Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οικονομία και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, και η μεταναστευτική πολιτική είναι τα τρία θέματα που θα απασχολήσουν τους ευρωπαίους ηγέτες στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής που θα πραγματοποιηθεί Πέμπτη και Παρασκευή (9 και 10 Φεβρουαρίου) στις Βρυξέλλες.
Μια Σύνοδος Κορυφής στην οποία για πρώτη φορά ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναμένεται να συμμετάσχει αυτοπροσώπως, παρότι επισήμως η ΕΕ δεν το έχει επιβεβαιώσει.
Όπως αναφέρει στην καθιερωμένη προ των Συνόδων Κορυφής επιστολή του προς τους ευρωπαίους ηγέτες, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, «σε συνέχεια της συνόδου κορυφής ΕΕ-Ουκρανίας στο Κίεβο στις 3 Φεβρουαρίου, και εν μέσω της βάναυσης ρωσικής εισβολής, που ξεκίνησε πριν από σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο, θα συνεχίσουμε να εξετάζουμε όλες τις πτυχές της ακλόνητης υποστήριξής μας προς την Ουκρανία».
Επί τάπητος η πρωτοβουλία της Ουκρανίας για «δίκαιη ειρήνη»
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν ιδιαίτερα την πρωτοβουλία της Ουκρανίας για μια «δίκαιη ειρήνη», που βασίζεται στον πλήρη σεβασμό της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, την πιθανή αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει ή κατασχεθεί, και τη λογοδοσία του Κρεμλίνου.
Αναφορικά με το θέμα της οικονομίας, οι ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να δώσουν μια απάντηση στις επιπτώσεις που φοβούνται ότι θα φέρουν οι αμερικάνικες επιδοτήσεις της κυβέρνησης Μπάϊντεν (Inflation Act).
Ο Σαρλ Μισέλ στην επιστολή του προς τους «27» αναφέρει συγκεκριμένα: «Καθώς οι παγκόσμιες αγορές γίνονται πιο ανταγωνιστικές, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα παραμείνουμε μπροστά από την καμπύλη στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση. Θέλουμε να παραμείνουμε ηγέτες στην καινοτομία και στην ανάπτυξη τεχνολογιών μηδενικών εκπομπών, για παράδειγμα, και είμαστε αποφασισμένοι να ενισχύσουμε τη στρατηγική μας κυριαρχία».
Μετά τη συζήτηση των «27» τον περασμένο Δεκέμβριο και με βάση την πρόσφατη πρόταση της Επιτροπής για το «Βιομηχανικό Σχέδιο Πράσινης Συμφωνίας», οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν με ποιον τρόπο θα διατηρήσουν τις οικονομίες των χωρών της ΕΕ πιο ευημερούσες και ανταγωνιστικές στο κοντινό και μακροπρόθεσμο μέλλον. Αυτό συνεπάγεται την αντιμετώπιση του ρυθμιστικού και επενδυτικού περιβάλλοντος στην ΕΕ, καθώς και μια συζήτηση για τον τρόπο παροχής βασικής χρηματοδότησης, διατηρώντας παράλληλα την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς, επισημαίνει ο Σαρλ Μισέλ. Οι συζητήσεις αυτές θα συνεχιστούν στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια του Μαρτίου και του Ιουνίου.
Τέλος, όσον αφορά το μεταναστευτικό, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα επικεντρωθούν ιδιαίτερα στην εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης και στην ενίσχυση των δράσεων της ΕΕ, στη βελτίωση των επιστροφών και επανεισδοχών, στον καλύτερο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων και στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων.
«Αντιμέτωποι με τον αυξανόμενο αριθμό παράτυπων διελεύσεων των συνόρων στις περισσότερες διαδρομές και τις εσωτερικές μετακινήσεις εντός της ΕΕ, πρέπει να βρούμε από κοινού μια βιώσιμη, υπεύθυνη και ανθρώπινη λύση», τονίζει ο Σαρλ Μισέλ στην επιστολή του.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ξεκινήσει στις 11:00 π.μ. (ώρα Ελλάδας) την Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου.
Το μπλόκο της Αυστρίας
Αρκετές είναι οι χώρες που αντιδρούν στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται το μεταναστευτικό, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, με τον καγκελάριο της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ να δηλώνει σήμερα
στη γερμανική εφημερίδα Die Welt πως είναι έτοιμος να μπλοκάρει την τελική δήλωση της συνόδου κορυφής της ΕΕ, που θα πραγματοποιηθεί αυτή την εβδομάδα, αν δεν υπάρξουν συγκεκριμένες συμφωνίες για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης.
Τα κενά λόγια δεν θα αρκέσουν, δήλωσε ο αυστριακός καγκελάριος στη συνέντευξή του που δημοσιεύεται σήμερα.
Ο ίδιος απηύθυνε έκκληση για μια «σαφή και κατηγορηματική δέσμευση» αναφορικά με την ενίσχυση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και τη χρήση κεφαλαίων της ΕΕ για το σκοπό αυτό.
Τον Ιανουάριο ο Νεχάμερ είχε ζητήσει να χρησιμοποιηθούν 2 δισεκατομμύρια ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την επέκταση ενός συνοριακού φράκτη ανάμεσα στη Βουλγαρία και την Τουρκία.
Ελλάδα και 7 ακόμη χώρες πιέζουν την Ευρώπη για αυξημένη προστασία των συνόρων
Πριν από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, που αρχίζει αύριο, Πέμπτη, η Αυστρία και επτά άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, έστειλαν επιστολή στους προέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ασκώντας πίεση για να τεθούν μεγαλύτερα εμπόδια στην παράτυπη μετανάστευση.
Στην επιστολή των επικεφαλής των κυβερνήσεων της Αυστρίας, της Ελλάδας, της Δανίας, της Εσθονίας, της Λιθουανίας, της Λετονίας, της Μάλτας και της Σλοβακίας υπογραμμίζεται πως το υφιστάμενο σύστημα ασύλου έχει καταρρεύσει και ωφελεί κυρίως τους λαθραίους διακινητές ανθρώπων.
Οι χώρες που υπογράφουν την επιστολή εκφράζουν την ελπίδα ότι θα υπάρξουν «χειροπιαστές πρόοδοι» την Πέμπτη και την Παρασκευή με την ευκαιρία της συνόδου κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες.
Αντιμέτωπες με την αύξηση των παράτυπων αφίξεων, οι οκτώ χώρες θέλουν «να ενισχυθεί η προστασία των εξωτερικών συνόρων», κυρίως μέσω «της ανάπτυξης υποδομών».
Τη Δευτέρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζιόρτζια Μελόνι αντάλλαξαν απόψεις για την οικονομία με αφορμή το σχέδιο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και για το Μεταναστευτικό, ζητήματα που βρίσκονται στην ατζέντα του επικείμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ελλάδα και Αυστρία ζητούν κονδύλια για να χτίσουν φράχτες
Χώρες, μεταξύ των οποίων η Αυστρία, ζητούν εδώ και εβδομάδες να αναλάβει η ΕΕ τα έξοδα για την ανέγερση φρακτών. Τον Οκτώβριο 2021, δώδεκα χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Αυστρία, Βουλγαρία, Κύπρος, Δανία, Εσθονία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Δημοκρατία της Τσεχίας και Σλοβακία) είχαν ζητήσει από τις Βρυξέλλες να χρηματοδοτηθεί η κατασκευή τέτοιων φρακτών. Η Κομισιόν έχει επανειλημμένως διατυπώσει άρνηση.
Η Επιτροπή προς το παρόν αρνείται, όμως άνοιξε την πόρτα για τη χρηματοδότηση μέσων επιτήρησης, όπως κάμερες ή ανιχνευτές κίνησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανέλαβε στα τέλη Ιανουαρίου την αντίθεσή της στην χρηματοδότηση από την Ένωση τοίχων και φρακτών για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης.
Να θυμίσουμε ότι η Ελλάδα αποφάσισε και επίσημα ότι θα επεκταθεί ο φράχτης στον Έβρο, μια για την οποία, σύμφωνα με τον Τάκη Θεοδωρικάκο, θα χρειαστούν περίπου 100 εκατ. ευρώ.
Ο Αυστριακός καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ επισκέφθηκε πρόσφατα τα σύνορα ανάμεσα στην Βουλγαρία και την Τουρκία, κατά μήκος των οποίων έχει υψωθεί φράκτης από την Σόφια για να εμποδισθεί η είσοδος μεταναστών.
Γρήγορη επιστροφή μεταναστών ζητούν οι οκτώ χώρες
Οι χώρες που υπογράφουν την επιστολή εκφράζουν επίσης την επιθυμία «να αυξηθεί ο αριθμός των γρήγορων επιστροφών», «να αναπτυχθούν νέες συμπράξεις με χώρες προέλευσης των μεταναστών» και «να ενισχυθεί η επικοινωνία» για να αποθαρρύνονται οι υποψήφιοι να μεταναστεύουν.
Σύμφωνα με τη Frontex, η ΕΕ είδε πέρυσι τις παράτυπες αφίξεις μεταναστών να εκτοξεύονται στις 330.000, το υψηλότερο επίπεδο από το 2016. Η Γερμανία ήταν η χώρα που κατέγραψε τον μεγαλύτερο αριθμό αιτημάτων ασύλου από τις αρχές του 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Τον Αύγουστο η Γερμανία έλαβε 16.950 αιτήσεις και ακολούθησαν η Αυστρία (14.030), η Γαλλία (11.900), η Ισπανία (8.650) και η Ιταλία (5.985).
Υποβλήθηκαν 924.000 αιτήσεις ασύλου το 2022, μια αύξηση κατά 50 % σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το επίπεδο των αφίξεων έχει αυξηθεί στην Ελλάδα παράλληλα με την αύξηση των αφίξεων σε όλη την Ευρώπη. Σε γενικές γραμμές από τις συνολικές αφίξεις που αναμένονται στα κράτη μέλη της πρώτης γραμμής, δυστυχώς ο εθελοντικός μηχανισμός θα μετεγκαταστήσει μόνο λιγότερο από το 1% των συνολικών αφίξεων.
Στα τέλη Ιανουαρίου, η ευρωπαία επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον δήλωσε πεπεισμένη ότι η μεταρρύθμιση του ασύλου, η οποία συζητείται από το Σεπτέμβριο του 2020, θα υιοθετηθεί πριν από τις ευρωεκλογές του 2024.
Την ανάγκη να επιταχυνθεί ο ρυθμός μετεγκαταστάσεων από τις χώρες πρώτης υποδοχής, όπως ορίζει η συμφωνία για τον εθελοντικό μηχανισμό αλληλεγγύης που δημιουργήθηκε τον περασμένο Ιούνιο, εξέφρασε η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον και τον περασμένο Νοέμβριο, προσερχόμενη στο έκτακτο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων που πραγματοποιείται σήμερα στις Βρυξέλλες.
Ένα βασικό σημείο, σχετικά με την αναθεώρηση του λεγόμενου κανονισμού του Δουβλίνου, σύμφωνα με τον οποίο οι παράτυποι μετανάστες αποτελούν ευθύνη της χώρας της ΕΕ στην οποία εισέρχονται για πρώτη φορά, παραμένει σε αδιέξοδο.
Οι χώρες στα σύνορα της ΕΕ που αντιμετωπίζουν εισροές παράτυπων μεταναστών -η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα και η Ισπανία- υποστηρίζουν την προτεινόμενη μεταρρύθμιση που θα προβλέπει τη μετεγκατάσταση των αιτούντων άσυλο σε όλο το μπλοκ. Αλλά άλλες χώρες, όπως η Ουγγαρία, η Πολωνία και οι Κάτω Χώρες, αντιτίθενται σθεναρά σε αυτό.
Το ζήτημα αυτό διχάζει την ΕΕ από την προσφυγική κρίση του 2015-2016.
