Πληθαίνουν οι φωνές στη Διεθνή Κοινότητα που χαρακτηρίζουν την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία «γενοκτονία», έναν όρο που χρησιμοποίησε τόσο ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντε, όσο όμως και ο Ουκρανός ομόλογός του, Βολόντιμιρ Ζελένσκι.
Διαβάζουμε σε ανάλυση του reuters πως η Σύμβαση Γενοκτονίας του 1948 ορίζει τη γενοκτονία ως εγκλήματα που διαπράττονται «με πρόθεση να καταστραφεί, εν τω συνόλω ή εν μέρει, μια εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα, ως τέτοια».
Ποιες υποθέσεις έχουν αναγνωριστεί ως γενοκτονία
Τρεις υποθέσεις μέχρι στιγμής έχουν περάσει το κατώφλι των διεθνών δικαστηρίων:
- η σφαγή από τους Ερυθρούς Χμερ της Καμπότζης των μειονοτικών Τσαμ και των Βιετναμέζων τη δεκαετία του 1970, οι οποίοι εκτιμάται ότι σε 1,7 εκατομμύρια νεκρούς,
- η μαζική δολοφονία των Τούτσι στη Ρουάντα το 1994, που άφησε πίσω της 800.000 νεκρούς
- και η σφαγή της Σρεμπρένιτσα το 1995, κατά την οποία σκοτώθηκαν περίπου 8.000 μουσουλμάνοι άνδρες και αγόρια στη Βοσνία.
Οι εγκληματικές πράξεις που συνιστούν γενοκτονία περιλαμβάνουν τη δολοφονία μελών της ομάδας, την πρόκληση σοβαρής σωματικής ή ψυχικής βλάβης, τη δημιουργία συνθηκών που αποσκοπούν στην καταστροφή τους, την παρεμπόδιση γεννήσεων ή τη βίαιη μεταφορά παιδιών σε άλλες ομάδες.
Πώς στοιχειοθετείται η γενοκτονία
Προκειμένου να στοιχειοθετηθεί η γενοκτονία, οι εισαγγελείς πρέπει πρώτα να αποδείξουν ότι τα θύματα ανήκαν σε διακριτή εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα. Το δημοσίευμα ξεκαθαρίζει πως η περίπτωση αυτή αποκλείει τις ομάδες που στοχοποιούνται λόγω πολιτικών πεποιθήσεων.
Η γενοκτονία αποτελεί το δυσκολότερο αδίκηματα να αποδειχθεί σε σύγκριση με άλλες παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, όπως τα εγκλήματα πολέμου και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, επειδή απαιτεί αποδείξεις πρόθεσης.
«Η γενοκτονία είναι ένα δύσκολο να αποδειχθεί έγκλημα. Τα μέρη πρέπει να φέρουν πολλά (στοιχεία) στο τραπέζι», δήλωσε η Μέλανι Ο’Μπράιαν, πρόεδρος της διεθνούς ένωσης μελετητών της γενοκτονίας. Αναφέρθηκε στη συνδυασμένη απαίτηση απόδειξης πρόθεσης, στοχοποίησης μιας προστατευόμενης ομάδας και εγκλημάτων όπως οι δολοφονίες ή η βίαιη απομάκρυνση παιδιών.
Η έρευνα του Διεθνούς Δικαστηρίου
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ξεκίνησε έρευνα για φερόμενα εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο. Έχει επίσης δικαιοδοσία για τη γενοκτονία.
«Σκηνή εγκλήματος» χαρακτήρισε νωρίτερα σήμερα άλλωστε την Ουκρανία ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ), ο Βρετανός Καρίμ Καν, κατά τη διάρκεια σημερινής επίσκεψής του στην Μπούτσα, κοντά στο Κίεβο.
«Η Ουκρανία είναι μια σκηνή εγκλήματος. Είμαστε εδώ επειδή μπορούμε εύλογα να υποθέσουμε ότι διαπράττονται εγκλήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου» σήλωσε ο εισαγγελέας στη διάρκεια επίσκεψής του σ’ αυτή την πόλη».
«Οφείλουμε να διαπεράσουμε την ομίχλη του πολέμου για να φθάσουμε στην αλήθεια», πρόσθεσε για τα εγκλήματα στην Μπούτσα, όπου σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, βρέθηκαν νεκροί μετά την αποχώρηση των Ρώσων που την είχαν καταλάβει.
Ερευνώνται ακόμη υποθέσεις του 2014 στην Κριμαία
Οι Ουκρανοί εισαγγελείς, οι οποίοι ήδη ερευνούν φερόμενα ρωσικά εγκλήματα από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, δήλωσαν ότι έχουν εντοπίσει χιλιάδες πιθανά εγκλήματα πολέμου από τις ρωσικές δυνάμεις από τις 24 Φεβρουαρίου και έχουν καταρτίσει έναν κατάλογο εκατοντάδων υπόπτων.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχουν κατηγορήσει αμφότεροι τους Ρώσους στρατιώτες για γενοκτονία, εστιάζοντας σε στοιχεία για βιασμούς, βασανιστήρια και δολοφονίες σε περιοχές γύρω από το Κίεβο που ανακαταλήφθηκαν αυτόν τον μήνα από τα ουκρανικά στρατεύματα.
«Ναι, μίλησα για γενοκτονία, διότι γίνεται ολοένα πιο σαφές ότι ο (Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ) Πούτιν προσπαθεί να διαγράψει την ιδέα πως μπορείς να είσαι Ουκρανός και οι αποδείξεις συσσωρεύονται», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ χθες, λίγο προτού επιβιβαστεί στο προεδρικό αεροσκάφος για να επιστρέψει στην Ουάσινγκτον μετά την ομιλία του για τον πληθωρισμό στο Ντε Μόιν, στην Αϊόβα.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η κλίμακα των φρικαλεοτήτων «δεν φαίνεται να απέχει πολύ από τη γενοκτονία».
Πάντως ούτε ο Εμανουέλ Μακρόν, ερωτηθείς από το τηλεοπτικό κανάλι France 2 σχετικά με τις δηλώσεις που έκανε χθες, Τρίτη, ο Τζο Μπάιντεν, συμμερίστηκε τον όρο γενοκτονία και πρόσθεσε πως θέλει να είναι «προσεκτικός με τους όρους».
«Θα έλεγα πως η Ρωσία κήρυξε με μονομερή τρόπο ένα βάναυσο πόλεμο, ότι είναι τώρα αποδεδειγμένο πως εγκλήματα πολέμου διαπράχθηκαν από το ρωσικό στρατό και πως πρέπει τώρα να βρούμε τους υπεύθυνους γι’ αυτά», εξήγησε.
Αντιδρά το Κρεμλίνο στις δηλώσεις Μπάιντεν
Απαράδεκτες και λανθασμένες χαρακτηρίζει το Κρεμλίνο τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν ότι οι ενέργειες της Ρωσίας στην Ουκρανία συνιστούν «γενοκτονία».
«Θεωρούμε πως αυτό το είδος των προσπαθειών να διαστρεβλωθεί η κατάσταση είναι απαράδεκτο», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ σε ενημέρωση μέσω τηλεδιάσκεψης των δημοσιογράφων.
«Αυτό δεν είναι καθόλου αποδεκτό από έναν πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, μιας χώρας οι πράξεις της οποίας είναι γνωστές στην πρόσφατη ιστορία» δήλωσε ο Πεσκόφ.
