας και σχεδόν τη μισή ενέργεια που παράγεται από τις εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας της χώρας.
Το εργοστάσιο βρίσκεται στη νοτιοανατολική Ουκρανία στο Enerhodar. Απέχει περίπου 200 χιλιόμετρα από την αμφισβητούμενη περιοχή του Ντονμπάς και 550 χιλιόμετρα (νοτιοανατολικά) του Κιέβου.
Τι έγινε το πρωί της Παρασκευής (4/3) στο εργοστάσιο της Ζαπορίζια;
Τα ξημερώματα της Παρασκευής (4/3) και ύστερα από βομβαρδισμό ρωσικών δυνάμεων ξέσπασε πυρκαγιά σε κτήριο εκπαίδευσης έξω από το κυρίως τμήμα του εργοστασίου
Η πρώτη αναφορά προήλθε από υπάλληλο του εργοστασίου, ο οποίος ανάρτησε στο Telegram ότι οι ρωσικές δυνάμεις είχαν πυροβολήσει τις εγκαταστάσεις και ότι υπήρχε «πραγματική απειλή πυρηνικού κινδύνου στο μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο στην Ευρώπη». Το βίντεο δημοσίευσε αργά το βράδυ της Πέμπτης, ο βρετανικός Guardian.
Λίγο αργότερα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας επιβεβαίωσε τις αναφορές στις, γράφοντας στο twitter ότι ο ρωσικός στρατός «πυροβολούσε από όλες τις πλευρές κατά του μεγαλύτερου πυρηνικού σταθμού στην Ευρώπη. Η φωτιά έχει ήδη ξεσπάσει». Ο ίδιος έκανε έκκληση για άμεση κατάπαυση του πυρός ώστε να μπορέσουν οι πυροσβέστες να ελέγξουν τη φωτιά.
Λίγο αργότερα, η Ουκρανική Κρατική Υπηρεσία Έκτακτης Ανάγκης ανέφερε ότι η ακτινοβολία στο εργοστάσιο κυμαινόταν εντός των κανονικών ορίων και οι συνθήκες στο εργοστάσιο ήταν «κανονικές». Ανέφερε επίσης ότι η φωτιά εκδηλώθηκε σε κτίριο έξω από το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Αργότερα αναφέρθηκε ότι η τρίτη μονάδα ισχύος στο εργοστάσιο αποσυνδέθηκε στις 2.26 π.μ., αφήνοντας μόνο μία από τις έξι μονάδες του εργοστασίου, (την τέταρτη) να εξακολουθεί να λειτουργεί.
⚡️⚡️⚡️As a result of the shelling at the #Zaporozhye nuclear power plant, a fire started. The exact location of the fire is being specified. CCTV cameras at the plant show flames and smoke. pic.twitter.com/XoN2TzAVJu
— NEXTA (@nexta_tv) March 3, 2022
Οι πρώτες αναφορές για το περιστατικό στο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής κλόνισαν τις χρηματοπιστωτικές αγορές στην Ασία, με τις μετοχές να πέφτουν και τις τιμές του πετρελαίου να αυξάνονται περαιτέρω.
Υπάρχει απειλή διαρροής ραδιενέργειας;
Οι ουκρανικές αρχές το πρωί της Παρασκευής δήλωσαν ότι η εγκατάσταση ήταν ασφαλής και «η πυρηνική ασφάλεια, πλέον, εγγυημένη».
Δεν επλήγησαν οι αντιδραστήρες και ευαίσθητες εγκαταστάσεις του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια κατά την διάρκεια του ρωσικού βομβαρδισμού του σταθμού την νύκτα, όταν βλήμα έπληξε κτίριο της εγκατάστασης προκαλώντας πυρκαγιά, δήλωσε ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA) Ραφαέλ Γκρόσι, προσθέτοντας ότι πιστεύει πως το βλήμα προήλθε από τις ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις.
Οι ΗΠΑ γνωστοποίησαν επίσης ότι βάσει των τελευταίων πληροφοριών δεν υπήρξε ένδειξη για αυξημένα επίπεδα ακτινοβολίας στο εργοστάσιο. Η υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Τζένιφερ Γκράνχολμ, δήλωσε ότι οι αντιδραστήρες «προστατεύονται από ισχυρές δομές περιορισμού και οι αντιδραστήρες κλείνουν με ασφάλεια».
Σημειώνεται ότι η Ρωσία έχει ήδη καταλάβει το εργοστάσιο του Τσέρνομπιλ, που βρίσκεται βεβαίως εκτός λειτουργίας, 100 χιλιόμετρα βόρεια του Κιέβου. Αναλυτές σημειώνουν ότι το εργοστάσιο της Ζαπορίζια είναι διαφορετικού και ασφαλέστερου τύπου από το Τσέρνομπιλ.
Οι πιθανότητες έκρηξης, πυρηνικής κατάρρευσης ή απελευθέρωσης ραδιενέργειας είναι μικρές, δήλωσε ο Τόνι Ίργουιν, επίτιμος αναπληρωτής καθηγητής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας.
Ο Iργουϊν δήλωσε ότι οι αντιδραστήρες PWR (που υπάρχουν στη Ζαπορίζια) είναι «πολύ ασφαλέστεροι» από τους αντιδραστήρες στο Τσέρνομπιλ και δεν φαίνεται να έχουν υποστεί ζημιές. Οι αντιδραστήρες προστατεύονται από μεγάλους «περιορισμούς» από σκυρόδεμα και ενσωματωμένα συστήματα πυροπροστασίας, σημειώνοντας ωστόσο το αυτονόητο:
«Προφανώς, δεν είναι καλή ιδέα αν αρχίσει κανείς να εκτοξεύει τεράστιους πυραύλους σε αντιδραστήρες».
